1, 2. (a) Lelo i muswelo’ka otubwanya kubadilwa mu boba bakapanda? (b) Le i bika biketukwasha twende nyeke mu lwendo lwetu lwa lupandilo?

KITATYI kyotwaikele bana ba bwanga ba Kidishitu, twatwelele mu lwendo. Luno lwendo lubwanya kutwala ku būmi bwa momwa mūlu nansha bwa pano panshi. Yesu wānene amba: “Yewa ukōminina kufika ne ku mfulo [mfulo ya būmi bwandi bwa dyalelo nansha mfulo ya ino ngikadilo mibi ya bintu] ye aye ukapanda.” (Mat. 24:13) Bine, shi twikale ba kikōkeji mu būmi bwetu, tubwanya kubadilwa mu boba bakapanda. Inoko lwendo i lulampe, o mwanda tufwaninwe kudyumuka kutyina’mba twakalabikwa nansha kujimina. (1 Yo. 2:15-17) Lelo i muswelo’ka otubwanya kwenda nyeke mu lwendo lwetu?

² Yesu kimfwa kyetu, wētushidile mwa kulongela. Lwendo lwandi lwāsonekelwe mu Bible. Kitatyi kyotwifunda ino nsekununi, tukayuka mwādi mwikadile Yesu. Tukamusanswa ne kulombola lwitabijo mwadi. (Tanga 1 Petelo 1:8, 9.) Vuluka amba Mutumibwa Petelo wānene amba Yesu wētushidile kimfwa kya batwe kulonda senene mu mayo andi. (1 Pe. 2:21) Shi tulonde senene mu mayo andi, tukafikila pa “kitungo” kya lwitabijo lwetu—ke lupandilo  kadi. * Mu kishinte kibadikile, twesambile pa muswelo otukokeja kwiula kimfwa kya Yesu mu kwikala mwityepeje ne na kanye. Shi ke pano tubandaulei muswelo otukokeja kulonda mu mayo andi mu kulombola bukankamane ne kusansanya.

3. Lelo bukankamane i bika, ne tukebumona namani?

³ Bukankamane i muswelo wa kikulupiji kibwanya kwitukomeja ne kwitukankamika. Kwikala mukankamane i kulombolwe bu “kūminina matompo,” “kubingija kyokya kyoloke,” ne “kulwa na masusu na bululame nansha na lwitabijo.” Bukankamane bwendelanga pamo na moyo, lukulupilo ne buswe. Muswelo’ka? Moyo wa kutyina Leza witupanga bukankamane bwa kuleka kutyina muntu. (1 Sa. 11:7; Nki. 29:25) Lukulupilo lwa binebine lwitukwashanga tūminine matompo a dyalelo ne kulwa na oa āya kumeso na kikulupiji. (Ñim. 27:14) Buswe bwa kwipāna bwitutononanga tulombole bukankamane nansha shi tudi mu kyaka kikatampe muswelo’ka. (Yoa. 15:13) Tukankamikwanga na kukulupila mudi Leza ne na kulonda mu mayo a wandi Mwana.—Ñim. 28:7.

4. Le Yesu wālombwele bukankamane muswelo’ka “umbukata mwa bafundiji” mu tempelo? (Tala kifwatulo kidi ku ngalwilo.)

⁴ Nansha ke paādi nkasampe wa myaka 12, Yesu wābingije na bukankamane kyokya kyoloke. Tala byobya byālongekele kitatyi nkasampe Yesu kyaādi “mu tempelo, ushikete umbukata mwa bafundiji.” (Tanga Luka 2:41-47.) Bano bafundiji bādi bayukile senene Mukanda wa Bijila wa Mosesa ne bijila bya bantu bine byādi biona. Inoko, Yesu kāzakajibwepo na kuba talala; wādi ‘wibepangula bipangujo.’ Na bubine, kādipo wipangula bipangujo na bipangulanga nkasampe usaka kuyuka bintu. Tubwanya kumona Yesu wipangula bipangujo bilanguluja, bine byālengeje bafundiji bafunde bemane ne kumuteja. Kadi nansha shi bafundiji bātompele kwipangula Yesu bipangujo bikutakane, ino bākomenwe. Mwanda, bonso bādi bamuteja—kubadila’mo ne bafundiji—bādi “bāna’nka kwana lūku lwandi ne bilondololwa byandi”—bino bilondololwa byākwatakenye bubinebine bwa Kinenwa kya Leza!

