Kana Mulimu wa Lumeleza Tumelo ya Mazwake?
Batu ba ba balanga mutende o muñwi (The Sydney Morning Herald) ne ba buzizwe puzo ya kuli: “Kana bulapeli bwa lu swalisanisa kamba ku lu kauhanya?” Buñata bwa batu ba ne ba alabile puzo yeo ili ba ba bato eza 89 pesenti, ne ba bulezi kuli bulapeli bwa lu kauhanya.
KONO batu ba ba yemela tumelo ya mazwake ha ba ngi taba yeo cwalo. Bo Eboo Patel ba ne ba tomile sikwata sa tumelo ya mazwake (Interfaith Youth Core ) ne ba bulezi kuli “Ha ku na bulapeli bo bu sa tabeli ku bonisa batu makeke. . . , bo bu sa tabeli ku babalela lifasi ni lika ze ku lona . . . , ni bo bu sa tabeli ku amuhela baenyi.”
Kaniti, Mabuddha, Makatolika, Maprotestanti, Mahindu, Mamozilemu, ni likopano ze ñwi za bulapeli, ka linako ze ñwi ba belekisani hamoho ka mulelo wa ku felisa bubotana, ku lwanela liswanelo za batu, ku tuhelisa batu ku teya lindalamiti, kamba ku ikambota za ku babalela lifasi ni lika ze ku lona. Likopano za bulapeli bo bu shutana-shutana za kopananga hamoho ku ikambota mo li kona swalisanela ni ku susuezana. Ba ezanga mikiti ya ku tabela swalisano ya bona ya bulapeli ka ku tukisa likendulu, ku opela lipina, ku lapela, ni ku eza lika ze ñwi cwalo.
Kana ku swalisana kwa likopano za bulapeli kwa kona ku tahisa kuli batu ba bulapeli bo bu shutana-shutana ba be ni tumelo i liñwi? Kana tumelo ya mazwake ki yona nzila ya itusisa Mulimu ku tahisa miinelo ye minde mwa lifasi?
SWALISANO YEO I TISA BUTATA MAÑI?
Ye ñwi ya likopano ze tuna kwa likopano za tumelo ya mazwake i itundumuna kuli i na ni bayemeli ba litumelo ze shutana-shutana ze fitelela 200 ni kuli i fumaneha mwa linaha ze 76. Mulelo o mutuna wa kopano yeo ki wa ku “yemela muhupulo wa kuli ku zwelepili ku ba ni likopano za tumelo ya mazwake.” Niteñi, ku bonahezi kuli ku eza cwalo haki nto ye bunolo. Ka mutala, ba onga-ongi ba kopano yeo ya tumelo ya mazwake ba bulela kuli buka ya milao ya kopano yeo ne i tokwa ku ñolwa ka tokomelo ilikuli ba si ke ba foseza likopano za bulapeli bo buñwi. Kabakalañi? Libaka le liñwi ne li la kuli likopano za bulapeli ne li sa lumelelani ka za haiba litaba ze ama Mulimu ne li swanela ku beiwa mwa buka yeo kamba ku tokwa. Kamukwaocwalo, mwa buka yeo ne ku si ka ñolwa taba ifi kamba ifi ye ama Mulimu.
Haiba Mulimu ha amiwi mwa litaba ze cwalo musebezi wa tumelo ki ufi? Kwandaa zeo, kopano yeo ya tumelo ya mazwake i shutana cwañi ni likopano ze tusanga batu ba ba nyandile? Ki lona libaka batu ba mwa kopano yeo ha ba sa buleli kuli kopano ya bona ki ya bulapeli kono ba talusa kuli ki kopano ye “susueza batu ku swalisana.”
KANA BULAPELI BU SWANELA FEELA KU SUSUEZA BATU KU BA NI MIKWA YE MINDE?
Muuna ya zibahala hahulu ya bizwa Dalai Lama ya yemela hahulu tumelo ya mazwake u bulela kuli: “Likopano za bulapeli ze zibahala hahulu, li luta litaba ze swana: ze cwale ka ku ba ni lilato, ku shwela ba bañwi makeke ni ku swalelana.” U zwelapili ku bulela kuli: “Sa butokwa feela kikuli lu swanela ku zwelapili ku bonisa mikwa yeo ka zazi ni zazi.”
Niti kikuli, mikwa ye cwale ka ku ba ni lilato, ku utwela ba bañwi makeke, ni ku swalela ba bañwi, ki ya butokwa hahulu. Mwa Sikuka se Situna, Jesu Kreste naa bulezi kuli: “Lika kaufela ze mu bata kuli batu ba mi ezeze, mu ba ezeze zona mina.” (Mateu 7:12) Kono kana tumelo ya niti i ama feela ku susueza batu ku ba ni mikwa ye minde?
