Ti Maber gi Thuolo ma In-go Kaok In e Kend

“Ng’at manyalo rwako wachni, mondo orwake.”—MATH. 19:12.

1, 2. (a) Yesu, Paulo koda jomamoko ne neno nade bedo ng’ama ok nie kend? (b) Ang’o manyalo mono jomoko neno bedo ng’ama ok nie kend kaka mich?

ONGE kiawa ni kend en achiel kuom mich mabeyo ahinya ma Nyasaye omiyo dhano. (Nge. 19:14) Kata kamano, Jokristo mang’eny maok nie ngima mar kend, bende ngimagi opong’ gi mor mogundho. Harold, ma en owadwa ma jahigini 95, ma ne ok okendo ngang’, wacho kama: “Kata obedo ni ahero bet kanyachiel gi jomoko kendo rwako welo, sama an kenda, ok ajawinjo ni an kenda. Aparo ni inyalo wach ni an gi mich mar dak maok adonjo e kend.”

² Kuom adier, Yesu Kristo kaachiel gi jaote Paulo nowacho ni ngima mar bedo ng’ama ok nie kend en mich moa kuom Nyasaye, mana kaka ngima mar kend bende. (Som Mathayo 19:11, 12; 1 Jo Korintho 7:7.) Kata kamano, en adier ni ok jogo duto maok nie kend, nie chal ma kamano nikech dwarogi giwegi. Seche moko nitie gik mamiyo bedonegi matek yudo jal mowinjore gidonjgo e kend. Kata nyalo bedo ni jomoko osebedo e ngima mar kend kuom higini moko, to apoya nono gidong’ kendgi nikech kendgi okethore chuth, kata nikech tho mar jaodgi. Kare ere kaka inyalo wach ni bedo ng’ama ok nie kend en mich? To ere kaka Jokristo maok nie kend nyalo tiyo maber gi thuolono?

Mich Makende

3. Gin ber mage ma Jokristo maok nie kend yudo?

³ Kinde mang’eny, jal maok nie kend nigi  kinde koda thuolo moloyo jal manie kend. (1 Kor. 7:32-35) Mago gin thuolo makende manyalo miyo oti ne Nyasaye e okang’ momedore, otim ne jomoko gik manyiso hera, kendo sudo machiegni gi Jehova. Omiyo, Jokristo moko mogwaro, oseneno ber mar dak ka ok gin e kend, kendo giseng’ado mar “rwako wachno,” kuom kinde moko. Nyalo bedo ni moko kuomgi ne ok ochano mar bedo kamano, kata kamano, kane chal margi olokore, ne giparo matut kendo lamo kuom wachno mi gifwenyo ni kokalo kuom kony mowuok kuom Jehova, gin bende giyiero mar chung’ matek e chunygi. Kuom mano, ne giyie gi chal margi ma ne olokoreno, kendo girwako thuolo mar dak ka ok gin e kend.—1 Kor. 7:37, 38.

4. Ang’o momiyo Jokristo maok nie kend onego one ni Nyasaye mor gi kaka gitiyone?

⁴ Jokristo maok nie kend ong’eyo ni ok ochuno ni gidonj e kend, eka Jehova koda ogandane obed mamor kodgi. Nyasaye oherowa waduto ng’ato ka ng’ato. (Math. 10:29-31) Onge ng’ato, kata gimoro amora manyalo pogowa gi hera mar Nyasaye. (Rumi 8:38, 39) Kata bed ni wan e kend kata ok wan e kend, nitie gik mang’eny momiyo onego wane ni Nyasaye mor gi tich mwatiyone.

5. En ang’o madwarore mondo omi ng’ato oti maber chuth gi thuolo ma en-go mar bedo ng’ama ok nie kend?

⁵ Kata kamano, mana kaka nyalo mar goyo thum kata ng’wech biro ka ng’ato tiyo matek, mich mar bedo ng’ama ok nie kend bende dwaro tich matek mondo eka ng’ato oti gi thuolono e okang’ maber chuth. Omiyo, ere kaka Jokristo maok nie kend e ndalogi nyalo tiyo maber chuth gi thuolono—gibed owete kata nyimine, hikgi ng’eny kata tin, giyiero dong’ kamano kata chal margi ema ochunogi? Weuru wanon ane ranyisi moko mag Jokristo machon manyalo jiwowa, kendo wane puonj mwanyalo yudo.

