1. (a) En migawo mane ma Nyasaye nomiyo Adam? (b) Jotich Nyasaye osetiyo nade gi dhok ma giwacho chakre kindeno?

JEHOVA NYASAYE nomiyo dhano mich moro ma jaber ma en nyalo mar wuoyo. Bang’ keto Adam e puodho mar Eden, Nyasaye nomiye migawo mar chako le duto nying kotiyo gi dhok moro. Adam notiyo gi rieko e chako le duto nying mowinjore kodgi. (Chak. 2:19, 20) Chakre kindego, jotich Nyasaye osedhi nyime tiyo gi nyalogi mar wuoyo ka gitiyo gi dhok moro e pako Jehova kendo lando ne jomoko dwache. Higni matin mosekalo, yo maduong’ mosekonyo lamo maler omed nya en loko Muma e dhok mang’eny.

2. (a) Gin weche mage ma ne tayo joma nie Komiti mar New World Bible Translation kane giloko Muma? (b) Wadwaro nono wach mane e sulani?

² Nitie loko mag Muma alufe. Kata kamano, kane ilokogi kowuok e dhok ma nokwong ndikgo Muma, moko nolok adimba moloyo mamako. E higni mag 1940, Komiti mar New World Bible Translation noketo weche moko monego ota tij loko Muma, kendo oseti kodgi kiloko Muma e dhok mokalo 130. Wechego gin (1) Miyo nying Nyasaye duong’ kuom duoke kuonde monego obedie e Muma. (Som Mathayo 6:9.) (2) Loko achiel kachiel weche mag Muma ma nokwong ndik kitayo gi roho maler ka mano nyalore. To ka ok nyalre, inyalo ti gi weche ma biro  miyo tiend wachno owinjre maler. (3) Tiyo gi weche mayot winjo ma biro jiwo ji osom Muma. * (Som Nehemia 8:8, 12.) We wane ane kaka weche adekgi ne otigo kane iloko Muma mar New World Translation gocho mar 2013 kaachiel gi loko mamoko ma ok mag dho Kisungu.

3, 4. (a) Gin kitepe mage machon moting’o nyukta ang’wen mochung’ ne nying Nyasaye? (b) Loko mang’eny mag Muma osetimo ang’o ne nying Nyasaye?

³ Josomo ma nono kitepe machon mag Muma ma nondik gi dho Hibrania kaka Dead Sea Scrolls, wuoroga ahinya ka gineno nyukta ang’wen mochung’ ne nying Nyasaye e dho Hibrania (Tetragrammaton). Nyuktago yudore kuonde mang’eny e kitepe machon-go. Nying Nyasaye ok yudre mana e kitepe machon mag dho Hibrania kende, to oyudore bende e kopi moko mag Septuagint e dho Grik ma ne olos chiegni higni 200 kapok Kristo obiro nyaka higni 100 bang’ Kristo.

⁴ Loko mang’eny mag Muma osebedo ka golo chuth nying Nyasaye e Muma kata obedo ni nitie gik mathoth ma nyiso ni nyingno onego obed e Muma. Kuom ranyisi, bang’ higni ariyo kende kosegol loko mar New World Translation of the Christian Greek Scriptures e higa mar 1950, loko mar Revised Standard Version bende ne ogo. Mumano noweyo oko nying Nyasaye, to mano nyiso ni ne ok giluwo chik ma ne tayo joma nondiko loko mar American Standard Version mar 1901. Ne ok giketo nyingno nikech ang’o? Weche motelo mag Mumano wacho kama: “Tiyo gi nying moro amora mar Nyasaye achiel kende . . . en gima ok owinjore chuth ne Kanisa mar Jokristo e piny mangima.” Thoth loko mag dho Kisungu kod dhok mamoko bende noluwo timno.

5. Ang’o momiyo weyo nying Nyasaye kama ne entiere chon e Muma, en gima ber?

⁵ Ang’o momiyo golo kata keto nying Nyasaye e Muma en wach maduong’? Jaloko molony ong’eyo kaka en gima duong’ ng’eyo gima wuon buk molokono dwaro. Ng’eyo wachno konye ng’ado paro kodok korka tich motimo mar loko. Ndiko mang’eny man ei Muma nyiso gimomiyo ng’eyo kendo miyo nying Nyasaye luor en gima duong’. (Wuok 3:15; Zab. 83:18; 148:13; Isa. 42:8; 43:10; Joh. 17:6, 26; Tich 15:14) Jehova Nyasaye ma e Wuon Muma, notayo jondiko mondo oti gi nyinge ka gin thuolo. (Som Ezekiel 38:23.) Omiyo, golo nyingno ma yudore nyadi alufe e kitepe machon en nyiso achaya maduong’ ne Wuon Muma.

