Onego Wane Nade Ketho Matindo Tindo
Don gi Margaret * ne mor ahinya ka ne nyargi gi chwore, kaachiel gi nyithindgi olimogi. Chieng’ ma ne gitieko limbegi, Margaret ma ne en jatedo mang’ula notedonegi macaroni gi cheese, ma en chiemo ma nyikwaye nohero ahinya.
Ka ji duto nosebedo piny, Margaret noketo chiemo e mesa. Ka noelo bakul nofwenyo ni nitie mana cheese morud maber ma chiedo oromo! Wiye nowil keto macaroni * ei cheese sama ne otedo!
Waduto wabothga, bed ni wan gi lony maromo nade kata wan johigni adi. Wanyalo chwanyo jomamoko kuom wacho kata timo gimoro kapok waparo maber kata ka wiwa owil timo gima owinjore watim. Ang’o momiyo ketho matindo tindo jabetie? Wanyalo timo nang’o sama gitimore? Ang’o ma nyalo konyowa mondo wageng’gi? Bedo gi paro mowinjore nyalo konyowa ng’eyo gima wanyalo timo sama waketho ne jowetewa kata sama gin e ma gikethonwa.
KAKA ONEGO WANE KETHO MATINDO TINDO KOD KAKA NYASAYE NENOGI
Sama watimo gima ber, wamor ahinya ka ipwoyowa kendo waneno ni wawinjore gi pwoch ma kamano. To sama watimo gimoro marach, kata kapo ni obothnwa kata samoro jomoko bende ok ong’eyo wachno, onego wayie ni waketho. Timo kamano dwaro bolruok.
Ka gima duong’ ma chandowa en kaka ji dhi nenowa nikech gima watimo, wanyalo rendore ni gima watimono ok rach ahinya, wanyalo keto ketho kuom jomoko, kata wanyalo two dhowa. Timbe ma kamago keloga mana rach lilo. Gima rach motimoreno ok bi los kendo mano nyalo miyo oket ketho kuom jomamoko kayiem. Kata kapo ni wanyalo temo ma wabadhre ne gima rach ma watimo, gima nyaka wang’e en ni gikone “ng’ato ka ng’ato kuomwa nochiw ne Nyasaye dwoko ma mare owuon e bura.”—Jo-Rumi 14:12.
Nyasaye neno ketho ma watimo e yo mowinjore. Zaburi wacho ni Nyasaye “kecho ji kendo ong’uon.” E wi mano, “ok osik ka omanyo ketho kuom ji, bende ok okan mirimbe nyaka chieng’.” Nyasaye ong’eyo ni wan dhano morem kendo ong’eyo nyawowa nikech “wan mana buch lo.”—Zaburi 103:8, 9, 14, Luo New Testament, 2003.
Nikech Nyasaye en wuoro ma kecho ji, odwaro ni wane kethowa mana kaka onenogi. (Zaburi 130:3) Muma oting’o paro kod puonj ma nyalo konyowa ng’eyo gima onego watim sama watimo gimoro marach kod sama jomamoko otimo gimoro marach.
GIMA WANYALO TIMO SAMA WABOTH KATA SAMA JOMOKO OBOTH
Kinde mang’eny ka ng’ato oboth, onyalo kawo thuolo malach ka otemo nyiso ni oonge ketho kata temo keto ketho kuom jomoko. Kapo ni iwacho gima ochwanyo ng’ato, kwaye ng’wono mondo
udhi nyime bedo osiepe. Be isegatimo gimoro marach mochwanyi kata ochwanyo jomoko? Kar mondo iyi owang’ kayiem kata chako neno ni jomoko otimoni marach, donge ber ka itimo kar nyaloni mondo ilos weche? Ka iramo arama ni jomoko e ma otimo marach, mano biro mana medo ywaruok ma wachno bed gima duong’. Donge ber ka itur, ikwa ng’wono, kendo ulos weche.Kata kamano, sama ng’at machielo e ma oboth, yot ahinya timo gik ma nyiso ni wachno ochwanyowa. Donge ber timo kaka Yesu nowacho niya: “Gik moko duto ma udwaro ni ji otimnu, un bende utimnegi kamano.” (Mathayo 7:12) En adier ni wagomboga ni jomoko ong’wonwa sama waboth, kata obed mana gima tin. Donge in bende inyalo temo mondo ing’won ne jomoko?—Jo-Efeso 4:32.
