DOREEN tlauel moyolkokok kema kiiljuijkej iueue Wesley, katli kipixtoya 54 xiuitl, kipixtoya se tumor ipan itsonteko. * Tepajtianij kiiljuijkej san itstoskia se keski metstli. Ya kiijtoua: “Na amo nijneltokayaya nopa. Miak semanas nimoiljuik amo nelia tlen techpanoyaya. Nimoiljuiyaya ni kuesoli sekinok kinpanoyaya, amo tojuantij”.

Kej kipanok Doreen, miakej nojkia kiampa kinpano. Se kokolistli tlen temiktia uelis kiasis aki ueli. Sekij maseualmej tlauel kuali tlen kichiuaj pampa ika nochi ininyolo kinekij kimokuitlauisej se akajya katli kiikneliaj maske mokokoua uan nechka mikis. Ni nelia tlauel ouij. Yeka, tlaj se akajya nechka mikis, ¿tlake uelis kichiuasej ichampoyouaj uan kiampa kiyolchikauasej uan kimokuitlauisej? ¿Kenijkatsa uelis kiixnamikisej nochi tlen panos ipan nochi nopa tonali kema kimokuitlauijtosej? Uan kema monechkauijtias tonali kema mikis katli tlauel kiikneliaj, ¿tlake kinamiki kiilnamikisej? Achtoui ma tikitakaj kenke tlauel ouij se kimokuitlauis se akajya katli nechka mikis.

Uejkajkia miakej amo ueliyayaj momanauiaj maske kampa itstoyaj tlauel tlatominpiaj. Maseualmej nimantsi mikiyayaj pampa kinpanoyaya se tlenijki tlen amo kuali o pampa momauayayaj ika se kokolistli. San se keskij yauiyayaj hospital, uan sekinok ininchampoyouaj kinmokuitlauiyayaj, yeka mikiyayaj ininchaj.

Ipan ni tonali, tlen kichijtokej científicos kinpaleuijtok tepajtianij ma kitekiuikaj pajtli tlen kichiua amo nima ma mikikaj maseualmej. Maseualmej katli miktoskiaj pampa kipiaj se kokolistli, nama nojua itstokej se keski xiuitl. Maske amo nima mikij, amo kiijtosneki mochikauasej. Nopa kokolistli kichiua tlauel ma tlakayokuajkualokaj uan yeka  ininselti ayokmo tleno uelij kichiuaj uan moneki ma kinpaleuikaj. Yeka tlauel ouij se kinmokuitlauis uan tlauel tesiauiltia.

Tlauel miakej mikij ipan hospitales uan amo ininchaj. Miakej maseualmej amo kimatij tlake kichiuasej kema se akajya nechka mikis uan san se keskij kiitstokej kenijkatsa miki se akajya. Yeka, pampa kimakasij nochi tlen panos, amo kimatij kenijkatsa kimokuitlauisej se ininuikal o uelis amo kinekisej kimokuitlauisej. ¿Tlake uelis kinpaleuis?

Kej kipanok Doreen, miakej maseualmej tlauel moyolkokouaj kema kimatij se akajya katli tlauel kiikneliaj kipia se kokolistli tlen kichiuas ma miki. ¿Tlake mitspaleuis xikixnamiki nopa kuesoli maske tlauel timotekipachoua, timajmaui uan amo kuali tijyolmati? Se toTeotsij itekipanojka momaijtok: “Axmiak tonali tijpiaj, uajka xitechnextili kejatsa ma tijchiuakaj para axtimotonalpolosej, uan para ma tijpiakaj tlalnamikistli ipan toyolo nochi tonali” (Salmo 90:12). Ta nojkia ximomaijto uan xikiljui Jehová ma mitsnextili kenijkatsa amo ‘timotonalpolos’ uan kiampa uelis tiitstos uan tijchiuas miak tlamantli iuaya katli tlauel tikiknelia.

Tlaj kinekij kuali kimokuitlauisej se akajya katli mokokoua, achtoui moneki kuali kiitasej tlake uelis kichiuasej. Tlaj katli mokokoua nojua ueli kamanalti uan kineki kiijtos kenijkatsa kineki ma kimokuitlauikaj, uelis kiiljuisej ma kiijto ajkia kineki ma kitlapejpeni tlake mochiuas kema ya ayokmo uelis kitlapejpenis. Tlaj kiampa kichiuasej, katli kimokuitlauisej amo mokualanisej yon moyolkokosej kema inijuantij kitlapejpenisej tlake kichiuasej. Uelis kitlajtlanisej tlaj kineki ma kiyolkuikaj ika se tepostli kema nechka mikis, tlaj kineki ma kipixtokaj ipan hospital o ma kichiuilikaj sekinok tlamantli. Kema xitlauak kiijtouaj tlake kichiuasej, kinpaleuia ininchampoyouaj ma mosentlalikaj kuali kimokuitlauisej kema nopa kokolistli moueyilis. Yeka Biblia kiijtoua: “Kema se akajya kineki kichiuas se tlamantli pero axmotlajtlania kejatsa kichiuas [...], axkisa kuali” (Proverbios 15:22).