5. Le i mu miswelo’ka mwālombwele Yesu bukankamane mu mwingilo wandi?

⁵ Mu bula bwa mwingilo wandi, Yesu wālombwele bukankamane mu miswelo mishileshile. Wātulwije pampikwa moyo bendeji ba bipwilo pa kulubija kobādi balubija bantu na mfundijo ya bubela. (Mat. 23:13-36) Wāimanije nshinkidingi ku lupusa lubi lwa ino ntanda. (Yoa. 16:33) Wāendelele na kusapula nansha byokwādi bakinkwa nandi. (Yoa. 5:15-18; 7:14) Wātōkeje tempelo misunsa ibidi mituntulu pampikwa moyo, na kupanga boba bādi basubija kifuko kya kutōtela’po.—Mat. 21:12, 13; Yoa. 2:14-17.

6. Lelo i muswelo’ka Yesu waālombwele bukankamane mu difuku dya mfulo dya būmi bwandi pano pa ntanda?

⁶ Kulonda kimfwa kya Yesu kya bukankamane mu kitatyi kya makambakano kukomejanga lwitabijo lwetu. Tubandaulei bukankamane bwaālombwele mu difuku dya mfulo dya būmi bwandi pano pa ntanda. Wāyukile mwādi mwa kwilondela binkumenkume bine byādi bya kwikala mudi yewa wa kumwaba. Ino, ku bidibwa bya Pashika, Yesu wālombwele Yudasa amba: “Byolonga’byo kalonge’byo bukidibukidi.” (Yoa. 13:21-27) Mu budimi bwa Ngesemani, Yesu wēlombwele pampikwa moyo ku bashidika bāile kumukwata. Nansha ke kitatyi kyādi bwandi būmi mu kyaka, wēsambile mwanda wa kukinga bandi bana ba bwanga. (Yoa. 18:1-8) Kitatyi kyaādi wipangulwa mu Sanedrine, wālombwelo na bukankamane amba i Kidishitu  kadi Mwanā Leza, nansha byaādi uyukile amba kitobo mukatampe ukimbanga bamwipaye. (Mako 14:60-65) Yesu wāimanije nyeke nshinkidingi mu bululame bwandi kufika’nka ne byāipailwe ku mutyi. Paādi kasake kutūla muya, wānene na diwi dya bushindañani amba: “Kibafikidila!”—Yoa. 19:28-30.

7. Bankasampe, lelo mumonanga namani kutelelwa komutelelwa pa dijina dya Yehova, ne mukokeja kulombola bukankamane namani?

⁷ Lelo i muswelo’ka otukokeja kwiula Yesu mu kulombola bukankamane? Ku masomo. A bankasampe, mulombolanga bukankamane kitatyi kyomwilombolanga bu Batumoni ba Yehova, nansha shi kulonga namino kubwanya kulengeja kuzawilwa na bakwenu ba ku masomo nansha na bantu bakwabo. Pa kino mulombolanga amba musangelanga kutelelwa pa dijina dya Yehova. (Tanga Ñimbo 86:12.) Mukokeja kwangadikwa ngitu pa kwitabija amba lufundijo lwa kwialamuna i lwa bine. Ino mudi na bubinga buyampe bwa kukulupidila nkulupilo yenu ya mu Bible itala pa bupangi. Mubwanya kwingidija boloshile Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie mwanda wa kuleta malondololo mafike’po ku boba basaka kuyuka “kine kyomwikadile na lukulupilo munda mwenu.” (1 Pe. 3:15) Ebiya mukatana nsangaji idi mu kuyuka amba mukwatakanyanga bubinebine budi mu Kinenwa kya Leza.