Bedo Ng’ama Ok Nie Kend e Ndaloni mar Rawera

6, 7. (a) Nyi Filipo nobedo gi thuolo mar timo ang’o e tij Nyasaye? (b) Timotheo ne otiyo nade maber gi thuolo ma ne en-go mar bedo ng’ama ok nie kend, to ere kaka ne ogwedhe kuom chiwruok tiyo ne Nyasaye ka en rawera?

⁶ Filipo ma ne en jaland wach maber, ne nigi nyiri ang’wen ma ne pok ong’eyo dichwo, kendo ne gilendo gi kinda mana kaka wuon-gi. (Tich 21:8, 9) Mich mar koro wach ne en achiel kuom michgo mag roho maler, kendo rowere ma nyirigo ne otiyo gi michno ka gichopo weche manie Joel 2:28, 29.

⁷ Timotheo ne en rawera ma ne otiyo maber gi thuolo mar bedo ng’ama ok nie kend. Chakre e tinne, nong’eyo ‘ndiko maler’ kokalo kuom min mare, Yunike, kod Lois dan mare. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) To nyalo bedo ni min mare gi dane norwako din mar Jokristo e limbe mokwongo mar Paulo e Lustra, gweng’ gi Timotheo, e kar  higa 47 E Ndalowa. Higini ariyo bang’e kane Paulo otimo limbene mar ariyo, nyalo bedo ni Timotheo ne nigi higini chiegni 20 kata mokalo 20 matin. Kata obedo ni ne otin e hike kendo ne pod onyien e adiera, ne ‘en gi pak’ e wang’ jodong-kanyakla mar Jokristo e Lustra koda e gweng’ ma ne ni machiegni mar Ikonio. (Tich 16:1, 2) Kuom mano, Paulo nogwelo Timotheo mondo obed jal mawuotho kode. (1 Tim. 1:18; 4:14) Ok wanyal wacho gadier ni Timotheo ne ochweyo chuth maok okendo. Kata kamano, wang’eyo ni kane Paulo ogwele kane pod orawera, norwako wachno gi mor, kendo higini mang’eny bang’e ne otiyo kaka jamisonari ka ok en e kend, kotiyo bende kaka jarit.—Fili. 2:20-22.

8. Ang’o ma nokonyo Mariko luwo chenro mar tiyo ne Nyasaye, to gin gweth mage ma ne oyudo nikech timo kamano?

⁸ Kane en rawera, Johana mabende ne iluongo ni Mariko, bende notiyo maber ahinya gi higini ma ne ok en e kend. En kod min mare Mariam, kaachiel gi Barnaba omin-gi ma tenge, ne gin jokanyo e kanyakla machon mar Jerusalem. Nyalo bedo ni jood gi Mariko ne odak e ngima maber, nimar ne gin gi ot ma margi e dala maduong’ mar Jerusalem kendo ne gin gi jatich. (Tich 12:12, 13) Kata obedo ni ne gin gi ngima machalo kamano, ka en rawera Mariko ne ok odich mana gi yore mamoro chunye owuon; bende ne ok odwar mana luwo ngima mapile mar chako ngima mar joot. Nyalo bedo ni tudruok ma ne obedogo gi joote ne omiye gombo mar tiyo tij misonari. Omiyo, nochako tiyo ka en gi mor kanyachiel gi Paulo koda Barnaba e wuodhgi mokwongo mar misonari, kendo notiyo kaka jakony margi. (Tich 13:5) Bang’e notiyo e wuodh misonari kanyachiel gi Barnaba, kendo bang’ mano, iwachonwa ni notiyo gi Petro e piny Babulon. (Tich 15:39; 1 Pet. 5:13) Ok wang’eyo ni Mariko nokawo kinde maromo nade ka ok en e kend. Kata kamano, ne obedo gi nying’ maber kaka jal ma ne oikore tiyo ne jomoko kendo timo mang’eny e tij Nyasaye.

9, 10. Gin thuolo mage ma rowere nigo e kindegi mag tiyo ne Nyasaye e okang’ momedore? Chiw ane ranyisi.

