Kane pod atin, ne wadak e ngima mamor gi jonyuolna yor masawa mar piny Faransa. Wuonwa ne olosona orundo rundo, kendo ne ahero ringo kama ne wadakie. E higa mar 1966, Joneno mag Jehova nochako limowa kendo ne giwuoyo gi wuonwa kuom kinde malach. Bang’ dweche abiriyo kende wuonwa nobedo Janeno. Minwa be ne oluwo ndache, kendo ne gipidha e ngima maber.

Midekrena ne ochakore kinde matin bang’ dok e piny Spain, thurgi jonyuolna. Ne achako winjo ka lwetena kod tiendena chwoyore malit ahinya. Bang’ manyo thieth kuom lakteche mang’eny kuom higni ariyo, ne wayudo laktar moro ma ne olony gi weche choke. Bang’ nona, ne owacho gi dwol man piny ni, “Onge gima wanyalo timo.” Mamana nochako mana ywak. Kuyo maduong’ ne omako ji te, kendo ne gichako wuoyo e wi gik ma ne ok ang’eyo tiendgi kaka “autoimmune chronic illness” kod “juvenile polyarthritis.” * Kata obedo ni ne an mana gi higni apar kendo ne ok awinj tiend gik ma ne giwachogo, ne ang’eyo ni weche richo.

Laktar nowacho ni nyalo bedo maber ka adak e osiptand nyithindo mondo othiedha. Ka ne wachopo e osiptandno ne abwok nikech ne en kama ng’ich ng’ich kendo joma ne ni kuno ne ok mor. Ne irido chik ahinya: Sistas mag Jo-Katholik ma ne tiyo kanyo ne olielo yie wiya kendo ne girwakona yunifom moro marach. Ne aywak ka apenjora niya, ‘Be anyalo dak ka adier?’

Nikech jonyuolna nopuonja e wi Jehova, ne atamora timo nyasi mag Jo-Katholik ma ne itimo e osiptandno. Kata kamano, sistasgo ne ok ne gimomiyo ne atamora. Ne akwayo Jehova mondo kik ojwang’a, kendo bang’ timo kamano, nawinjo ka Jehova orita, mana kaka wuoro mohero nyathine.

Ne oyiene jonyuolna mondo olimaga matin Ngeso ka Ngeso. Ne gikelona buge ma wuoyo e wi Muma mondo oteg yiena. Kata obedo ni ne ok oyie ne nyithindo bedo gi buge e osiptandno, sistasgo noyiena bedo gi buge ma ne ikelonago kaachiel gi Muma kendo ne asomogi pile pile. E wi mano, ne ajawuoyo gi  nyiri mamoko e wi geno ma ne an go mar dak nyaka chieng’ e piny molos obedo Paradis kama onge ng’ama nobedie ma tuwo. (Fweny 21:3, 4) Kata obedo ni kinde moko ne akuyo kendo ne awinjo mana ka gima an kenda, ne amor ni ne amedo bedo gi yie motegno kuom Jehova kendo ne amedo gene.

Bang’ dak e osiptandno kuom dweche auchiel, dweche ma ne chalona mana higni, lakteche nowacho ni anyalo dok pacho. Tuwona ne ok odok chien, kata kamano, ne amor dak gi jonyuolna kendo. Omuodena ne omedo kuot kendo rem ne omedore. Ne adonjo e hike mag rawera ka denda onyosore ahinya. Kata kamano, ne obatisa ka ajahigni 14, kendo ne ang’ado e chunya mar tiyo ne Wuonwa me polo kar nyalona. Kata kamano, kinde moko ne awinjo ka gima Nyasaye ok ohera. Ne alemoga kama: “Nyasaye, ang’o momiyo an e ma tuwoni omaka? Akwayi, kiyie changa. Ok ine kaka achandora malit?”

Ngima ne tekna ahinya kinde ma ne an rawera. Ne ochuna yie ni ok abi chango. Ne ajapimora gi osiepena, gin ne ok gituwo kendo ne gimor. Ne awinjo ka gima an ng’at manono kendo ne achako bedo ng’ama ling’ mokalo tong’. Kata kamano, joodwa kaachiel gi osiepena ne tega. Kuom ranyisi, Alicia ma ne duong’na gi higni 20, nobedo osiepna ahinya. Alicia ne ojiwa ni atem dewo jomoko kendo alos osiep kodgi, kar mana kuyo ka aketo pacha duto kuom tuwona.

Kane an ja higni 18, tuwona nomedore ahinya ma kata dhi e chokruoge mag Jokristo ne miyo aol ahinya. Kata kamano, ne atiyo gi thuolono maber e puonjruok Muma adimba. Bug Ayub kod bug Zaburi ne okonya ng’eyo ni gie sani Nyasaye ok geng’nwa chandruoge kinde duto, kata kamano, ojiwowa kendo omiyowa geno. Lemo mosiko ne okonya yudo ‘teko maduong’ ahinya’ ma Nyasaye miyo joge kod “kuwe mar Nyasaye, modhierore ng’eyo.”—2 Jo Korintho 4:7; Jo Filipi 4:6, 7.

