ELÕÑ rejel̦ã kõn bwebwenato eo kõn an kar Jesus toto ikõtaan ruo ri-nana im aer kar m̦ane ilo aer dilaiki ilo juon jurõn al̦al̦. (Matu 27:35-38) Bõtab jet armej rej tõmak bwe ejjab jim̦we an Baibõl̦ eo ba bwe kar kõpooj ãnbwinnin Jesus ñan aer kalibwini im likũti ilowaan juon lõb.​—Mark 15:42-46.

Jet iaan ro me rej pere bokin Gospel ko rar kwal̦o̦k aer pere an Baibõl̦ ba bwe kar kõtl̦o̦k aer kalibwin ãnbwinnin juon eo me kar m̦ane, ãinwõt ñan kalibwin juon ãnbwin ilo juon lõb. Ijello̦kun men in, rein rej tõmak bwe kar kõm̦m̦an ñan eo me kar m̦ane ilo juon wãween eoktak. Juon ri-jeje etan Ariel Sabar ej kõmel̦el̦e unin aer bõk l̦õmn̦ak in ke ear jeje ilo juon magazine etan Smithsonian, ej ba: “Ro wõt me kar m̦ane er ilo aer dilaiki er ilo jurõn al̦al̦ ko rej ri-nana ro me elukkuun l̦ap aer nana, im jet rimmãlõtlõt ro rej kajjirere im ba bwe ri-Rom ro reban kar kõtl̦o̦k bwe ro jet ren kalibwini ãnbwinnin ri-nana rein ilo juon wãween ekkar.” Ri-Rom ro rar kõn̦aan bwe ri-nana rein ren bõk kaje ilo juon wãween elukkuun kajjookok, kõn men in ekkã aer kar likũt wõt ãnbwinnier ioon jurõn al̦al̦ eo bwe menninmour ko rawiia ren kañi. Tokãlik, kar jol̦o̦k bween ãnbwinnier ilo juon ro̦ñ.

Ijoke, men ko kar kũbwiji im loi jãn iien ko etto rar kwal̦o̦k juon mel̦el̦e ekããl, im men in ejejjet ñan ta eo ear wal̦o̦k ñan ãnbwinnin jet iaan ri-Ju ro me kar m̦ane er. Ilo kar 1968 eo, kar lo di ko diin juon em̦m̦aan me kar m̦ane ilo tõre ko me Jesus ear pãd ioon lal̦ in. Kar loi ilo juon lõb an juon baam̦le in ri-Ju iturin Jerusalem, im rar pãd ilowaan juon bo̦o̦k me ej nien di ko (ossuary). Juon iaan di ko ej diin jim̦win neen juon armej me em̦õj dilaiki ñan juon al̦al̦ kõn juon dila kõm̦m̦an jãn aen me 4.5 inij aetokin. Sabar ej ba, “Diin jim̦win ne in, ej diin neen juon em̦m̦aan etan Yehochanan, im ej juon kein kam̦ool me ear kwal̦o̦k bwe bwebwenato eo ilo Gospel ko kõn an Jesus kallib ilo juon lõb emaroñ m̦ool.” Ejjab men in wõt, ak “jim̦win neen Yehochanan ej kwal̦o̦k bwe ilo raan ko an Jesus, ri-Rom ro rar kõtl̦o̦k aer kalibwini ãnbwinnin juon eo me rar m̦ane ilo aer dilaiki ilo juon jurõn al̦al̦.”

Emaroñ wõr l̦õmn̦ak ko reoktak jãn doon kõn wãween an kar Jesus toto ioon juon jurõn al̦al̦ ekkar ñan ta eo kar loe kõn diin jim̦win neen Yehochanan. Bõtab men eo ealikkar ej bwe kar kalibwin ãnbwinnin jet iaan ri-nana ro me kar m̦an er im kar jab baj julo̦ki wõt. Alikkar bwe jemaroñ lõke men eo Baibõl̦ ej ba kõn aer kar likũt ãnbwinnin Jesus ilowaan juon lõb. Kein kam̦ool ko rej rejetake men eo Baibõl̦ ej ba.

Men eo eaorõkl̦o̦k ej bwe Jeova ear kanaan bwe naaj kalibwin ãnbwinnin Jesus ilo lõb eo an juon em̦m̦aan em̦weiie, im ejjel̦o̦k en̦ emaroñ bõbrae an jejjet kũtien Naanin Anij.​—Ais. 53:9; 55:11.