Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tshiudi mua kuenza paudi mu tshisumbu tshia muakulu muenyi

Tshiudi mua kuenza paudi mu tshisumbu tshia muakulu muenyi

Tshiudi mua kuenza paudi mu tshisumbu tshia muakulu muenyi

MUPOSTOLO Yone wakamba ne: ‘Ngakamona muanjelu mukuabu upapala munkatshi mua diulu, wakadi ne lumu luimpe lua tshiendelele lua kuambilaye badi pa buloba ne kudi ditunga dionso ne tshisamba tshionso ne muakulu wonso ne bantu bonso.’ (Buakabuluibua 14:6) Mulayi eu udi ukumbana bualu badi bayisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi mu miakulu ya bungi pa buloba bujima. Benyi ke batu batamba kuakula miakulu mienyi. Bantemu ba Yehowa ba tshisumi badi balonga muakulu wabu ke batu babayisha lumu luimpe.

Udi pebe umue wa ku bantu badi mu tshisumbu tshia muakulu muenyi anyi? Peshi udi wela meji a kuyamu? Bua wewe kukumbaja bualu ebu, mbimpe kuikala ne ngelelu wa meji muimpe ne tshipatshila tshimpe. Udi ne tshipatshila tshimpe bualu tshidi tshikusaka bua kulonga muakulu muenyi ndinanga diudi munange Nzambi ne muntu nebe ne bualu udi musue kuambuluisha bantu bua kulonga Bible. (Matayo 22:37-39; 1 Kolinto 13:1) Dijinga dia kuambuluisha bakuabu bua bamanye Nzambi ke didi ne bua kutusaka bua kulonga muakulu muenyi pamutu pa kuulonga anu bua kudia bulunda ne benyi anyi bualu biakudia biabu ne bibidilu biabu bidi butusankisha. Utu utshina bua kulonga muakulu mukuabu anyi? Bikalabi nanku, kuikala ne lungenyi luimpe nekukuambuluishe. James uvua mulonge tshiena-Japon, udi wamba ne: “Kutshinyi muakulu to.” Paudi umona ne: bakuabu bantu mbafike ku diumanya nebikuambuluishe bua kutungunuka. Kadi mmunyi muudi mua kulonga muakulu mukuabu? Ntshinyi tshiakuambuluisha bua kuya kumpala mu tshisumbu tshia muakulu muenyi? Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kushala mukole mu nyuma?

Dilonga dia muakulu

Kudi mishindu ya bungi ya kulonga muakulu ne ya kuulongesha. Kadi kulonga muakulu ne balongeshi bapiluke nkuambuluishe balongi ba bungi bua kumanya muakulu mu matuku makese kakuyi ntatu ya bungi to. Kubala Bible ne mikanda yetu ya Bantemu ne kuteleja imue bande ya muakulu uudi ulonga nebikuambuluishe bua kumanya miaku ya bungi ne biambilu bitu Bantemu ba Yehowa batamba kuamba padibu bayisha. Wewe utangila TV ne uteleja tshisanji ne utangila bande mimpe ya video mu muakulu au, bidi kabidi mua kukuambuluisha bua kumanya muakulu ne bibidilu bia benawu. Paudi ulonga muakulu, mbimpe kulonga malu makese dituku dionso, pamutu pa kulonga bia bungi misangu mikese ku lumingu.

Kulonga muakulu kudi anu bu kulonga mua kuowela. Kuena mua kumanya mua kuowela anu pa kubala mikanda to. Udi ne bua kuya ku mâyi ne kudielamu. Ke mudibi kabidi bua kumanya muakulu. Mbikole bua kumanya muakulu anu mu diulonga. Ikala uyukila ne bena muakulu, uteleja mudibu bakula, usomba nabu ne uditatshisha nangananga bua kuakula pebe. Kuyisha kudi mua kukuambuluisha bikole bualu newikale wakula diakamue ne miaku iudi mulonge. Midori udi ulonga tshiena-Chine, udi wamba ne: “Bitu bianji kuenza buôwa, kadi bantu nebamone ne: tuetu Bantemu tudi tuditatshisha bikole bua kuyukila nabu. Nebibalenge ku muoyo bikole. Patudi tuela muntu muoyo ne disanka mu tshia kuabu, udi utuadija kufukisha mimuemue!”