8. Le i bubinga’ka botudi nabo bwa kusapwila kwampikwa moyo?

⁸ Mu mwingilo wetu. Batwe bene Kidishitu ba bine, tufwaninwe nyeke kwisamba “kwampikwa moyo na lupusa lwa Yehova.” (Bil. 14:3) Le i bubinga’ka botudi nabo bwa kusapwila kwampikwa moyo nansha na bukankamane? Mwanda tuyukile amba tusapulanga bubinebine bwa mu Bible. (Yoa. 17:17) Tuyukile amba “twi bengidi bengila pamo na Leza” ne amba tukwashibwanga na mushipiditu ujila. (1 Ko. 3:9; Bil. 4:31) Twivwanije amba kitatyi kyotusapula na bupyasakane, tulombolanga kwipāna kotwipēne kudi Yehova ne buswe botuswele bakwetu. (Mat. 22:37-39) Shi twikale na bukankamane, ketukobepo talala. Inoko, twi basumininwe kubepulula bubela bwa bendeji ba bipwilo bwine busaba meso a bantu bakomenwe kuyuka bubinebine. (2 Ko. 4:4) Ne kadi tukōminina mu kusapula myanda miyampe nansha shi kwikale bujundu, kufutululwa nansha kukankajibwa.—1 Tes. 2:1, 2.

9. Lelo i muswelo’ka otukokeja kulombola bukankamane mu bitatyi bya makambakano?

⁹ Kitatyi kyotudi mu makambakano. Kukulupila mudi Leza kwitupanga lwitabijo ne bukankamane kitatyi kyotutanwa na makambakano. Kitatyi kyotufwilwa muntu otusenswe, twikalanga na njia, inoko ketujimijangapo lukulupilo lwetu. Tukimbanga na kikulupiji bukomo kudi “Leza wa kusenga konso.” (2 Ko. 1:3, 4; 1 Tes. 4:13) Shi tubatanwa na misongo mikomo nansha isansa, tubwanya kulwa na misanshi, ino ketubwanyapo kutyumuna kijila kya Leza. Tupelanga bundapi bo-bonso butyumuna misoñanya ya mu Bible. (Bil. 15:28, 29) Kitatyi kyotunyoñama pa mutyima, ‘mityima yetu ibwanya kwitutopeka,’ inoko pa mwanda wa kikulupiji kyetu mudi Leza mwine “udi pa bwipi na boba ba mutyima mutyumuke,” ketupungilangapo. *—1 Yoa. 3:19, 20; Ñim. 34:18.

10. Lelo kusansanya i bika, ne mutōtyi wa Yehova udi na kusansanya unenanga ne kulonga bintu namani?

¹⁰ Kusansanya i butyibi bulumbuluke—bukomo bwa kushiyañanya kiyampe ne kibi ne kutonga butongi bwa tunangu. (Bah. 5:14) Kusansanya i kushintululwe bu “bukomo bwa kukwata butyibi buyampe mu myanda  ya ku mushipiditu.” Mutōtyi udi na kusansanya unenanga ne kulonga bintu mu muswelo usangaja Leza. Muntu wa uno muswelo utoñanga binenwa bikakwasha bakwabo pa kyaba kya kwibasanshija. (Nki. 11:12, 13) I “wija pa kufuna bulobo.” (Nki. 14:29) “Ololanga matabula andi,” monka mu dishinda dyoloke mu lwendo lwa mu būmi bwandi. (Nki. 15:21) Lelo i muswelo’ka otubwanya kwikala na kusansanya? Tufwaninwe kwifunda Kinenwa kya Leza ne kwingidija byobya byotwifunda. (Nki. 2:1-5, 10, 11) Kutabukidila, i na kubandaula kimfwa kya Yesu muntu wa kusansanya kutabuka bantu bonso bāikele’ko pano pa ntanda.

