नीतिवचनं १३:१-२५

  • “जे सल्ला घेतात, ते बुद्धिमान असतात” (१०)

  • “अपेक्षा पूर्ण व्हायला वेळ लागला, तर मन उदास होतं” (१२)

  • “विश्‍वासू राजदूतामुळे फायदा होतो” (१७)

  • “बुद्धिमानांसोबत चालणारा बुद्धिमान” होतो (२०)

  • शिक्षेमुळे प्रेम दिसतं (२४)

१३  बुद्धिमान मुलगा आपल्या वडिलांची शिस्त स्वीकारतो,+पण घमेंडी माणूस* ताडनाकडे* लक्ष देत नाही.+  २  माणूस आपल्या तोंडून निघणाऱ्‍या शब्दांमुळे चांगल्या गोष्टींनी तृप्त होतो,+पण विश्‍वासघातकी माणसाच्या जिवाला हिंसेची आवड असते.  ३  जो सांभाळून बोलतो, तो आपला जीव वाचवतो,+पण ज्याचा तोंडावर ताबा नसतो, तो नाश ओढवून घेईल.+  ४  आळश्‍याला पुष्कळ गोष्टींची हाव असते, पण तरी त्याच्याजवळ काही नसतं,+मेहनत करणारा* मात्र पूर्णपणे तृप्त होईल.+  ५  नीतिमान माणूस खोटेपणाचा तिरस्कार करतो,+पण दुष्टाच्या कामांमुळे त्याला लज्जित आणि अपमानित व्हावं लागतं.  ६  निर्दोष मार्गाने चालणाऱ्‍याचं नीतिमत्त्वामुळे संरक्षण होतं,+पण दुष्टपणा पापी माणसाला खाली पाडतो.  ७  एखादा माणूस श्रीमंत असल्याचा दिखावा करतो, पण त्याच्याजवळ काहीही नसतं,+दुसरा गरीब असल्याचं दाखवतो, पण त्याच्याजवळ भरपूर संपत्तीअसते.  ८  श्रीमंत माणूस आपल्या जिवाच्या बदल्यात आपली संपत्ती देतो,+पण गरिबाला कोणी साधी धमकीही देत नाही.+  ९  नीतिमानाचा प्रकाश तेजस्वीपणे चमकतो,*+पण दुष्टाचा दिवा विझून जाईल.+ १०  गर्विष्ठपणामुळे मतभेद होतात,+पण जे सल्ला घेतात,* ते बुद्धिमान असतात.+ ११  झटपट मिळवलेली संपत्ती कमीकमी होत जाते,+पण जो हळूहळू साठवतो,* त्याची संपत्ती वाढत जाईल. १२  अपेक्षा* पूर्ण व्हायला वेळ लागला, तर मन उदास होतं,+पण पूर्ण झालेली इच्छा म्हणजे जीवनाचा वृक्ष!+ १३  जो शिकवण* तुच्छ लेखतो, त्याला दंड भरावा लागेल,+पण जो आज्ञेला मान देतो, त्याला प्रतिफळ मिळेल.+ १४  बुद्धिमानाची शिकवण* म्हणजे जीवनाचा झरा,+ती माणसाला मृत्यूच्या सापळ्यांपासून वाचवते. १५  ज्याच्याकडे सखोल समज असते त्याच्यावर कृपा होते,पण विश्‍वासघातकी माणसाची वाट खडतर* असते. १६  शहाणा माणूस सुज्ञपणे वागतो,+पण मूर्ख आपला मूर्खपणा दाखवून देतो.+ १७  दुष्ट निरोप्या संकटात सापडतो,+पण विश्‍वासू राजदूतामुळे फायदा होतो.+ १८  शिक्षणाकडे दुर्लक्ष करणाऱ्‍यावर गरिबी आणि कलंक येतो,पण जो ताडन* स्वीकारतो त्याचा गौरव होईल.+ १९  इच्छा पूर्ण झाल्यामुळे माणसाला आनंद होतो,+पण वाईट गोष्टी सोडणं मूर्खांच्या जिवावर येतं.+ २०  बुद्धिमानांसोबत चालणारा बुद्धिमान होईल,+पण मूर्खांची संगत धरणाऱ्‍याचं नुकसान होईल.+ २१  संकट पापी लोकांची पाठ सोडत नाही,+पण नीतिमानाला समृद्धी मिळते.+ २२  चांगला माणूस आपल्या नातवंडांसाठी वारसा ठेवून जातो,पण पापी माणसाची संपत्ती नीतिमानासाठी साठवलेली असते.+ २३  गरिबाच्या नांगरलेल्या शेतात भरपूर पीक येतं,पण अन्यायामुळे ते हिरावून घेतलं जाऊ शकतं.* २४  जो काठी आवरतो,* तो आपल्या मुलाचा द्वेष करतो,+पण जो त्याच्यावर प्रेम करतो, तो त्याला शिक्षा करायला चुकत नाही.*+ २५  नीतिमान खाऊन तृप्त होतो,+पण दुष्टाचं पोट रिकामंच राहतं.+

तळटीपा

किंवा “सुधारण्यासाठी दिलेल्या सल्ल्याकडे.”
किंवा “थट्टा करणारा.”
किंवा “करणाऱ्‍याचा जीव.”
शब्दशः “आनंदी होतो.”
किंवा “जे एकमेकांशी चर्चा करतात.”
शब्दशः “हाताने गोळा करतो.”
किंवा “आशा.”
किंवा “शब्द.”
किंवा “नियम.”
किंवा “दुःखांनी भरलेली.”
किंवा “सुधारण्यासाठी दिलेला सल्ला.”
किंवा “त्या गरिबाचा नाश होऊ शकतो.”
किंवा “शिक्षण देत नाही; शिक्षा देत नाही.”
किंवा कदाचित, “वेळीच देतो.”