⁹ Rowere mang’eny manie kanyakla ndalogi, bende mor e tiyo gi kinde maok gin e kend mondo gitim mang’eny e tij Nyasaye. Mana kaka Mariko gi Timotheo, gin bende ging’eyo ni bedo maok gin e kend miyogi thuolo mar ‘tiyo ni Ruoth kod dimbruok gi chiwruok, maok gipar gimachielo.’ (1 Kor. 7:35) Mano en thuolo makende gadier. Thuolo mag tiyo ne Nyasaye ng’eny—bedo painia, dhi lendo kuonde ma jolendo mag Pinyruoth dwaroree, puonjruok dhok machielo, konyo tij gero Od Romo kata od Bethel, dhi e Skul mar Tiego Owete e Tije Kanyakla, koda tiyo e Bethel. Ka podi in rawera kendo ok in e kend, be itimo matek mondo iti maber gi thuolo mar timo gik monyisgo?

¹⁰ Owadwa moro miluongo ni Mark ne ochako lendo ka en rawera, modhi e Skul mar Tiego Owete e Tije Kanyakla, kendo osetiyo e migepe mopogore opogore kuonde mogwaro e piny mangima. Ka ong’iyo chien, higini 25 mosekalo mosetiyogo ne Nyasaye e thuolone duto, owacho kama: “Asetemo tiyo kanyachiel gi ji duto ei kanyakla, ka alendo kodgi, timonegi limbe kaka jakwath, gwelogi e oda kendo chiemo kodgi, koda chano romo mamoko mag jiwruok e wach Nyasaye. Timo mago duto osekelona mor mogundho ahinya.” Mana kaka weche mag Mark nyiso, mor maduong’ e ngima yudore kuom chiwo ne jomoko, kendo tiyo ne Nyasaye chuth, miyowa thuolo mang’eny mag timo kamano. (Tich 20:35) Kata bed ni ihero timo gik mage, in gi nyalo manade, kata isetimo gik maromo nade e ngimani, nitie gik mang’eny ma rowere ma kindegi nyalo timo e tij Ruoth.—1 Kor. 15:58.

11. Gin ber mage ma betie ka ng’ato ok oringo mapiyo donjo e kend?

¹¹ Kata obedo ni gikone rowere mang’eny nyalo dwaro donjo e kend, nitie gik mang’eny mamiyo ok onego giring mapiyo donjo e kend. Paulo jiwo rowere mondo orit nyaka chop gikal “higinigo ma rowere thiewoe,” ma gin  kinde ma gombo mag nindruok ng’eny ahinya. (1 Kor. 7:36, New World Translation) En gima kawo kinde mondo omi ng’ato ong’ere owuon maber, kendo yudo lony manyalo konye e yiero jal mowinjore odonjgo e kend. Timo singruok mar kend en ting’ maduong’ ahinya, masiko e ndalo duto mag ngima ng’ato.—Ekl. 5:2-5.

Bedo Ng’ama Ok Nie Kend e Ngimani ma Bang’e

12. (a) Anna ne onyagore nade gi chal mare ma ne olokore? (b) En gweth mane ma noyudo?

¹² Anna, ma Injili mar Luka wuoyo kuome, nyalo bedo ni ne okuyo ahinya kane chwore otho apoya nono bang’ kane gisedak e kend kuom higini abiriyo kende. Ok wang’eyo kane gin gi nyithindo, kata ka Anna ne oparo donjo e kend machielo. Kata kamano, Muma wacho ni kane Anna jahigini 84, podi ne en chi liel. Kokalo kuom gima Muma wacho kuome, wanyalo ng’ado ni Anna notiyo gi chal mare ma ne koro olokore, e medo sudo machiegni gi Jehova. “Ne ok oa e Hekalu, to nolamo Nyasaye otieno gi odiechieng’, koriyo kech, kendo kosaye.” (Luka 2:36, 37) Ee, noketo weche motudore gi lamo Nyasaye ema obed mokwongo e ngimane. Timo kamano ne dwaro kinda ahinya, kata kamano, ne oyudo gweth ahinya. Ne oyudo thuolo mar neno Yesu ka Yesu pod ne nyathi, kendo lando ne jomoko wach mar warruok ma Mesia ne dhi kelo.—Luka 2:38.

13. (a) Ang’o manyiso ni Dorka ne konyo e kanyakla? (b) Ere kaka ne ogwedh Dorka nikech timbene mabeyo kendo mang’won?

