Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

MALU A MU NSOMBELU

Ngakangata dipangadika dia kuenzela Yehowa mudimu matuku anyi onso a muoyo

Ngakangata dipangadika dia kuenzela Yehowa mudimu matuku anyi onso a muoyo

Mu 1/1937, meme mumane kujikija tulasa tuanyi tua bikadilu, ngakadifundisha mu iniversite wa mu lowa mu États-Unis uvua pabuipi ne muaba umvua musombele. Bu mumvua nya mu iniversite eku ngenza mudimu bua kupeta makuta a kufutamu, biakenza bua nshale ne dîba dikese. Katshia ku buana mvua ne dijinga dia kulonga dibaka dia nzubu minene ne bilamba binene.

Ku ntuadijilu kua tshidimu tshia 1942, États-Unis utshidi ubuelelaku mu Mvita mibidi ya buloba bujima, mvua mu tshidimu tshianyi tshitanu tshia iniversite, kuvua kunshadile anu ngondo mikese bua meme kujikija tulasa tuanyi tua iniversite. Mvua musombe ne balongi betu babidi mu nzubu umue. Umue wakangambila bua kuya kuyukila ne “bantu bavua bayukila ne bana pambelu.” Pandi nya, meme kupetangana ne Ntemu wa Yehowa mukuabu diende John O. (Johnny) Brehmer. Bivua binkemeshe bua muvuaye wandamuna nkonko utuvua tumuela ne Bible. Biakankemesha, meme kutuadija kulonga ne Bible ne Johnny misangu yonso ne imue misangu mvua nya kumufila mu mudimu wende wa kuyisha pamvua ne dîba.

Otto tatuende wa Johnny uvua mulue Ntemu wa Yehowa pavuaye mutangidi wa banke wa Walnut mu lowa. Otto wakalekela mudimu uvuaye wenza eu bua kudifila bikole mu mudimu wa kuyisha. Mu kupita kua bidimu, tshilejilu tshiende ne tshia dîku diende tshiakankankamija bua meme kuangata dipangadika dia mushinga mukole.

TSHIKONDO TSHIA KUANGATA DIPANGADIKA

Dimue dituku, mulongeshi wetu wa mu iniversite wakangambila ne: mumvua mubule mu mateta makuabu tshivua mua kupeta diplome to. Ndi mvuluka mungakalomba Yehowa Nzambi bikole bua kundombolaye. Matuku makese pashishe, mulongeshi wanyi mukuabu wakambikila. Kungambilaye ne: mbamutumine mukanda bakeba muntu udi mulonge tulasa tua luibaku mu iniversite, nansha muvuaye kayi mungebeje uvua muandamune ne: ndi ne muntu, wela meji ne: nengitabe mudimu au. Ngakela mulongeshi eu tuasakidila, kadi meme kumuambila ne: tshiakuenza mudimu au, bualu nkavua muangate dipangadika dia kuenzela Yehowa mudimu mu matuku anyi onso a muoyo. Mu dia 17/6/1942, ngakatambula ne kunsungulabu diakamue bua meme kuenza mudimu wa bumpanda-njila, mbuena kuamba ne: kudifila bikole mu mudimu wa kuyisha.

Ku ndekelu kua 1942, ngakapeta mukanda bandomba bua kuenza mudimu wa busalayi, meme kuya ku biro bivua bibueja bantu mu mudimu eu wa busalayi ne meme kumvuija bua tshinyi tshivua musue kubuela mu malu a mvita. Ngakabaleja mukanda uvua mulongeshi wanyi wa mu iniversite mufunde uvua wakula bua bikadilu bianyi bimpe ne mumvua mumanye bikole mudimu wanyi wa luibaku. Nansha muvuabu bamone mukanda au, bakankosela tshibawu tshia ndola 10 000 ne bidimu bitanu bia buloko mu Leavenworth wa mu Kansas mu États-Unis.

PAMVUA MU BULOKO

Mu Leavenworth lelu eu. Bamue Bantemu ba Yehowa ba munkatshi muetu 230 bavua babela mu buloko muaba eu.

Bantemu ba Yehowa batshivua bansonga bapite pa 230 bavua mu buloko buvua pabuipi ne madimi manene a mu Leavenworth. Ku madimi eku ke kuvuabu batutume bua kuenza mudimu ne batekaku bantu bua kutulama. Bamue ba kudibu bavua bamanye ne: bu mutudi bena Kristo katuvua tubuelakana mu malu a tshididi to, ne bavua banemeka mmuenenu wetu eu.

