Le Kwipwija Mukose Kobe I Kuyampe?
Le Kwipwija Mukose Kobe I Kuyampe?
“Ne kutompa kyokya kyakusangaja Mfumwetu.”—EF. 5:10.
1, 2. (a) Lelo Kinenwa kya Leza kilombola namani amba Yehova usaka tusangele būmi? (b) Kumona kwipwija mukose bu “kyabuntu kya Leza” kuketutonona tulonge bika?
MU Bible, tutana’mo binenwa bilombola’mba Yehova kasakengapo’nka twikale na būmi kete, ino usaka kadi twibusangele. Kimfwa, Mitōto 104:14, 15 inena’mba Yehova ulengejanga ntanda “[ilupule] bidibwa panshi; kadi ne vinyu ya kutōkeja mutyima wa muntu, ne māni a kunanamija mpala yandi, kadi mukate ukomeja mutyima wa muntu.” Bine, Yehova utamijanga bidimibwa amba bilupule bidibwa bya miseke, māni ne vinyu mwanda wa kukwatakanya būmi bwetu. Kadi vinyu ‘isangaja mutyima wa muntu.’ Nansha byokeidipo na mvubu pa kwikala na būmi, ino iletanga nsangaji. (Mus. 9:7; 10:19) Eyo, Yehova witusakilanga tusangale ne kwikala na mutyima muyule “tusepo.”—Bil. 14:16, 17.
2 Nanshi, ketudipo na bubinga bwa kwimvwanina bumvu bwa kwitūdila’ko kitatyi kya kutala “bidi ne ku byoni bya mūlu” ne “byamaluba bya muntanda” nansha kwingila mingilo itusangaja ne kukumbanya būmi bwetu. (Mat. 6:26, 28; Mit. 8:3, 4) Būmi bulumbuluke i “kyabuntu kya Leza.” (Mus. 3:12, 13) Kumona makayo bu kyabuntu kuketutonona twikingidije mu muswelo usangaja yewa mwine witupele’kyo. *
Kwishilashila ne Mikalo
3. Mwanda waka i biyampe kujingulula amba kudi kwishila mu mwanda utala kwipwija mukose?
3 Bantu badi na mumweno mujalale pa mwanda utala kwipwija mukose, bayukile kwishila kwishidile bantu ne mikalo yabo. Mwanda waka? Kumeso kwa kulondolola, tudingakanyei bidi kwipwija mukose ne bidibwa. Bidibwa bisangela ba koku kebisangelangapo ba kukwabo. Na bubine, byobya bitomonya ba mu kipindi kampanda kebitomonyapo ba kukwabo. Mo monka ne kwipwija mukose kusangela Bene Kidishitu ba mu mwaba kamukaya i kwishile na kokwa kusangela ba mu mwaba kabidye. Nansha ke Bene Kidishitu ba mu kifuko kimo, kyokya kimona yeu bu kya kwipwija mukose (kimfwa kutanga dibuku diyampe), mukwabo wekimona bu kileta mpungiji; kyokya kibwanya kumona yeu bu kisangaja (padi i kutyofwa kinga), mukwabo wekimona bu kileta bukōke. Nanshi, tuyukei amba kudi bidibwa ne kwipwija mukose kwishileshile, kadi muntu ne muntu udi ne kyasangela.—Loma 14:2-4.
