CHOONG KEON gi Julie jaode ma gin johigni 30 gi wiye, ne gin jopainia mapile chiegni higni abich mosekalo e boma maduong’ mar piny Australia ma en Sydney. Choong Keon wacho kama: “Ne wajotiyo tij andika kuom seche manok e juma kendo ne wadak maber. Kama ne wadakie, chal mar kor lwasi ne ok rach kendo ngima ne dhi nyamonge. Ne waherore gi joodwa kod osiepewa.” Kata kamano, Choong Keon gi Julie ne chunygi chandore. Nikech ang’o? Ne ging’eyo ni ne ginyalo tiyo ne Jehova e okang’ malach, to ne ok giikore timo lokruok ma ne dwarore.

Kane gin e chokruog-distrikt ma 2009, ne giwinjo twak moro ma nomulo chunygi ahinya. Jagol twak notemo jiwo ahinya jogo ma ne nyalo tiyo ne Nyasaye e okang’ momedore. Nowacho kama: “Par ane wachni: Dereba nyalo chiko mtoka odog koracham kata korachwich, to mana ka mtokano ringo. E yo machalo kamano, Yesu nyalo konyowa medo okang’ mwalendogo, to mana ka wan wawegi watimo kinda mar lendo e okang’ ma kamano.” * Choong Keon gi Julie ne neno ni gin ema ne iwuoyo kodgi. E chokruogno, ne owuo gi jamisonari moro gi jaode malendo Taiwan. Ne giwuoyo kuom mor ma giyudo e tij lendo kendo ne gijiwo ahinya kaka jolendo ne pod dwarore Taiwan. Choong Keon gi Julie nomedo mana neno ni gin ema iwuoyo kodgi.

Julie medo pimo kama: “Bang’ chokruogno, ne wakwayo Jehova mondo omiwa chir mar dhi lendo Taiwan. Kata kamano ne waluor. Ne chalo ka gima wadwa hango chikore e aora moro kama tutie moloyo.” Ndiko ma nokonyogi kawo okang’ ma kamano, ne en Eklesiastes 11:4 ma wacho kama: “Ng’a maketo chunye kuom winjo yamo, ok nochuo kodhi; kendo ng’a marango boche polo ok noke.” Choong  Keon be wacho kama: “Ne wang’ado mar weyo ‘winjo yamo kendo rango boche polo’ kar mano ne wayiero mar ‘chuoyo kodhi mondo wake.’” Ne gilemo ma gilemo nyadinwoya, gisomo weche motudore gi ngima jomisonari, ne gitudore gi joma nosedhi lendo Taiwan ka gitiyo gi barupe mag e-mail, kendo bang’ mano ne giuso mtokni ma ne gin-go kod gige ot kae to dweche adek bang’e ne gidhi Taiwan.

Owete gi nyimine mokalo 100 mawuok e pinje mamoko sani lendo Taiwan e alwora ma jolendo mag Pinyruoth dwaroree ahinya. Giwuok e pinje mag Australia, Britain, Kanada, Faransa, Japan, Korea, Spain, kod Amerka, kendo hikgi nie kind 21 gi 73. Kuom jogo duto, nitie nyimine 50 mapok okendi. Ang’o mosekonyo owete gi nyiminegi olend gi kinda e pinje ma gidhiyego? We wane ane.

Nyaminwa moro mapok okendi miluongo ni Laura ma wuok Kanada, en painia yo yimbo mar piny Taiwan. Kata kamano, higni apar moko mokalo ne ok ohero tij lendo kata matin. Owacho niya, “Ne ajalendo mana kuom seche matin kende maok dimi ayud lony moromo.” Kae to osiepene moko man Kanada nogwele mondo gidhi gilend Mexico kuom dwe achiel. “Mano e kinde ma nahangoe dhi e tij lendo maber berie, kendo nawuoro kaka tij lendo mit nyowuoyo!”

Gima ber ma Laura nonenono, nojiwe mondo ochak paro kaka nonyalo dar odhi e kanyakla ma wacho dhok ma wendo e piny Kanada. Nodonjo e skul mipuonjoe dho-China, kae to odhi e kanyakla matiyo gi dhokno. Bang’ mano nochano dhi Taiwan, kendo notimo kamano e dwe mar Septemba 2008. Laura wacho niya: “Nokawa chiegni higa mangima mondo ang’i gi alwora manyienno, to sani ok agomb dok Kanada kata matin.” Oneno nade tij lendo? Owacho kama: “Mong’ore malich. Onge gima kelo mor moloyo neno kaka japuonjre Muma loko ngimane kaka omedo ng’eyo Jehova. Lendo Taiwan osemiya thuolo mar yudo morno nyadi ng’eny.”

