Onego Ipuonj Nyithindi e Yo Mane?
“Ne asiko achiko ita ne mtoka ka mtoka ma ne kadho. Ma e kinde mar adek ma Jordan oduogo ot modeko moloyo kaka ne wachike. Ne asiko apenjora ni ‘Odhi kanye? Dibed ni en e chandruok moro, koso?’ Ka noduogo, noyudo ka iya owang’ nyaka tung’.”—GEORGE.
“Nabwok ahinya ka ne awinjo ka nyara ne omuoch gi ywak matek. Ka ne adwaro ng’eyo gima timore, ne anene ka odunyo wiye koywak. Kare wuoda ma jaluw bang’e, ma jahigni ang’wen e ma ne ogoye.”—NICOLE.
“Nyara ma jahigni auchiel miluongo ni Natalie notwo dhoge kama: ‘Ne ok akwalo tere ma uwachono. An ne akwanye akwanya!’ Yo ma ne onenogo ne nyiso ni owacho adier. Kata odoko ni ne oramo ka okwer, wan to ne wang’eyo ni oriambo, nochuoyo chunywa ma pi wang’wa ochuer.”—STEPHEN.
KAPO ni in janyuol, donge gik ma chal kamago osetimoreni? Sama iromo gi weche ma chal kamago, be iwuoro ka be onego irie nyathini kata yo mowinjore ikumego? Be rieyo nyithindo en gima rach?
PUONJO NYITHINDO TIENDE EN ANG’O?
E Muma, “puonjo” nyithindo ok en mana chiwo kum. Puonjo ng’ato oriwo taye, miye rieko, kendo rieye. Ok en sando ng’ato kata bedo mager kode.—Ngeche 4:1, 2.
Inyalo pim puonjo nyithindo gi tij puro. Japur iko puodho maber, oolo pi ne gik mopidho, kendo oketonegi manyiwa kaachiel gi yath ma geng’o kute. Kaka gik mopidhogo medo dongo, olwero bedene kendo odoye mondo kik githirno. Japur ong’eyo ni tiyo gi yore mopogore opogore mag pur e ma biro miyo gik mopidhogo odong maber. Kamano bende e kaka jonyuol tiyo gi yore mopogore opogore mondo girit nyithindgi. Gin bende nitie seche ma dwarore mondo girie nyithindgi, kendo gikonygi ka pod gitindo mondo gidong ka giriere mana kaka japur bende lwero bede gigenego mondo gidong maber. Kata kamano, japur nyaka bed motang’ sama ong’ado bede gigenego, ka ok kamano to gigo nyalo two. Omiyo, dwarore ni jonyuol orie nyithindgi e yor hera.
Jehova ma e wuon Muma keto ne jonyuol ranyisi maber kuom wach puonjo kata rieyo nyithindo. Puonj momiyo jotichne moluore me pinyka beyo miwuoro kendo gin ma konyo, to mano miyo jotichnego ‘hero puonjruok.’ (Ngeche 12:1) Jotichnego ‘keto chunygi mondo gipuonjre’ ma ok ‘giwe puonjgruok.’ (Ngeche 4:13) Inyalo konyo nyithindi mondo orwak riech ma imiyogi e yo mowinjore mana ka iluwo yore adek madongo ma Jehova rieyogo jotichne: Yorego gin (1) hera, (2) bedo ng’ama ok kal tong’, kod (3) bedo ng’ama ok mbek gima osewacho.
RIEYO NYITHINDO E YOR HERA
Hera ma Nyasaye nigo e gima duong’ ma miyo orieyo jotichne. Muma wacho kama: ‘Jehova okwero ng’a ma chunye ohero; mana kaka wuon nyathi otimo ni wuode mohero.’ (Ngeche 3:12) E wi mano Jehova, en “Nyasaye man gi kech kod ng’wono, ma ok tim mirima piyo.” (Wuok 34:6) Omiyo, Jehova ok sand ji kata bedo mager kodgi. Bende, ok oti gi ayenje, ok olwer jotichne kata tiyo gi weche mag ajara, ma gin weche ma “chwowo chuny ji kaka gi ligangla.”—Ngeche 12:18.
En adier ni jonyuol ok nyal luwo ranyisi ma Nyasaye keto mar horuok e yo makare chuth. Nitie seche ma inyalo winjo ka tekni bedo gi horuok. Kata kamano, kinde duto ng’e ni rieyo nyathi e yor gero nyalo miyo ihinye marach, to mano ok bi konye kata matin. E wi mano, kum ma imiyo nyathi nikech gero kata ich wang’ ok en rieyo nyathi e yo mowinjore. Kum ma kamano ok nyis horuok.
Mopogore gi mano, sama irieyo nyathini e yor hera kod horuok, ibiro yudo nyak maber. Ne ane kaka George gi Nicole, jonyuol ma ne osewuoyo moteloka, notimo.
George wacho kama: “Ka ne Jordan oduogo, noyudo ka iwa owang’, kata kamano, an gi jaoda ne wahore mondo wawinj kaka nolero gimomiyo nodeko. Nikech seche ne oseniang’ ahinya, ne wang’ado ni wawuo e wi wachno kinyne gokinyi. Ne walemo kanyachiel kae to wadhi nindo. Kinyne, ne wachiewo ka koro wanyalo wuoyo kuom wachno ka wakue kendo ka wan gi nyalo mar chopo e chuny wuodwano. Wuodwano noyie luwo chike ma ne waketone kendo noyie gi kum ma ne wamiye nikech kethoneno. Wamor ni ne wafwenyo ni kawo okang’ mapiyo mar rieyo nyathi ka pod in-gi ich wang’, ok kel nyak. Kinde duto ma ne wachiko itwa malong’o mondi, gik moko ne dhinwa maber.”
