Tuidikije tshilejilu tshia muvua Yezu mushale mutabale

‘Nushale batabale ne nutendelele.’​—MAT. 26:41, MUANDA MULENGA LELU.

NEWANDAMUNE MUNYI?

Mmushindu kayi udi masambila etu mua kuleja ne: tudi batabale?

Mmu mishindu kayi mutudi mua kuleja ne: tudi batabale mu mudimu wetu wa kuyisha?

Bua tshinyi mbia mushinga bua kushala batabale patudi mu ntatu? Mmunyi mutudi mua kuenza nanku?

1, 2. a) Nkonko kayi idi ijuka pa bidi bitangila tshilejilu tshia Yezu tshia kushala batabale? b) Tshilejilu tshipuangane tshia Yezu tshidiku mua kuambuluisha bantu bena mibi anyi? Fila tshilejilu.

UKADIKU pamuapa mudiebeje ne: ‘Kudiku mushindu wa kuidikija tshilejilu tshia muvua Yezu mushale mutabale anyi? Bushuwa, Yezu uvua mupuangane. Uvua kabidi imue misangu umona malu atshivua alua, nansha avua ne bua kuenzeka bidimu binunu ne binunu kumpala. Uvuaku dijinga ne kushala mutabale anyi?’ (Mat. 24:37-39; Eb. 4:15) Tuanji kudiela nkonko eyi bua kumona mudi tshiena-bualu etshi ne mushinga ne muditshi tshitusaka bua kuenza malu ne mitalu.

² Tshilejilu tshia muntu mupuangane tshidiku mua kuambuluisha bantu bena mibi anyi? Eyowa, bualu kudi mushindu wa kulongela malu kudi mulongeshi muimpe ne ku tshilejilu tshiende. Fuanyikija ne: muntu udi utuadija kulonga diasa miketa bua musangu wa kumpala. Kena mua kutuadija diakamue kuludika miketa bimpe to, udi ne bua kuikala udibidija bikole. Bua yeye kupiluka mu diasa dia miketa, udi ne bua kulonda tshilejilu tshia mulongeshi wende udi mumanye mudimu eu bimpe. Mulongi udi ne bua kuikala ne ntema bua kulondesha mudi mulongeshi wimana, mudiye uteka maboko ne mudiye ukuata mulemu (muonji wa buta bua miketa) ne minu yende. Ku kakese ku kakese mulongi wa tshisumi udi umanya makanda adi akengela bua kunana muonji, udi ulonga mua kuibidilangana ne lupepela ne utungunuka ne kudienzeja. Padiye widikija malu adiye umona kudi mulongeshi wende, udi ubangisha kuludika miketa bua itute mu tshintu tshidibu bateke bua kuasa. Bia muomumue, tuetu bena Kristo tudi tutungunuka ne kuakaja amue malu bimpe patudi tutumikila malu avua Yezu mutulongeshe ne tulonda tshilejilu tshiende.

3. a) Mmunyi muvua Yezu muleje ne: uvua ne bua kushala mutabale? b) Mu tshiena-bualu etshi netuakule bua tshinyi?

 ³ Kadi kushala batabale kudi kumvuija tshinyi? Yezu uvuaku pende ne bua kushala mutabale anyi? Ke tshiakenzaye. Tshilejilu, mu butuku buende bua ndekelu pa buloba, Yezu wakakankamija bapostolo bende ba lulamatu wamba ne: ‘Nuikale batabale pamue nanyi. Nushale batabale ne nutendelele bua kanuponyi mu ditetshibua.’ (Mat. 26:38, 41, Muanda Mulenga Lelu) Nansha muvuaye mushale mutabale kuonso eku, Yezu uvua ne bua kushala nangananga mutabale mu mêba makole a ndekelu a muoyo wende ne kushala mulamate Tatuende wa mu diulu. Uvua mumanye ne: bayidi bende bavua pabu ne bua kushala batabale kabiyi anu bua musangu au to, kadi ne bua matuku avua alonda. Nunku, tumonayi bua tshinyi Yezu mmusue bua tushale batabale. Pashishe netukonkonone mishindu isatu itudi mua kuidikija muvua Yezu mushale mutabale mu nsombelu wetu wa ku dituku ne ku dituku.

BUA TSHINYI YEZU MMUSUE BUA TUSHALE BATABALE?

