Felisa: Nochampoyouaj eliyayaj católicos. Uan trece tlen nochampoyouaj eliyayaj sacerdotes. Se imachikni nonana tlamachtiyaya ipan se escuela católica. Kema mijki, Juan Pablo II kiijtok nochi católicos ueliskiaj momaijtosej ika itoka. Tojuantij amo tijpixtoyaj miak tomij, notata tekitiyaya kampa kichiuayayaj miak tlamantli ika tepostli, uan nonana tekitiyaya milaj. Nikinpixtoya chikomej noikniuaj, uan na nieliyaya niachtouiejketl.

Kema nijpixtoya 12 xiuitl, pejki se tlauilankayotl ne España. Kema tlanki, notata kitsajkej pampa kinijixnamijki tekichiuanij. Pampa tieliyayaj timiakej, nonana amo ueliyaya nochi techmokuitlauis, yeka kintitlanki eyij noikniuaj kampa itstokej monjas ipan altepetl Bilbao. Nopaya, Araceli, Lauri uan Ramoni kipiaskiaj tlen kikuasej.

Araceli: Kema techtitlankej kampa itstoyaj monjas, na nijpixtoya 14 xiuitl, Lauri 12 uan Ramoni 10. Nopaya techiljuijkej ma titlapajpakakaj. Tlauel tikintemouayayaj tochampoyouaj. Kema panotoya ome xiuitl, techtitlankej Zaragoza, kampa nojkia itstoyaj monjas, nopaya kinmokuitlauiyayaj ueuentsitsij. Tojuantij titlapajpakayayaj kampa tlakualchiuayayaj, tijmatiyayaj tlauel ouij nopa tekitl.

Felisa: Kema noikniuaj kintitlankej Zaragoza, nonana uan notio katli eliyaya sacerdote kiijtojkej nojkia nechtitlaniskiaj ininuaya. Inijuantij nechtitlankej pampa se telpokatl nechixtokayaya. Nijnekiyaya ma nechtitlanikaj kampa itstokej monjas pampa tlauel nikikneliyaya toTeotsij. Mojmostla niauiyaya misa, uan nijnekiyaya nielis misionera kej se nomachikni katli itstoya África.

Kema niitstoya kampa itstoyaj monjas amo nijchiuayaya tlen nimoiljuik nijchiuaskia. Kema nikiniljuik nopa monjas nijnekiyaya nias seyok altepetl  pampa nijnekiyaya nijtekipanos toTeotsij, inijuantij amo kiijtojkej kuali tlen nijnekiyaya nijchiuas. Yeka, kema panotoya se xiuitl, nitlakuepilik nochaj uan nijmokuitlauik notio katli eliyaya sacerdote. Nijpaleuiyaya ipan ichaj uan mojmostla ika tiotlak tijchiuayayaj rosario. Nechpaktiyaya nijtlalis xochitl ipan iglesia uan nijyoyontis virgen Maria uan sekinok santos.

Araceli: Katli kinekij elisej monjas moneki kitenkauasej kichiuasej se keski tlamantli, na nijtenkajki nijchiuas nopa kema niitstoya Zaragoza. Teipa monjas kiijtojkej noikniuaj uan na ayokmo tiitstoskiaj sansejko, na nechtitlankej Madrid, Lauri kititlankej Valencia uan Ramoni mokajki Zaragoza. Kema niitstoya Madrid, ika ompa nijtenkajki nijchiuas tlen monjas kichiuayayaj. Nopaya mokauayayaj katli momachtiyayaj ipan escuelas uan nojkia ueuentsitsij, yeka tlauel onkayaya miak tekitl. Na nitekitiyaya kampa kinpajtiyayaj katli nopaya itstoyaj.

Tlen nikitak kichiuaj kampa itstoyaj monjas amo nechpaktik, na nimoiljuiyaya tlauel nijpouaskia uan nimomachtiskia Biblia. Nopaya amo tijchiuayayaj nopa uan amo techmachtiyayaj tlen toTeotsij yon tlen Jesús. Nopaya san tlauel titekitiyayaj. Nojkia nimomachtik se kentsi tlajtoli latín, nimomachtik tlen kichijkej katli kiniljuiaj santos uan nijueyichiuayaya María.

Teipa, pejki nimokuesoua. Nimoiljuiyaya kinamikiyaya nitekitis uan nikinpaleuis nochampoyouaj, uan amo nitekitis kampa itstokej monjas pampa san sekinok mokauiliyayaj nopa tomij tlen kisayaya. Yeka nimonojnotski iuaya nopa monja katli tlayakanayaya, nikiljuik tlen nijyolmatiyaya uan nikiljuik nijnekiyaya nias nochaj. Ya nechtsajki pampa moiljuiyaya kiampa nimoyolpatlaskia.