4. Mwanda waka tusakilwa kwitūdila mikalo potutonga kwipwija mukose? Leta kimfwa.
4 Kadi tuyukile amba butyibi bwetu mu mwanda wa kwipwija mukose kwishileshile kebwitutalangapo’nka batwe bene kete. Tubandaulei monka kimfwa kya bidibwa. Nansha byotubwanya kwitabija kudya bidibwa bishileshile, ino ketubwanyapo kudya bidibwa bibole. Kudya bidibwa bya uno muswelo kekwendele’mopo kadi kubwanya kwituletela misongo. Mu muswelo umo onka, nansha byotubwanya kusangela miswelo mishileshile ya kwipwija mukose kuyampe, ino ketukalondalondapo kwipwija mukose kubwanya kona būmi bwetu, kwa bikandangobo, nansha kokwa kōna mwikadila wetu. Kwielaela mu kwipwija mukose kwa uno muswelo kekukwatañenepo na misoñanya ya mu Bible, kadi kubwanya kutūla mu kyaka būmi bwetu bwa ku ngitu ne bwa ku mushipiditu. Pa kuyuka shi tudi na mikalo myendele’mo, i biyampe tujingulule kumeso kwa kitatyi shi kwipwija mukose kotusangela i kuyampe nansha i kubi. (Ef. 5:10) Le tukajingulula’ko namani?
5. Le i muswelo’ka otukayuka’mba kwipwija mukose kwetu kukwatañene na misoñanya ya Leza?
5 Pa kusaka’mba kwipwija mukose kwikale kuyampe ne kusangaja Yehova, i biyampe kukwatañane na misoñanya myoloke idi mu Kinenwa kya Leza. (Mit. 86:11) Shi usaka kuyuka muswelo wa kwipwija mukose kampanda osaka, ufwaninwe kubandaula bidi tuno tupango tusatu tupēla. Pa kapango ne kapango padi kipangujo kipipijibwe mu bishima, muswelo, kitatyi, ne balunda. Tubandaulei pano kimo ne kimo.
I Kwipwija Mukose kwa Muswelo’ka?
6. Le i kwipwija mukose’ka kotufwaninwe kupela, ne mwanda waka?
6 Kumeso kwa kutonga kwipwija mukose kampanda, ufwaninwe kwiipangula dibajinji, Muswelo wako—ko kunena’mba, ‘I kwipwija mukose kwa muswelo’ka kwansangaja?’ Pokimba kilondololwa, i kiyampe ulame mu ñeni amba kudi miswelo ibidi ya kwipwija mukose. Umbajinji, i opela; wa bubidi i okokeja kwitabija. Mubajinji i wa muswelo’ka? Mu ino ntanda mibi, kwipwija mukose kuvule kwimanine enka pa kujilula patōkelela misoñanya ya mu Bible nansha kutyumuna bijila bya Leza (1 Yoa. 5:19) Bene Kidishitu ba bine bapelanga pelē kuno kwipwija mukose konso. Mu kuno kwipwija mukose mubadilwa ne kokwa kukankamika bulādi bwa ku bukomo, lufundijo lwa budemona, kusambakena pamo kwa bantu ba ngitu imo, kubandila bifwatulo bya bantu badi mutaka, bikandangobo nansha byobya bikankamika bintu bibi, bilongwa bya munyanji. (1 Kod. 6:9, 10; tanga Kusokwelwa 21:8.) Konso kotudi, tukalombola Yehova amba tubajila “pakatampe pene byobya bibibibi,” kitatyi kyotupela kwipwija mukose kwa uno muswelo.—Loma 12:9; 1 Yoa. 1:5, 6.
7, 8. Le i muswelo’ka otukajingulula shi kwipwija mukose kampanda i kuyampe? Leta kimfwa.
7 Muswelo wa bubidi wa kwipwija mukose i owa kewimaninepo pa bilongwa bipelejibwe patōkelela mu Kinenwa kya Leza. Shi kidi namino, kumeso kwa kutonga kwipwija mukose kampanda, tufwaninwe kubandaula na katentekeji mumweno wa Yehova pa bitala kulonga biyampe, na mobinenenwe mu misoñanya ya mu Bible. (Nk. 4:10, 11) O mwanda tusakanga kukwata butyibi bulengeja twikale na mutyima wa mundamunda mulumbuluke. (Ngat. 6:5; 1 Tem. 1:19) Le tukebukwata namani? Languluka pa kino: Kumeso kwa kudya bidibwa byoketwadile kashā, tukasaka bidi kuyuka bintu bidi’mo. Mo monka ne kumeso kwa kutonga kwipwija mukose kampanda, tukasaka bidi kuyuka myanda mine idi’mo.—Ef. 5:17.
