1, 2. Muma en mich maber mowuok kuom Nyasaye e yore mage?

BE INYALO paro kane osiepni mihero omiyi mich maber? Nyaka bed ni ne imor ahinya. Ng’ato ka omiyi mich, mano nyisi kaka oheri, kendo kaka ogeno osiep manie kindu. Nyaka bed ni ne igoyone erokamano kuom mich ma ne omiyino.

² Muma en mich mowuok kuom Nyasaye, kendo onego wagone erokamano nikech michno. Muma en buk makende ma konyowa fwenyo gik ma dine ok wafwenyo ka watiyo gi yorewa wawegi. Kuom ranyisi, Muma nyisowa kaka ne ochwe sulwe manie polo, kaka ne ochwe piny, koda kaka ne ochwe dichwo gi dhako mokwongo. Muma oting’o puonj ma konyowa chung’ motegno e chandruoge ma wayudo e ngima. Onyiso kaka Nyasaye biro chopo dwaro mare, kendo kaka obiro kelo ngima maber e piny. Ee, Muma en mich maber miwuoro!

3. Bedo ni Jehova omiyowa Muma nyisowa ang’o kuome, to mano en gima morowa nikech ang’o?

³ Muma bende en buk ma morowa nikech ofwenyonwa weche moko kuom Jehova Nyasaye ma Jachiwo. Bedo ni ne omiyowa Muma en ranyisi maler ni odwaro mondo  wang’eye maber. Kuom adier, Muma nyalo konyi sudo machiegni gi Jehova.

4. Ang’o ma mori kaluwore kod kaka Muma osepogi?

⁴ Ji mang’eny nikod Muma. Muma yudore e dhok mokalo 2,300, kendo chiegni ni ji 9 kuom 10 e piny mangima nigi Muma. Muma tara gi tara ipogo juma ka juma, e piny mangima. Muma mangima kata buge matindo mani e iye, oselos mang’eny ahinya. Kuom adier, onge buk machielo machalo gi Muma.

5. Muma ondiki “kuom much Nyasaye” e yo mane?

⁵ Maloyo mano, Muma ondiki “kuom much Nyasaye.” (2 Timotheo 3:16) E yo mane? Muma wuon dwoko ni: “Ji ne wacho wach moa kuom Nyasaye, kaka Roho Maler ne telonigi.” (2 Petro 1:21) Kuom ranyisi: Jaduong’ moti nyalo kwayo nyakware mondo okonye ndiko barua. Baruano biro ting’o pach jaduong’no kod kaka odwaro. Kuom mano, baruano en mar jaduong’no, to ok en mar nyakware. Kamano bende, Muma oting’o wach Nyasaye to ok mar dhano. Omiyo kuom adier, weche duto manie Muma gin “Wach Nyasaye.”— 1 Jo Thessalonika 2:13.

6, 7. Ang’o momiyo tudruok mantie e buge mag Muma en gimiwuoro?

⁶ Muma ne ondiki kuom higini makalo 1,600. Jogo ma ne ondike ne ok odak e tieng’ achiel, kendo gin joma ne tiyo tije mopogore opogore. Moko ne gin jopur, jolupo, kod jokwath. Jomoko ne gin jonabi, jong’ad bura, kata ruodhi. Luka ma ne ondiko Injili, ne en laktar. Kata obedo ni jondik Muma ne odak e ngima mopogore opogore, Muma otudore adimba a chakruokne nyaka gikone. *

⁷ Buk mokwongo ei Muma nyisowa kaka chandruok mag dhano ne ochakore. Buk mogik nyiso ni pinyni duto biro bedo paradis, kata puodho majaber. Weche duto manie Muma wuoyo kuom higini madirom 4,000 mag ngima dhano, kendo ginyiso kaka Nyasaye biro chopo dwaro mare. Kaka weche manie Muma otudore adimba en gimiwuoro, to mano e tudruok ma onego obedie e buk moting’o wach Nyasaye.

8. Chiw ane ranyisi manyiso ni Muma wacho adier kaluwore gi sayans.

⁸ Muma wacho adier kuom weche sayans. Bende oting’o adiera ma dhano ne oduogo ofwenyo bang’e. Kuom ranyisi, buk mar Tim Jo-Lawi oting’o chike ma ne omi Jo-Israel chon, mawuoyo kuom ler koda keto jo matuwo kar kendgi mondo ogeng’ tuoche mayudo ji nikech bedo machiegini. Pinje ma ne odak e alwora margi ne kiya wechego. E kinde ma podi ji ne ok ong’eyo ni piny ne chalo nade, Muma ne owacho ni piny ong’inore kata olworore. (Isaiah 40:22) Muma ne owacho adier ni piny ‘ok ong’awore e gimoro.’ (Ayub 26:7) En adier ni Muma ok en bug sayans.  Kata kamano, Muma wacho adier kuom weche mag sayans. Donge mani e gima onego wane e buk moting’o wach Nyasaye?

