1. Uzye Yeova watuumba na maka ya musango ci aiyeele?

YEOVA waumvile antu na maka ya kucita ivintu ivingi. Watupeezile amaka yakwelenganya pa kumala intazi nu kupekanyizizya calimwi ivintu vya ku nkoleelo. (Mapi. 2:11) Watupeezile amaka yakufikilizya vino tukulonda ukucita uku nkoleelo, pakuti tungaaomba ukulingana na mauyo yano twimika. (Filipi 2:13) Nupya watuumvile na kampingu, kuli kuti amano ya kutwazwilizya ukumanya icisuma ni ciipe, aakatwazwa ukutaluka uku kucita ivintu iviipe nu kusenuka ndi cakuti twaluvyanya pa mulandu nu kukana malilika.—Loma 2:15.

2. Uzye Yeova akaalonda twaomvya uli amaka yano watupeela aakucita ivintu ivipusane pusane?

² Yeova akalonda twaomvya ningo amaka yano watupeela aakutwazwa ukucita ivintu ivipusane pusane. U mulandu ci? Pano watutemwa, nupya wamanya ukuti tukaya nu luzango ndi tukuomvya amawila yaayo. Ukupitila umwi Zwi Lyakwe, Yeova akatukomelezya  ukuti twaomvya ningo amaka yano twakwata aakucita ivipusane pusane. Umu Malembelo ya Ciyebulai, mwaya amazwi aakatunena ukuti: “Amapange ya muntu [mucenjele] yakamuletela umuzano”; na akuti “uwaombesya muli vyonsi vino ukucita.” (Mapi. 21:5; Kasa. 9:10) Amalembelo ya Cigiliki Aaina Klistu, yakatunena ukuti: “Tulinzile kucita visuma ku muntu wensi vino tungacita”; tukawelenga nu kuti ‘mwaomvya uwila uiyele mu kwazwa antu yauze.’ (Gala. 6:10; 1 Pet. 4:10) I cumicumi, Yeova akaalonda ukuti twaombesya pakuti ivintu vyatuzipila alino nu kwezya na maka ukwazwa yauze.

3. I vyani vino antunze yatanga yakwanisye ukucita?

³ Nupya Yeova wamanya ukuti kwaya vimwi vino antunze yatanga yakwanisye ukucita. Pa lwitu sile, tutanga tusisyepo ukukana malilika, uluyembu, ni imfwa; nupya tutaakwata amaka ya kutungulula antu yanji, pano yonsi yakwata amaka yakuisoolwela ivya kucita. (1 Yamw. 8:46) Nupya asi mulandu ni vintu vino twamanya, ndi twailinganya kuli Yeova, lyonsi twaya wa ana anono.—Eza. 55:9.

4. I vyani vino tumasambilila umu cipande ci?

⁴ Muli vyonsi, tulinzile ukuleka Yeova aatutungulula, tulinzile ukumutaila ukuti aalinzile ukutwazwa muli vino tutanga tukwanisye ukuicitila sweineco. Nomba, tulinzile ukuomba apangapela amaka itu, pakuti twamala intazi zino tukweti nu kwazwa yauze. (Welengini Masamu 37:3.) Fwandi tulinzile “ukutaila muli Yeova nu kucita ivisuma”; tulinzile nu kulanga utailo. Lyene, lekini tulole vino tungasambilila kuli Nowa, Davidi, na aomvi yakwe Leza yauze aali acisinka nupya aataile sana Yeova nu kuomba apaapezile amaka yao. Wakwe vino tumalola, kwali vino antu kwene yaa yali nu kukwanisya ukucita na vino yataakweti amaka ya kucita, nupya yaombesyanga.

5. Londololini vino ivintu vyali lino Nowa wali nu umi.

⁵ Nowa wikalanga umu nsi umwali sana unkalwe ni vintu vyuze ivipe. (Utan. 6:4, 9-13) Wamanyile ukuti Leza wali nu konoona antu aipe aaliko pa nsita iiya. Nanti cali vivyo, Nowa afwile uvwanga sana uyi pa vintu ivyacitikanga. Wamanyile ukuti kwali vimwi vino wali nu kukwanisya ukucita na vino ataali nu kucita.

6, 7. (a) I vyani vino Nowa ataakweti amaka ya kucita? (b) Uzye ivikatucitikila ndakai vyakolana uli ni vyacitikilanga Nowa?