Bisangilu bietu bia bena Kristo bidi pabi mua kukuambuluisha bikole. Mu tshisangilu tshionso, teta mua kuandamuna nansha musangu umue patupu. Ku ntuadijilu bitu bimueneka bikole, kadi kutshinyi to. Bena mu tshisumbu mbasue bua ufike ku dimanya muakulu wabu. Tshilejilu, Monifa udi ulonga tshiena-Corée udi wamba ne: “Ndi ne disanka dia bungi bua mutu muanetu wa bakaji mukuabu usomba ku luseke luanyi mu bisangilu ne umfundila diumvuija dia imue miaku. Udi ungambuluisha ne muoyo mujima ne lutulu.” Paudi umanya miaku ya bungi, mbimpe kutuadija kuela meji mu muakulu au ne kumona mu lungenyi tshidi miaku yumvuija, pamutu pa kuanji kukudimuna muaku wonso mu lungenyi luebe.

Paudi ulonga muakulu, uditatshishe bua ‘kuakula ne mêyi adi umvuika bimpe.’ (1 Kolinto 14:8-11) Nansha mudi bantu mua kumona muudi uditatshisha, mushindu uudi wakula anyi bilema biudi wenza bidi mua kubapangisha bua kumvua tshiudi ubambila. Anu ku ntuadijilu, teleja bimpe mudibu bashindumuna miaku ne mudi miaku ilondangana bualu ngakuilu mubi yeye mukulamate, nebikale bikole bua wewe kumulekela. Mark wakalonga Swahili, udi ufila mubelu eu wamba ne: “Lomba bantu badi bamanye muakulu bimpe bua bakutule bilema binene ne ikala ubela tuasakidila.” Kadi wamanya, kubangatshi dîba dia bungi ne kubatshiokeshi to. Nansha muudi mua kuambila muntu mukuabu bua kukutula bilema, dienzeja bua kulongolola midimu ya kuenza mu bisangilu mu miaku iukadi mumanye anyi iudi mupete. Nunku neumanye muakulu lukasa ne nebikuambuluishe bua kuakula bimpe.

Tungunuka amu ne kuya kumpala

Monifa udi wamba ne: “Tshitu muanji kupetangana ne lutatu bu mudi lua kulonga muakulu mukuabu to. Kuvua misangu imvua ngumvua anu bua kubilekela. Kadi mvua mvuluka muvua bantu bamvua ndonga nabu Bible basanka bua kumvua malu a Nzambi mu tshiena-Corée tshianyi tshikese atshi ne muvua bana betu basanka pamvua manya tukuabu tuntu nansha tukese. Tshia kumanya ntshia se: mbimpe kuikala ne lutulu. Tshipatshila tshiebe ntshia kufika ku diambila bakuabu dîyi dia Nzambi didi mua kubafikisha ku muoyo. (1 Kolinto 2:10) Nunku, bua wewe kufika ku dilongesha Bible mu muakulu mukuabu udi ne bua kudifila bikole ne kudienzeja munkatshi mua matuku a bungi. Paudi wenda uya kumpala, kuikadi udifuanyikija ne bakuabu bualu nebikutekeshe mu maboko. Patu bantu balonga muakulu mupiamupia, bakuabu badi mua kuumanya lukasa, bakuabu ne majetete. Nunku mbimpe kutangila anu muudi wewe wenda uya kumpala. (Galatia 6:4) Joon ukadi mumanye tshiena-Chine udi wamba ne: “Kulonga muakulu kudi anu bu kuenda pa tshibandilu bua kubuela mu nzubu wa kulu. Anu pautshidi udiumvua mupangile bualu, udi udimona amu ukadi mumanye bivule.”

Kulonga muakulu kudi mua kukuangata matuku ebe onso a muoyo. Nanku, ikala ne disanka dia kumanya muakulu, kadi kujingi kuumanya kupita ne benawu to. (Musambu 100:2) Mu dilonga dionso batu anu benza bilema. Tshilejilu, pakatuadija muena Kristo mukuabu kuyisha mu tshiena-Italie, wakebeja muntu uvuaye uyukila nende ne: “Udi mumanye lukombo lua muoyo anyi?” Pende uvua musue kuakula bua “tshipatshila tshia muoyo.” Ntemu mukuabu utshivua ulonga tshiena-Pologne wakalomba bantu mu bisangilu bua kuimba kabua pamutu pa kuimba musambu. Mukuabu pende uvua ulonga tshiena-Chine wakalomba bateleji bua kuikala ne ditabuja mu tshitekelu tshia mikanda tshia Yezu pamutu pa kuikala ne ditabuja mu mulambu wa Yezu anu bualu kavua mushindumune muaku bimpe to. Buimpe bua dienza bilema budi ne: padibu bakutula tshilema pa muaku kampanda, kuena mua kuupua kabidi muoyo to.