4. Mmunyi mudi dibenga kumanya malu atshilualua onso dipetangana ne dijinga dietu dia kushala batabale?

⁴ Yezu mmusue bua tushale batabale bua malu atudi bamanye ne atudi katuyi bamanye. Pavua Yezu pa buloba, uvuaku mumanye malu onso atshivua alua kumpala anyi? Tòo, bualu udi wamba ne: ‘Kadi bua dituku adi ne pa dîba adi kakuena muntu udi mumanye, banjelu mene ba mu diulu kabena bamanye, Muana kena mumanye, anu Tatu udi mumanye.’ (Mat. 24:36) Tshikondo atshi, Yezu peshi “Muana” kavua mumanye menemene dîba divua nshikidilu wa bulongolodi bubi ebu ne bua kulua to. Tudi mua kuamba tshinyi buetu tuetu lelu? Dimanya dietu dia malu atshilualua ndikese anyi? Bidi nanku. Katuena bamanye dîba dikala Yehowa mua kutuma Muanende bua kubutula bulongolodi bubi ebu. Bu tuetu badimanye, bivuaku mua kuikala ne mushinga bua tuetu kushala batabale anyi? Anu muvua Yezu muambe, nshikidilu nealue dituku didi muntu kayi mumanye peshi mutekemene; nunku tudi ne bua kushala anu batabale.​—Bala Matayo 24:43.

5, 6. a) Mmunyi mudi dimanya dietu dia malu atshilualua ne adi Nzambi mulongolole dituambuluisha bua kushala batabale? b) Bua tshinyi kumanya tshidi Satana kudi kutuambuluisha bikole bua kushala batabale?

⁵ Yezu uvua kabidi mumanye malu mimpe a bungi atshivua alua avua bantu ba bungi bavua nende kabayi bamanye. Katuena bamanye malu mumue ne Yezu to, kadi ku butuangaji buende tudi bamanye malu a bungi adi atangila Bukalenge bua Nzambi ne tshienzabu mu matuku atshilualua. Patudi tutangila bantu badi batunyunguluke mu kalasa, ku mudimu peshi mu teritware utudi tuyisha, tudi tumona ne: ba bungi ki mbamanye malu malelela a mu Dîyi dia Nzambi to, badi mu mîdima mikole. Ebu mbualu bukuabu budi butusaka bua kushala batabale. Anu bu Yezu tudi ne bua kuikala misangu yonso batabale, tukeba mishindu ya kuambila bakuabu malu a Bukalenge bua Nzambi atudi bamanye. Mpunga yonso udi umueneka bua kuyisha udi ne mushinga, ne katuena ne bua kumupitshisha to bualu mioyo ya bantu idi mu njiwu.​—1 Tim. 4:16.

⁶ Yezu uvua mumanye bualu bukuabu buvua bumusake bua kushala mutabale. Uvua mumanye ne: Satana uvua ukeba bua kumuteta, kumukengesha ne kunyanga muoyo wende mutoke. Muluishi wa tshikisu eu uvua anu ukeba ‘tshikondo tshikuabu’ bua kuteta Yezu. (Luka 4:13) Yezu kavua mutekeshe maboko to. Uvua musue kuikala mudiakaje bua kutuilangana ne diteta dionso ne buluishi. Katuenaku petu mua kuenza nunku anyi? Tudi bamanye ne: Satana udi amu ‘bu nyama wa ntambue udi ukungula, ukeba bantu ba kudiaye.’ Ke bualu kayi Dîyi dia Nzambi didi dilomba bena Kristo bonso bua ‘kuikala bapole ne kutabala.’ (1 Pet. 5:8) Kadi mmunyi mutudi mua kuenza nanku?

 MUA KUSHALA BATABALE MU DISAMBILA

7, 8. Mmubelu kayi uvua Yezu mufile pa bidi bitangila disambila? Ntshilejilu kayi tshivuaye mushiye?

⁷ Bible udi uleja diumvuangana dinene didi pankatshi pa kushala batabale ne kusambila. (Kolos. 4:2; 1 Pet. 4:7) Panyima pa Yezu mumane kuambila bayidi bende bua kushala batabale pamue nende, wakamba ne: ‘Nushale batabale ne nutendelele bua kanuponyi mu ditetshibua.’ (Mat. 26:41, Muanda Mulenga Lelu) Mubelu wende eu uvuaku utangila anu nsombelu mukole uvuabu batuilangana nende musangu au anyi? Tòo. Mubelu wende eu udi ne mushinga mu nsombelu wetu wa ku dituku ne ku dituku.

