1-3. I vyani vino kasema umwi wino atalumbulwa uwafumile ku Yuda wafizilwe ukucita, nupya icani cafumilemo? (Lolini cikope cakutandikilako.)

INSITA imwi lino Mwene Leoboamu wateekanga, Yeova watumile kasema umwi ukufuma ku Yuda ukuya twala amazwi akakate ku mwene wiya wakwe Izlaeli umusangu. Kasema wii uwa cisinka waile afisya amazwi yakwe Leza, nupya Yeova wacingilile muomvi wakwe ku ukali wakwe Leoboamu uwipisye.—1 Yamw. 13:1-10.

² Lyene lino kasema wii waswililanga ku mwao, ukwaula kwenekela wakomenkinye umukombe umwi uwikalanga mupipi nu ku Betele. Umukombe wii walanzile ukuti wali akasema wakwe Yeova. Fwandi walenzile kasema wacance ukukanauvwila vino Yeova wamunenyile ukuti ‘ataca alye cakulya icili consi nanti ukumwa amanzi kweneko’ nu kuti ‘atakaswilile nu mu nzila ino wapisile mwenemo.’ Yeova ataatemilwe vino wacisile foo. Pa cisila cakwe vivyo, lino kasema wakwe Yeova waswililanga ku mwao, cisama wamukatukile pa nzila nu kumukoma.—1 Yamw. 13:11-24.

 ³ U mulandu ci uno kasema wi uwali umuicefye uvwilile mukombe wii aatali ni cisinka? Baibo italanda. Nomba limwi afwile wilile sile ukuti walinzile ‘ukulapita na Leza.’ (Welengini Mika 6:8.) Muli Baibo ukupita na Yeova kukapiliula ukutaila sana muli aliwe, ukutungilila uteeko wakwe alino nu kulondela vino akututungulula. Umuntu umufuuke alinzile ukwiluka ukuti lyonsi afwile ukulalanzyanya na Isi wa mwiyulu uwaya nu kutemwa. Kasema wiya ngawatazile auzya Yeova pa kuti amutungulule, lelo muli Baibo mutaya amazwi akalanda ukuti wacisilepo vivyo. Insita zimwi naswe kwene tukalondekwa ukupingulapo pali vimwi vikome sana nupya limwi tukafilwa nu kupingulapo ningo. Fwandi nga tukulondela vino Yeova akutunena cilatwazwa ukutaluka kuli vino vingalenga tuluvyanye.

4. I vyani vino tumasambilila mu cipande ci?

⁴ Umu cipande cafumileko twasambilile umulandu uno ukuya aicefye kwacindamila na ndakai kwene, alino ni vikafumamo. Nomba I vyani ivingacitika ivingalenga citutalile ukuya aicefye? Nupya tungacita uli pa kuti tutwalilile ukuya aicefye na lino tukweziwa? Pakuti twasuke ningo amauzyo yaa, tumalanda pa vintu vitatu ivingalenga citutalile ukuya aicefye nupya tumalola na vino tungaomba mano mano pa mulandu onga na onga.—Mapi. 11:2.

5, 6. Uzye Balizilai walangizye uli ukuti wali muicefye?

⁵ Ndi vintu vyasenuka umu umi nanti ndi twapeelwa imilimo yuze cingaatutalila ukuya aicefye. Lino Davidi wanenyile Balizilai ukuti yapite nawe kwi sano, Balizilai afwile wataizye sana. Ukuzumila ukupita na Davidi nga kwalenzile ukuti atwalilile ukwizya pamwi nu Mwene. Lelo, Balizilai wakanyile. U mulandu ci uno wakaniile? Pa mulandu wakuti wakuzile sana, wanenyile Davidi ati atalondanga ukumupeela icisendo. Fwandi Balizilai watozile umwanakwe Kimuamu, awino apeela Davidi kuti yapite nawe.—2 Sam. 19:31-37.