6. Ang’o momiyo loko manyien mar New World Translation nigi nying Nyasaye kuonde auchiel momedore?

⁶ Pod nitie gik mathoth momedore ma nyiso gimomiyo ok onego wagol nying Nyasaye e Muma. Nying Jehova yudore nyadi 7,216 e Muma mar New World Translation gocho mar 2013. Nyingno nomed kuonde moko 6 e gochono kopim gi gocho mar 1984. Kuom kuonde auchiel ma nomedie nyingno, abich kuomgi yudore e 1 Samuel 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. Ne oduok nyingno e ndikogo nikech ndiko mag Dead Sea Scrolls ma ne ondik higni 1,000 motelo ne ndiko mag dho-Hibrania ma ne jo Masora ondiko, ne nigi nyingno kuondego. Achiel modong’ ma yudore e bug Jobura 19:18 ne oduok bang’ timo nonro matut e kitepe machon.

7, 8. Ang’o momiyo tiend nying Nyasaye en gima duong’ ahinya?

⁷ Nying Jehova en gima Jokristo madier  okawo kaka gima duong’ ahinya. Apendiks ma yudore e New World Translation ma 2013 oting’o weche momedore e wi wachni. Komiti mar Muma mar New World Translation ong’eyo ni nying Nyasaye otudore gi wach moro ma yudore e dho Hibrania ni ha·wah,’ ma en wach ma kelo paro mar miyo gimoro otimre, to tiend nyingno en ni “Omiyo Gima Odwaro Timore.” * Chon bugewa nosebedo ka tudo tiend nyingno gi ndiko mar Wuok 3:14 (NW) ma wacho niya: “Anabed Gima Anayier Bedo.” Mano e ma nomiyo paro ma ne nie gocho mar 1984 wacho ni tiend nyingno en ni “omiyo gima en owuon odwaro otimre mondo ochop singoge.” * Kata kamano, Apendiks A4 e gocho mar 2013 wacho niya: “Kata obedo ni tiend nying Jehova nyalo ting’o parono, mano ok nyis ni tiend nyingno otudore mana gi gima oyiero bedo kende. Oriwo bende gima Nyasaye miyo timore motudore gi chuechne kod motudore gi chopo dwache.”

⁸ Jehova miyo chuechne bedo gimora amora moyiero. Ka luwore gi tiend nyingeno, Nyasaye nomiyo Noa obedo jager yie, Bezalel obedo molony e payo gik moko, Gideon obedo jalweny ma locho, kendo Paulo obedo jaote ma ne lendo ne ogendni. Ee, nying Nyasaye en gima jotichne okawo kaka gima duong’ ahinya. To mano e momiyo Komiti mar Muma mar New World Translation ok nyal golo nyingno e Muma.

9. Achiel kuom gimomiyo tij loko Muma e dhok mamoko en gima omi thuolo mokwongo en mane?

⁹ Gocho mar New World Translation ma sani yudore e dhok mokalo 130, omiyo nying Nyasaye duong’ kuom keto nyingno kama ne entie e ndiko maler. (Som Malaki 3:16.) Mopogore gi mano, gima jolok Muma sani thoro timo en golo nying Nyasaye e Muma, wile gi nyinge mag telo kaka “Ruoth” kata wile gi nying ma giluongo nyasaye ma gilamo e ogandagi. Mae e wach maduong’ momiyo Bura Matayo Joneno mag Jehova omiyo tij loko Muma thuolo mokwongo mondo ji mang’eny kaka nyalore obed gi Muma ma miyo nying Nyasaye duong’.

10, 11. Gin pek mage ma joloko ne romogo ka ne giloko Muma mar New World Translation e dhogi?

¹⁰ Tij loko Muma e dhok mopogore opogore osebedo gi pek mathoth. Kuom ranyisi, Muma mar New World Translation e dho Kisungu ne luwoga Mumbe mamoko mag dho Kisungu kuom tiyo gi wach ma yudore e dho Hibrania ni “Sheol” e ndiko kaka Eklesiastes 9:10. Chon ndikono ne wacho niya: “Onge tich kata lony kata ng’eyo gimoro kata rieko e Sheol, kama idhiye.” Thoth joma ne loko Muma e dhok mamoko ne wachni chando: Josombgi mang’eny ne ok ong’eyo gima “Sheol” en, to be onge diksonari moro amora ma tiend wachni ne yudoree, kendo nowinjore mana ka gima en nying gweng’ moro. Kuom mano, ne ochiw thuolo mondo “Sheol” kod wach ma chal kode e dho Grik ni “Hades” olok tiendgi e yo makare ni “Liel.”

¹¹ E dhok moko, loko wach ma yudore e dho Hibrania ni neʹphesh kata e dho Grik ni psy·kheʹ ma kinde duto ne iloko e dho Kisungu ni “soul,” ne kelo chochni. Nikech ang’o? Nikech wachno ka nolok e dhokgo, nokelo paro ni en gimoro mantie e i dhano ma ok nyal tho. Wachno ne nyalo chalo gi paro moro ma ji mang’eny nigo ni “soul” en  gima wuok kuom dhano sama otho, to ni ok en dhano owuon. Omiyo, ne ochiw thuolo mondo wachno olok ka luwore gi gima iwuoyoe e ndiko kama oyudoree, tek mana ni tiend wachno chalre gi kaka olere e yore mopogore opogore e apendiks manie New World Translation of the Holy Scriptures—With References. Kuom mano, gima ne okaw mapek ne en miyo tiend weche misomo e Muma owinjre mayot, to weche mamoko momedore ne oket e weche moler piny.