¹³ Dorka, ma bende ong’ere kaka Tabitha, ne odak Joppa, ma ne en dala ma ne nie dho nam yo masawa kia Jerusalem. To nikech Muma ok nyis ni ne en gi dichwo, nyalo bedo ni ne ok en e kend e kindeno. Dorka “ne timo timbe mabeyo mathoth gi tich ng’wono.” Nenore ni ne otwang’o nengini ne mond liete koda ne jomamoko, kendo mano ne omiyo ji ohere ahinya. Omiyo, kane tuwo ogoye motho apoya, kanyakla mangima nooro wach mondo osa Petro obi ochiernegi nyamin-gi ma ne giherono. Kaka wach chierne ne omedo nya e Joppa mangima, ji mang’eny ne obedo Jokristo. (Tich 9:36-42) Nyalo bedo ni Dorka owuon ne obedo gi thuolo mar konyo moko kuom jogo, kokalo kuom chiwone mang’won ahinya.

14. Ang’o majiwo Jokristo maok nie kend sudo machiegni ahinya gi Jehova?

¹⁴ Mana kaka Anna gi Dorka, chal mar ji mang’eny e kanyakla ma kindegi lokore, mi gibed ka ok gin e kend e ngimagi ma bang’e. Nyalo bedo ni moko ne ok oyudo jal mowinjore ma ne ginyalo donjogo e kend. Moko, kendgi nokethore chuth, kata joutegi notho. Bedo ni gionge gi ng’at ma gin-go e kend ma ginyalo sirorego, kinde mang’eny Jokristogo puonjore geno Jehova moloyo. (Nge. 16:3) Silvia, ma en nyaminwa maok nie kend, to osetiyo e Bethel kuom higini 38, neno thuolo mar bedo ng’ama ok nie kend kaka gweth. Owacho kama: “Nitie seche moko ma ajawinjo ka aonge gi ng’ama nyalo hoya. Kendo ajapenjora kama, ‘En ng’ano ma biro jiwa?’” Kata kamano, omedo wacho ni: “Bedo gi geno ni Jehova ong’eyo gik machando, moloyo an awuon, konya sudo machiegni ahinya kode. Kendo kinde duto ajayudo jip, seche moko koa kata mana kuonde ma ne ok apar.” Sa asaya mwasudo machiegni gi Jehova, kinde duto otimonwa e yo maber kendo ojiwowa ahinya.

15. Ere kaka Jokristo maok nie kend nyalo ‘yawo chunygi’ e heragi?

¹⁵ Bedo ng’ama ok nie kend miyowa thuolo mar ‘yawo chunywa’ e herawa. (Som 2 Jo Korintho 6:11-13.) Jolene, ma en nyaminwa maok nie kend, to osetiyo ne Nyasaye kuom thuolone duto kuom higini 34, wacho kama: “Asetemo ahinya loso osiep maber gi ji duto to ok mana gi mbesena kende. Bedo ng’ama ok nie kend, en kinde maber ahinya mar chiwo thuoloni ne Jehova, joodu, oweteni gi nyimineni, koda ne jomamoko. Kaka hika medo sudo, e kaka amedo bedo mamor gi bedona ng’ama ok nie kend.” Jogo moti, joma nigi midekre, jonyuol maok nie kend, rowere, koda jomamoko ei kanyakla, mor ahinya gi jip ma jogo maok nie kend miyogi. Kuom adier, sa asaya mwatimo gik manyiso  ni wahero jomoko, wan wawegi bende wawinjo maber. Be in bende inyalo ‘yawo chunyi’ e herani ne jomoko?

Bedo Ng’ama Ok Nie Kend Kuom Ngimani Duto

16. (a) Ang’o momiyo Yesu ne ochweyo maok odonjo e kend? (b) Paulo notiyo nade maber gi ngimane ka ok en e kend?