9. (a) Muma nyiso nade ni en buk mawacho weche migeno kendo madier? (b) Adiera ma jondik Muma ondiko kuomgi giwegi, nyisi ang’o kuom Muma?

⁹ Muma bende wacho weche migeno, kendo madier kuom gik ma ne otimore chon. Wechene ondiki e yo ma ratiro. Ok ondik mana nyinge ji kende, to kata nyinge anyuolagi. * Ng’eny jondiko ma ndalogi ok ndiki kaka pinjegi iloyo e lwenje. Jondiko mag Muma ne gin joma wacho adier, kendo ne gindiko richo ma ne gitimo gin giwegi, kaachiel kod ma pinygi ne otimo. Kuom ranyisi, e buk mar Kwan ei Muma, jandiko ma en Musa ne oyie gi ketho maduong’ ma en owuon ne otimo ma omiye kum maduong’. (Kwan 20:2-12) Yudo weche ma ondiki gi adiera kaka mago ok yot e sigendini mamoko machon, kata kamano, iyudogi ei Muma nikech en buk moting’o wach Nyasaye.

10. Ang’o momiyo Muma en buk makonyo e ngima dhano?

¹⁰ Muma “konyo kuom puonjo ji, kuom kwero gik maricho, kuom rieyo ji,” nikech ondike kuom much Nyasaye. (2 Timotheo 3:16) Ee, Muma en buk matiyo e ngima dhano. Ochiwo ng’eyo matut kuom chal mar dhano. En kamano nikech Wuon-go en Jehova Nyasaye, ma en Jachwech! Ong’eyo pachwa maloyowa. E wi mano, Jehova ong’eyo gima dwarore mondo wayud mor. Bende ong’eyo yore ma ok onego waluw e ngima.

11, 12. (a) Gin puonj mage ma Yesu ne owuoye e Twak mare e wi Got? (b) Puonj moko ma Muma wuoyoe gin mage, to ang’o momiyo puonjgo konyo kinde duto?

¹¹ Par ane Twak ma Yesu ne ogolo e Got, kaka ondiki e  Mathayo sula mar 5 nyaka 7. E twagno, Yesu ne owuoyo kuom gik mopogore opogore. Ne opuonjo kaka ji nyalo yudo mor madier, kaka ji nyalo tieko dondruok, kaka ji onego olem, kendo kaka ji onego one mwandu mag piny. Puonj mag Yesu nigi teko, kendo gitiyo e kindewa mana kaka ne gitiyo chon e kinde ma ne owachogi.

¹² Puonj moko mantie ei Muma puonjo kaka ngima mar joot onego obed, kaka onego wati tijewa, koda kaka onego  wadag gi jomoko. Puonj manie Muma tiyo kuom ji duto, kendo puonj mage konyo kinde duto. Rieko mayudore ei Muma inyalo ket e yo mayot ka oti kod weche ma Nyasaye ne onyiso janabi Isaiah kowacho niya: “An Jehova Nyasachi, mapuonji mondo iyud konyruok.”—Isaiah 48:17.

13. Jehova ne oteloni Isaiah e ndiko weche mage kuom Babulon?

¹³ Muma oting’o weche mang’eny ma ne okor, kendo ng’enygi osetimore. Kuom ranyisi, Jehova ne okoro kotiyo kod Isaiah janabi machon, ni dala mar Babulon ibiro kethi. (Isaiah 13:19; 14:22, 23) Ne ochiw weche duto manyiso kaka mano ne dhi timore. Jolweny mag wasigu ne dhi duono aora makalo Babulon, ma gidonj e dalano ma ok gikedo. Ok mano kende. Isaiah bende ne okoro nying ruoth Kuros ma ne dhi loyo Babulon.—Isaiah 44:27–45:2.

14, 15. Ere kaka weche moko ma Isaiah ne okoro kuom Babulon ne otimore?