Bamue balami ba buloko bavua batuanyishile bua tuetu kutungunuka ne kuenza bisangilu bia malu a mu Bible. Bavua kabidi batuambuluisha bua tuetu kupeta mikanda ya malu a mu Bible mu buloko. Mutangidi wa buloko uvua ulomba bua tuikale tumupesha tshibejibeji tshitudi tubikila lelu ne: Réveillez-vous!

DIPATUKA DIANYI MU BULOKO NE MUDIMU WA BU MISIONERE

Mu dia 16/2/1946 ngondo mikese kunyima kua Mvita mibidi ya buloba bujima, meme mumane kuenza bidimu bisatu bia mu bidimu bitanu bia buloko bivuabu bankosele, bakandekela. Diakamue, ngakangata kabidi mudimu wa bumpanda-njila. Bavua bandombe bua kupingana mu tshimenga tshia Leavenworth mu Kansas. Ngakumvua buôwa bualu bakavua bakengesha Bantemu ba Yehowa ba muaba awu bikole. Bivua lutatu bua kupeta mudimu ne muaba wa kusomba.

Ndi mvuluka muvua mulami wa lupangu kampanda mungipate wamba ne: “Umbuka muaba eu!” Pamvua mumumone mukuate tshintu tshitubu banaya natshi tenise ku tshianza, ngakumvua tshiji ne meme kumbuka lukasa. Pangakafika ku nzubu mukuabu, mamu muena ku nzubu awu wakangambila ne: “Indila ndambu” ne yeye kukanga tshiibi. Mu mutantshi mukese, meme kumvua dididishi dia nzubu wa kuulu dikanguka ne ungela mâyi a manyanu pambidi. Nansha nanku, mvua mupete mabenesha mu mudimu wanyi wa diyisha. Pashishe ngakumvua ne: bantu bamvua mupeshe mikanda ya malu a mu Bible mbalue Bantemu ba Yehowa.

Mu 1943 bakenza kalasa kapiakapia ka ba misionere mu tshimenga tshia New York. Bakambikilamu ne meme kupetamu diplome mu kalasa ka dikumi mu dia 8/2/1948. Kalasa aku badi bakabikila lelu ne: Kalasa ka dilonga dia malu a mu Bible ka Gilada. Meme mumane kupeta diplome bakantuma mu Côte-de-l’Or udibu babikila lelu ne: Ghana.

Pangakafika mu Côte-de-l’Or, bavua bangambile bua kuyisha banene ba mbulamatadi ne bena ku mputu bavuamu. Ku ndekelu kua lumingu luonso, mvua nyisha ne bena mu tshisumbu tshietu tshia Bentemu ba Yehowa ne mvua mbambuluisha bua kuyisha bimpe ku nzubu ne ku nzubu. Mvua kabidi nkumbula Bantemu ba Yehowa ba miaba ya kule ne mbalongesha mua kuyisha bimpe. Mvua muenze kabidi mudimu bu mutangidi muena ngendu pabuipi ne Côte d’Ivoire.

Pamvua ngenza mudimu miaba eyi, ngakatuadija kuibidilangana ne nsombelu wa bena mu Afrike, tshilejilu kulala mu tumitanda tua buloba, kudia ne bianza, ne kulala pambelu bu muvua bena Isalele balala mu tshipela. (Dutelonome 23:12-14) Dienza nunku divua dituambuluishe meme ne bamisionere bakuabu bua kutunangambu bikole. Tuakatuadija kulonga Bible ne bamue bakaji ba bamfumu ba mbulamatadi ba muaba awu. Nunku pavua bantu bakeba kutuluisha anyi bajinga kusaka mbulamatadi bua kubenga kutupesha viza, bakaji aba bavua bela babayabu mitoyi ne bavua batulekela tuenza mudimu wetu!

Ngakasama disama dia malariya anu bu muvua bamisionere ba bungi bavuabu batume mu Afrike basame. Mubidi uvua untema kapia bikole ne mvua nzakala mashika. Imue misangu, mvua nkuata ku tshibanga bua bukole bua dizakala. Kadi nansha nanku ngakatungunuka ne kupeta disanka mu mudimu wanyi.