Nicole wacho kama: “Iya nowang’ ka ne aneno lit ma wuoda nokelo ne nyamin-gi. Kar mwomruok kuome, ne anyise ni odhi e rumne nikech iya ne owang’ matek kendo ne ok anyal chiwo kum e yo makare. Bang’e, ka mirimba ne osedok chien, ne alerone achiel kachiel ni goruok ok en gima owinjore kata matin, kendo ne anyise kaka ohinyo nyamin-gi. Okang’ ma ne akawono ne okonye. Ne okwayo nyamin-gino ng’wono mokwake.”
Adier, hera dwarore mondo jonyuol opuonj kata rieyo nyithindgi e yo makare kata ka mano biro chuno ni ichiw kum.
RIEYO NYITHINDO MA OK IKALO TONG’
Kinde duto Jehova rieyo ji “e yor bura.” (Yeremia 30:11; 46:28) Onono gik moko duto kaachiel gi ma ok nenre ayanga kuom gimomiyo gimoro otimore. Ere kaka jonyuol bende nyalo timo mano? Stephen, ma ne owuoyo motelo lero kama: “Kata obedo ni ne wawinjo malit kendo wuoro gimomiyo Natalie ne twoyo dhoge ni ok okwalo tere, ne watemo keto e paro hike kod okang’ ma pache otegnogo.”
Chwor Nicole, miluongo ni Robert, bende temoga nono gik moko duto sama nyithinde otimo gimoro. Ka nyathi otimo gimoro marach, ojapenjore kama: ‘Be ma e hangone timo gima rachni, koso ma e kite? Dibed ni nyathini ool koso owinjo marach? Koso timneni nyiso ni en gi chandruok moro mopondo?’
Jonyuol ma ok kal tong’ bende keto e pachgi ni nyithindo ok gin joma dongo. Jaote Paulo noyie gi wachno ka ne ondiko kama: “Ka ne an nyathi, nawuoyo ka nyathi, nang’eyo ka nyathi, naparo ka nyathi.” (1 Jo Korintho 13:11) Robert wacho kama: “Gima konyaga bedo gi paro mowinjore kendo geng’o mirima en keto e pacha gik ma ne atimo ka ne pod atin.”
Ok onego wabed gi paro mokalo tong’ kuom gik ma nyithindo nyalo timo, to komachielo bende, ok onego waling’ aling’a sama gitimo gimoro marach. Ka iketo e paro nyalo ma nyithindi nigo, nyawo ma gin-go, kod chal mamoko ma gintieree, ibiro neno ni ichiwo puonj ma ok ikalo tong’.
BEDO NG’AMA OK MBEK GIMA OSEWACHO
Ndiko mar Malaki 3:6 wacho kama: “An Jehova ok alokora.” Jotich Nyasaye ogeno ahinya adierano kendo mano miyo giwinjo ni giyudo rit maber. Nyithindo bende onego oyud rit maber ma bedoe sama jonyuol puonjogi ma ok gimbeko puonjgo. Kapo ni isiko ilokori kaluwore gi kaka iwinjo e chunyi, mano nyalo bago nyithindo kendo chido chunygi.
Par ni Yesu nowacho kama: “Wachu ka en ‘Ee,’ mondo osik mana ‘Ee’; to ka en ‘Ooyo,’ mondo osik mana ‘Ooyo.’” Wechego bende nyalo tiyo kuom wach puonjo nyithindo. (Mathayo 5:37) Par nyadiriyo ka pok iketo chik moro ma ing’eyo ni ok ibi makorigo. Ka isiemo nyathini ni ka otimo tim moro marach to ibiro miye kum moro, to obed mana kamano ma ok ilokori.
Bedo gi tudruok maber gi nyithindo dwarore mondo eka ibed ng’ama ok lokre kaluwore gi puonj mimiyo nyithindi. Robert lero kama: “Sama nyithindo okwaya mondo ayienegi timo gimoro ma jaoda nokwerogi ni kik gitim ma ok ang’eyo, alokoga pacha mondo ariw jaoda lwedo.” Kapo ni jonyuol ok owinjore e paro achiel kaka onego gikum nyithindo, ber ka giwuoyo e wi wachno kar kendgi kendo chopo e paro achiel mowinjore gitigo.
PUONJO NYITHINDO KONYO
Ka iluwo ranyisi ma Jehova keto mar nyiso hera, bedo ng’ama ok kal tong’, kod bedo ng’ama ok mbek gima osewacho, inyalo bedo gadier ni kinda ma itimo e puonjo nyithindi biro konyogi. Nyiso hera sama ipuonjo nyithindi biro konyogi mondo gidong ka gin gi paro motegno, joma inyalo gen, kendo bedo joma dongo ma kawo gik moko mapek. Muma wacho kama: ‘Puonj nyathi mondo oluw yo mowinjorene, kendo kosedongo ok noaye.’—Ngeche 22:6.
