Se diccionario kiijtoua nopa tlajtoli kitenkaua kineki kiijtos “temachtli tijchiuas uan tikijtos toTeotsij kiitstok [...] tlen tikijtok o tijtenkajtok” (Diccionario de uso del español, tlen kiijkuilok María Moliner). Kema se akajya kitenkaua se tlamantli uelis san kiijtos o kiijkuilos.

Sekij moiljuiaj amo kinamiki tijtenkauasej se tlamantli pampa Jesús kiijtok: “Amo xitlatestigojketsakaj. [...] Xikijtokaj xitlauak ‘kena, nijchiuas’ o ‘axnijchiuas’, pero intla intlatestigojketsaj, axkuali inkichiuaj, uan kej ni Axkualtlakatl kineki xijchiuakaj” (Mat. 5:33-37). Jesús kimatiyaya nopa Tlanauatili tlen Moisés kimakakej, kiijtouayaya israeleuanij monekiyaya kitenkauasej kichiuasej se tlenijki, uan se keskij toTeotsij itekipanojkauaj nojkia kiampa kichijkej (Gén. 14:22, 23; Éx. 22:10, 11). Ya nojkia kimatiyaya Jehová kitenkajtoya kichiuas se keski tlamantli (Heb. 6:13-17). Ika tlen Jesús kiijtok, amo kinekiyaya kinmachtis maseualmej amo ueliskiaj kitenkauasej se tlenijki, ya amo kinekiyaya ma kitenkauakaj kichiuasej tlamantli tlen amo ipati. Yeka, moneki nochipa tijchiuasej tlen tijtenkauaj, pampa ya nopa kineki Jehová ma tijchiuakaj.

Uajka, ¿tlake uelis tijchiuas tlaj mitsiljuiaj xijtenkaua se tlamantli? Achtoui xikita tlaj nelia tiuelis tijchiuas. Tlaj tikita amo tiuelis, uajka amo xijtenkaua. Biblia kiijtoua: “Más kuali para axtijtenkauas para tijchiuas se tlenijki uan axtijtenkauas uan teipa axtijtlamichiuas” (Ecl. 5:5). Teipa, kuali xikita tlake kiijtoua Biblia ika tlen tijneki tijchiuas uan xijchiua tlaj amo kiyolkokos motlalnamikilis. ¿Tlake textos uelis techpaleuis?

ToTeotsij kuali kiita kema kitenkauaj ni tlamantli. Se neskayotl, kema se toikni mosenkaua iuaya se tosiuaikni, kitenkauaj iixpa Jehová uan sekinok toikniuaj nochipa moiknelisej, momokuitlauisej ika tlaiknelili uan nochipa motlepanitasej. (Maske sekij kiijtouaj ika seyok tlajtoli, nojkia kitenkauiliaj toTeotsij). Kema tlamij, katli kinsenkajki kiijtoua inijuantij ya mosenkajkej uan moneki nochipa itstosej sansejko (Gén. 2:24; 1 Cor. 7:39). Jehová kuali kiita tlen kitenkauaj kema mosenkauaj, uan kinamiki kiijtosej.

ToTeotsij amo kuali kiita kema kitenkauaj ni tlamantli. Se neskayotl, Cristo itokilijkauaj amo kitenkauaj kipaleuisej se altepetl ika pistolas o kiijtosej amo kitekipanouaj toTeotsij. Tlaj kichiuaskiaj, kiixpanoskiaj tlen Biblia kiijtoua. Inijuantij kimatij amo kinamiki  kichiuasej kej maseualmej, yeka amo mokalakiaj kampa mokualaniaj (Juan 15:19; Is. 2:4; Sant. 1:27).

Moneki kiitasej tlaj inintlalnamikilis amo kinyolkokoua kema kitenkauaj se keski tlamantli. Kemantika se Cristo itokilijka moneki kuali moiljuis tlen Jesús tetlajtolmakak kema ayamo kitenkaua se tlamantli. Ya kiijtok: “Xijmakakaj César tlen iaxka uan nojkia xijmakakaj toTeko tlen toTeko iaxka” (Luc. 20:25).

Ma timoiljuikaj se Cristo itokilijka kineki itstos ipan se altepetl o kineki ma kimakakaj se pasaporte. Kema kiampa kineki kichiuas, kiiljuiaj moneki kitenkauas se tlamantli. Tlaj kiita kiixpanos toTeotsij itlanauatiljuaj, uajka amo kichiuas pampa itlalnamikilis amo kikauas ma kiijto. Uelis se tekichijketl kipatlas se kentsi tlen kiijtoskia, kiampa kitlepanitas itlalnamikilis.

Kema se akajya kitenkaua se tlamantli maske kipatla se kentsi, uelis itlalnamikilis amo kiyolkokos pampa kichiua tlen kiijtoua Romanos 13:1: “Xikinneltokakaj tekiuejmej tlen gobierno”. Yeka, uelis amo kenijki kiitas tlen kichiuas pampa toTeotsij kiijtoua moneki tikinneltokasej tekichiuanij.

Uelis se akajya kiyolkokos itlalnamikilis kema kiiljuisej ma kitekiui se tlenijki kema kitenkaua se tlamantli o ma tlamanexti. Uejkajkia, romanos uan escitas kitenkauayayaj ika ininespadas uan kinojnotsayayaj ininteotsij, kiampa kinextiyayaj nelia tlen kiijtouayayaj. Nojkia, kema griegos kitenkauayayaj se tlamantli tlamanextiyayaj iluikak, pampa moiljuiyayaj itstoya se teotsij katli kiitayaya tlen kiijtouayayaj uan tlen kichiuayayaj, uan ya kintlajtolsenkauaskia.

Se Cristo itokilijkaj amo kiijtos se tlamantli iixpa se bandera o seyok tlamantli tlen kiueyichiuaj religiones tlen amo melauak. Uan, ¿tlake kichiuas tlaj kiiljuiaj tekichiuanij ma kitlali imax ipan se Biblia uan kiampa kiijtos san tlen melauak? Amo kenijki tlaj kichiuas, pampa ipan Biblia kiijtoua uejkajkia toTeotsij itekipanojkauaj kitlaliyayaj ininmax ipan imetstomauia se akajya (Gén. 24:2, 3, 9; 47:29-31). Yeka, tlaj techtlatsintokisej, ma tikijtokaj tlen melauak uan amo ma tiistlakatikaj, uan ma tikilnamikikaj tijtenkauaj se tlenijki iixpa toTeotsij.

Tlauel tijpatiitaj kuali timouampojchijtosej ika Jehová. Yeka, kema monekis tijtenkauasej se tlamantli, moneki timomaijtosej uan kuali timoiljuisej tlen tijnekij tikijtosej. Tijnekij kuali tikitasej tlaj amo tijyolkokouaj totlalnamikilis uan tlaj amo tikixpanoj toTeotsij itlanauatiljuaj. Yeka, tlaj tijtenkauasej se tlamantli, moneki tijchiuasej (1 Ped. 2:12).