Mu tshidimu tshianyi tshia kumpala tshia mu bidimu binayi bimvua muenze mu Afrike, mvua mfundilangana ne Eva Hallquist umvua mupetangane nende kumpala kua kumbuka mu États-Unis. Mvua mulue kumvua ne: uvua pende mupete diplome mu Kalasa ka 21 ka Gilada mu dia 19/7/1953, mu mpungilu wa Bantemu ba Yehowa wa bantu bafume mu matunga a bungi uvua muenzeke mu tshipalu tshia Yankee mu New York. Tuakapetangana ne muendeshi wa mazuwa bua ngenze mudimu mu mazuwa ende bua amfikishe mu États-Unis.

Panyima pa matuku 22, nansha muvua mâyi abanda imue misangu, ngakafika ne kuenza muanyi muonso bua kupetangana ne Eva mu Brooklyn muaba udibu balombola midimu ya Bantemu ba Yehowa pa buloba bujima. Koku aku, mu nzubu wa kuulu uvua wambuluisha bua kumona New York bimpe, ngakakonka Eva bua kumusela. Pashishe tuakaya ne Eva mu Côte-de-l’Or bua kuenza mudimu wa kuyisha.

DITABALELA BALEDI BANYI

Meme mumane kuenza mudimu bidimu bia bungi mu Afrike, ngakapeta mukanda wa kudi maman wanyi ungambila ne: Papa webe mmufue ne disama dia kansere. Patuakapeta dikisha, meme ne Eva tuakapingana mu États-Unis. Disama dia papa diakakola ne yeye kufua mu matuku makese.

Pashishe tuetu bamane kupingana mu Ghana bamane kuenza bidimu bitue ku binayi, tuetu kupeta lumu lua ne: maman uvua usama bikole. Bamue balunda banyi bakatulomba meme ne Eva bua kupingana bua kumulama. Kabivua bipepele bua kuangata dipangadika edi to. Panyima pa bidimu 15 bia mudimu wa bumisionere, bidimu 11 meme ne mukajanyi, tuakapingana mu États-Unis.

Tuetu ne mfumu wa musoko wa mu Ghana uvuabu babikila ne: Côte de l’Or

Munkatshi mua bidimu bia bungi, tuvua tuya kuambuluisha maman ne imue misangu tuya nende mu bisangilu pavuaku mushindu. Mu dia 17/1/1976, maman wakafua ne bidimu 86. Kadi bualu bua kanyinganyinga buakatufikila kabidi bidimu tshitema pashishe. Bakakuata Eva ne disama dia kansere. Tuakaluangana ne disama edi mu mishindu yonso, ndekelu wa bionso, Eva wakafua mu dia 4/6/1985 ne bidimu 70.

DISHINTULUKA DIA MALU MU MUDIMU WA DISANKA

Mu 1988, bakambikila mu Ghana mu tshibilu tshia dibanjija Betele. Tshivua tshikondo tshia disanka! Pangakafika mu Ghana bidimu bitue ku 40 bimane kupita katshia ngapeta diplome dia Gilada, muvua anu Bantemu nkama. Mu 1988 muvua Bantemu bapite pa 34 000, kadi mpindieu badimu batue ku 114 000!

Bidimu bibidi meme mumane kuya ku dibanjija dia Betele mu Ghana, ngakasela Betty Miller mulunda munene wa Eva mu dia 6/8/1990. Tuakatungunuka nende ne kudifila bikole mu mudimu wa Yehowa. Tudi bindile ne muoyo kuulu kuulu bua kumona muikalabu mua kubisha bakaku betu, baledi ne Eva ku lufu mu Mparadizu.​—Bienzedi 24:15.

Pandi ngela meji bua diakalenga dinene didi Yehowa mumpeshe bua kumuenzela mudimu munkatshi mua bidimu 70, binsonji bidi bimpueka ku mêsu. Ntu mmuela tuasakidila misangu yonso bua muvuaye mungambuluishe bua kuangata dipangadika dia kumuenzela mudimu mu matuku anyi onso a muoyo. Nansha mundi mpindieu ne bidimu 90 ne bia mu njila, Yehowa muibaki munene wa diulu ne buloba, udi utungunuka ne kumpesha makanda ne dikima bua kutungunuka ne kumuenzela mudimu.