PILI Galileo asika pepwa kale, buñata bwa batu nebalumela kuli lizazi, lipulaneti, ni linaleli, kaufelaa zona nelipotoloha lifasi. Tumelo yeo neli kalulo ya tuto yetuna ya Keleke ya Katolika.

Nihakulicwalo, kakuitusisa sihoho sahae, Galileo naaboni bupaki bone bushutana ni tuto yenetumile hahulu ya za sayansi. Ka mutala, hanaaboni lika zensu zeneli fa lizazi haneli sweli kushimbuluka, naalemuhile kuli lizazi lipikuluha feela kulokulikuñwi. Kubona lika zeswana sina zeo, nekuekelize hahulu kwa zibo ya batu ya pupo, niteñi zibo yeo neikatahisa kuli kube ni kusa lumelelana mwahalaa Galileo ni Keleke ya Katolika.

Lilimo-limo kwamulaho, muituti wa lika za kwa lihalimu wa kwa Poland wa libizo la Nicolaus Copernicus naakalisize tuto yakuli lifasi lipotoloha lizazi. Galileo naaitutile litaba zanaañozi Copernicus zeama molizamaela lika za mwa lihalimu mi naafumani bupaki bobuñwi bobulumelelana ni litaba zeo. Kwa makalelo, Galileo naazina-zinile kuzibahaza litaba zeñwi zanaaitutile, bakeñisa kusaba kuli batu nebaka musheununa ni kumuyefula. Bakeñisa kuli naanani hahulu cisehelo fa lika zanaaboni ka sihoho sahae, hamulaho wa nako azibahaza lika zeo kwa batu. Licaziba babañwi  basayansi nebasika lumelelana ni lituto za Galileo, mi hamulaho wa nako, babahulu babulapeli bakala kusinya libizo la Galileo hane bakutazanga mwa likeleke zabona.

Mwa silimo sa 1616, Cardinal Bellarmine, “muituti wa litaba za bulapeli yanaa tumile hahulu ka nako yeo,” naataluselize Galileo ka za taelo yenca yenefilwe ki Keleke ya Katolika yene lwanisa lituto za Copernicus. Naataluselize Galileo ka kutiya kuli alatelele taelo yeo, mi hamulaho wa lilimo-limo kuzwa fo, Galileo naasika bulela fa nyangela kuli lifasi lipotoloha lizazi.

Mwa silimo sa 1623, papa yabizwa Urban VIII, yanaali mulikanaa Galileo, akalisa kubusa. Kacwalo, mwa silimo sa 1624, Galileo akupa papa kuli afelise taelo yenefilwe ka 1616. Kono, Urban akupa Galileo kuli ataluse lituto zene itwanisa za Copernicus ni Aristotle kusina kuyemela yomuñwi wabona.

Kacwalo, Galileo añola buka yenenani toho ya taba yeli Dialogue on the Great World Systems. Nihaike kuli papa naalaezi Galileo kuli asike ayemela yomuñwi wabona, buka yanaañozi Galileo neiyemezi lituto za Copernicus. Hamulahonyana wa fo, balwanisi ba Galileo bakalisa kubulela kuli buka yanaañozi neiyefula papa. Ka kumuhapeleza litaba ni ka kumubemba kuli naakatukufazwa, Galileo naahapelelizwe kulatula lituto za Copernicus. Ka silimo sa 1633, Kuta ya Keleke ya Katolika yaatulela Galileo kuli atamelwe mwa ndu kufitela ashwa mi yahanisa kuli libuka zahae lisike zabaliwanga. Galileo naashwezi mwa ndu ya kwa Arcetri, bukaufi ni Florence, ka January 8, 1642.

Ka lilimo zeñata-ñata, libuka zeñwi za Galileo neli beilwe mwahalaa libuka zeo Keleke ya Katolika neisa lumelezi batu kulibala. Kono mwa silimo sa 1979, Keleke ya Katolika yanyakisisa sinca katulo yeneezizwe ki Kuta ya Keleke ya Katolika lilimo ze 300 kwamulaho. Kwa mafelelezo, mwa silimo sa 1992, papa yabizwa John Paul II naabulezi kuli Keleke ya Katolika neifosize kuatula Galileo.