⁶ Ukuicefya kwazwilizye Balizilai ukupingula ningo ivya kucita. Ataakanyile lino Davidi wamwamile lelo wamanyile ukuti ivintu vyasenwike mu umi nupya wakweti mwakupelela. Atalondanga ukucita vino atanga akwanisye. (Welengini Galatiya 6:4, 5.) Wakwe Balizilai, naswe tulinzile ukuya aicefye. Mu cifulo cakwika sile mano pali vino tukulonda nanti ukulailinganya kuli yauze tulinzile ukuipeelesya mu kuombela Yeova. (Gala. 5:26) Ukuicefya kukatwazwa ukuzifya imiyele itu nu kutwala umucinzi kuli Leza alino nu kucitila yauze visuma.—1 Kol. 10:31.

7, 8. Uzye ukuya aicefye kungatwazwa uli ukukana itaila sweineco?

⁷ Ndi cakuti twapeelwa umulimo umwi ukalamba nanti icifulo cimwi, cingalenga tulangizye ukuicefya nanti foo. Lino Neemiya uvwile vino antu yacuulanga umu Yelusalemu, wapefile kuli Yeova. (Neem. 1:4, 11) Yeova wapoleliile Neemiya lino umwene Alitakisesi wamusonsile ukuya umukalamba wa citungu ciici. Nomba nanti icakuti Neemiya wakweti icifulo icikalamba, nupya wakweti icuma ataasintilile apa mano yakwe umweneco. Watwalilile ukulapita na Leza. Nupya watwalilile ukulawelenga umu ulupapulo lwa masunde yakwe Yeova pakuti yamutungulula. (Neem. 8:1, 8, 9) Neemiya ataapatikizyanga antu ukucita sile  vino akulonda, lelo waipeelisye ukulaombela yauze.—Neem. 5:14-19.

⁸ Vino Neemiya wacisile vikatulanga vino ukufuuka kungatwazwa ukukana itaila sweineco lino twapeelwa umulimo umwi nanti ukupeelwa imilimo na yuze. Eluda ndi watandika ukuitaila umweneco, limwi angatandika ukulaomba ivintu ukwaula nu kupepa kuli Yeova. Yamwi yakatandikilapo ukusoolola ivyakucita nga alino iyapepa kuli Yeova ukuti ayazwe pali vino yasoolola. Nomba uzye ukucita vivyo kungalanga ukuti umwi waicefya? Umuntu umuicefye akaiusya ukuti ukulonda kwakwe Leza ukulinzile ukuya inkoleelo ukuluta icili consi. Vino tukacita vitacindama sana. Lino twakwata intazi, tulinzile ukucenjela sana pakuti tutaitaila sweineco. (Welengini Mapinda 3:5, 6.) Acino swemo nga antu amu ng’anda yakwe Leza tukasambilila vino tungatungililana ningo umu lupwa nu mu cilongano ukucila ukulalondesya ukukwata icifulo pakuti twatungulula yauze.—1 Tim. 3:15.

9, 10. Uzye ukuya aicefye kungatwazwa uli lino yamwi yatupeela imilandu?

⁹ Cingatala sana ukuya ni miyele isuma lino yamwi yakutupeela imilandu. Hana walilanga sana pano umuci muze Penina wamucuzyanga nu kumuzewanya. Hana yamutemilwe sana kuli iya, nomba atakwatanga ana. Lyene lino Hana wali pa cifulo ca kupepelapo ala akupepa, Simapepo Mukalamba Eli waweni kwati Hana watakoleka. Mutale mwelenganye pali cii. Nanti cali vivyo, Hana walangizye ukuicefya muli vino waswike Eli. Ipepo lino wapefile kuli Leza lyalembwa muli Baibo. Umwi pepo lii mwaya amazwi ya utailo, aakulumbanya alino nu kutaizya Leza.—1 Sam. 1:5-7, 12-16; 2:1-10.

¹⁰ Ukuya aicefye kungatwazwa “ukucimvya [iviipe] pa kucita visuma.” (Loma 12:21) Ivintu vyatala sana umu nsi ii ino ikatungululwa na Satana, fwandi tulinzile ukulaombesya pakuti tutakolanya antu aipe.  (Masa. 37:1) Lino twapusana nu mwina nanti nkazi, limwi tunguvwa sana uyi. Umuntu umufuuke akaezya ukukolanya Yesu. Baibo ikalanda ukuti: “Na lino yamutusile wene atavwanzile vya cilanduzi. Lelo wene wapaalilanga muli Leza kapingula uwaula ulufyengo.” (1 Pet.2:23) Yesu wamanyile ukuti icilanduzi icakwe Yeova. (Loma 12:19) Aina klistu nayo kwene yakasambililako ukuti yalinzile ukuya aicefye asi “kuwezezya iviipe nanti intipu.”—1 Pet. 3:8, 9.