Kane an jahigni 22, ne ochuna yie ni kuom ngimana duto ok abi wuotho to abiro siko e gari midhiro kendo mano ne litna ahinya. Ne aluor ni koro ji ok bi nena kaka ng’ato kendo ni gibiro mana nena kaka nyako moro ma ja midekre mosiko e gari midhiro. Kata kamano, gima ne aparo ni rachno ne okonya ahinya nimar koro ne anyalo timo gik moko ma ne oyudo ok anyal timo. Osiepna moro miluongo ni Isabel nonyisa ni atemie lendo kode kuom seche 60 e dwe moro achiel.

Ne ochalona ng’at matugo. Kata kamano, ne akwayo Jehova mondo okonya, kendo nikech osiepena gi joodwa ne oriwa lwedo, ne alendo kuom sechego e dweno. Dwe ma ne adichieno nokalo mapiyo ahinya kendo ne aloyo luoro gi wichkuot ma ne yande an go. Ne amor ahinya lendo e okang’ momedore dweno, kendo mano ne omiyo ang’ado mar bedo japainia mapile e higa mar 1996—tiende ni lendo kuom seche moko moketi dwe ka dwe. Mano en achiel kuom yiero mabeyo ahinya ma asetimo e ngimana. Yierono osekonya sudo machiegni gi Nyasaye kendo osemeda teko e okang’ moro. Lendo ne jomoko osekonya nyiso jomoko weche ma ayiego kendo osemiyo akonyo jomoko bedo osiepe Nyasaye.

E higa mar 2001, ne ayudo masira mar ndara kendo tiendena duto ne otur. Ka koro an gi rem maok wachre kendo anindo e otanda mar osiptal, ne alemo gi dwol ma piny kawacho niya: “Akwayi Jehova, kik iweya!” Kanyo gi kanyo, miyo moro ma ne onindo e otanda ma ne ni batha ne openja niya, “In Janeno mar Jehova?” Ne aonge kata mana gi teko mar dwoko. Omiyo, ne ayiene mana gi wiya. Nomedo wacho niya: “Ang’eyou! Asomoga gasedeu.” Wechego ne ojiwa ahinya. Ne amor ng’eyo ni pod ne anyalo chiwo neno e wi Jehova kata obedo ni ne arumo kamano. Mano doko nyadhi!

Kane awinjo maber matin, ne atemo lendo momedore. Ka koni tiendena obaw gi plasta, minwa ne dhira e komba kotera e otendni mag joma tuwo mondo alendnegi. Odiechieng’ kodiechieng’, ne walimo jotuwo manok, ka wapenjogi ni giwinjo nade, kae to wawenegi buge ma wuoyo e wi Muma. Mano ne miyo aol ahinya. Kata kamano, Jehova ne miya teko ma ne dwarore.

Higni matin mosekalo, rem ma asebedo kawinjo osemedore. E wi mano, wuonwa ne otho kendo  mano osemedona kuyo. Kata kamano, atemo keto pacha kuom gik ma tego chunya. E yo mane? Samoro amora ma anyalo, atemo bedo machiegni gi osiepena kod wedene, kendo mano konya golo pacha kuom chandruogena. To ka an kenda, asomo kata apuonjora Muma, kata alendo e yor simo.

Nitie gik moko matindo tindo ma be mora, kaka yamo ma kutho, kata maua mang’we mamit. Gik ma chalo ka magi, miyo adwokone Jehova erokamano. Samoro nyiero konyo ahinya. Kuom ranyisi, ka chieng’ moro walendo gi osepna moro kama oting’ore, nochung’ mondo ondik gimoro. Apoya nono, gacha ne ochako ringo kende matek ma atuomo mtoka moro ma nochung’. Waduto ne wabwok. Kata kamano, kane wafwenyo ni ne ok ahinyora, ne wato mana nyiero.

Nitie gik mang’eny maok anyal timo. Anenogi kaka moko kuom gik ma achano timo kinde mabiro. Kinde ka kinde, amiyoga wang’a kae to atemo paro kaka piny manyien ma Nyasaye osingo biro chalo. (2 Petro 3:13) Sama atimo kamano, anenora e piny manyienno ka aonge midekre moro amora, awuotho kendo amor chuth. Weche ma ne Ruoth Daudi ondikogi jiwa ahinya: “Ki Jehova: bedi gi teko, kendo jiw chunyi.” (Zaburi 27:14) En adier ni denda medo mana nyosore, kata kamano, Jehova osemiya teko. Omiyo, kata obedo ni an ja midekre pod atek.