 ⁶ Vino Nowa atacisile: Nanti icakuti Nowa wakosoolanga ilandwe lya kucelula antu, ataakweti amaka yakupatikizya antu aipe ukusenuka, nupya ataakweti amaka yakulenga Mulamba ukwiza zuwa. Nowa wataile sile ukuti Yeova wali nu kufikilizya ulayo wakoonona antu aipe, wazumiile ukuti Leza alacita vivyo pa nsita iilinge.—Utan. 6:17.

⁷ Naswe tukaikala umu nsi umwaya antu aipe, nupya twamanya ukuti Yeova walaya ukuti wasya alete uononesi. (1 Yoa. 2:17) Nomba tutanga tupatikizye antu ukupokelela “ilandwe lisuma ilya Wene.” Pasi cino tungacita pakuti “ucuzi ukulu cuze” wize zuwa. (Mate. 24:14, 21) Wakwe vino cali kuli Nowa, tulinzile ukuya sana nu utailo, nu kupaalila ukuti Leza wasya ace aonone aipe. (Masa. 37:10, 11) Twasininkizya ukuti Yeova atalaleka ukuti antu aipe yatwalilile ukuyako, alayonona pa nsita ino umwineco wapekanya.—Haba. 2:3

8. Uzye Nowa wacisile uli pakuti aasumba mano kuli vino wakweti amaka ya kucita? (Lolini cikope cakutandikilako.)

⁸ Vino Nowa wacisile: Nowa ataatoovwike pa mulandu ni vintu vino ataali nu kukwanisya ukucita, lelo wasumvile amano kuli vino wakweti amaka yakucita. Vino Nowa wali ‘a kakosoola wa cumi icakulenga antu yacita ivyawololoke,’ watwalilile ukunena antu ilandwe lya kucelula lino Leza wamupeezile. (2 Pet. 2:5) Ukwaula nu kutwisika, ukucita vivyo kwazwilizye Nowa ukuya nu utailo ukome sana. Nowa wasimikilanga nu kuomvya amano yakwe na maka pakuti aombe umulimo wa kukuula uno Leza wamupeezile.—Welengini Ayebulai 11:7.

9. Uzye tungakolanya uli Nowa?

⁹ Wakwe vino Nowa wacitanga, naswe tukaezya na maka ukuya ‘acincile lyonsi lino tukutumikila Mwene.’ (1 Kol. 15:58) Pa milimo iiyo paya umulimo wa makuule alino nu kusakamala ivikuulwa vya kupepelamo, ukuipeelesya ukwazwilizyako imilimo lino kuli ukongano wa ciputulwa nu wa citungu, nanti ukuombela apa maofesi ya musambo nanti pa maofesi yakwe ya kasenula. Icacindama sana icakuti, twacincila umu mulimo wa kusimikila, pano twamanya ukuti umulimo uu ukatwazwa ukutaila sana vino Leza watulaya ukuti vilacitika uku nkoleelo. Nkazi umwi uwaya na ucisinka wavwanzile ati: “Ndi cakuti ukunena antu pa vintu  ivisuma vino Uwene Wakwe Leza ulacita, cikalenga umanya ukuti antu yaayo yataaya nu utailo wakuti ivintu vilazipa uku nkoleelo nupya yakaelenganya ukuti intazi zino yakwata zitalasila.” I cumicumi, ukuombako umulimo wa kusimikila kukalenga twaelenganya ukuti ivintu vilazipa uku nkoleelo nupya tukatwalilila ukuya akomeleke umu lwilo lwa ku umi.—1 Kol. 9:24.

10. Londololini ivyacitikile Davidi.

¹⁰ Yeova walondolwile Umwene Davidi ukuti “ali muntu wino umwenzo [wakwe] watemwa.” (Mili. 13:22) Davidi wali sana na ucisinka. Nanti cakuti cali vivyo, pa nsita imwi Davidi waluvyanyizye sana. Wacisile ucende na Batisyeba. Ni caifile sana icakuti walondanga nu kufisa uluyembu lino walesile kuti Uliya muka Betisyeba akomwe mu nkondo. Nupya Davidi wapeezile Uliya kwene ukusenda kalata uwalenzile ukuti akumoolwe umu nkondo! (2 Sam. 11:1-21) Amaifyo yakwe Davidi izile yamanyikwa. (Mako 4:22) Uzye Davidi wacisile uli lino cizile ciya vivyo?