Kema nechkixtijkej uan kiitakej nojua nijnekiyaya nias nochaj, sampa nechtsajkej. Expa nechtsajkej. Teipa nechiljuijkej ueliskia nias tlaj nikijkuiloskia ni: “Nijneki nias pampa nijneki nijtekipanos Satanás uan amo toTeotsij”. Maske tlauel nijnekiyaya nias, na amo kema nikijkuiloskia nopa. Uajka nikiniljuik nijnekiyaya nimonojnotsas ika se sacerdote. Kema nimonojnotski iuaya, nikiljuik nochi tlen panotoya, teipa ya monojnotski iuaya se obispo uan kiijtok ueliskia nitlakuepilis Zaragoza. Nopaya nimokajki se keski metstli uan teipa nitlakuepilik nochaj. Teipa, Lauri uan Ramoni nojkia tlakuepilijkej.

Felisa: Kema nimonamiktik, nimochantito Cantabria. Nopaya nojua niauiyaya misa sejse chikueyi.  Se tonali, nopa sacerdote tlauel kualantoya uan technextilik nopa amochtli La verdad que lleva a vida eterna, uan techiljuik: “Tlaj se akajya kipixtok ni amochtli, ma nechmaka o ma kitlauiso”.

Maske amo nijpixtoya nopa amochtli, teipa nijnejki nijpias se. Kema panotoya se keski tonali, omej siuamej katli eliyayaj Jehová itlajtoltemakauaj, nechpaxalotoj uan nechmakakej nopa amochtli, uan na nijtlamipojki nopa tlayoua. Kema inijuantij tlakuepilijkej, nechiljuijkej tlaj nijnekiyaya nimomachtis Biblia, uan na nikiniljuik kena nijneki nimomachtis.

Nochipa nijnekiyaya nijchiuas tlen toTeotsij kineki. Yeka kema nechmachtijkej tlen melauak uan nikixmatki Jehová, pejki tlauel nikiknelia. Nijnekiyaya nochi nikinpouilis tlen nijyekojtoya. Uan ipan xiuitl 1973 nimoatsonpoliuiltik. Maske kemantika nikiniljuiyaya nochampoyouaj tlen nimomachtijtoya, inijuantij amo kinpaktik, uan noikni Araceli tlauel kualanki, moiljuiyayaj amo melauak tlen nijneltokayaya.

Araceli: Tlauel nechtlaijiyouiltijkej kema niitstoya kampa itstokej monjas, yeka amo nechpaktiyaya tlen kichiuayayaj ipan noreligión. Maske kiampa nijyolmatiyaya, sejse chikueyi niauiyaya misa uan mojmostla nijchiuayaya rosario. Nojua nijnekiyaya nijkuamachilis tlen Biblia kiijtoua, yeka nijtlajtlaniyaya toTeotsij ma nechpaleui. Se tonali, Felisa nechiljuik tlen momachtijtoya uan tlen kineltokayaya, na amo nechpaktik tlen nechiljuik. Felisa nesiyaya tlauel kipaktiyaya tlen kiyekojtoya, yeka nimoiljuik tlauel mokuapolojtoya.

Teipa, niajki nitekitito Madrid uan nopaya nimonamiktik. Nikitak nochi katli yauij iglesia amo kichiuaj tlen Jesús tlamachtik. Yeka teipa ayokmo niajki, ayokmo nitlaneltokak ipan santos uan ayokmo nijneltokak se sacerdote ueliskia techtlapojpoljuis. Nojkia ayokmo nijneltokak techtlaijiyouiltiskiaj ipan tlitl. Nijtlauisok nochi tlaixkopinkayomej tlen nijpixtoya. Maske amo nijmatiyaya tlaj kuali tlen nijchiuayaya, nijchijki nopa pampa ayokmo nechpaktiyaya tlen kichiuayayaj ipan noreligión. Nikiljuiyaya toTeotsij: “Nijneki nimitsixmatis, xinechpaleui”. Maske  Jehová itlajtoltemakauaj miakpa panokej nochaj, na amo kema nikinnankilik pampa amo nimotemachiyaya ipan niyon se religión.

Noikni Lauri itstoya Francia, uan Ramoni itstoya España. Nechka xiuitl 1980, inijuantij pejkej momachtiaj Biblia ininuaya Jehová itlajtoltemakauaj, na nimoiljuiyaya nojkia kinpanotoya kej Felisa uan kinkajkayajtoyaj. Teipa nimouampojchijki iuaya se nokalnechka katli motokaxtiyaya Angelines, ya nojkia eliyaya se tlen Jehová itlajtoltemakauaj. Miakpa ya iuaya iueue nechiljuijkej tlaj nijnekiyaya nimomachtis. Maske nikiniljuiyaya amo nijneki nikalakis ipan niyon se religión, inijuantij kiitayayaj kena nijnekiyaya nijkuamachilis tlen Biblia kiijtoua. Teipa nikiniljuik nimomachtiskia ininuaya tlaj na nijtekiuiskia noBiblia Nácar-Colunga.

