Mwaya ni Cikuuku ku “Muntu Wensi”
LINO Yesu wasambilizye asambi yakwe ivya kuomba umulimo wa kusimikila ilandwe lisuma, wayazwilizye ukumanya ukuti asi lyonsi lino antu yalaapokelela ilandwe lya Wene. (Luka 10:3, 5, 6) Lino tuli umu mulimo wa kusimikila, insita zimwi tungakomaana na antu angatukalipila nanti ukuomvya amazwi aipe. Ivya musango uwo ndi vyacitika, cingatutalila sana ukutwalilila ukuya ni cikuuku kuli yano tukusimikila.
Umuntu uwaya ni cikuuku akamanya vino antu yakulondekwa nu kulola intazi zino antu yakweti, akauvwila antu yayo uluse nu kulondesya ukuyazwa. Nomba ndi twatandika ukuta ukulanga icikuuku uku yantu yano tukasimikilako, tungata ukuya acincile alino nu kuta ukuomba ningo. Lelo ndi tukulanga icikuuku, cikaya kwati tukupuutilizya pa moto, nupya tukatwalilila ukuya acincile umu mulimo wa kusimikila!—1 Tesa. 5:19.
Uzye tungacita uli pakuti twalanga icikuuku uku yantu nanti icakuti ukucita vivyo kutangupala? Lekini tulande pali yatatu yano tungakolanya, kuli kuti Yeova, Yesu, nu mutumwa Paulo.
MWAKOLANYA VINO YEOVA WAYA NI CIKUUKU
Pa myaka ingi sana, Yeova wazizimizya umusalula uno waletwa api zina lyakwe. Nomba nanti ciye vivyo, ‘watwalilila ukucita visuma kuli yano yasitaizya na aipe kwene.’ (Luka 6:35) Uluse lwakwe lukalolekela muli vino wateeka umwenzo. Yeova akalonda ukuti “umuntu wensi” atuulwe. (1 Tim. 2:3, 4) Nanti cakuti Yeova wapata uyi, watemwa sana antu nupya akalonda yonsi yakaye nu umi wa pe.—2 Pet. 3:9.
Yeova wamanya vino Satana walesyanya kuti antu aatazumila yataalola uluswepo lwi landwe lisuma. (2 Kol. 4:3, 4) Antu aingi yasambiliziwa ivya ufi ukufuma sile uku wance, na ci calenga ukuti ciyatalile ukupokelela icumi. Yeova akalondesya ukwazwa antu ya musango uwo. Twamanya uli?
Elenganyini pali vino Yeova walolanga aina Ninive. Nanti icakuti yali sana nu unkalwe, Yeova wanenyile Yona ukuti: ‘Uzye nemo ntange njele umusumba ukulu wa Ninive uluse? Mu musumba kwene ulya muli antu ukuluta pali 120,000 yao akaele, nga ni viteekwa vivule cuze!’ (Yona 4:11) Yeova waweni ukuti aina Ninive yatamumanyile, nupya walangilile icikuuku cakwe lino watumile Yona ukuti akayacelule.
Wakwe Yeova, naswe twatemwa sana antu. Tungaakolanya Yeova ndi cakuti tukwezya na maka ukwazwa antu yonsi aanguvwa, nanti icakuti limwi yakuloleka kwati yatanga yuvwe.
MWAKOLANYA VINO YESU WAYA NI CIKUUKU
Yesu nawe wakolanyanga Isi, walanganga uluse uku yantu alondekwanga vyakwe Leza. ‘Walanga walola maumba, aya nu luse, pano yali apelelwe nupya aculisye, kwati imfwele izitakweti kacema.’ (Mate. 9:36) Yesu wasumvile sana mano uku yantu. Wamanyile ukuti yano yuvwanga kuli aliwe yasambiliziwe ivya ufi nupya ya simapepo yao yayacuzyanga. Nanti cakuti wamanyile ukuti aingi yaali nu kuleka ivintu vimwi ukuyalesya ukuvwa kuli vino wayanenanga, watwalilile “kuyasambilizya vintu vingi.”—Mako 4:1-9.