11. Lelo Yesu wālombwele namani kusansanya mu binenwa byandi?

¹¹ Yesu wālombwele kusansanya mu byonso byaādi unena ne byaādi ulonga. Mu binenwa byandi. Wāingidije butyibi buyampe mu kusapula myanda miyampe, na kutonga “binenwa bilumbuluke” bine byādi bitulumuja bemvwaniki bandi. (Luka 4:22; Mat. 7:28) Divule dine wādi uleka Kinenwa kya Leza kinene—wādi utanga, upituluka mu binenwa bya mu bisonekwa, nansha kunyemena ku bisonekwa bine bifwaninwe mwanda wa kubingija milangwe yandi. (Mat. 4:4, 7, 10; 12:1-5; Luka 4:16-21) Kadi Yesu wādi ushintulula Bisonekwa, kulonga namino kwādi kutenga mityima ya bemvwaniki bandi. Pa kupwa kusanguka, kitatyi kyaādi wisamba na bandi bana ba bwanga babidi bādi benda ku Emese, “webashintulwila myanda imutala ya mu Bisonekwa byonso.” Kitatyi pa kupitapo, bana ba bwanga bānene amba: “Le mityima yetu keyadipo itēma mudilo . . . paadi witushintulwila ne pa mfulo Bisonekwa?”—Luka 24:27, 32.

12, 13. Lelo i bimfwa’ka bilombola amba Yesu wādi muntu wija pa kufuna bulobo kadi wa bujalale?

¹² Mu mushipiditu ne mu mwikadilo wandi. Kusansanya kwākweshe Yesu ekale kwifula mu mushipiditu wandi, ne kumulengeja ekale “[wija] pa kufuna bulobo.” (Nki. 16:32) Wādi “na ngikadila italala.” (Mat. 11:29) Wādi nyeke utūkijije bandi bana ba bwanga mutyima nansha byobādi bakomenwa kulonga bintu. (Mako 14:34-38; Luka 22:24-27) Wāikele talala nansha ke mu kitatyi kyaādi ulongelwa bukondame.—1 Pe. 2:23.

¹³ Kadi kusansanya kwākweshe Yesu ekale na bujalale. Wādi umona kulampe mu Mukanda wa Bijila bya Mosesa; wādi umona musoñanya wādi ufyeme mu Bijila ne kulongela monka. Kimfwa, tutalei nsekununi idi mu Mako 5:25-34. (Tanga.) Mwana-mukaji wādi ubela muyeye wa mashi wāile mu kibumbo, ne kutenga ku kivwalwa kya Yesu, ne kukoma wākoma. Mungya Mukanda wa Bijila wādi wa disubi, pa kino kādipo ufwaninwe kutenga muntu ye-yense. (Levi 15:25-27) Inoko Yesu—mwine wāsansenye amba mu “bintu bilēme kutabuka mu Bijila” mubadilwa ne “lusa ne kikōkeji”—kāmutopekelepo pa mwanda wa ku kivwalwa kyandi kwaātengele. (Mat. 23:23) Ino wāmunena na kanye amba: “A mwanami, lwitabijo lobe lubakukomeja. Enda mu ndoe, kadi beluka ku luba lobe lusansa.” Bine, kitenga’po mutyima pa muswelo kusansanya kwa Yesu okwāmutonwene alombole kano kanye!

14. Le Yesu wātongele kulonga bika, ne wāshele nyeke namani mu dishinda?

¹⁴ Mu lwendo lwa mu būmi bwandi. Yesu wālombwele kusansanya mu kutonga kyokya kyoloke ne kulamata’ko. Wēpēne aye mwine mu kusapula myanda miyampe, ne kwiulonga bu mwingilo wa mu būmi bwandi. (Luka 4:43) Kadi Yesu wāshele nyeke mu dishinda, na kukwata butyibi bwine bwāmukweshe ashale nyeke mu mwingilo ne kwiuvuija ne pa mfulo. Wātongele na tunangu kwikala na būmi bupēla mwa kupānina kitatyi ne bukomo bwandi mu mwingilo. (Luka 9:58) Wājingulwile mvubu ya kufundija bantu bakwabo ba kwendeleja mwingilo pa kupwa kwa lufu lwandi. (Luka 10:1-12; Yoa. 14:12) Wālaile balondi bandi amba ukekala nabo nyeke mu uno mwingilo “kufika  ne ku mvuyo ya ino ngikadilo ya bintu.”—Mat. 28:19, 20.