Felisa: Kema nimoatsonpoliuiltik ipan xiuitl 1973, itstoyaj se 70 Jehová itlajtoltemakauaj ipan Santander, Cantabria. Ipan nopa altepetl onka miak pilaltepetsitsij, yeka kema titlajtolmoyauayayaj, tlauel uejka tiauiyayaj ipan autobús. Teipa, tiauiyayaj ipan coche.

Nikinmachtijtok ika Biblia miakej maseualmej, miakej eliyayaj católicos uan 11 moatsonpoliuiltijkej. Pampa na ni eliyaya católica, nijmatiyaya ouij se akajya kipatlas tlen kineltoka, yeka nijpixki ueyi noyolo ininuaya katli nikinmachtiyaya. Nijmatiyaya san Biblia uan toTeotsij itonal kinpaleuiskia ma kipatlakaj tlen kineltokayayaj uan ma kikuamachilikaj tlen melauak (Heb. 4:12). Noueue eliyaya policía, uan teipa moatsonpoliuiltik ipan xiuitl 1979. Uan nonana nojkia momachtik Biblia kema nechka mikiskia.

Araceli: Kema pejki nimomachtia Biblia ininuaya Jehová itlajtoltemakauaj, amo nimotemachiyaya ipan inijuantij. Uan kema nikitak kena kichiuaj tlen tlamachtiaj ayokmo kiampa nimoiljuik. Pejki kuali nitlaneltoka ipan Jehová uan ipan Biblia, uan tlauel niyolpakiyaya. Sekij nokalnechkauaj nechiljuijkej: “Araceli, nojua ximomachti kampa timomachtia”.

Nikilnamiki nikiljuik Jehová: “Tlaskamati pampa amo tinechtlauelkajki uan techmakak tlen tlauel nijnekiyaya, nama nelia nijkuamachilia tlen Biblia kiijtoua”. Nojkia nikiljuik Felisa ma nechtlapojpoljui pampa nijyolkokojtoya, nama kuali timonojnotsaj uan techpaktia tikijtosej tlen timomachtijtokej ipan Biblia. Nimoatsonpoliuiltik ipan xiuitl 1989, kema nijpixtoya 61 xiuitl.

Felisa: Nama nijpia 91 xiuitl uan noueue ya mijki. Maske ayokmo ueli nijchiua miak tlamantli kej achtouia, nojua nijpoua Biblia mojmostla. Uan kema niueli, nia tlanechikoli uan nitlajtolmoyaua.

Araceli: Kema nitlajtolmoyaua, nechpaktia nikinnojnotsas sacerdotes uan monjas, uelis pampa na nojkia nieliyaya monja. Sekij kuali nechtlakakilijtokej, uan sekij kiselijtokej pilamochtsitsij uan amatlajkuiloli. Nikilnamiki miakpa nimonojnotski iuaya se sacerdote, uan maske kipaktiyaya tlen nijmachtiyaya, se tonali nechiljuik: “¿Kenijkatsa nijpatlas noreligión tlaj ya niueuentsi? ¿Tlake kiijtosej nochampoyouaj uan katli nikinmachtia?”. Na nijnankilik: “¿Uan tlake kiijtos toTeotsij?”. Mokuesok pampa kimatiyaya nelia tlen nikiljuijtoya. Nimoiljuia majmauiyaya yeka amo kinejki kipatlas tlen kineltokayaya.

Amo kema nikilkauas kema noueue nechiljuik kinekiyaya yas tlanechikoli nouaya. Kipixtoya kipano 80 xiuitl kema pejki yaui tlanechikoli uan teipa nochipa yauiyaya. Kimachtijkej ika Biblia uan pejki tlajtolmoyaua. Nechpaktia nikilnamikis tlen techpanok kema sentik titlajtolmoyauayayaj. Noueue mijki kema poliuiyaya ome metstli kema moatsonpoliuiltiskia.

Felisa: Kema pejki nijtekipanoua Jehová, eyij noikniuaj tlauel kualankej. Teipa inijuantij nojkia pejkej kitekipanouaj. Nopa eli se ueyi tlateochiualistli. Kema timosentiliyayaj, tikijtouayayaj tlen timomachtijtoyaj tlen Jehová uan itlajtol. Uan sansejko ueliyaya tijueyichiuaj Jehová. *