Mutaasoka ndi cakuti umuntu wakana lino mukumusimikila pa muku wa kutandikilako
Ivintu vikasenuka umu umi, nupya umuntu angasenula amelenganyo pali vino akalola icumi
Ndi cakuti antu yatatemilwe ilandwe lino tukuyasimikila, tulinzile ukwezya ukwelenganya pali cino calenga yacite vivyo. Yamwi yatanga yatemwe ivyeo ivikalanda pali Baibo nanti pa Ina Klistu pa mulandu ni vicitwa viipe vyakwe yano yakaitaka ukuti a Ina Klistu. Limwi yamwi yayanena ivya ufi pali vino twazumilamo. Yauze nayo yangaayaseka ku inamupalamano nanti ya lupwa yao ndi yatupokelela ningo.
Antu yamwi yano tukazana lino tukusimikila yatange yatupokelele ningo pa mulandu na vimwi ivyayacitikiile ivyalenzile yatoovoke. Nkazi umwi misyonali uwizina lyakuti Kim walanzile ukuti: “Umu ncende imwi umu cifulo cino tukasimikilamo, antu aingi yaponzizye ivintu vino yaakweti pa mulandu ni nkondo. Yataakwata upaalilo wakuti ivintu vilazipa uku nkoleelo. Yasoka sana nupya yasitaila umuntu aliwensi. Umu ncende ii, tukakomaana na antu aasizumila ukwi landwe litu. Wanda umwi lino twali umu mulimo wakusimikila, yangumile nu kuncisa.”
I vyani vino nkazi Kim wacita pakuti atwalilile ukulanga icikuuku asi mulandu ni viipe vino antu yamucitiile? Walanzile ukuti: “Ndi cakuti umuntu wancitila iviipe, nkaezya ukwelenganya pali Mapinda 19:11, apaaya amazwi yakuti: ‘Amano ya muntu, ali yano yakamuteeka umwenzo.’ Ukwiusya icivyalilwa ca yantu aaya umu cifulo citu kukangazwa ukuyalanga icikuuku. Nupya asi yonsi yano tukazana aatupata. Umu ncende kwene ii, tukaswilila kuli yamwi aakalonda ukuuvwa.”
Limwi tungayuzya sweineco tuti, ‘Uzye ningacita uli ndi cakuti nene izile umu kusimikila ilandwe lya Wene, ngi cakuti nani nali wa yantu kwene yaa?’ Nga ndi cakuti yamwi yaneenanga ivya ufi pali ya Nte Yakwe Yeova? Ivya musango uu ndi vyatucitikiile, limwi naswe tutanga tuzumile ilandwe nupya tungalondekwa ukuti yatulange icikuuku. Ndi twiusya isunde lyakwe Yesu ilyakuti tulinzile ukucitila yauze vino tungatemwa yatucitile, cikaalenga twauvwila antu luse nanti cakuti citangupala ukucita vivyo.—Mate. 7:12.
MWAKOLANYA VINO PAULO WALI NI CIKUUKU
Paulo wali ni cikuuku nu ku yantu kwene aatalondanga ukuvwa ukwi landwe. U mulandu ci? Wiusyanga vino wacisile mpiti. Walanzile ukuti: “Mu manda apita cisila namuvwangile viipe, nu kumuzunya nga nu kumutuka. Lelo Leza wali na mizu kunondi pa mulandu wakuti lilya ntakweti utailo nupya ntamanyile cino nacitanga.” (1 Tim. 1:13) Wilwike ukuti Yeova na Yesu yamulanzile icikuuku. Limwi wiusyanga vino wali mpiti ndi walola antu yano wasimikilangako.