¹⁴ Higini 200 bang’ ka Isaiah osendiko wechego, e otieno mar Oktoba 5 higa mar 539 Ka Ndalowa Podi, jolweny ne ogo kambi machiegini gi Babulon. Ng’ano ma ne en jatend jolwenygo? Ruodh Jo-Persia miluongo ni Kuros. Gik moko ne ochako timore mana kaka ne okor. Kata kamano, be jolweny mag Kuros ne dhi donjo Babulon ma ok gikedo kaluwore kod kaka ne okor?

¹⁵ Jo-Babulon ne timo nyasi e otienono, kendo ne giparo ni ohinga madongo mag dalagi ne oromo ritogi. Seche ma mago timore, Kuros ne okunyo aoche matindo mondo obar pi aora maduong’ ma ne mol ka kalo ei Babulon. Bang’ kinde matin, aora maduong’no ne oduono ma koro jolweny mage ne nyalo kalo ma chop e ohinga mag dalano. Kata kamano, jolweny mag Kuros ne dhi kalo nade ohinga mag Babulon? Ok ong’e gimomiyo rangeye mag dalano ok ne olor gotieno-no!

16. (a) Ang’o ma Isaiah ne okoro ni biro yudo Babulon? (b) Weche ma Isaiah ne okoro kuom keth mar Babulon ne otimore e yo mane?

 ¹⁶ Ne okor wach kuom Babulon kama: “Ji ok nodagie ndalo duto, ji ok nogedie tieng’ ka tieng’: kata Jo-Arab guroe hema; kata jokwath miyo kwedhegi nindoe.” (Isaiah 13:20) Wechegi ok ne okoro mana kuom lwar mar dalano kende. Ne ginyiso ni Babulon ne dhi dong’ gunda mosiko. Inyalo neno iwuon kaka wechego osetimore. Ka ma piny Babulon machon ne nitie en ka mojwang’, kendo oyudore kilomita 80 yo milambo kiwuok Baghdad e piny Iraq. Mano nyiso ratiro ni gima Jehova ne owacho kokalo kuom Isaiah osetimore: “Anayueye gi rayue manego duto.”—Isaiah 14:22, 23. *

17. Neno kaka weche mokor ei Muma timore, jiwo yie marwa nade?

¹⁷ Neno kaka weche ma ne okor ei Muma timore en gima jiwo yie marwa, donge? Kuom adier, ka Jehova Nyasaye  osetimo gik ma ne osingo chon, wan gi geno madier ni obiro chopo singruok mare mar loso piny mondo obed paradis. (Kwan 23:19) Kuom adier, wan gi “geno mar yudo ngima mochwere. Ngimano Nyasaye ma ok riambi nosingo chon a nyaka nene.”—Tito 1:2. *

18. Jaote Paulo ma Jakristo ne owacho ang’o kuom “Wach Nyasaye?”

¹⁸ Kaluwore kod gik ma waseneno e sulani, en adier ni Muma en buk makende. To ber mar Muma ok en mana nikech tudruok adimba mayudore e bugene, kata adiera ma en-go kaluwore gi sayans koda gik ma ne otimore chon. Bende ok en mana nikech puonj mag rieko mayudore e iye, koda weche madier ma ne okor. Berne okalo kanyo.  Jaote Kristo ma Paulo, ne ondiko kama: ‘Nikech Wach Nyasaye ngima kendo tiyo, kendo obith moloyo ligangla ma dhoge ariyo. Opowo ma odonji nyaka ka ma opogo ngima kod chuny, fuon-ni gi ondhundho bende, kendo oketo bura ni paro kod dwaro manie chuny ng’ato.’—Jo Hibrania 4:12.

19, 20. (a) Muma nyalo konyi nade e nono ngimani iwuon? (b) Inyalo goyo erokamano ni Nyasaye e yo mane kuom miyowa mich makende, ma en Muma?

¹⁹ Somo “Wach” Nyasaye kata winjo ote manie Muma nyalo loko ngimawa. Timo mano nyalo konyowa nono ngimawa e yo maber moloyo. Wanyalo wacho ni wahero Nyasaye, to kata kamano, kaka watiyo kaluwore kod puonj mag Muma ma ondiki kuom much Nyasaye, biro nyiso kaka pachwa kod kaka chunywa chalo.

²⁰ Kuom adier, Muma en buk moting’o wach Nyasaye. En buk ma onego som, puonjruok, kendo onego her ahinya. Dhi nyime gi puonjruok gik mantie ei buk ma Nyasaye ochiwo, mondo inyise ni igoyo erokamano. Kaka imedo timo kamano, e kaka ibiro medo ng’eyo e yo matut, dwaro mar Nyasaye ne dhano. Sula maluwo mae biro wuoyo kuom dwarono kod kaka ibiro chope.