Enza mudimu ne tshisumbu

Bibidilu bia bantu, bisamba biabu ne matunga abu bitu bitamba kubatapulula kupita ne miakulu. Kadi kudi mushindu wa kupita malu aa bukole. Muntu kampanda uvua ulonga bitendelelu bia muakulu wa tshiena-Chine ku Mputu wakamba mudi matunga kaayi atapulula Bantemu ba Yehowa to. Wakamona ne: “Buena ne bukua kabuena bubenzela kantu, ne muakulu udi anu mushindu udi ubambuluisha bua kumvua dîyi dia Nzambi.” Bushuwa, kutumikila mikenji ya mu Bible nkuambuluishe bena Kristo bua kubenga kuikala ne kansungasunga. Bua bantu badi bavuale ‘muntu mupiamupia, kakutshiena muena Greke ne muena Yuda nansha muenyi.’​—Kolosai 3:10, 11, MMM.

Nunku bena mu tshisumbu bonso badi ne bua kuditatshisha bua kulama buobumue. Mbimpe muntu yonso ashintulule lungenyi luende ne mushindu udiye wenza malu. Bua kuepuka malu adi afikisha ku ditapulukangana, kutambi kuimanyina anu pa malu adi akusankisha wewe to. (1 Kolinto 1:10; 9:19-23) Ditatshisha bua kunanga bilele bimpe bia miaba yonso. Vuluka ne: tuetu banange bakuabu bu mutudi badinange netuikale nabu mu malanda mimpe ne mu buobumue.

Bisumbu bia bungi bia miakulu mienyi mbipatukile ku tusumbu tukese tutu misangu ya bungi tuenza ne bantu badi balonga muakulu muenyi ne aba batshidi batuadijilaku kulonga Bible. Ke bualu kayi, kutu kumueneka bilumbu bia bungi mu tusumbu etu, kupita mu bisumbu bikadi bishindame. Nunku bena Kristo badi bakole mu nyuma badi ne bua kuditatshisha bua kuambuluisha bakuabu. Kuleja bantu bapiabapia dinanga mu mêyi ne mu bienzedi nekubambuluishe bua kudiunda mu nyuma.

Aba badi baya bua kuambuluisha mu tshisumbu tshia muakulu muenyi badi ne bua kuikala ne nkatshinkatshi mu malu adibu bajinga bua bakuabu benze. Rick udi mukulu mu tshisumbu tshia muakulu muenyi, udi wamba ne: “Bamue batshidi baluilaku Bantemu mu tshisumbu etshi ki mbamanye bulongolodi bimpe bu mudi badi mu bisumbu bia miakulu ya muaba utudi to. Tshidibi, mbanange bulongolodi ne badi ne disanka dia bungi ne bantu bavua balonga Bible badi balue bena Kristo.” Wewe ubuela mu bisangilu bionso ne wenza kabidi midimu mikuabu ya tshisumbu iudi mua kuenza, newambuluishe tshisumbu bikole nansha muutshidi ulonga muakulu. Padi bantu bonso benza mudimu pamue, badi bambuluisha tshisumbu bua kuya kumpala.

Shala mukole mu nyuma

Muanetu wa balume mukuabu utshivua ufikilaku mu tshisumbu tshia muakulu muenyi wakumvua muvua mamu mukuabu wambuluisha muanende bua kulongolola mandamuna. Muana uvua udilakana, wamba ne: “Kadi Mamu, tshiena mua kuandamuna mu mêyi makese anyi?” Mamu kumuandamuna ne: “Tòo muananyi, mbimpe tulekele bantu badi balonga muakulu mandamuna mîpi.”