11, 12. (a) I vyani vino Davidi ataali nu kucita lino wayembwike? (b) Uzye tungataila ukuti Yeova alatucitila vyani ndi twalapila pacisila ca kucita uluyembu?

¹¹ Vino Davidi ataakweti amaka ya kucita: Davidi ataakweti amaka yakusisyapo vino wacisile. Nupya ataakweti amaka ya kusenka uku ntazi zino wailetiile pali vino waluvyanyizye. Nupya intazi zimwi zino Davidi wali nu kukwata zyali nu kutwalilila umu umi wakwe onsi. (2 Sam. 12:10-12, 14) Fwandi walondekwanga ukuya sana nu utailo. Walinzile ukutaila ukuti ndi walapila umu cumi, Yeova wali nu kumuyela uluse nu kumwazwa ukuzizimizya intazi zino waileteliile umwineco.

¹² Pa mulandu nu kukana malilika, swensi kwene tukaluvyanya. Vimwi vino tukaluvyanya vikaya ivipe sana. Limwi limwi tusikwata na maka ya kumala intazi izikatuponela ndi twaluvyanya. Tukatwalilila ukuya ni ntazi zizyo umu umi witu onsi pa mulandu nu kuiletelela sweineco. (Gala. 6:7) Nomba tukataila sana Leza, nupya tukapaalila ukuti ndi twalapila, Yeova alatwalilila ukutwazwa ndi twaya ni ntazi nanti icakuti intazi zizyo zingaya izyakuiletelela sile sweineco.—Welengini Ezaya 1:18, 19; Milimo 3:19.

13. Uzye Davidi wacisile uli pakuti azifye imiyele yakwe?

¹³ Vino Davidi wakweti amaka yakucita: Davidi walesile kuti Yeova amwazwe ukuti atwalilile ukuzifya imiyele yakwe. Inzila yonga ino wacitiilemo vivyo u kuzumila ukwazwa ukufuma uku mwimilizi wakwe Yeova, kasema Natani. (2 Sam. 12:13) Davidi nupya wapefile kuli Yeova, ukulumbula maifyo yakwe nu kulondolola umu cumi ukuti walondesyanga ukuti atwalilile ukuzanzya Yeova. (Masa. 51:1-17) Davidi ataalesile kuti ukuuvwa uyi kumulenge ukwikala sile, wasambilile kuli vino waluvyanyizye. I cumicumi, ataswilizyepo ukwifya. Lino papisile imyaka ingi, Davidi wizile afwa ala ali nu utailo, nupya Yeova watwaliliile ukwiusya ucisinka wakwe.—Ayeb. 11:32-34.

14. I vyani vino tungasambilila kuli Davidi?

¹⁴ I vyani vino tungasambilila kuli Davidi? Ndi cakuti twayembuka, tulinzile ukulapila nu mwenzo onsi nu kulenga Yeova ukuti atwelele. Tulinzile ukunena Leza amaifyo itu. (1 Yoa. 1:9) Nupya tulinzile ukunenako ya eluda, aangatwazwa pakuti tutwalilile ukuya ya cuza yakwe Leza. (Welengini Yakobo 5:14-16.) Ndi cakuti tukukonka amapekanyo yakwe Yeova, tukalanga ukuti twataila ukuti vino watulaya vilacitika, kuli kuti ukutwelela maifyo itu nu kutwazwa. Lyene ndi caya vivyo, tulinzile ukusambilila kuli vino twaluvyanyizye, ukutwalilila ukuombela Yeova, nu kutwalilila ukuloleela ivilacitika uku nkoleelo ukwaula ukutwisika.—Ayeb. 12:12, 13.

15. I vyani vino tukasambilila kuli Hana?

¹⁵ Mwatala mwelenganya pa yaomvi ya utailo  aliko mpiti aataile sana Yeova. Hana ataali nu kucimvya uwavya wa ku kukana kwata ana palwakwe. Lelo wataile ukuti Yeova wali nu kumuteekezya, fwandi watwalilile ukuya mu kupepa pi taalu nu kulanda vyonsi ivyali mu mwenzo wakwe. (1 Sam. 1:9-11) Uzye citange cizipe ukumukolanya? Ndi cakuti twakwata intazi yakulwalilila nanti sile intazi zyuze izitale, tukaika amasakamika itu pali Yeova nu kutaila ukuti wene akatusakamala. (1 Pet. 5:6, 7) Nupya tukaombesya pakuti twaipakizya ukulongana konsi kwa Ina Klistu alino na vyuze vino Leza akatusambilizya.—Ayeb. 10:24, 25.