8 Kimfwa, padi ubwanya kusanswa makayo a kwitamuna bidyoma, kadi ubwanya kukokwa nao bininge. Makayo akokeja kwikala asepeja ne asangaja. Ino, bikekala namani shi ubakokwe na makayo kampanda mwanda mudi butambañani bwa kwitāka, byaka bivule, kwilopola, kwizunzula, kulwila ntumbo ya muzo, nansha “bintu [bikwabo] bidi’mo” bya uno muswelo? Kupwa kubandaula bino bintu, padi ukatyiba mbila amba i kikomo kukwatañanya milangwe yobe na ya Yehova ne na musapu wa ndoe ne buswe otusapwilanga bakwabo. (Is. 61:1; Ngat. 5:19-21) Ku mutamba mukwabo, shi “bintu bidi’mo,” mu kwipwija mukose kampanda, bisangaja Yehova, nabya kuno kwipwija mukose i kuyampe ne kulumbuluke.—Ngat. 5:22, 23; tanga Fidipai 4:8.
I Kitatyi’ka Kyonepwijanga Mukose?
9. Le i bika bilombola kilondololwa kya kipangujo, ‘I kitatyi’ka kyonkepwija mukose?’
9 Kipangujo kya bubidi kyokeipangula i kitala Kitatyi—ko kunena’mba, ‘I kitatyi’ka kyokepwija mukose? I bitatyi binga byokapityija’ko?’ Kilondololwa ku kipangujo i kwa muswelo’ka? kilombola bivule bitala kwine kotulēmenene—byotumona bu bitabijibwe ne byampikwa kwitabijibwa. Inoko, kilondololwa ku kipangujo, I kitatyi’ka? kilombola bintu byotubadikije kumeso—byobya byotumona bu bya mvubu ne byampikwa mvubu. Shi ke pano, i muswelo’ka otukayuka mvubu yotumwene nayo kwipwija mukose kwetu?
10, 11. Le binenwa bya Yesu bidi mu Mateo 6:33 biketukwasha namani tuyuke kitatyi kya kwipwija mukose?
10 Yesu Kidishitu wāsapwidile balondi bandi amba: “Ukasanswa Yehova Leza obe ne mutyima obe onso, ne muya obe onso, ne ñeni yobe yonso, ne bukomo bobe bonso.” (Mako 12:30) Nanshi buswe botuswele Yehova bufwaninwe kwikala pa kifuko kibajinji mu būmi bwetu. Tukalombola’mba ye motulongela na kulonda kidyumu kya Yesu kya’mba: “Nanshi badikilai bidi kusaka bulopwe bwa Leza, ne boloke bwandi kumo, ebiya nankyo ne byabyo byonso bikemutentekelwapo.” (Mat. 6:33) Le uno musoñanya uketukwasha namani tujingulule kitatyi ne mvubu yotumwene nayo kwipwija mukose?
11 Tala uno mwanda: Yesu wētudyumwine ‘tubadikile bidi kusaka bulopwe.’ Kētunenepo amba ‘sakai enka bulopwe kete.’ Bine, Yesu wādi uyukile amba tusakilwanga bintu bivule mu būmi bya kutentekela pa Bulopwe. Tusakilwa mobo, bidibwa, bivwalwa, masomo a sekondele, kaji, kwipwija mukose, ne bikwabo’po. Inoko, mu bintu byonso byotusakilwa, enka kimo kete kyo kyotufwaninwe kubadikija—tumweno twa Bulopwe. (1 Kod. 7:29-31) Buno bubinebine bwa kyalwilo bufwaninwe kwitutonona tulonde mingilo ya ntentekelo, kubadila’mo ne kwipwija mukose, mu muswelo oitulengeja tuvuije mwingilo mubajinji—kuvuija tumweno twa Bulopwe. Shi tulonge namino, kwipwija mukose na diñamano kukekala kuyampe.