⁸ Yezu mmushiye tshilejilu tshimpe tshia kusambila. Vuluka ne: musangu mukuabu wakasambila Tatuende butuku bujima. Tutetayi kumona tshivua tshienzeke. (Bala Luka 6:12, 13.) Tudi mu ngondo muisatu anyi muinayi (printemps) pamuapa pabuipi ne musoko wa Kapênuma wa balobi utu Yezu musombe. Padi dilolo dikumbana, Yezu udi ubanda ku umue wa ku mikuna idi ku mpenga kua mbuu wa Galela. Bu mudi panshi penda pafika, udi pamuapa umona tudilu tua miendu tua mu Kapênuma ne mu misoko ya pabuipi. Kadi padi Yezu usambila Yehowa, udi utuma lungenyi luende anu ku disambila. Wakasambila mêba a bungi. Kavua mutume lungenyi luende bua kumona muvua midilu ayi yenda ijima ku umue ku umue, peshi muvua ngondo wenda ubuela, anyi muvua nyama itu idia butuku iya kukeba biakudia mu tshisuku to. Bidi bimueneka ne: disambila diende divua ditangila bualu bunene buvua kumpala kuende bua kusungula bapostolo 12. Tudi mua kudifuanyikijila mudi Yezu mudifile mu dileja Tatuende malu onso adiye nawu mu lungenyi ne dijinga didiye nadi bua muyidi yonso padiye ulomba buludiki ne meji.

9. Yezu uvua musambile butuku bujima. Bualu ebu budi butulongesha tshinyi?

⁹ Ntshinyi tshitudi mua kulongela ku tshilejilu tshia Yezu? Bidiku bitulongesha bua kuikala kusambila mutantshi mule anyi? Tòo, bualu wakamba bua bayidi bende ne: “Mutshima udi musue nunku, kadi mubidi udi mutekete.” (Mat. 26:41) Nansha nanku, tudi mua kuidikija Yezu. Tshilejilu, tutuku tulomba Tatu wetu wa mu diulu kumpala kua kuangata dipangadika dionso didi ditangila malanda etu, a bena mu dîku dietu peshi a bena Kristo netu ne Yehowa anyi? Tutuku tuteka bena Kristo netu mu masambila etu anyi? Tutuku tuenza masambila adi afumina mu mutshima pamutu pa kuambulula mêyi amue amue anyi? Umanye kabidi ne: Yezu uvua wangata malu avuaye wambila Tatuende pa nkayende ne mushinga. Mu bulongolodi ebu mudi malu onso enda aya anu lukasa, mbipepele bua tuetu kulonda lungenyi lua bena panu ne kupua muoyo malu a mushinga. Tuetu badikebele bikondo bimpe bia kusambila ne muoyo mujima pa nkayetu, netushale batabale. (Mat. 6:6, 7) Dîba adi netusemene pabuipi ne Yehowa, netukoleshe malanda etu nende ne netuepuke bualu buonso budi mua kuanyanga.​—Mus. 25:14.

MUA KUSHALA BATABALE MU MUDIMU WA BUAMBI

10. Ntshilejilu kayi tshidi tshituleja muvua Yezu mutabalele mpunga yonso bua kuyisha?

¹⁰ Yezu wakashala mutabale mu mudimu uvua Yehowa mumupeshe. Kudi mua kuikala imue midimu idi yambuluisha udi uyenza bua kutuma lungenyi ku malu makuabu kayi unyanga mudimu wende. Kadi, midimu ya bungi idi ilomba kutumaku lungenyi ne kuikala ne budimu, ke tshidi mudimu wa kuyisha utulomba. Yezu uvua anu mutabale mu mudimu uvuaye wenza, ukeba mishindu ya kuyisha lumu luimpe. Tshilejilu, pavuaye mufike mu musoko wa Suka ne bayidi bende panyima pa luendu lule, bayidi bakaya bua kusumba biakudia. Yezu wakashala pabuipi ne tshîna tshia mâyi bua kuikisha, kadi uvua anu ne budimu ne wakapeta mpunga wa kuyisha. Mukaji kampanda wa mu Samalea wakalua bua kusuna mâyi. Yezu uvua mua kuikala ujinga kulala ndambu. Uvua mua kubenga bua kuyukila ne muntu.  Kadi wakakula ne mukaji ne kuyisha malu avua malenge bantu ba bungi mu musoko au. (Yone 4:4-26, 39-42) Tudi ne bua kudienzeja ne muetu muonso bua kuidikija tshilejilu tshia Yezu tshia kushala batabale, patudi tudienzeja bua kutabalela mpunga yonso ya kuyisha bantu batudi tupetangana nabu dituku dionso lumu luimpe.

