Le Kinyema kya Ntanda kya Mitwe Isamba-ibidi kya mu Kusokwelwa 13 I Bika?
Bilondolola Bible
Kinyema kya ntanda kya mitwe isamba-ibidi kitelelwe mu Kusokwelwa 13:1, kyelekeja ngikadilo ya politike ya ntanda yonso.
Kidi na lupusa, bukomo ne lupona, bintu bilombola’mba i kiyukeno kya politike kya mungya bijila.—Kusokwelwa 13:2.
Kibikele “pa bisaka byonso ne bantu ne ndimi ne mizo,” o mwanda i kitabuke umbikalo bitupu wa ntanda.—Kusokwelwa 13:7.
Akyo bunka bwakyo kidi na bintu bidi na binyema biná bitelelwe mu bupolofeto bwa Danyele 7:2-8, kimfwa mumwekelo wa ngé, binyantyilo bya uluse, kyakanwa kya ntambo, ne masengo dikumi. Binyema bya mu bupolofeto bwa Danyele bifunkila pa balopwe kampanda, nansha malopwe a kipolitike, bepingakana pa imbikalo. (Danyele 7:17, 23) Nanshi kinyema kya ntanda kya mu Kusokwelwa shapita 13, kyelekeja bulongolodi bwa imbikalo ya polityike mishileshile.
Kivubukanga “pa dijiba,” ko kunena’mba mu bantu batomboke mwine mulupukanga maludiki a bantu.—Kusokwelwa 13:1; Isaya 17:12, 13.
Bible unena’mba kibalwa 666, kibalwa nansha dijila dya kinyema i “kibalwa kya muntu.” (Kusokwelwa 13:17, 18) Bino bishima bilombola’mba kinyema kya mu Kusokwelwa shapita 13 i kiyukeno kya muntu, ke kiyukenopo kya mushipiditu nansha ndemona.
Nansha shi mizo iivwananga mu bintu bityetye, ino ikutanga mu bumo mwanda wa kulama lupusa lwayo pa kyaba kya kukōkela ku buludiki bwa Bulopwe bwa Leza. (Ñimbo ya Mitōto 2:2) Kadi ikakuta mu bumo bibumbo byayo bya bulwi mwanda wa kulwa na bibumbo bya bulwi bya Leza bikendejibwa na Yesu Kidishitu pa Amakedona, ino mu dino divita mizo ikonakanibwa.—Kusokwelwa 16:14, 16; 19:19, 20.
“Mitwe isamba-ibidi ne masengo dikumi”
Bibalwa bimo i bingidijibwe mu Bible mu muswelo wa kyelekejo. Kimfwa dikumi, ne isamba-ibidi byelekeja kintu kituntulu. Kintu kibwanya kwitukwasha twivwanije nshintulwilo mine ya “mitwe isamba-ibidi ne masengo dikumi” a kinyema kya mu Kusokwelwa shapita 13, i “kyelekejo kya kinyema kya ntanda” kine kyātelelwe mwenda mafuku mu Kusokwelwe bu kinyema kya musombelo utyila pyā kya mitwe isamba-ibidi ne masengo dikumi. (Kusokwelwa 13:1, 14, 15; 17:3) Bible unena’mba mitwe isamba-ibidi ya kino kinyema kityila i “ balopwe basamba-babidi,” nansha maludiki.—Kusokwelwa 17:9, 10.
Mu muswelo umo onka, mitwe isamba-ibidi ya kinyema kya mu Kusokwelwa 13:1 yelekeja maludiki asamba-abidi: Imbikalo mibajinji ya kipolitike yāikele na bukomo bukatampe mu mānga kadi yātangidile mu kususula bantu ba Leza—Edipito, Ashidia, Babiloni, Mede-Peleshia, Ngidiki, Loma, ne Angeletele-Amerika. Shi tufule ku kunena’mba masengo dikumi elekeja imbikalo yonso ya ntanda, mikatampe ne mityetye, nabya nkaka, nansha kilukwa, kidi ku lusengo ne lusengo, bilombola’mba muzo ne muzo uludikanga mu kitatyi kimo kyonka na umbikalo mubajinji wa kipolitike wa bukomo.