¹⁵ Tubandaulei muswelo mukwabo otubwanya kwiula Yesu. Mu binenwa byetu. Mu mīsambo yetu na banabetu betabije, twingidijanga binenwa byūbaka pa kyaba kya kusanshija. (Ef. 4:29) Kitatyi kyotwisamba na bantu myanda itala Bulopwe bwa Leza, binenwa byetu bifwaninwe kwelwa’mo “mwepo.” (Kol. 4:6) Tukimbanga kujingulula bisakibwa ne byobya bisangaja benē njibo, kupwa twatonga binenwa bikwatañane. Tuvulukei amba binenwa bilumbuluke bibwanya kwitushitwila milango—ne mityima. Kadi, kitatyi kyotwibasapwila nkulupilo yetu, tulongei bukomo bwa kuleka Bible anene pa kyetu kyaba. Nanshi, twikitelei bu kyo kidi na lupusa ne kutanga’kyo ponso pobikokejika. Tuyukile amba musapu wa mu Bible udi na bukomo mpata kupita kintu kyo-kyonso kyotubwanya kunena batwe bene.—Bah. 4:12.

16, 17. (a) Le i muswelo’ka otukalombola amba twijanga pa kufuna bulobo ne tudi na bujalale? (b) Le i muswelo’ka otukendelela nyeke na mwingilo wetu?

¹⁶ Mu mushipiditu ne mu mwikadilo wetu. Kusansanya kwitukwashanga twikale kwifula mu mushipiditu wetu, na kwitulengeja twikale “[beja] kukwatwa bulobo.” (Yak. 1:19) Shi bakwetu abetusanshija, tukalonga bukomo bwa kujingulula bine bifyeme mu binenwa nansha mu bilongwa byabo. Buno bujinguludi bukokeja kutūkija bulobo ne kwitukwasha “kulekela kujilula.” (Nki. 19:11) Kadi kusansanya kwitukwashanga twikale na mumweno mujalale. Namino tukamona mwa kuyukila bine byotusaka mu banabetu mu lwitabijo, na kuvuluka amba bikokejika padi balwanga na bikoleja byoketubwanyapo kulangila. Twikalei na mutyima wa kuteja milangwe yabo ne kwiitabija shi bikokejika.—Fid. 4:5.

¹⁷ Mu lwendo lwetu lwa mu būmi. Byotudi balondi ba Yesu, tudi na kusansanya kwa kuyuka amba kekudipo dyese ditabukile dino dya kusapula myanda miyampe. Twendelelanga nyeke na kukwata butyibi bwitukwasha twendelele na mwingilo wetu. Tutoñanga kutūla bintu bya ku mushipiditu pa kifuko kibajinji ne kwikala nyeke na būmi bupēla mwa kwipānina mu mwingilo wa mvubu mpata wa kusapula kumeso kwa mfulo kufika.—Mat. 6:33; 24:14.

18. Le tubwanya namani kushala nyeke mu lwendo lwetu lutwala ku lupandilo, ne ubasumininwa kulonga bika?

¹⁸ Le kekintupo kya nsangaji kulangulukila pa ngikadilo kampanda isangaja ya Yesu? Langa’po bidi byabuyabuya bibwanya kumwenwa mu kwifunda ngikadilo yandi mikwabo ne kwifunda mwa kwikadila pamo bwa aye. Shi ke pano tusumininwei kulonda senene mu mayo andi. Shi tulonge namino, tukashala nyeke mu lwendo lwetu lutwala ku lupandilo ne kufwena kudi Yehova, Mwine waīwilwe na Yesu mu kamo ne kamo.