11, 12. a) Ntshinyi tshivua Yezu muenze pavua bantu bajinga kumupangisha bua kukumbaja mudimu wende? b) Mmushindu kayi uvua Yezu muleje ne: uvua ne nkatshinkatshi mu mudimu wende?

¹¹ Kudi imue misangu ivua bantu bavua Yezu munange bajinga kumubueja mu ditanaji mu mudimu wende. Tshilejilu, mushindu uvua Yezu muondope bantu mu tshishima mu Kapênuma uvua mubalenge bikole ke kujingabu bua ashale mu musoko au. Kabavua benze bibi to. Kadi Yezu uvua ne mudimu wa kuyisha ‘mikoko mijimine ya nzubu wa Isalele,’ ki nganu ya mu musoko umue to. (Mat. 15:24) Yezu wakabambila ne: ‘Bundi nabu mbua kuambila misoko mikuabu lumu luimpe lua bukalenge bua Nzambi; buakantuminabu mbualu ebu.’ (Luka 4:40-44) Bidi bimueneka patoke ne: nsombelu wa Yezu uvua muimanyine pa mudimu wa diyisha. Kavua ulekela tshintu nansha tshimue tshimubueja mu ditanaji to.

¹² Yezu uvua anu muimanyine pa mudimu wende ne kayi wenza bualu bukuabu anyi? Uvuaku anu udifila mu mudimu wende ne kayi uditatshisha bua bakuabu anyi? Tòo, Yezu mmushiye tshilejilu tshimpe tshia kuikala ne nkatshinkatshi. Uvua musue kusanka pamue ne balunda bende. Uvua wangata bena mu mêku ne mushinga, ubaleja luse lulelela bua malu avua abakuata ne wakaleja muvuaye munange bana ne muoyo mujima.​—Bala Mâko 10:13-16.

13. Mmunyi mutudi mua kuidikija tshilejilu tshia Yezu tshia kushala batabale ne kuikala ne nkatshinkatshi bua mudimu wetu wa kuyisha?

¹³ Bu mutudi tuidikija tshilejilu tshia Yezu tshia kushala batabale, mmunyi mutudi petu mua kuikala ne nkatshinkatshi? Katuena tulekela malu a mu bulongolodi ebu atupangisha mua kukumbaja mudimu wetu to. Nansha balunda betu ba pa muoyo anyi balela betu badi mua kujinga bua tulekele tshisumi tshietu mu mudimu wa buambi anyi bua tuenze malu adibu bamona ne: mmimpe. Kadi tuetu tuidikija Yezu, netumone mudimu wetu wa kuyisha bu biakudia. (Yone 4:34) Mudimu wetu udi utuambuluisha bua kukolesha malanda etu ne Nzambi ne utupetesha masanka. Nunku katuena ne bua kuikala banange anu malu adi atusankisha to. Anu bu Yezu, tudi ne bua kuikala ne disanka ne nkatshinkatshi bu mutudi bantu ba ‘Nzambi wa disanka.’​—1 Tim. 1:11, NW.

MUA KUSHALA BATABALE MU BIKONDO BIA NTATU

14. Mu tshikondo tshia ntatu, ndungenyi kayi lutudi ne bua kuepuka? Bua tshinyi?

¹⁴ Anu mutudi bamone, Yezu uvua mutambe kubela bayidi bende bua kushala batabale pavuaye mu ntatu mikole (Bala Mâko 14:37.) Patudi tutuilangana ne ntatu ke patudi nangananga ne bua kulonda tshilejilu tshiende. Patu bantu ba bungi mu ntatu, batu bapua bualu bua mushinga muoyo budi mukanda wa Nsumuinu wamba misangu ibidi ne: ‘Njila udiku udi mululame ku mêsu kua muntu, kadi nshikidilu wende  udi lufu.’ (Nsu. 14:12; 16:25) Tuetu tudieyemena nangananga patudi tutuilangana ne ntatu, tudi tuditeka mu njiwu tuetu ne bantu batudi bananga.

