Lelo Ulwanga na Malangatyima?

LENA, pano ke myaka mivule mine, ulwanga na malango mabi atala padi aye mwine. “Myaka mivule ya kōnwa na babusekese mu bwanuke bwami i mipaye kipindi kikatampe kya bwami bulēmantu,” ye aye unena. “Nemonanga bu muntu wa bitupu.” Simone nandi uvuluka bwanuke bwandi amba, “Mu nkulwe yami mwadi kipunzu ne lukulupilo lwa amba nkifwaninwepo.” Kubulwa nsangaji ya mushike kutamba ku malangatyima kumweka bu kwenda kusambakana pi na pi dyalelo. Kitango kimo kya badingidi ba ku telefone ba bansongwa kinena amba bavule bebetanga bebetyilanga mwanda wa kwibalombola “malangatyima mavule a kwimona bu wampikwa mvubu.”

Bashayuka bamo balanga amba malango a kwimona bu wampikwa kufwaninwa alupukanga shi bantu bamwekejibwa na bakwabo bu bampikwa mvubu. Uno mwikadila wa mu ñeni padi ulupukanga shi muntu utopekwatopekwa, ufutululwa ne kupunikwa, nansha umweshibwa malwa. Nansha bikale namani, bipa bilupuka’ko bikokeja kwikala bipungija pakwabo  byonakanya muntu. Bwifundi bwa kiñanga bwa panopano bwasokwele amba bantu badi na malango mabi pa abo bene kebavudile kwikulupila ne kukulupila bantu bakwabo, ne kino kityepejanga kipwano ne bulunda kuyuka mpika. “Kyaba kimo,” mo munenena lapolo umo wa bwifundi, “‘bepungilanga’ ngikadilo mine yobakwatwa moyo mpata.”

Divule bantu bemona uno muswelo basusukanga na kyokya kitela Bible bu “bungi bwa mifwatakanyo munda” mwabo. (Mitōto 94:19) Bemoanga amba ke bayampepo’tu. Shi kudi kintu kibi kyalongeka, bekalanga na mutyima wa kwitopeka. Nansha shi bakwabo byobabwanya kwibatendela pa byobalonga, mundamunda mwabo bamonanga amba i budimbidimbi bukasokoka dyakadilwe kantu dino. Bavule pa kulanga amba i bampikwa kufwaninwa kwikala na nsangaji, baponenanga mu mwikadilo wa kwiona abo bene, ku mfulo batunya kwiabula’mo. Lena, otwatelanga, waikele na midyadyakanya mwanda wa kubulwa kwipa bulēmantu, ne aye mwine unena’mba, “neivwene’tu amba nkikibwanyapo kushinta kantu.”

Le boba balwa na “bungi bwa mifwatakanyo munda” mwabo i batungilwe nyeke kwikala uno muswelo enka ne byobakafwa? Le kudi kikokeja kulongwa mwanda wa kulwa na ano malangatyima? Bible uleta misoñanya ne madingi mafwaninwe akwasha bavule banekenye buno bulwi. Le ayo mine i misoñanya’ka imoimo, ne ikwashanga namani boba basusuka batane nsangaji umbūmi? Kishinte kilonda’ko kisa kushintulula.