11, 12. (a) Uzye ukuya aicefye kungatwazwa uli lino yatupeela umucinzi ucizile mu cipimo? (b) Uzye ukuya aicefye kungatwazwa uli lino tukusoolola ivya kuzwala ni vya kuiyemvya alino nu kuya ni miyele isuma?

¹¹ Lino yamwi yatulumbilizya cingalenga utailo witu ukweziwa. Katusambilile pali vino imyasukile yakwe Esita yali. Esita wali umukazyana umuyembe nupya waiyemvyanga sana apa mwaka upuma. Nupya Esita wizizyanga pamwi na akazyana amu citungu ca Pesya aizifyanga pakuti umwene ayatemwe. Nanti ciye vivyo Esita wene watwalilile ukuya nu mucinzi alino nu kuicefya. Nanti icakuti umwene wizile amusoolola ukuya na mwene, Esita ataali ni cilumba lelo watwalilile ukuya umuicefye.—Esita 2:9, 12, 15, 17.

¹² Ukuya aicefye kungatwazwa ukulazwala ningo, ukuiyemvya ningo alino nu kuya ni miyele isuma. Tukailuka ukuti tukafika antu pa myenzo asi mulandu wa kuti twakwata icilumba nanti ukuti twaitemwa lelo apa mulandu wakuti ‘twakwata imyenzo ifuuke nupya iteekele.’ (Welengini 1 Petulo 3:3, 4; Yele. 9:23, 24) Ivyaya mu myenzo itu vilalolekela muli vino tukacita. Limwi tungaleka yauze yaelenganya ukuti twacindama sana pa mulandu na vino tukacita, vino twamanya, nanti sile vino tukauvwana na ina. Nanti limwi tungalondolola vimwi ciloleke kwati sweswe sile twaomvile fwandi ale kuli na yauze yano yaomvileko. Yesu watulangilile ivya kucita. Amazwi yano walanzile wayafumizye mu Malembelo ya Ciyebulai. Wacisile vivyo pa kuti sile akutikanga kuli aliwe yamanye ukuti vino walandanga vyafumile kuli Yeova nu kuti vitaali ivya mu mutwe wakwe nanti amano yakwe.—Yoa. 8:28.

13, 14. Uzye ukuicefya kungatwazwa uli lino tukusoolola ivyakucita?

¹³ Nacuze icingalanga nga twaicefya alino tukupingula pali vimwi. Lino Paulo wali uku Kesaliya, kasema Agabasi wamunenyile ukuti nga waya uku Yelusalemu yali nu kumunyepa umu cifungo. Nanti sile ukumukoma. Pa mulandu wakuti aina yuvwile intete pa mazwi yaa, yanenyile Paulo ukuti ataya uku Yelusalemu. Nanti cali vivyo Paulo atatiinyile. Nupya ataitaile nanti ukuvwa sana intete. Wataile ukuti Yeova wali nu kumwazwa ukutwalilila ukuomba umulimo wakwe konsi kuno wali nu kumutuma. Lino aina yuvwile vino Paulo walanzile, yatiile ukumulesya ukuti ataya uku Yelusalemu.—Mili. 21:10-14.

¹⁴ Ukuicefya kungatwazwa ukusoolola ningo ivyakucita nanti icakuti tutamanyile vino ivintu vilaya. Limwi tungatandika umulimo wa nsita yonsi, nomba i vyani ivingacitika nga twalwala? Nga ndi cakuti limwi avyazi itu yakota nupya yakulondekwa uwazwilizyo? Uzye tulaisakamala uli ndi twakota? Tutange twasuke amauzyo yaa yonsi nanti tungapepa uli nu kwelenganyapo sana. (Kasa. 8:16, 17) Ukutaila muli Yeova kungatwazwa ukuomba ningo na lino ivintu vyasenuka. Pa cisila cakulondelezya ivyeo, ukuuzya yauze alino nu kupepa kuli  Yeova, tulinzile ukwezya na maka ukulalondela vino umupasi ukututungulula. (Welengini Kasambilizya 11:4-6.) Ci cingalenga ukuti Yeova atupolelele alino nu kutwalilila ukututungulula.—Mapi. 16:3, 9.

