Ba World Wildlife Fund ba bulela kuli, mwahalaa silimo sa 1997 ni silimo sa 2011, ne ku fumanwi mifuta ye minca ye miñata ya lifolofolo ni limela, ku kopanyeleza cwalo ni sibili sa meeto a mafubelu (se si bizwa ka sayansi kuli Trimeresurus rubeus), mwa sibaka se si bizwa Greater Mekong, ili se si fumaneha mwa linaha za Cambodia, Laos, Myanmar, Thailand, Vietnam, ni mwa provinsi ya mwa China ye bizwa Yunnan. Kwa lifolofolo ni limela ze ne fumanwi ka silimo sa 2011 feela, ne ku na ni mifuta ye 82 ya limela, mifuta ye 21 ya lihahabe, mifuta ye 13 ya litapi, mifuta ye ketalizoho ya lika ze kona ku pila mwa mezi ni fa likamba, ni mifuta ye ketalizoho ya lifolofolo.

Piho ye ñwi ye zwa mwa mutende wa The Moscow Times i bulela kuli, butata bwa ku lekisa batu se li bo butuna hahulu mwa “linaha kaufela za Yurope.” Batu ba lekiswanga kuli ba itusiswe kwa buhule, ku belekiswa sina batanga, mane ni “ku lekisa lilama za mibili ya bona isi ka mulao.” Batu ba ba lekisanga batu ba bañwi, ba fumananga kolo ya ku eza cwalo bakeñisa bubotana bwa batu, ku tokwa hande misebezi ni kabakala la ku sa likanelela kwa baana ni basali.

Babatisisi ba ne ba ezize patisiso ka za banana ni bana ba ba sa nonoboka ba ba buhanga TV, ne ba fumani kuli ku buha hahulu TV, “ne ku ba tahiseza hahulu ku tokwa silikani kwa batu ba bañwi ha se ba hulile.” Babatisisi ba bulela kuli, taba yeo i yemela akalezo ya kuli banana ha ba swaneli ku “tandanga nako ye fitelela hola kamba lihola ze peli inze ba buha liprogilamu ze nde za fa TV ka zazi.”

Ibato ba ‘minzi kaufela ya mwa Alaska’ i yahilwe kwatuko ni liwate kamba fa minanga ya linuka, mi palo ye eza 86 pesenti ya minzi yeo i amiwanga ki muunda kamba ku ululuka kwa mubu kabakala mezi. Lipiho li bonisa kuli ku cisa ko ku ekezeha ku tahisanga kuli mezi a kangelanga fa minanga ni ku sileleza minzi, a si ke a kangela kapili, ili nto ye tahisa kuli minzi i si ke ya silelezwa kwa mañungwa a tahisanga moya o bata.

Nihaike kuli ku suliwanga masheleñi a mañata ka mulelo wa ku panga malaiti ka mikwa ye sa silafazi silalanda, ye cwale ka ku itusisa moya kamba lizazi, bo Maria van der Hoeven ba ba li bazamaisi ba katengo ka International Energy Agency ba bulela kuli: “Ka avareji malaiti a pangiwanga mazazi a, a sa tahisanga ku silafala kwa silalanda sina mo ne ku inezi lilimo ze 20 kwa mulaho.”