PUONJ MA NYALO KONYOWA MONDO KIK WABED JOMA BOTH SECHE TE
Diksonari moro wacho ni ji bothga nikech ok ging’ad weche e yo ma kare, nikech ok ging’eyo weche duto motimore, kata nikech ok giketo pachgi duto e gimoro. Wan bende samoro wasegaboth nikech gik mowachgo. Kata kamano, ok wabi bedo joma both seche te ka waluwo puonj ma yudore e Muma.
Achiel kuom puonjgo yudore e Ngeche 18:13. Owacho niya: “Ng’a maduoko wach ka pok owinjo en ng’a mofuwo, okelone wich kuot.” Ka wakawo thuolo mondo wanon weche duto kendo paro kaka wanyalo dwoko, mano biro kweyo mirima ma wanyalo bedogo kendo geng’o koko mang’eny. Nono weche e yo matut biro konyowa mondo wang’ad weche e yo maber to mano biro miyo wageng’ both ma sa ka sa.
Puonj machielo ma yudore e Muma wacho niya: “Ka nyalore, to temuru matek mondo udag gi kuwe gi ji duto.” (Jo-Rumi 12:18) Tem matek mondo ibed ng’at ma loso kuwe kendo ma winjore gi jomoko. Sama itiyo gi jomoko, bed ng’at ma dewogi, ma miyogi luor, ma pwoyogi, kendo ma jiwogi. Sama ji omiyore luor kamano, yot mondo ng’ato ong’won ne nyawadgi sama oboth kendo ginyalo tieko chwanyruok madongo e yor kuwe.
Sama iboth, tem neno puonj moro amora ma inyalo yudo. Kar temo bedo ng’at ma rendore sama iboth, ti gi thuolono mondo imed bedo gi kido mabeyo. Penjri niya: Be anyalo medo bedo ng’at ma hore, mang’won, ma tero weche mos, mamuol, mohero kuwe, kendo ma jahera? (Jo-Galatia 5:22, 23) Bedo gi kidogo biro konyi mondo ing’e gik monego itang’go ka iboth. Kik ibed ng’at ma piny romrene sama iboth, to bende kik wachno chandi ahinya ma koro mano e gima isiko ka iparo seche te. Wacho gimoro ma nyalo miyo unyier nyalo miyo weche obed mayot matin.
KAKA BEDO GI PARO MOWINJORE NYALO KONYOWA
Bedo gi paro mowinjore sama waboth kata sama jomoko oboth nyalo konyowa mondo walos wachno e yo maber. Chunywa ok bi chandore to bende wabiro bedo gi kuwe e kindwa gi jomoko. Ka wakwayo ng’wono kendo watemo matek mondo kik wanwo ketho ma watimo, wabiro bedo joma riek kendo ma winjore gi ji. Chunywa ok bi nyosore ahinya kendo ok wabi siko ka wachare. Ka wang’eyo ni jomoko bende both kendo gitemo matek mondo gilos weche, mano biro miyo wahergi moloyo. Gima duong’ moloyo en ni wabed joma johera kendo ma ng’wono ne ji mana kaka Nyasaye be timo.—Jo-Kolosai 3:13.
Be both ma Margaret nobothgono nochwanyo joodgi mi okethonegi mor? Ooyo. Ji duto nonyiero kae to ne gichamo achama chiemono kaka nosetede! Higni moko bang’e, nyikwa Margaret nopimo ne nyithindgi wach chiemono ka giparo gik mabeyo e wi dagi gi kwargi. Ne en mana both moro matin!