Padi muntu mukole kayi uyikila bimpe ne bantu munkatshi mua ngondo ne bidimu bia bungi, udi ubungama ne uteketa mu mikolo. Janet ukadi wakula tshiena-Espagne bimpe mpindieu udi wamba ne: “Mvua mbungama bikole bua dimanya dianyi dikese.” Hiroko uvua mulonge Anglais udi uvuluka pende muvuaye wela meji wamba ne: ‘Too ne tubua ne tumpusu tua mu teritware wetu ntumanye Anglais kumpita meme.’ Kathie udi yeye wamba ne: “Pangakaya mu tshisumbu tshia muakulu wa tshiena-Espagne, mvua ne malonga a Bible ne makumbula mapiamapia mapite bungi, kadi mpindieu tshivua nansha ne dimue to. Ngakamona amu bu ne: tshivua ngenza kantu.”

Kuikala ne lungenyi luimpe kudi ne mushinga mukole. Pavua Hiroko udiumvua mutekete mu mikolo, uvua udiambila ne: “Bu mudi bakuabu bafike ku dimanya Anglais, meme panyi ndi mua kuyimanya.” Kathie udi wamba ne: “Mvua ngela meji ku tshilejilu tshia bayanyi uvua muditatshishe pende bikole ne ukavua wambuluisha tshisumbu bikole. Biakangambuluisha bua kutungunuka. Bitshidi anu binkolele, kadi ndi ngenda mmanya mua kuyisha ne kulongesha ku kakese ku kakese, ne bualu ebu budi bunsankisha be!” Jeff, bayende wa Kathie udi wamba pende ne: “Bitu bintonda bikole pantu tshiyi ngumvua bidibu bamba mu mamanyisha a tshisumbu anyi mu tshisangilu tshia bakulu. Ntu ndipuekesha ne ndomba bua kungumvuijabu, ne bana betu batu bangambuluisha ne disanka.”

Bua kubenga kuteketa mu nyuma paudi mu tshisumbu tshia muakulu muenyi, mbimpe kutabalela bikole makanda ebe a mu nyuma. (Matayo 5:3) Kazuyuki ukadi muenze bidimu bia bungi mu bisumbu bia muakulu wa Tshimputulukeshi, udi wamba ne: “Mbimpe kubala mikanda yetu ne kudilongela bikole. Ke bualu kayi mu dîku dietu tutu tulonga ne tulongolola bisangilu mu tshia-kuetu ne mu Tshimputulukeshi.” Bamue batu babuela imue misangu mu bisangilu bia muakulu wa kuabu. Mbimpe kuikala ne dîba dia kuikisha dikumbane.​—Mâko 6:31.

Dianjila kuela meji bimpe

Biwikala musue kuya mu tshisumbu tshia muakulu muenyi, udianjile kuela meji bimpe. (Luka 14:28) Ukonkonone bukole buebe bua mu nyuma ne malanda ebe ne Yehowa. Leja Yehowa bualu ebu mu disambila. Kupu muoyo mukajebe ne bana bebe to. Diebeja ne: ‘Nsombelu wanyi ne makanda anyi a mu nyuma ne a ku mubidi bidiku mua kumfikisha ku dikumbaja bualu ebu anyi?’ Mbimpe kuenza bualu budi mua kukuambuluisha wewe ne bena mu dîku diebe mu nyuma. Kudi bia bungi bia kuenza mu tshisumbu tshionso tshiudi mua kuikala, kadi tshidi ne mushinga nkuikala mumanyishi wa lumu luimpe.

Bantu badi baya mu tshisumbu tshia muakulu muenyi nebapete malu malenga a bungi. Barbara udi muye ne bayende mu tshisumbu tshia muakulu wa tshiena-Espagne udi wamba ne: “Ke bumue bua ku malu adi ansankisha bikole. Bidi anu bu kubuela tshiakabidi mu bulongolodi. Ndi ne disanka dia bungi bua bualu ebu nangananga bualu katuena mua kuya mu ditunga dikuabu bu bamisionere to.”

Pa buloba bujima, bakulumpe ne bana mbenze muabu muonso bua kulonga ne kumanya muakulu mukuabu bua kuyisha lumu luimpe. Biwikala umue wa kudibu, kupu muoyo tshivua tshikusake bua kuenza nanku ne lama lungenyi luimpe. Ikale mushindike ne: Yehowa neabeneshe bionso biudi wenza.​—2 Kolinto 4:7.

[Tshimfuanyi mu dibeji 18]

Kulonga muakulu ne mulongeshi mupiluke nekukuambuluishe bua kumanya muakulu lukasa kakuyi ntatu ya bungi

[Tshimfuanyi mu dibeji 20]

Kulekedi bukole buebe bua mu nyuma bukepela anu bualu udi ulonga muakulu muenyi to