Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Bana badiku mua kulonga malu a Nzambi anyi?

Bana badiku mua kulonga malu a Nzambi anyi?

Bana badiku mua kulonga malu a Nzambi anyi?

“Bitendelelu bikadiku lelu bidi bitusaka bua kukinangana kadi ki mbikumbane bua kutusaka bua kunangangana to.”​—JONATHAN SWIFT, MUFUNDI WA MU ANGLETERRE.

SWIFT wakamba mêyi aa mu bidimu bia 1700, kadi bantu ba bungi lelu badi batue ku tshiende. Bamue badi bamba ne: baledi kabena ne bukenji bua kulongesha bana malu a Nzambi to. Badi bela meji ne: bana badibu bakolesha ne malu a Nzambi kuabu kabatu pamuapa mua kuenza malu badilekelele to.

Udi wela meji kayi? Ku malu adi alonda aa, mbuepi budi butambe buimpe?

● Ki mbimpe banyishila baledi bua kulongeshabu bana malu a Nzambi to.

● Baledi badi ne bua kuindila too ne padi bana bakola bua kushishabu kuyukila nabu malu a Nzambi.

● Patshidi bana bapuekele, baledi badi ne bua kubalongesha malu a Nzambi adibu bobu bitabuje. Kadi padi bana bakola, badi ne bua kubambuluisha bua kuela meji nkayabu pa malu aa.

● Bana badi ne bua kuitabuja tshitendelelu tshia baledi babu nansha tshiotshi tshilelela anyi tshia dishima.

Kutendelela kudiku mua kunyanga bana anyi?

Muledi udi munange muanende kena mua kujinga bua kumuenzela bibi to. Kadi malu adi enzeka adiku ajadika bidi bantu badi basue kupangisha bana bua kulonga malu a Nzambi bamba anyi? Kukadi makumi a bidimu, bakebuludi ba malu mbalonge ne muoyo umue bukole budi nabu malongesha a mu tshitendelelu tshia baledi kudi bana. Ntshinyi tshidibu bamone?

Mbamone ne: malongesha a mu tshitendelelu kaena anyanga bana to, kadi adi abambuluisha bua kukolabu bimpe. Mu 2008, tshikandakanda kampanda tshiakamba ne: “Tshitendelelu tshidiku mbua kukolesha malanda adi pankatshi pa muana ne baledi bende bonso babidi.” Tshidi tshiamba kabidi ne: “Kutendelela ne kulonga malu a Nzambi kudi kumueneka ne mushinga wa bungi mu nsombelu wa bana ba bungi ne mu mêku.” (Social Science Research *) Mona mudi bualu ebu bufuanangane ne mêyi akamba Yezu Kristo a ne: ‘Badi bateleja dîyi dia Nzambi, badi badilama, badi ne disanka.’​—Luka 11:28.

Kadi netuambe tshinyi bua lungenyi lua ne: bana badi ne bua kuanji kukola kumpala kua kushishabu kulonga malu a Nzambi ne kutendelela? Bena lungenyi elu badi bapue muoyo ne: mutu wa muana mmuenza anu bu kanti anyi mbeketshi wa munda mutupu udi ukengela kuwujamu bintu. Mu bulelela, baledi badi kumpala kua malu abidi aa: kudilongeshila bana babu malu a Nzambi anyi kubalekela baalongela kudi bantu bakuabu.

Tshia kuenza ntshinyi?

Malu akadi menzeke adi aleja ne: tshitendelelu tshidi ne bukole bua kusaka bantu bua kuelela bakuabu meji mabi ne kubakina. Nunku, ntshinyi tshidi baledi mua kuenza bua malu adibu batele kudi Jonathan Swift kaafikidi bana babu? Mmunyi mudi baledi mua kulongesha bana babu malu adi mua kubambuluisha bua kunanga bantu bakuabu?

Tshia kuenza tshidi mu mandamuna a nkonko isatu eyi: (1) Mmalu kayi adi bana ne bua kulonga? (2) Udi ne bua kubalongesha nnganyi? (3) Mmishindu mimpe kayi idibu mua kubalongesha nayi?

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 11 Makebulula aa avua mimanyine pa malu avua bana bapite pa 21 000 ba mu ditunga dia États-Unis bambe ne avua baledi ne balongeshi babu bambe kabidi.