12. Gin lokruoge mage ma ne otim e Muma mar New World Translation e gocho mar 2013? (Ne bende sula ma wiye wacho ni “Muma mar New World Translation—Gocho mar 2013” ma be yudore e gasedni.)

¹² Penjo ma joloko ne penjoga nomiyo ofwenyore ni chochni ma chalo mosewuoyego ne nyalo betie. Omiyo, e dwe mar Septemba 2007, Bura Matayo nochiwo thuolo mondo omed non ane gocho mar New World Translation mar Kisungu. Penjo alufe modhuro ma jolok Muma nosegapenjo ne onon e kindeno. Weche Kisungu moko ma nitiyogo chon ne owil gi mayot winjo, kendo ne otim kinda mondo weche motigo obed mayot somo kendo ma winjore maler, to gie sechego bende ne ok ogol kata omed gimoro. Tiyo gi paro ma ne omi jolok Muma e dhok mamoko nomedo bero loko mar Kisungu.—Nge. 27:17.

13. En paro mane ma ji mang’eny nigo e wi gocho mar 2013?

¹³ Ji mang’eny osewacho ang’o e wi gocho manyien mar New World Translation e dho Kisungu? Ji mathoth oseoro barupe alufe modhuro ne ofis maduong’ mar Joneno mag Jehova man Brooklyn ka gigoyogo erokamano. Weche ma nyaminwa moro nowacho nyiso paro ma ji mathoth nigo. Nowacho niya: “Muma chalo gi sanduk mopong’ gi gik mabeyo kaka tigo ma nengogi tek. Somo wach Jehova kitiyo gi gocho mar 2013 inyalo pim gi nono tigo ka tigo, ka gimoro amora kuome obed rangine, nyilnine, kod berne mori. Nikech Ndiko oket gi dhok mayot winjo, mano osekonya ng’eyo Jehova e yo maber kaka wuoro mohera ma somona wechene ma duogo chuny.”

14, 15. Ere kaka New World Translation e dhok mamoko mopogore gi dho Kisungu osekonyo?

¹⁴ Ok en mana New World Translation mar Kisungu mar 2013 kende e ma osemoro  ji. Jaduong’ moro ma wuok Sofia e piny Bulgaria nowacho kama kowuoyo e wi Muma mar New World Translation mondik e dho Bulgaria: “Asesomo Muma kuom higni mathoth, to pok asomo loko mayot winjo kendo ma chopo e chuny dichiel kaka ma.” Kamano bende, bang’ nyaminwa moro yudo Mumb New World Translation duto e dho Albania, nowacho kama: “Mano kaka Wach Nyasaye winjore maber e dho Albania! En gima ber manade ka Jehova wuoyo kodwa e dhowa wawegi!”

¹⁵ E pinje mang’eny, nengo Muma tek kendo ok oyudre mayot, kuom mano yudo ayuda Muma en gueth maduong’ ahinya. Ripot moro ma wuok Rwanda wacho kama: “Kuom kinde malach, thoth joma owetewa ne puonjorego ne ok tim dongruok nikech ne gionge Muma. Ne gionge gi nyalo mar nyiewo Muma ma kanisni ne tiyogo. E wi mano, ne ok gitim dongruok nikech ne ok ginyal winjo tiend ndiko moko e yo maler.” Weche nolokore ka ne New World Translation ochako yudore e dhoggi giwegi. Joot moro ma a Rwanda ma nigi nyithindo ang’wen ma rowere nowacho kama: “Wagoyo erokamano ne Jehova kod jatich mogen kendo mariek kuom miyowa Mumani. Wadhier malich kendo ne waonge gi pesa ma ne wanyalo nyiewogo Muma ne ng’ato ka ng’ato e odwa. To koro ng’ato ka ng’ato kuomwa nigi Mumbe owuon. Mondo wanyis ni waduoko erokamano ne Jehova, wasomoga Muma pile ka pile.”

16, 17. (a) Ang’o ma Jehova dwaro ne joge? (b) Dwaro marwa onego obed ang’o?

¹⁶ Bang’ kinde, Muma mar New World Translation biro yudore e dhok mang’eny. Satan temo geng’o kinda mitimono, to wageno ni Jehova dwaro ni joge owinje kowuoyo kodgi e dhok ma giwinjo maler. (Som Isaiah 30:21.) Kinde biro chopo ma “ng’eyo Jehova nopong’ piny, kaka pige opong’o nam.”—Isa. 11:9.

¹⁷ We wadhiuru nyime tiyo maber gi mich mabeyo duto mowuok kuom Jehova moriwo nyaka loko ma miyo nyinge duong’ni. We mondo owuo kodi pile ka pile kotiyo gi Wachne. Nyalone ma ok nyal pim miye thuolo mar winjowa adimba sama walemo. Wuoyo gi Nyasaye e yo ma chalo kamano, biro konyowa wamed ng’eye maber kendo hera ma waherego biro medore.—Joh. 17:3.