1, 2. Gin paro mage ma jomoko nigo kuom Nyasaye?

JI MATHOTH neno ni onge tudruok ahinya e kind gik ma gitimo kod gik ma Nyasaye timo. Nitie kata joma paro ni Nyasaye ok odich gi gik ma timore ne dhano. Bang’ kodh yamo moro maduong’ chue e alwora moro e piny Philippines e dwe mar Novemba 2013, meya mar taon moro maduong’ e pinyno nowacho niya: “Nyaka bed ni Nyasaye ne onge machiegni.”

² Jomoko to timo gik moko ka gima Nyasaye ok ne gik ma gitimo. (Isa. 26:10, 11; 3 Joh. 11) Gichalo gi joma jaote Paulo nowuoyo kuomgi ka nowacho kama: “Ne ok giyie bedo gi ng’eyo malong’o kuom Nyasaye.” Joma kamago ne opong’ gi “timbe duto ma ok kare, gi gik morochore, gi ich-lach, gi timbe maricho.”—Rumi 1:28, 29.

³ To nade wan? Mopogore gi joma owuo kuomgi malo kanyo, wan to wang’eyo ni Jehova neno gik moko duto ma watimo. To be wanyalo fwenyo kaka odewowa kendo neno kaka lwete konyowa e ngimawa? To e wi mano, be wan e joma Yesu nowuoyo kuomgi kowacho ni “ginine Nyasaye”? (Mat. 5:8) Mondo wang’e tiend wachno, we wakwong wane ane ranyisi moko mag joma  Muma wacho ni noneno lwet Nyasaye e ngimagi kod joma notamore neno. Kae to wabiro puonjore kaka yie ma wan-go nyalo konyowa neno maler kaka lwet Jehova tiyo e ngimawa. Sama wanono wechegi, ng’e malong’o ni Muma wuoyoga e wi ‘lwet’ Nyasaye kowuoyo e wi tekone motiyogago e konyo jotichne kendo loyo joma kwede.—Som Rapar mar Chik 26:8.

4. Ang’o momiyo wasik Jo-Israel notamore neno lwet Nyasaye?

⁴ E kinde Jo-Israel machon, ji ne nigi thuolo mar neno kendo winjo kaka Nyasaye nokedo ne Jo-Israel. Jehova noreso joge e yor hono kogologi Misri, kae to bang’e ne giloyo ruodhi mamoko ma ne temo kedo kodgi. (Jos. 9:3, 9, 10) Kata obedo ni chiegni ruodhi duto ma ne ni loka Jordan noneno kendo winjo gik ma Jehova nosetimo ne Jo-Israel, pod “ne gichokore kanyakla gi chuny achiel mondo [giked] gi Joshua kod Israel.” (Jos. 9:1, 2) Kata mana e kinde ma ruodhigo noyawo lweny gi Jo-Israel, nitie gik ma ne nyalo konyogi neno ni Nyasaye konyo jotichne. Kokalo kuom teko Jehova, ‘chieng’ nochung’ mos, kendo dwe ne ok osudo, nyaka ogandano notieko chulo kuor kuom wasikgi.’ (Jos. 10:13) Jehova e ma noweyo chuny wasigugo obed matek “mondo gibi gikedi kod Israel.” (Jos. 11:20) Wasik Jo-Israel notamore neno ni Nyasaye e ma ne kedo ne Jo-Israel, to mano nomiyo ologi marach.

5. En wach mane ma Ruoth Ahab notamore yiego?

⁵ Bang’e, Ahab ma ne en ruoth marach, ne nigi thuolo mar neno kaka Nyasaye ne timo gik moko. Elija nowachone niya: “Tho mamoko e lum kata koth ok nobedi e higinigi, to mana kuom wachna”! (1 Ru. 17:1) Nenore maler ni wechego nowuok kuom Jehova, to Ahab nodagi yie gi wechego. Bang’e, noneno gi wang’e owuon ka mach wuok e polo kane Elija okwayo Nyasaye oor mach mondo owang’ misango ma Elija ne chiwo. Kae to, Elija nonyise ni Jehova ne dhi tieko oro kowachone niya: “Ikri, ilor, ni kik koth geng’i.” (1 Ru. 18:22-45) Ahab noneno ka wechegi duto timore, to e ma pod nodagi yie ni gigo timore gi teko Nyasaye. Wachni kaachiel gi ranyisi mamoko ma waseneno puonjowa wach moro maduong’, ni nyaka wayaw wang’wa mondo wane kaka lwet Jehova tiyo e ngimawa.