Muapositola Paulusi naa bulezi cwana ka za batu ba mwa linako za hae ba ne ba ipapata ku sebeleza Mulimu, kuli: “Ni ba paka kuli ba tukufalezwi za Mulimu; kono isi ka zibo ye nepahezi.” Butata bwa bona ne li bufi? “Bakeñisa kuli ne ba sa zibi ku luka kwa Mulimu,” Paulusi naa ize, “ne ba ipatela ku luka kwa bona bañi.” (Maroma 10:2, 3) Ku sa ba ni zibo ye nepahezi ya lika za naa tokwa Mulimu, ne ku tahisize kuli tukufalelo ya bona ni tumelo ya bona li be za mbango.—Mateu 7:21-23.
ZE I BULELA BIBELE KA ZA TUMELO YA MAZWAKE
Jesu naa bulezi kuli: “Tabo ki ya ba ba batiseza ba bañwi kozo.” (Mateu 5:9) Jesu naa pila ka ku lumelelana ni za naa luta, ka ku susueza batu ku sa ba ni mifilifili ni ku taluseza batu ba ne ba zwa mwa bulapeli bo bu shutana-shutana lushango lwa kozo. (Mateu 26:52) Ba ne ba amuhezi lushango lwa hae ne ba kalile ku swalisana ka lilato le li tuna. (Makolose 3:14) Kono kana mulelo wa Jesu o mutuna ne li feela wa ku susueza batu ba ne ba zwa mwa bulapeli bo bu shutana-shutana ku swalisana ka kozo? Kana naa swalisani ni ba bañwi mwa likezo za bona za bulapeli?
Babahulu ba bulapeli bwa Bafalisi ni bwa Basaduki ne ba lwanisize hahulu Jesu kuli mane ne ba bata ku mu bulaya. Jesu naa ezize cwañi? Naa laezi balutiwa ba hae kuli: “Ha mu ba tuhele. Ki baeteleli ba ba li libofu.” (Mateu 15:14) Jesu naa si ka susueza batu ku ba ni swalisano ya bulapeli ni batu ba ba cwalo.
Hamulaho wa nako, puteho ya Sikreste ya tomwa mwa Korinte, muleneñi wa mwa Greece o ne u zibahala hahulu ka likwata ze ñata za bupolitiki ni za bulapeli. Bakreste ne ba swanela ku pila cwañi mwa sibaka se si cwalo? Muapositola Paulusi naa ba ñolezi kuli: “Mu si ke mwa lwala coko i liñwi ni ba ba sa lumeli.” Ki kabakalañi ha naa bulezi cwalo? Paulusi naa file libaka la kuli: “Ki swalisano ifi ye mwahalaa Kreste ni Beliale? Kamba ya sepahala, ki sifi sa kopanezi ni ya sa lumeli?” Kihona a fa kelezo ye ya kuli: “Hakulicwalo, mu zwe mwahalaa bona, mi mu ikauhanye ku bona.”—2 Makorinte 6:14, 15, 17.
Kwa iponahalela hande kuli Bibele ya nyaza tumelo ya mazwake. Kono mu kana mwa ipuza kuli: ‘Cwale swalisano ya niti i kona ku fumanwa cwañi?’
KU BA NI SWALISANO YA NITI
Linaha ze 15 ne li swalisani ku panga sipangaliko se si ipitezi se si mwa mbyumbyulu se si itusiswa kwa ku batisisa litaba ni ku zamaisa manzwi ni maswaniso. Kana mu nahana kuli musebezi wa ku panga sipangaliko seo ne u ka konda kambe linaha ze ne swalisana mwa ku eza musebezi wo ne li si ka lumelelana mwa ku si pangela?
Taba yeo ya lumelelana ni ze ezahala mwa likopano za tumelo ya mazwake ze li teñi kacenu. Nihaike kuli ba ba mwa likopano zeo ba susueza batu ku swalisana ni ku kutekana, ha ba si ka lumelelana fa taba ya ku sebeleza Mulimu ka nzila ye swana. Kabakaleo, ba mwa likopano zeo ba zwelapili ku sa lumelelana mwa litaba za mupilelo ni litaba ze ba luta ka za Mulimu.
Mwa Bibele ku na ni litaba ze bonisa mwa swanela ku lapelelwa Mulimu. Lwa kona ku pila ka ku lumelelana ni ze i bulela Bibele. Batu ba ba sebelisa ze ba itutile mwa Bibele ba tuhezi ku ba ni ketululo ya mubala kamba ya bulapeli mi ba itutile ku sebelisana hamoho ka kozo ni ka swalisano. Ha naa polofita za taba yeo, Mulimu naa bulezi kuli: “Ka linako zeo ni ka fa macaba milomo [“puo,” NW] ye kenile, kuli a bize kaufela Libizo la Muñaa Bupilo, a mu sebeleze ka pilu i li ñwi.” Swalisano i kona feela ku ba teñi haiba batu ba itusisa puo ye kenile, yona nzila ye lukile ya ku lapela ka yona Mulimu.—Zefania 3:9; Isaya 2:2-4.
Lipaki za Jehova ba mi mema kuli mu ye kwa Ndu ya Mubuso ye fakaufi ni ko mu pila kuli mu yo iponela kozo ni swalisano ye tuna ye ba ikola.—Samu 133:1.