12. Lelo i muswelo’ka otubwanya kwingidija musoñanya udi mu Luka 14:28 potwipwija mukose?
12 Nanshi, i biyampe kubala lupeto lulombwa, kumeso kwa kupityija kitatyi kampanda mu kwipwija mukose. (Luka 14:28) Tufwaninwe kuyuka shi kwipwija mukose kuketulomba bitatyi binga. Kadi tufwaninwe kuyuka bulampe bwa kitatyi bufwaninwe. Shi kwipwija mukose kampanda kotwatonga kulombola’mba tupelwile bintu bya mvubu pamo bwa kwifunda Bible pa kasuku, butōtyi bwa kisaka, kutanwa ku kupwila kwa Bwine Kidishitu nansha kusapula Bulopwe; nabya kuno kwipwija mukose kekufwaninwepo. (Mako 8:36) Inoko shi kwipwija mukose kwa kyaba kimo kwitupa bukomo bwa kulondalonda tumweno twa Bulopwe, nabya tukanena’mba, kitatyi kyotupityija ku kuno kwipwija mukose i kifwaninwe.
Lelo Balunda Nami I Bāni?
13. Mwanda waka tufwaninwe kubandaula na katentekeji balunda botukepwija nabo mukose?
13 Kipangujo kya busatu kyokeipangula i kitala Balunda—ko kunena’mba, ‘Le balunda bonkepwija nabo mukose i bāni?’ I biyampe kubandaula kino na katentekeji mu kwipwija mukose. Mwanda waka? Mwanda pa kusaka’mba kwipwija mukose kwetu kwikale kuyampe, i biyampe balunda bekale bayampe. Enka munengelelanga bidibwa shi udya’byo na balunda bayampe, kwipwija mukose nako kwikalanga kuyampe mpata shi upityija’ko na balunda bayampe. Bine, tuyukile amba bavule motudi, nakampata bankasampe, basenswe kwipwija mukose pamo na bakwabo. Inoko, pa kuyuka’mba kwipwija mukose i kuyampe, i kya tunangu tujingulule kumeso kwa kitatyi i bantu ba muswelo’ka botukatonga bu balunda ne i bāni botukepuka.—2 Bil. 19:2; tanga Nkindi 13:20; Yak. 4:4.
14, 15. (a) Le i kimfwa’ka kyētushidile Yesu pa bitala kutonga balunda bayampe? (b) Le i bipangujo’ka byotufwaninwe kwiipangula mu myanda itala balunda?
14 Kulonda kimfwa kya Yesu mu kutonga balunda kuketukwasha mpata. Tamba ku ngalwilo ne kwendelela, Yesu usenswe bantu. (Nk. 8:31) Kitatyi kyaādi pano pa ntanda, wādi utele mutyima na buswe bantu ba miswelo yonso. (Mat. 15:29-37) Inoko, Yesu wālombwele kwishila kudi pa bukata bwa kwikala mulunda ne kwikala mulunda wa pa mutyima. Nansha byāadi mulunda wa bantu bonso, inoko wādi mulunda wa pa mutyima ku boba bādi bakōkela misoñanya kampanda. Yesu paādi wisamba na batumibwa bandi ba kikōkeji 11, wēbanene amba: “Ino bānwe mwi balunda nami, wivwane mulongele monka mo nemujidikila.” (Yoa. 15:14; tala ne Yoano 13:27, 30.) Bantu bāitabijibwe na Yesu bu balunda nandi i enka boba bāmulondele ne bādi bengidila Yehova.
