Kuakalelizwe kuli silengo sesibato baeza likilomita ze 500,000 sa mezi asina hahulu lizwai sifumeneha kwatasaa mawate. Vincent Post wa kwa Flinders University ya mwa Adelaide ubulela kuli: “Nako yeñwi mezi a mwa liwate naali mwatasi hahulu kufita kacenu, kacwalo, mawate ki kale aekezeha. Ka nako yeo, mezi a pula ki ona anaabayulanga mwa libaka zeseli liwate cwale.” Basayansi basepa kuli mwendi libaka zeo zesefetuhile mawate cwale lika tusa batu babafitelela 700 milioni babasa fumana taata kufumana mezi akenile.

Licika la lifolofolo zetuna zenefumanehanga mwa lihalau pa Sahara halisa fumaneha kamba sekufumaneha feela palo yenyinyani hahulu-hulu yazona. Kucinca kwa muinelo wa sibaka ni kuzumiwa hahulu kwa lifolofolo, ki zeñwi za lika zetahisize kuli kube cwalo. Nihaike kuli mwa mahalaupa kunani lika zeshutana-shutana sina feela mwa mishitu, babatisisi babulela kuli “basayansi habaisi hahulu pilu kwa mahalaupa bakeñisa kuli hakuna masheleñi alikani.” Kabakaleo, batu bababona za kubabalela libaka ni lika zepila mwa lifasi bafumana taata kuziba likozi zekona kutahela lika zepila mwa lihalaupa.

Kufumanwi kuli alimuñwi kwa batu ba 8 bane bashwile mwa silimo sa 2012, naabulailwe ki kusilafala kwa moya. Piho ya ba Katengo ka Katuna ka ka Talima za Buino Bwa Makete Mwa Macaba A Lifasi, ibonisa kuli: “Kusilafala kwa moya ki yona nto yetahisa butata bobutuna kakufitisisa mwa lifasi.”