6, 7. Jomoko e kinde Joshua nofwenyo wach mane?

⁶ Mopogore gi ruodhi marichogo, nitie jomoko ma noneno lwet Nyasaye kata obedo ni ne gin e chal kaka mag joma owuo kuomgi malo kae. Kuom ranyisi, mopogore gi ogendni ma nokedo gi Jo-Israel e kinde Joshua, Jo-Gibeon noloso kuwe kod Jo-Israel. Nikech ang’o? Ne giwacho niya: “Jotichni obiro . . . mana nikech nying Jehova Nyasachi: nikech wasewinjo humbe, kod duto ma notimo.” (Jos. 9:3, 9, 10) Tiyo gi rieko nomiyo gifwenyo ni Nyasaye madier e ma ne konyo Jo-Israel.

⁷ Gik ma notimore e ndalo Rahab bende nomiyo oneno lwet Nyasaye. Bang’ winjo kaka Jehova noreso joge, nowacho ne chwo ariyo ma nowuok Israel mondo odhi onon piny niya: “Ang’eyo kaka Jehova osemiyou piny.” Rahab ne nigi yie ni Jehova ne nyalo rese kaachiel gi wedene, kata obedo ni nong’eyo ni keto yie kuom Jehova ne nyalo kelone masira.—Jos. 2:9-13; 4:23, 24.

8. Moko kuom Jo-Israel noneno nade teko Nyasaye?

⁸ Jo-Israel moko ma noneno ka Jehova  dwoko lamo mar Elija kuom oro mach, noyie ni Nyasaye e ma notimo mano. Ne gipogore gi Ruoth Ahab ma notamore yie gi wachno. Kane gineno mach ma nowuok kuom Jehova ka wang’o misango mar Elija, ne gikok matek niya: “Jehova, en e Nyasaye.” (1 Ru. 18:39) Gima ne ginenono nomiyo gibedo gadier ni teko Nyasaye e ma notimo mano!

9. Ere kaka wanyalo neno Jehova kod lwete e kindegi?

⁹ Ranyisi mabeyo kod maricho ma wasenonogo, konyowa ng’eyo tiend neno Nyasaye kata neno lwete e gik motimo. Kaka wamedo ng’eye, e kaka wamedo fwenyo kaka lwete tiyo e ngimawa nikech wanyalo neno kidoge kod gik motimo ka watiyo gi ‘wenge chunywa.’ (Efe. 1:18) Dwaher bedo kaka joma nodak chon kod modak e kindegi moseneno ayanga kaka Jehova siro joge. Kata kamano, be nitie gik ma nyiso gadier ni Jehova konyo ji e kindegi?

10. Gin gik mage ma nyiso ni Jehova konyo ji e kindegi? (Ne picha manie chak sulani.)

¹⁰ Nitie gik mang’eny ma miyo wabedo gadier ni Jehova pod dhi nyime konyo ji. Kinde mang’eny, wasewinjoga kaka jomoko nolemo ka gikwayo mondo Nyasaye okonygi ging’eye ma giyudo dwoko mar kwayogi. (Zab. 53:2) Kane owadwa moro miluongo ni Allan lendo ot ka ot e chula moro matin man Philippines, noromo gi miyo moro ma nochako mana ywak bang’ chako wuoyo kode. Allan wacho kama: “Okinyino, e ma miyono nokwayoe Jehova mondo Joneno olime. Nopuonjorega Muma gi Joneno ka pod ne en rawera. To kane okende mi gidhi dak e chulano, onge Janeno moro amora ma noseromogo. Nyasaye nodwoko kwayone mapiyo monyiso ayanga ni wachno nomulo chunye.” Bang’ higa achiel, nochiwore tiyo ne Jehova.

11, 12. (a) Gin yore mage ma Jehova konyogago joge? (b) Chiw ane ranyisi mar nyaminwa moro ma Nyasaye nokonyo.