15 Nanshi, ponso potonga muntu bu mulunda wa pa mutyima i biyampe kulama mu ñeni binenwa bya Yesu. Wiipangule amba: ‘Le uno muntu ulombolanga mu binenwa ne mu bilongwa byandi amba ukōkele ku misoñanya ya Yehova ne Yesu? Le umwene misoñanya mikatampe ya mu mwikadilo idi mu Bible monka moneimwena? Shi napwana nandi, le ukankwasha mbadikije tumweno twa Bulopwe kumeso mu būmi bwami ne kwikala mwingidi wa kikōkeji wa Yehova?’ Shi ubalondolola’mba eyo ku bino bipangujo, nabya ubetanina shobe balunda bayampe bokokeja kwipwija nabo mukose.—Tanga Mitōto 119:63; 2 Kod. 6:14; 2 Tem. 2:22.
Le Kwipwija Mukose Kwetu —Ke Kupite pa Ditompo?
16. I bika byotufwaninwe kuyuka pa bitala kwipwija mukose?
16 Twadi tubabandaula mu kīpi myanda isatu itala kwipwija mukose—muswelo, kitatyi, ne balunda. Pa kusaka’mba kwipwija mukose kwetu kwikale kuyampe, kufwaninwe kulonda misoñanya ya mu Bible mu mwanda ne mwanda. Nanshi, kumeso kwa kutonga kwipwija mukose kampanda, tufwaninwe bidi kwikutūla pa ditompo. Pa mwanda utala muswelo, tufwaninwe kuyuka: ‘Le i kwipwija mukose kwa muswelo’ka? Lelo i kuyampe’ni i koneke?’ (Nk. 4:20-27) Pa mwanda utala kitatyi napo, tufwaninwe kuyuka: ‘I bitatyi binga byonkapityija mu kwipwija mukose? Le i bifwaninwe’ni nansha bibapite kipimo?’ (1 Tem. 4:8) Ne pa mwanda utala balunda napo, tukasaka kujingulula: ‘I bāni botukepwija nabo mukose? Abo bano, le i bayampe’ni nansha i babi?’—Mus. 9:18; 1 Kod. 15:33.
17, 18. (a) Le i muswelo’ka otukatompa mwanda wa kuyuka shi kwipwija mukose kwetu kukwatañene na misoñanya ya mu Bible? (b) I bika byowasumininwa kulonga shi kotonge kwipwija mukose?
17 Shi muswelo kampanda wa kwipwija mukose keukwatañenepo na misoñanya ya mu Bible nansha mu mwanda umo’tu mu ino isatu, nankyo keupityilepo pa ditompo. Ino shi tubamone amba makayo’a abakwatañana na misoñanya ya mu Bible mu ino myanda yonso isatu, nankyo kuno kwipwija mukose kukaletela Yehova bulēme kadi i kuyampe kotudi.—Mit. 119:33-35.
18 Nanshi shi ketwipwija mukose, twikankilei’ko kulonga bintu bifwaninwe, pa kitatyi kifwaninwe ne na bantu bafwaninwe. Bine, batwe bonso twikalei na uno mutyima wa kulonda madingi a mu Bible anena’mba: “Byonso byo mulonga, shi kudya, shi kutoma, shi bika, shi bika, byonsololo, longelai’byo monka mu ntumbo ya Leza.”—1 Kod. 10:31.
[Kunshi kwa dyani]
^ Mu kino kishinte, bishima “kwipwija mukose” ne “kukōkolokwa” i bingidijibwe pamo mwanda wa kufunkila pa kitatyi kya kukaya makayo asangaja.
Le UKokeja Kushintulula?
Mu mwanda utala kwipwija mukose, i muswelo’ka okalonda misoñanya idi mu . . .
• Fidipai 4:8?
• Mateo 6:33?
• Nkindi 13:20?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Tabulo pa paje 11]
(Pa kuyukila’ko bikwabo, tala dibuku)
✔Muswelo
[Tabulo pa paje 12]
(Pa kuyukila’ko bikwabo, tala dibuku)
✔Kitatyi
[Tabulo pa paje 14]
(Pa kuyukila’ko bikwabo, tala dibuku)
✔Balunda
[Kifwatulo pa paje 12]
I muswelo’ka otukalonda kimfwa kya Yesu mu kutonga balunda ne mu kwipwija mukose?