Brian gi jaode Michelle ma gin johigni 30 gi wiye wuok Amerka. Ne gidar gidhi Taiwan chiegni higni aboro mosekalo. Kane gichako lendo kuno, ne gineno ni ok gilend kaka ne gigombo. Kata kamano, jamisonari moro molony nowachonegi niya: “Kata kichiwo ne ng’ato mana trakt, ber mondo ing’e ni nyalo bedo ni ng’atno eka okwongo yudo ote e wi Jehova. Omiyo mano nyiso ni usechako tiyo tich maduong’ ahinya!” Wechego nojiwo Brian gi Michelle ahinya mondo kik chunygi tho. Owadwa machielo nonyisogi kama: “Mondo kik chunyu nyosre, kik upim dongruok mutimo e puonjruok dho-China odiechieng’ kodiechieng’, kar mano, timuru kamano bang’ chokruok ka chokruok mar alwora.” Adier, ne gitimo dongruok kendo sani gin jopainia ma nigi nyak ahinya.

En ang’o manyalo jiwi mondo ikaw okang’ mar puonjruok dhok ma wendo? Tem ilim piny ma diher ni chieng’ moro ilendie. Dhi e chokruoge man kuno, timuru gik moko kaachiel gi owete gi nyimine ma wuok e gweng’no, kendo dhi kodgi lendo. Brian wacho kama: “Bang’ neno kaka ji rwako wach mar Pinyruoth kendo neno kaka owete gi nyimenego oheri mokalo, mano biro jiwi ahinya mondo ikaw okang’ mar dhi lendo e pinyno.”

Moko kuom jopainia ma lendo e alwora ma jolendo dwarore e piny Taiwan osebedo ka puonjo ji dho-Kisungu mondo giyud kaka ginyalo konyore. Kristin gi Michelle to loko rech. Kristin wacho kama, “Mano tich mapok natimoga e ngimana, kata kamano tijno konya mondo ayud kaka dadag koni.” Bang’ kinde, Kristin nobedo gi jonyiewo maok bare. Tijni konyogi mondo giyud pesa manyalo konyogi, kendo miyogi thuolo mar timo tich moro maduong’ ahinya—tij painia.

William gi Jennifer jaode wuok Amerka. Ne gidhi Taiwan chiegni higni abiriyo mokalo. William wacho kama: “Puonjruok dhok manyien, timo tij painia kod mag kanyakla, kendo manyo yore mag yuto, seche moko nyalo olo ng’ato.” Ang’o ma nokonyogi dhi nyime kendo bedo mamor? Ne giketo chenro mar chopo gik ma gidwaro timo. Kuom ranyisi, kane gipuonjore dho-China ne ok gigen ni gibiro ng’eyo dhokno piyo, omiyo kane dongruok ma ne gitimo e ng’eyo dhokno dhi mos, chunygi ne ok otho.

William paro kinde ma jarit moro malworo nonyise kama: “We paro mana ni ang’ nichop sadi kama idhiyoe, to bed mamor ei wuodhino.” Mano tiende ni bang’ keto chenro mar chopo gimoro e tij Nyasaye, onego ibed mamor gi okenge mitimo mondo ichope. William wacho ni tiyo gi rieko ma nong’adneno, nokonye gi jaode mondo gibed joma lokore gi chal mantie, giluw gima owete manie alworano ne nyisogi, kendo timo lokruok e yo ma ne gitimogo gik moko mondo giyud nyak e tij lendo e pinyno. Omedo wacho kama, “Mano bende nokonyowa mondo wati gi thuolowa matin e bayo ka waneno alwora majaber e chula ma ne watiye tij painia.”