15. Uzye ukwelenganya pali vino Yeova waya kungatwazwa uli ukuya aicefye?

¹⁵ Fwandi twalola usuma uwaya umu kuya aicefye, lyene tungatwalilila uli ukuya aicefye? Lekini tulande apa vintu 4 vino tungacita pakuti tuye aicefye. Icankoleelo, tulinzile ukulaelenganya pali Yeova alino napa miyele ino wakwata. Ndi twailinganya kuli Yeova, tukazana ukuti sweswe yanono sana pali aliwe nupya twamanya sile utuntu tunono. (Eza. 8:13) Mwaiusya ukuti Leza mukulu aliwe akatutungulula asi umungeli nanti umuntunze foo. Ndi mukwiusya vivyo cilamwazwa ukuya ‘aicefye kuli Leza.’—1 Pet. 5:6.

16. Uzye ukwelenganya pali vino Yeova watutemwa kungatwazwa uli ukuya aicefye?

¹⁶ Cakwe ciili, ukwelenganya pali vino Yeova watutemwa kungatwazwa sana ukuya aicefye. Umutumwa Paulo walemvile ati, Yeova “akasunga ningo” ivilundwa vya mwili witu vino swemo tukaelenganya ukuti visi vya mpomvu. (1 Kol. 12:23, 24) Fwandi vikwene ali vino akatusakamala swensi kwene asi mulandu na vino twaya. Asilinganya cila muntu uku muntu muze nanti ukututazyela ndi twaluvyanya. Pa mulandu wakuti Yeova waya nu kutemwa, tulinzile ukuyuvwa aacingililwe ukuli konsi kuno tuli lino tukumuombela.

17. Uzye ukulola ivisuma mu antu yauze kulatwazwa uli?

¹⁷ Cakwe citatu, tulinzile ukulataizya pa mulimo uno tukaomba umwi uvi nu kwezya na maka ukulakolanya Yeova aakalola ivisuma umu antu. Ukuluta sile ukulacimvyanya na antu yauze, tulaezya na maka ukuya aicefye alino nu kuitemelwa ukuvwa kuli vino yauze yatupanda mano. (Mapi. 13:10) Ndi twaya aicefye tutalaasoka ndi yauze yapeelwa imilimo. Nupya tulaataizya Yeova lino tukulola vino akupolelela ‘aina itu umu nsi yonsi.’—1 Pet. 5:9.

18. Uzye tungasambilizya uli ya kampingu itu ukuya ni miyele isuma?

¹⁸ Calenga 4, tungaya ni miyele isuma alino nu mucinzi, ndi cakuti tukusambilizya ya kampingu itu ukulalondela sana masunde ya muli Baibo. Cilalenga twapingula ningo pa vintu ukulingana na vino Yeova akalonda. Ukusambilila lyonsi Baibo, ipepo, nu kulacita vino tukusambilila kungatwazwa ukusambilizya ningo kampingu witu. (1 Tim. 1:5) Tukasambilila nu kulacita vino yauze yakulonda. Ndi tukucita vii, Yeova watulaya ukuti alatwalilila ukutusambilizya pakuti tutwalilile ukuya aicefye alino ni miyele yuze isuma ino Yeova akalonda tuye nayo.—1 Pet. 5:10.

19. Icani icingatwazwa ukutwalilila ukuya aicefye insita yonsi?

¹⁹ Ukuya ni cilumba nu kukana uvwila Leza kwalenzile kasema wa ku Yuda aatalumbulwa izina afwe. Tungaya aicefye nanti icakuti tukuzunyiwa. Antu aaliko mpiti aali aicefye alino na andakai yakatulanga ukuti fwandi naswe kwene tungaya aicefye. Lino tukutwalilila ukuombela Yeova alino tukaya sana aicefye. (Mapi. 8:13) Asi mulandu nu mulimo uno tukaomba, ukupita na Leza ali cintu icicindame cino tulinzile ukwikako mano. Mwataizya sana api syuko lii nupya mwatwalilila ukupita na Yeova amanda yonsi.