¹⁶ Yesu ne ok odonjo e kend; ne dwarore ni oikore ne migawone kendo chope. Ne otimo wuodhe maboyo ahinya, kotiyo chakre okinyi mang’ich nyaka otieno ahinya, kendo gikone ne ochiwo ngimane obedo misango. Omiyo, bedo ng’ama ok ne nie kend, ne okonye ahinya. Jaote Paulo ne owuotho kilomita gana mang’eny, kendo ne oyudo chandruoge mathoth e tije ne Nyasaye. (2 Kor. 11:23-27) Kata nyalo bedo ni Paulo ne nie kend chon, kendo noyiero dong’ ka ok okendo, bang’ yudo migawo mar bedo jaote. (1 Kor. 7:7; 9:5) Nikech tij lendo, Yesu kod Paulo nojiwo jomoko mondo oluw ranyisi margi ka nyalore. Kata kamano, ne ok giketo ngima ma kamano kaka gima ochuno kuom jogo matiyo ne Nyasaye.—1 Tim. 4:1-3.

17. Jomoko oseluwo nade ranyisi mar Yesu gi Paulo e kindegi, to ang’o momiyo wan gadier ni Jehova mor ahinya gi kaka gisechiwore?

¹⁷ E ndalogi, jomoko oseyiero dong’ maok gidonjo e kend mondo omi giti ne Nyasaye e okang’ maber chuth. Harold, ma osewuo kuome malo, osetiyo e Bethel kuom higini 56. Owacho kama: “Bang’ tieko higini apar e Bethel, ne aneno ka ji mang’eny manie kend weyo Bethel nikech tuwo, kata nikech ne dwarore girit jonyuolgi moseti. An jonyuolna ne osetho. Kata kamano, ne ahero Bethel ahinya ma ne ok adwar donjo e kend, nikech mano ne nyalo miyo awe Bethel.” Kamano bende, e higini moko mosekalo, painia moro miluongo ni Margaret nowacho kama: “Thuolo mag donjo e kend ne osebirona, kata kamano, ne aweyogi ma gikalo. Kar mano, asetiyo gi thuolo mabedoe ka ng’ato ok nie kend, mondo abed modich e lendo kendo mano osekelona mor mogundho.” Kuom adier, wi Jehova ok bi wil ngang’ gi jogo duto mosechiwo ngimagi e yo ma kamano, ne lamo madier.—Som Isaiah 56:4, 5.

Ti Maber Moloyo gi Chal ma In-go

18. Ere kaka jomoko nyalo jiwo kendo riwo lwedo Jokristo maok nie kend?

¹⁸ Owinjore wapuo kendo wajiw ahinya Jokristo duto maok nie kend, matiyo ne Jehova gi chunygi. Waherogi nikech kidogi mabeyo kendo nikech tich maber ma gitimo e kanyakla. Ok gibi winjo ni gin kendgi ngang’, ka wabedonegi kaka ‘owetegi, nyiminegi, minegi, koda nyithindgi.’—Som Mariko 10:28-30.

19. Ang’o minyalo timo mondo iti maber chuth gi thuolo ma in-go mar bedo ng’ama ok nie kend?

¹⁹ Kata bed ni ok in e kend nikech yieroni, kata nikech ochuno ibedo kamano, we mondo ranyisi mwasenono mag Ndiko koda masani, ojiwi ibed gadier ni inyalo dak e ngima mamor kendo mopong’ gi gweth. Nitie mich moko ma ng’ato nyalo geno ahinya yudo, to nitie mich moko manyalo biro ne ng’ato kata ka ok ogeno. Mich moko nyalo moro ng’ato gie sano, to moko nyalo more bang’ kinde. Omiyo, gimaduong’ en paro ma ng’ato nigo kuom mich ma en-go. Ang’o minyalo timo mondo omi iti maber chuth gi thuolo ma in-go mar bedo ng’ama ok nie kend? Sud machiegni gi Jehova, bed gi gik mang’eny mitimo e tich Nyasaye, kendo yaw chunyi e nyiso hera ne jomoko. Mana kaka ngima mar kend, bedo ng’ama ok nie kend bende nyalo kelo mor mogundho ka wanene kaka Nyasaye nene, kendo tiyo gi michno e yor rieko.

Be Iparo?

• Bedo ng’ama ok nie kend en mich e yore kaka mage?

• Ere kaka bedo ng’ama ok nie kend nyalo bedo gweth e kinde ma ng’ato pod rawera?

• Gin thuolo mage ma Jokristo maok nie kend nigo mar sudo machiegni gi Jehova kendo yawo chunygi ne hera?

[Puonjruok mag Puonjruok]

[Piche manie ite mar 18]

Be itimo matek mondo iti maber chuth gi thuolo ma in-go e tij Nyasaye?