PUPO YE MAKAZA!

Meeto A Liuyi A sa Boni Hande

LIUYI li na ni meeto a ipitezi a li tusa ku pima butelele bwa fo li tokwa ku tulela. Liuyi li ezanga cwañi cwalo?

Mu nyakisise taba ye: Kuli li pime butelele bo bu mwahalaa lona ni nto ye ñwi, liuyi li itusisanga meeto a lona a mabeli a matuna, mi liito ni liito kwa meeto ao li na ni likalulo ze minahani ha ne mwahalaa lona. Kalulo ye ñwi i ka bona hande siswaniso kono kalulo ye ñwi ha i na ku si bona hande. Siswaniso ha si sa bonahali hande fa kalulo yeo ya liito, fo kikuli si fakaufi hahulu ni liuyi. Muezezo wo, u konisa liuyi ku pima hande butelele bo li swanela ku tula ilikuli li kone ku swala nto ye li bata ku ca.

Babatisisi ba bata ku likanyisa mwa bonela meeto a liuyi ilikuli ba pange likamera ze ipitezi ni mishini ye kona ku pima butelele bwa ko si inzi sika. Ka ku ya ka webusaiti ya makande ye bizwa ScienceNOW, i bulela ka za meeto a liuyi kuli ki “mutala o munde o bonisa mo likokwani za butelele bo bu eza licika la sentimita, ili ze na ni booko bo bu nyinyani kwa booko bwa linzi li konela ku bona lika ni ku nga muhato ka ku ya ka ze li bona.”

Mu bona cwañi? Buikoneli bwa liuyi bwa ku itusisa kalulo ya meeto a lona ye sa boni hande, kana ne bu itahezi feela ka ku ipilaula? Kamba kana ne bu tahisizwe ki Mubupi?