LARTIK KOUVERTIR | ENN GOUVERNMAN KOT PENA KORIPSION
Koripsion dan Gouvernman—Enn Pwazon
Ki ete koripsion dan gouvernman? Se kan bann reprezantan gouvernman mal servi pouvwar piblik pou zot prop lintere. Sa fer lontan depi ki sa pratik-la existe. Par exanp, dan Labib, ena enn lalwa ki anpes aksepte gous dan bann ka ziridik. Sa montre ki 3,500 an avan ti deza ena koripsion. (Exod 23:8) Li vre ki kan koz koripsion, sa pa konsern zis aksepte bann gous. Bann politisien koronpi parfwa kokin bann marsandiz, profit bann servis ki zot pa sipoze profite, ouswa mem kokin bann fon piblik san ezite. Parfwa zot osi servi zot pozision dan enn fason malonet pou donn enn sertenn faver zot bann kamarad ek bann fami.
Mem si ena koripsion dan ninport ki lorganizasion ki dirize par bann imin, li paret ki koripsion ki ena dan gouvernman samem pli pir. Enn sondaz ki’nn fer an 2013 par Global Corruption Barometer ek ki’nn pibliye par Transparency International dir ki bann dimounn partou lor later panse ki parmi bann institision, ena sink ki pli koronpi: bann parti politik, lapolis, bann reprezantan gouvernman, bann ki dan parlman, ek bann ziz. Anou examinn sertin rapor ki koz lor sa problem-la.
-
L’AFRIQUE: An 2013, anviron 22,000 reprezantan gouvernman dan l’Afrique du Sud ti bizin pey enn lamann parski zot ti fer bann laktivite koronpi.
-
L’AMÉRIQUE: An 2012, dan Brésil ti kondann 25 dimounn parski zot ti servi fon piblik pou finans zot kanpagn eleksion. Parmi sa bann dimounn-la ti ena enn ansien sef kabine prezidan, deziem zom pli pwisan dan sa pei-la.
-
L’ASIE: An 1995, dan Séoul, Corée du Sud, 502 dimounn ti mor kan enn gran magazin ti kraze. Bann lanket inn montre ki bann reprezantan sa lavil-la ti aksepte gous ek ti les bann kontrakter servi enn move kalite sima ek viol bann reg sekirite.
-
L’EUROPE: Cecilia Malmström, Commissaire européenne aux Affaires intérieures dir: “Sa problem-la [koripsion dan l’Europe] inn vinn telman grav ki sa sok bann dimounn.” Li dir osi: “Li paret ki bann politisien pa pe inplik zot ase pou eliminn koripsion.”
Koripsion dan gouvernman inn bien anrasine. Profeser Susan Rose-Ackerman, enn exper dan lalit kont koripsion, ti ekrir ki pou sa sitiasion-la sanze, “bann gouvernman bizin fer bann gran sanzman dan zot fason travay.” Mem si li paret difisil pou ki sa sitiasion-la sanze, Labib montre ki pou ena bann pli gran sanzman ek ki pena dout sa pou arive.