¹¹ Thoth jotich Nyasaye oseneno gik ma nyiso ratiro ni Nyasaye konyogi nikech ne giweyo gik matek weyo kaka madho ndawa, tiyo gi yedhe ma mero ji, kod ng’iyo ponografi. Jomoko wacho ni ne gisebedo ka gitemo weyo timbego gi tekogi giwegi to notamogi. Kata kamano, kane gisayo Jehova mondo okonygi, nomiyogi “teko mokalo mapile,” kendo mano nomiyo giloyo gik ma ne chandogigo.—2 Kor. 4:7; Zab. 37:23, 24.

¹² Jehova osekonyo jotichne mathoth mondo onyagre gi pek ma giyudo. Kuom ranyisi, nyaminwa moro miluongo ni Amy nonyagore gi pek moko ka nomiye migawo mar konyo tij gero Od Romo kod od jomisonari e chula moro matin e Pacific. Amy wacho niya: “Ne wadak e otel moro matin, kendo pile ka pile ne wayoroga pi ka wadhi tich.” Owacho bende ni ne nyaka ong’i gi kit jogo gi timbegi, to kinde mang’eny pi gi sitima ne lalga. Amy medo wacho niya: “Gima rach en ni chieng’ moro narogo ne nyaminwa moro ma ne watiyogo. Chieng’no nadok ot godhiambo ka achayora ahinya. Ka ne an e oda ma be notimo mudho, nanyiso Jehova weche te manie chunya ka akwaye kony.” Kane sitima oduogo, Amy nochako somo gaset moro mar Ohinga mar Jarito ma ne nigi sula ma wuoyo e wi program mar joma notieko skul mar Gilead. Sulano ne wuoyo e wi chandruoge duto ma en be noromogo kaka dak e kind oganda machielo, gombo dok pacho, kod ng’iyo gi jomamoko. Owacho niya: “Ne chalona mana ka gima Jehova wuoyo koda e otienono. Mano nomiya chir mar dhi nyime gi migawona.”—Zab. 44:25, 26; Isa. 41:10, 13.

13. En ang’o ma nyiso maler ni Jehova osebedo ka konyo joge sama gitiyo gi “chik sirkal e siro ratiro mar wach maber”?

 ¹³ Bedo ni Joneno mag Jehova osebedo gi nyak e tiyo gi “chik sirkal e siro ratiro mar wach maber” en gimachielo ma nyiso ni Jehova osebedo ka konyogi gi lwete ma ratego. (Fil. 1:7) Sirkande moko osetemo chungo tijwa. Kata kamano, ka wang’iyo chien kendo neno kaka Joneno mag Jehova oseloyo buche 268 e kot madongo, moriwo buche 24 ma ne olo e Od Bura ma Ulaya mar Ratiro mag Dhano mana kochakore higa mar 2000, nyiso maler ni onge ng’at ma nyalo geng’o bad Nyasaye.—Isa. 54:17; som Isaiah 59:1.

14. Tijwa mar lendo kod winjruok ma wan-go nyiso nade ni Nyasaye konyo jotichne?

¹⁴ Tij lando wach maber e piny ngima nyalore mana kokalo kuom teko Nyasaye. (Mat. 24:14; Tich 1:8) E wi mano, hera ma jotich Jehova oherorego e piny ngima, ma en hera ma jopiny ok nyal bedogo, bende nyiso ni Nyasaye konyo jotichne. Herano osemiyo ji mathoth owacho niya: “Adier Nyasaye ni e kindu.” (1 Kor. 14:25) Kuom mano, wan gi gik modhuro ma nyiso ayanga ni lwet Nyasaye e ma siro joge. (Som Isaiah 66:14.) To nade in iwuon? Be ineno kaka Jehova nyiso tekone e ngimani?

