KA KUYA KA BIBELE
Bunde bwa Mubili
Kuba ni mubonelo oswanela ka za bunde bwa mubili kukona kutahisa kuli mube ni tabo kufita kulatehelwa ki yona.
Ki kabakalañi halutabela bunde?
Mwa linzila zesali taata kuutwisisa, booko bwa mutu butahisa kuli mutu alemuhe bunde. Bibele haitalusi mo booko butahiseza muinelo wo, kono ipatulula libaka halutabela lika zende. Ibonisa kuli Mulimu naalubupile ni tulemeno twahae. (Genese 1:27; Muekelesia 3:11) Mulimu hape naabupile hande mubili wa mutu osebeza ka nzila yekomokisa hahulu. Bakeñisa taba yeo, muñoli wa lipina wa kwaikale naabulezi kuli: “Ni ka itumela ku wena [Mulimu], kakuli ni ezizwe ka mukwa o sabisa, o komokisa.”—Samu 139:14.
Nihakulicwalo, batu hañata banani mubonelo osa swaneli ka za taba ya bunde bwa mubili, ili mubonelo osusuezwa hahulu ki ba mafasho ni bapangi ba liprogilamu za fa TV kamba za fa wayalesi. Ka kuya ka buka yebizwa Body Image (Sibupeho sa Mubili), lipatisiso zeñata zeneezizwe kwa linaha za kwa Europe ni North America “libonisa kuli sibupeho sa mubili ki yona nto ya butokwa hahulu ku mutu.” Kuba ni mubonelo ocwalo wa makutelakaufi kukona kutahisa kuli mutu asike alemuha nto yabutokwa hahulu ku mutu, ili pilu ya mutu.—1 Samuele 16:7.
Ka kuswana ni mubonelo obanani ona babañata ka za bunde bwa mubili, batu hape babonisa hahulu butokwa bwa kueza lika ka mulelo wa kubonisa babañwi mubili wanani ona mutu, sihulu basali. Piho yenekafile katengo kakabizwa American Psychological Association (APA) ka silimo sa 2007 ibonisa kuli: “Ibato batu kaufela baba mwa likampani kaufela za mazimumwangala, liwayalesi, Intaneti, lipina ni babafundota lika, banani mubonelo wa kuli basali batokwa kutina kamba kueza likezo zebonisa mibili yabona.” Bibele ilususueza kuambuka kukukuezwa ki mikwa ye cwalo, mi kunani libaka lelinde hailubulelela cwalo!—Makolose 3:5, 6.
“Ku kaba kwa mina ku si ke kwa ba kwa kwande . . . , kono ku be kwa mutu wa mwahali, wa mwa pilu, ka kabiso ye sa koni ku bola ya moya wa muombela ni o bunolo, ili wa butokwa hahulu mwa meeto a Mulimu.”—1 Pitrosi 3:3, 4.
Ki kabakalañi hakuli kokunde kuba ni mubonelo oswanela?
Batu babañwi babulelanga cwana ka za bunde bwa mubili: “Haiba unani mubili obuheha, eza likezo zekatahisa kuli babañwi baubone!” Katengo ka APA kabulela kuli mwa lizo zeñwi, mokuatile hahulu mubonelo ocwalo, banana babasa nonoboka mane nihaiba basizana babasika nonoboka kale, baitutanga kuba ni mubonelo wa kuli “ki liitusiso za litakazo za babañwi . . . ili babaka talimwa ni kunyakisiswa kulikana ni ponahalo yabona.” Mubonelo ocwalo umaswe hahulu. Mane mubonelo wo seubilaeza batu babañata mane nihaiba bona baalafi, kuli mane ka kuya ka katengo ka APA, muinelo wo wakona kutahisa kuli “mutu yanani mubonelo wo akatazwe mwa munahano.” Mi butata bobucwalo bukona kutaisa kuli mutu ya cwalo abe ni lipilaelo ni “kuitoya ili yena muñi. . . , kusaca hande, kuikutwa kusaba wa butokwa, ni kulembwala kamba kuba ni sizuhela.”
“Hanisa maswabi ku ina mwa pilu ya hao, mi u tibele bumaswe ku sutelela kwa mubili wa hao; kakuli bwanana ni bucaha ki za mbango fela.”—Muekelesia 11:10.
Ki mubonelo ocwañi obonisa kuli mutu unani munahano omunde?
Bibele ibonisa kuli kunani swalisano mwahalaa “munahano o munde,” kamba kutwisiso, ni buishuwo. (1 Timotea 2:9) Munyakisise taba ye: Batu babaishuwa habasika ipitela hahulu kamba kuikuhumusa, hababilaezwi hahulu ki ponahalo yabona, kono banani mubonelo oswanela ka za bona beñi. Hape baisanga pilu kwa maikuto a babañwi mi ka kueza cwalo, balatiwa ni kukutekiwa ki babañwi, mi sa butokwa ni kufita, bashemubiwa ki Mulimu. (Mika 6:8) Mane bakona kufumana balikani ba niti ni kutabelwa ki batu kuli mane banyalane ni bona, mi batu bao bababata kukena ni bona mwa linyalo bakaeza cwalo isi feela ka libaka la kuli kunani lilato lelimwahalaa bona, kono babata kupila ni bona ka nako yetelele ni kuswalisana ka tabo.
Kabakala mabaka amañata amande, kwaswanela kanti Bibele hailususueza kuisa pilu ku “mutu wa mwahali, wa mwa pilu.” (1 Pitrosi 3:3, 4) Bunde bwa mutu wa mwahali ki kuli habusupali. Mane nako hainze iya, bunde bo bukazwelapili kuba bobunde ni kufita! Liproverbia 16:31 ibulela kuli: “Milili ye li pululu, ki mushukwe wa ku kutekiwa, u fumanwa mwa mizamao ye lukile.” Kacwalo, ibe kuli mutu ki mwanana kamba ki yomuhulu, haiba autwa kelezo ya butokwa ya mwa Bibele, ukaziba zekamutusa kufumana bunde bo bukaina nako yetelele mi hape uka kutekiwa ni kukolwa ka za nani zona.
“Bunde bwa pata ki nto ye puma, mi bulikangate ha bu tusi se siñwi, kono musali ya saba Muñaa Bupilo ki yena ya ka babazwa.”—Liproverbia 31:30.