DAN NOU BANN ARSIV
“Zeova Inn Amenn Zot la France pou Zot Konn Laverite”
KAN li ti ankor enn ti garson, Antoine Skalecki ti ena enn seval ki ti swiv li kouma so lonbraz. Ansam zot ti travers bann tinel bien-bien som ek zot ti sarye bann kargezon sarbon, dan enn minn ki ti trouv apepre 500 met anba later. Enn zour, papa Antoine ti blese kan bann ros ti grene dan enn minn. Alor pa ti ena lot swa: Asterla se Antoine ki pou bizin rinte nef-er-tan par zour dan bann minn pou nouri so fami. Enn fwa, Antoine ti mem manke perdi so lavi dan enn kavern.
Zouti ki bann Polone ti servi dan bann minn ki trouv dan Dechy, pre Sin-le-Noble, kot Antoine Skalecki ti travay
Bann paran Antoine ti bann Polone. Parey kouma li, boukou zanfan ki zot paran Polone, inn ne la France dan bann lane 1920 ek 1930. Me kifer bann Polone ti imigre la France? Kan Pologne ti regagn so lindepandans apre Premie Lager Mondial, popilasion ti ogmante ek sa ti vinn enn problem. Lot kote, la France ti perdi plis ki enn milyon zom dan lager ek li ti bien bizin dimounn pou travay dan bann laminn sarbon. Ala kifer gouvernman la France ek Pologne ti sign enn lakor imigrasion an Septam 1919. Ver 1931, ti ena apepre 507,800 Polone dan la France. Parmi, boukou ti al res dan lenor, dan bann rezion kot ti ena bann laminn sarbon.
Sa bann imigran-la pa ti pares, zot ti bann bon travayer. Dan zot valiz zot ti amenn osi zot kiltir ki ti bien diferan, ek zot bann krwayans relizie bien anrasine. Antoine, ki asterla ena 90 an, rakonte: “Souvan mo granper Joseph ti koz lor Bann Lekritir Sakre avek boukou respe, enn respe ki so papa ti transmet li.” Dan Dimans, sa bann fami Polone la ti met zot pli bon linz pou al legliz, parey kouma zot ti abitie fer kot zot. Me sertin Franse ki pa ti interese ditou ar relizion, ti mepriz zot.
Se dan Nord-Pas-de-Calais ki pou premie fwa boukou Polone finn rant an kontak avek bann Etidian Labib, ki ti pe prese dan sa rezion-la depi 1904. Apartir 1915, finn koumans inprim Latour Degard sak mwa an Polone, ek se an 1925 ki’nn koumans gagn L’Âge d’Or (Réveillez-vous !) dan sa lang-la. Boukou fami inn koumans interese avek sa bann magazinn-la, ek osi avek liv La Harpe de Dieu an Polone.
Se atraver so tonton ki Antoine ek so fami inn rant an kontak avek bann Etidian Labib. Premie renion ki so tonton ti asiste se an 1924. Sa mem lane-la, bann Etidian Labib ti fer zot premie lasanble an Polone dan Bruay-en-Artois. Mwins ki enn mwa plitar, Joseph Rutherford, enn reprezantan biro mondial, ti fer enn renion piblik dan sa lavil-la. Ti ena 2,000 asistan. Frer Rutherford ti telman inpresione par kantite Polone ki ti ena dan lasistans, ki li ti dir: “Zeova inn amenn zot la France pou zot konn laverite. Asterla, zot ek zot bann zanfan bizin ed bann Franse! Ena enn gran travay predikasion ki bizin fer, ek Zeova pou fer gagn ankor plis proklamater pou sa travay-la.”
Ek se samem ki Zeova inn fer! Parey kouma zot ti travay dir dan bann minn, se koumsa mem ki sa bann frer ek ser Polone la ti travay avek tou zot leker dan predikasion! Sertin finn mem retourn dan zot pei pou partaz laverite ki zot finn aprann. Teofil Piaskowski, Szczepan Kosiak, ek Jan Zabuda ti parmi bann ki ti kit la France pou al anons bonn nouvel dan bann gran rezion dan Pologne.
Me boukou proklamater ki koz Polone pa ti retourn dan zot pei. Zot ti kontign pres avek zel ansam avek zot bann frer ek ser Franse. Pou lasanble zeneral ki ti ena Sin-le-Noble an 1926, ti ena 1,000 asistan pou sesion Polone, ek 300 pou sesion Franse. L’Annuaire 1929 dir: “Pandan sa lane-la, 332 frer Polone inn montre zot konsekrasion [inn vwe zot lavi] par batem.” Avan ki Deziem Lager Mondial eklate, 32 dan 84 kongregasion ki ti ena la France ti pe koz Polone.
Bann frer ek ser Polone dan la France pe al lasanble. Lor lafis inn ekrir “Temwin Zeova”
An 1947 gouvernman Pologne ti invit bann Polone pou retourn dan zot pei. Se koumsa ki boukou Temwin inn retourn Pologne. Malgre sa, mem apre zot depar, finn ena 10 poursan ogmantasion dan kantite proklamater. Sa se rezilta zot travay ek travay bann frer ek ser Franse. Plitar, ant 1948 ziska 1950, finn ena 20, 23 ek mem ziska 40 poursan ogmantasion! Pou form sa bann nouvo proklamater la, biro nasional la France ti avoy bann premie sirveyan sirkonskripsion an 1948. Parmi sink frer ki ti swazir, kat ladan ti bann Polone ek parmi ti ena Antoine Skalecki.
Boukou Temwin dan la France ankor gard nom Polone zot bann anset ki’nn travay dir, pa zis dan bann laminn sarbon me osi dan predikasion. Zordi osi, boukou imigran dan la France pe rant an kontak avek laverite. Mem si sertin proklamater etranze retourn kot zot ouswa sertin etabli dan zot nouvo pei, zot kontign anons Rwayom Bondie avek zel, parey kouma bann Polone ti fer avan zot.