15. Ler ane gimomiyo seche moko ok wanyal neno e yo maler lwet Jehova e ngimawa.

¹⁵ Seche moko nyalo bedonwa matek neno e yo maler kaka Nyasaye konyowaga e ngimawa. Nikech ang’o? Chandruoge mwaromogo pile ka pile e ngimawa nyalo nyoso chunywa. Sama mano otimore, wiwa nyalo wil ma wawe keto pachwa kuom kaka Jehova osekonyowa. Mano e gima notimore ne janabi Elija kane Jezebel chi ruoth Ahab dwaro nege. Janabino ne wiye owil gi kaka Nyasaye nosegakonye mi obedo maluor. Muma wacho kama e wi Elija: “Nokwayo kuome owuon ni mondo otho.” (1 Ru. 19:1-4) En ang’o ma ne nyalo konyo Elija e chandruok ma ne en godono? Ne dwarore ni oket pache kuom Jehova mondo ojiwe.—1 Ru. 19:14-18.

16. En ang’o mwanyalo timo mondo wane Nyasaye kaka Ayub nonene?

 ¹⁶ Ayub noketo pache ahinya kuom chandruoge ma ne en-go, moweyo neno gik moko kaka Nyasaye ne nenogi. (Ayub 42:3-6) Mana kaka Ayub, wan bende nyalo dwarore ni watim kinda mondo wane Nyasaye. Wanyalo timo kamano nade? Kaluwore gi Muma, dwarore ni wapar matut kuom gik ma timore e alwora ma wadakie. Kaka wamedo fwenyo yore ma Jehova konyowago, e kaka wabiro medo yie ni entie adier. Kae to mana kaka Ayub, wan bende wabiro wacho kama: “Winjo to nawinjo wachni gi ita; to koro aneni gi wang’a.”

17, 18. (a) Gin yore mage mwanyalo fwenyogo ni kare Jehova konyowaga? (b) Ler ane wach moro ma notimore ma nyiso kaka Nyasaye konyowa e kindewagi.

¹⁷ Wanyalo neno nade lwet Jehova? Ne ane ranyisi ma luwogi: Nyalo bedo ni iparo ni yo ma ne iyudogo adiera nyiso maler ni Nyasaye e ma notayi e timo kamano. Be isegadhi e chokruogewa mag Jokristo miwinjo twak moro ma iwacho e chunyi niya: “Twagno an e ma nogolna”? Kata nyalo bedo ni Nyasaye odwoko kwayoni moro. Nyalo bedo ni ne ing’ado mar tiyo ne Jehova kuom thuolo malach, kendo ne iwuoro ahinya kaka noyawoni yo. To be dibed ni kinde moko ne iweyo tiyo tij andika nikech weche lamo mi ineno ni Nyasaye nowacho adier ka nosingo niya: “Ok anajwang’u ngang’”? (Hib. 13:5) Ka wan gi winjruok maber gi Jehova wabiro fwenyo kaka okonyowa e yore mang’eny.

¹⁸ Nyaminwa moro miluongo ni Sarah modak Kenya wacho niya: “Kinde moro nalemo e wi japuonjrena moro ma naparo ni ok okawo puonjruok mare mar Muma gi pek. Napenjo Jehova kabe onego awe puonjora kode. Mapiyo nono bang’ goyo ‘Amin,’ simba noywak. Japuonjreno nogochona kopenja kabe nonyalo dhi koda e chokruogewa! Wachno nomako dhoga!” Ka iyawo wang’i, in bende inyalo neno yore ma Nyasaye osekonyigo. Nyaminwa machielo miluongo ni Rhonna modak Asia, wacho ni nyaka wapuonjre neno kaka Jehova konyowaga e ngimawa. Omedo wacho kama: “To ka ng’ato osefwenyo wachno, onyalo wuoro ahinya kaka oherowa!”

19. En ang’o machielo ma dwarore mondo wabed e kind joma neno Nyasaye?

¹⁹ Yesu nowacho niya: “Joma mor gin joma ler ei chunygi, nimar ginine Nyasaye.” (Mat. 5:8) Wanyalo timo ang’o mondo wabed “joma ler ei chunygi”? Nyaka wabed joma ler e pachwa kendo wawe chuth timbe ma ok owinjore. (Som 2 Jo-Korintho 4:2.) Kaka winjruokwa gi Nyasaye medo bedo motegno, kendo wamedo bedo gi timbe maler, e kaka wamedo bedo e kind joma neno Nyasaye. E sula ma luwo mae, wabiro nono kaka bedo gi yie nyalo konyowa mondo wamed neno e yo maler kaka Jehova konyowaga.