15. Nditeta kayi didi mfumu wa dîku mua kupeta mu tshikondo tshidi malu a mpetu makole?

¹⁵ Tshilejilu, mfumu wa dîku udi mua kudimona muenzejibue bua kukebela ‘badi bende’ bintu bia ku mubidi. (1 Tim. 5:8) Udi mua kudimona musakibue bua kuitaba mudimu udi mua kumupangisha bua kubuela mu bisangilu pa tshibidilu, kuenza ntendelelu wa mu dîku peshi kuyisha. Yeye muimanyine anu pa lungenyi lua buntu, udi mua kudibingisha ne kumona dienza nunku bu bualu buimpe. Kadi kuenza nunku kudi mua kumutekesha mu mudimu wa Nzambi anyi kumunyangila malanda ende nende. Tuetu balonde mubelu udi mu Nsumuinu 3:5, 6 mbualu buimpe. Solomo wakamba ne: ‘Eyemena Yehowa ne mutshima webe wonso, kueyemenyi dijingulula diebe dia mianda. Umumanye yeye bimpe mu bienzedi biebe bionso, yeye neakululamijile njila yebe.’

16. a) Ntshilejilu kayi tshidi Yezu mushiye tshia kueyemena meji a Yehowa pamutu pa kudieyemena? b) Mmunyi mudi bamfumu ba mêku ba bungi bidikija tshilejilu tshia Yezu tshia kueyemena Yehowa mu bikondo bia ntatu?

¹⁶ Pavuabu batete Yezu, wakabenga ne muoyo mujima bua kudieyemena. Ela meji ku bualu ebu. Muntu wa meji a bungi kupita bantu bonso ba pa buloba kavua mukebe bua kujikija malu bilondeshile lungenyi luende to. Tshilejilu pavua Satana umuteta, Yezu uvua anu wandamuna ne: ‘Bakafunda dîyi ne.’ (Mat. 4:4, 7, 10) Uvua mueyemene lungenyi lua Tatuende bua kutshimuna mateta, nunku wakaleja didipuekesha, ngikadilu uvua Satana mupangile ne upepeja. Tutu tumuidikija anyi? Mfumu wa dîku udi widikija muvua Yezu mushale mutabale udi ulekela Dîyi dia Nzambi dimulombola nangananga mu bikondo bia ntatu. Ke tshitu bamfumu ba mêku ba bungi benza mu buloba bujima. Badi bateka Bukalenge bua Nzambi ne ntendelelu mulelela pa muaba wa kumpala ne dikima kumpala kua majinga abu a ku mubidi. Nunku badi batabalela majinga a bena mu mêku abu bimpe. Yehowa udi ubenesha malu adibu benza bua kupeta bintu bia ku mubidi anu mudi Dîyi diende dilaya.​—Mat. 6:33.

17. Ntshinyi tshidi tshikusaka bua kuidikija mushindu uvua Yezu mushale mutabale?

¹⁷ Kakuyi mpata, Yezu mmushiye tshilejilu tshimpe tshia kushala batabale. Tshilejilu tshiende ntshimpe, tshidi tshituambuluisha ne tshidi tshisungila mioyo ya bantu. Vuluka ne: Satana udi ukeba bua kunyanga malanda etu ne Nzambi, kutekesha ditabuja dietu, kutusaka bua kulengulula ntendelelu wetu ne kunyanga muoyo wetu mutoke. (1 Tes. 5:6) Katumushidi muaba to. Ushale mutabale anu bu Yezu mu masambila, mu mudimu webe wa diyisha ne mu ditantamena ntatu. Wewe wenza malu aa, neupete nsombelu muimpe ne wa disanka mpindieu mu bulongolodi bukadi pa kubutuka ebu. Wewe mushale mutabale nebileje ne: palua Mfumuebe kubutula bulongolodi ebu neakusangane mutabale ne wenza disua dia Tatuende. Yehowa neasanke bua kukufuta bua muwikala mushale ne lulamatu.​—Buak. 16:15.

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 6]

Yezu wakayisha mukaji ku tshîna tshia mâyi. Mmpunga kayi iutu ukeba bua kuyisha dituku dionso?

[Tshimfuanyi mu dibeji 7]

Wewe utabalela majinga a bena mu dîku diebe neuleje ne: udi mutabale