Mana kaka William gi Jennifer, Megan, nyaminwa machielo mapok okendi mawuok Amerka, mor gi tij lendo motimo sama pod odhi nyime bedo molony e dho-China. Giko juma ka juma Megan riworega gi grup moro mar lendo e alwora moro makende ahinya ma en dho wath maduong’ie e piny Taiwan miluongo ni Kaohsiung. Megan osebedo ka lando wach maber e meli mopogore opogore kendo oselendo ne jolupo mawuok Bangladesh, India, Indonesia, Philippines, Thailand, kod Vanuatu. Owacho niya: “Nikech jolupo jogowo mana kuom kinde  machuok, wajachako puonjore kodgi Muma kanyo gi kanyo. Mondo apuonjra kodgi giduto, ajariwogi ji ang’wen kata abich.” To puonjruok dho-China dhi kode nade? Owacho niya, “Daher mondo apuonjra dhokno piyo piyo, kata kamano ajaparo gima owadwa moro nonyisa niya: ‘Tim duto minyalo, kae to modong’, iwe ne Jehova.’”

Kapok ne Cathy mawuok Britain odhi e piny machielo mondo olendi, nokwongo otimo nonro mar ng’eyo kama nyalo bedo maber gi nyimine mapok okendi. Nonyiso Jehova wachno e lamo kendo nondiko barupe ne ofise Joneno mogwaro kopenjo gik manyalo hinyo nyimine mapok okendi. Bang’ nono dwoko ma noyudo, nong’ado ni Taiwan ema ber kode.

E higa mar 2004, Cathy nodhi Taiwan ka ojahigni 31 kendo odak e ngima mayot kaka nyalore. Owacho kama: “Ne apenjo owete gi nyimine ma kuno kama nanyalo nyiwoe olembe gi alode e nengo ma piny. Rieko ma ne ging’adona nokonya kungo.” Ang’o ma konye mondo odag e ngima mayot? Cathy wacho kama: “Ajalamo Jehova mondo okonya kik aparra ahinya e wi chiemo machamo kod lewni ma nengogi ok tek marwako. Ajaneno ka Jehova dwokoga kwayona kuom puonja ng’eyo gik mochuno e ngimana kendo konya mondo gigo oroma.” Omedo wacho niya: “Amor ahinya gi ngima mayot madakie nikech ngimano konya keto pacha kuom weche Nyasaye.”

Ngima mayot ma Cathy odakieno more malich. Kolero gimomiyo ngimano more, owacho kama: “An gi thuolo mar lendo e alwora ma ji mathoth rwakoe wach maber malando. Mano mora sidang’!” Ka nokwongo dhi Taiwan, ne nitie kanyakla ariyo kende ma ne tiyo gi dho-China e boma ma ne odhi lendoe ka en painia, to sani nitie kanyakla abiriyo. Cathy wacho kama: “Neno dongruok mapiyo machalo kamano kendo konyo ji mang’eny obi e kanyakla miyo abedo gi mor mogundho e ngimana!”

Weche osedhi nade ne Choong Keon gi Julie mowuo kuomgi e chak sulani? Mokwongo, Choong Keon ne paro ni dho-China ma nong’eyo matin ok ne nyal konyo gimoro. Kata kamano, owete to ne neno wachno e yo mopogore. Choong Keon wacho niya: “Kane kanyaklawa opogi mobedo ariyo, nomeda migepe mang’eny kata obedo ni ne an mana jakony-tich. Kindeno, nawinjo e chunya ni kare nalendo e alwora ma jolendo dwaroree moloyo. Adier, jolendo ne dwarore ma kata an be ne idwara!” Gie sani, koro en jaduong’-kanyakla. Julie be medo wacho kama: “Waneno ni wan be wakonyoe kamaro, kendo wamor moloyo kinde moro amora. Ne wabiro mana konyo, kata kamano wan ema osekonywa ahinya gi gik mabeyo mosetimorenwa. Wagoyo ne Jehova erokamano kuom miyowa thuolo mar tiyone ka wan koni!”

E pinje mang’eny, jokeyo mathoth pod dwarore. Dibed ni itieko skul kendo iparori kaka ibiro tiyo gi ngimani? Dibed ni pok ikendo kata pok okendi kendo igombo timo mathoth e riwruok mar oganda Jehova? Be diher mondo joodi obed gi gik modhuro ma ginyalo paro e tiyo ne Jehova? Be iseritaya, kendo in gi gik mabeyo miseneno e ngimani kitiyo ne Nyasaye ma diher pimo ne jomoko? Inyalo bedo gadier ni gueth mogundho riti arita king’ado mar lendo e okang’ momedore kama jolendo mag Pinyruoth dwaroree ahinya.