16. I vyani vino avyazi yangasambilila kuli vino Samueli wacisile lino wakosile?

¹⁶ Uzye avyazi yano ana yao yapumbuka yangacita uli? Lino Samueli wakosile, ataakweti amaka yakupatikizya ana yakwe aonsi ukuti yatwalilile ukulondela vino wayasambilizye nu kuya acumi kuli Leza. (1 Sam. 8:1-3) Wasiilile vyonsi kuli Yeova. Nanti icakuti cali vivyo, Samueli wene palwakwe wali nu kutwalilila ukuya uwa cumi kuli Yeova, isi wa kwi yulu nu kumuzanzya. (Mapi. 27:11) Na ndakai kwene, avyazi Aina Klistu aingi yakakwata intazi ndi ino Samueli wakweti. Yakataila ukuti, wakwe vino isi uwa lumbulwa umu mulumbe wakwe Yesu wacisile, Yeova akalondesya ukuti ya kacita ya viipe yalapile nu kuwela kuli aliwe. (Luka 15:20) Nupya, avyazi ya musango uwo yakaombesya sana ukuti yatwalilile ukuya acumi kuli Yeova, nu kutaila ukuti ana yao yangalola ivisuma vino yakacita nu kuwela uku ufyo wakwe Leza.

17. U mulandu ci uno vino mukamfwilwa wacisile vikatukomelezezya?

¹⁷ Mungelenganya na pali mukamfwilwa umupina uwaliko lino Yesu wali pano nsi. (Welengini Luka 21:1-4.) Ataakweti amaka yakucita cimwi pa ucenjezi uwacitikanga pa ng’anda yakupepelapo. (Mate. 21:12, 13) Nupya pataali cino wali nu kucita pakuti akwate impiya izyalondekwanga pakuti aikala ningo. Lelo wasangwilileko “tumakowili twili,” kuli kuti “vyonsi vino wali navyo.” Mama kwene wiya uwali na ucisinka wataile sana Yeova, pano wamanyile ukuti ndi cakuti akukolezya ivya Wene, Yeova wali nu kumupeela ivyalondekwanga. Mukamfwilwa wiya wataile Yeova ali mulandu uno watwalilile ukutungilila amapekanyo ya kupepa kwa cumi. Naswe twamanya ukuti ndi tukukolezya Uwene, Yeova alasininkizya ukuti tukukwata ivikalondekwa.—Mate. 6:33.

18. Landini pa muomvi umwi wakwe Leza uwaomvile ningo umu nsita itu.

¹⁸ Aomvi yakwe Yeova aingi ndakai yataila sana Yeova nupya yakaomba ningo sana. Elenganyini pa mwina uwi zina lyakuti Malcolm, uwatwalilile ukuya uwa cumi ukufika na lino wafwile umu 2015. Pa myaka iingi ino wene na mamakwe yaombela Yeova, yakwatanga intazi zipusane pusane. Umwina Malcolm walanzile ukuti: “Insita zimwi tusimanya ivingatucitikila, nupya limwi limwi cikatala sana, nomba Yeova akapolelela yaayo amutaila.” Umwina Malcolm wavwanzile amazwi ya kukomelezya ati: “Mwapepa kuli Yeova pakuti aamwazwa ukuya akome nupya acincile umu mulimo wakwe. Mwasumba sana mano kuli vino mungakwanisya ukucita, mutasumba amano kuli vino mutanga mukwanisye.” *

19. (a) U mulandu ci uno ilembelo litu ilya mwaka wakwe 2017 liyeliile ningo sana? (b) Uzye mumaomvyanga uli ilembelo lya mwaka wakwe 2017 umu umi winu?

¹⁹ Lino ivintu ndakai ‘vikwipisya kuluta,’ tungenekela ukuti tulaakwata sana intazi. (2 Tim. 3:1, 13) Fwandi caticicindama sana ukuti tutaleka intazi ukutumala maka. Lelo tulinzile ukutaila sana Yeova nu kuomba apapezile amaka itu. Fwandi ilembelo litu ilya mwaka wakwe 2017 lili ningo sana, pano likuti: “Tailanga muli [Yeova] nu kucita ivisuma”!—Masa. 37:3.