Insita zimwi, Paulo wakomanaanga na antu aazumiile sana umu visambilizyo vya ufi. Uzye wacisile uli? Pali Milimo 17:16 pakalangilila ukuti lino Paulo wali mu Atena, camucuzizye “mu mwenzo pa kulola vino umusumba wazilemo tuluwi.” Nomba Paulo waomvizye ivintu kwene vivyo ivyamusosizye nu kusimikila ningo sana. (Mili. 17:22, 23) Waomvyanga ningo ivyeo pa kusimikila antu ukulingana na vino yazumiilemo pakuti ‘atuule yamwi munoyali.’—1 Kol. 9:20-23.
Tungaakolanya Paulo lino tukwika mano kuli vino antu yakaelenganya nanti vino yazumilamo nu kuomvya umucenjelo lino tukuyanena ‘ilandwe lisuma ni nsansa.’ (Eza. 52:7) Nkazi umwi uwi zina lyakuti Dorothy walanzile ukuti: “Umu cifulo citu, aingi yayasambilizya ukuti Leza waya nu unkalwe nupya a kapingula aataya nu luse. Nkataizya antu yayo pa mulandu wa kuzumila muli Leza nupya nkayalanga vino Baibo ikalanda pali Yeova ukuti waya nu kutemwa na pa vintu ivisuma vino watulaya ukuti vilayako uku nkoleelo.”
“CIMVINI INKOTA PA KUCITA VISUMA”
Lino tukupalamila sana uku mpelelekezyo iya “manda akusyalikizya” tungenekela ukuti antu yamwi yano tukasimikilako “yaliipisya kuluta.” (2 Tim. 3:1, 13) Nomba tutalinzile ukuleka ivya musango uu ukutuleenga ukuta ukulanga icikuuku nanti ukutupoka uluzango. Yeova angatupeela amaka pakuti twacimvya “inkota pa kucita visuma.” (Loma 12:21) Nkazi umwi painiya uwi zina lyakuti Jessica walanzile ukuti: “Ilingi nkakomaana na antu aataicefya nupya aatusuula kumwi ni landwe litu. Ivya musango uu vingatulenga ukusoka. Ndi natandika ukulanzyanya na antu ya musango uu, nkapepa kuli Yeova umu mwenzo nu kumuleenga kuti angazwe ukulola umuntu wiyo ndi vino wene akamulola. Cii cikalenga ntaelenganya pali vino nkuyuvwa nu kutandika ukwelenganya pali vino ningazwa umuntu wiyo.”
Tukatwalilila ukulonda antu aangatemwa ukuuvwa icumi nu kwizaya nu umi wa pe uku nkoleelo
Yamwi yakauvwa ndi twayateekelela lino tukuyazwilizya ukuti yamanye icumi
Tulinzile ukwelenganya na pali vino tungakomelezya aomvi yanji. Nkazi Jessica walanzile ati: “Ndi cakuti umwi pali sweswe wakomaana ni vitazifile, nkaezya ukukanasumba sana mano pa viipe. Lelo nkasenula ilyasi nu kutandika ukulanda pa vintu ivisuma ivikacitika pa mulandu nu mulimo witu uwa kusimikila asi mulandu ni viipe vino antu yamwi yakatucitila lino tukusimikila.”
Yeova wamanya ningo intazi zino tukakomaana nazyo umu mulimo wa kusimikila. Akatemwa sana ndi tukumukolanya! (Luka 6:36) Ukuya kwene Yeova atalatwalilila sile ukuya ni cikuuku uku yantu aipe amande pe. Tusitwisika ukuti wamanya insita isuma ino alononelapo antu aipe. Ukufika lino Leza aloonona antu aipe, tulinzile ukutwalilila ukwika sana mano uku mulimo wa kusimikila. (2 Tim. 4:2) Lekini tutwalilile ukuya acincile umu mulimo kwene uu nu kulanga icikuuku ku “muntu wensi.”