Katli temokuitlauia moneki kiyolchikauas katli mokokoua, pampa moneki ma kinextilikaj kiikneliaj uan amo itstok iselti. ¿Kenijkatsa uelis kipaleuisej? Uelis kipouilisej amatlajkuiloli uan uikasej se keski uikatl tlen kipaktis uan kiyolchikauas. Nojkia, inijuantij tlauel kuali kiyolmatij kema se tlen ininchampoyouaj kinmaitskia uan kinnojnotsa ika tlaiknelili.

Nojkia tlauel kuali tlaj katli kipaxalosej kiijtosej ajkia inijuantij. Se amatlajkuiloli kiijtoua: “Maske  ayokmo tleno uelij kichiuaj, nojua tlakakij. Katli [mokokouaj] uelis kikakisej nochi maske nesi kejuak kochtokej. Yeka, amo xikijto se tlenijki tlen amo tikijtoskia tlaj mitstlachilijtoskia”.

Tlaj inuelij, sansejko ximomaijtokaj. Biblia kiijtoua se tonali apóstol Pablo uan iuampoyouaj kipixkej miak tlaouijkayotl uan moiljuijkej mikiskiaj. ¿Tlake kinpaleuik? Pablo kiniljuik iuampoyouaj: “Inmojuantij nojkia intechpaleuiaj kema inmomaijtouaj [...] ika toTeko topampa” (2 Corintios 1:8-11). Kema tlauel timotekipachouaj uan tijpiaj se kokolistli, tlauel techpaleuia timomaijtosej ika nochi toyolo.

Kema tijmatij se tlen tochampoyouaj nechka mikis ika se kokolistli, kichiua tlauel ma timotekipachokaj. Kiampa tijyolmatij pampa kema toTeotsij techchijchijki, kichijki ma tijnekikaj tiitstosej nochipa uan amo ma tijnekikaj timikisej (Romanos 5:12). ToTeotsij iTlajtol kiijtoua mikilistli eli se ‘tokualankaitakaʼ (1 Corintios 15:26). Yeka, amo kema tijnekij timoiljuisej se tonali mikis se tlen tochampoyouaj.

Tlaj tikilnamiktos tlake kipanos se tlen mochampoyouaj katli mokokoua, mitspaleuis amo tlauel ximajmaui uan ximosentlali ipan tlen uelis tijchiuas uan kiampa amo tlauel timoyolkokos. Nopa recuadro “ Kema monechkauia nopa tonali kema mikis” kiijtoua se keski tlamantli tlen ueliskia kinpanos katli mikisej. Maske amo nochi sanse kinpano, miakej katli nechka mikisej kinpano se keski tlen nopa tlamantli.

Kema mikis katli tlauel tikiknelia, kualtiaskia tikamanaltis iuaya se kuali mouampo katli kineki mitsyolchikauas. Katli kimokuitlauijkej uan sekinok ichampoyouaj moneki ma kinyoltlalikaj uan ma kiniljuikaj ayokmo moneki motekipachosej pampa katli mijki ayokmo tlaijiyouia. ToTeotsij, katli techchijchijki, ika miak tlaiknelili techilnamikilia katli “miktokej ayok tleno kimatij” (Eclesiastés 9:5).

Amo kinamiki san timotemachis ipan toTeotsij kema nojua itstok katli mokokoua, nojkia moneki timotemachis ipan ya teipa kema mikis pampa uelis tlauel timokuesos. ToTeotsij uelis mitsyolchikauas ika tlen sekinok mitsiljuisej uan ika tlen kichiuasej. Doreen kiijtoua: “Nijkajki sekinok ma nechyolchikauakaj. Nochi katli techpaxalojkej nelia tlauel techyolchikajkej. Noueue uan na tijmatiyayaj Jehová kejuak techiljuiyaya: ‘Nikaj niitstok inmouaya uan niinmechpaleuis xikijiyouikaj ni kuesoli’. Amo kema nikilkauas nopa tlamantli”.

San toTeotsij Jehová kimati kenijkatsa kuali techmokuitlauis. Kimati tlake tijyolmatij kema titlaijiyouiaj pampa yaya techchijchijki. Ya ueli uan kineki techyolchikauas, uan techpaleuis ma tikijiyouikaj nochi. Uan tlauel timoyolchikauaj pampa kiijtojtok kitsontlamiltis mikilistli uan kinyolkuis tlauel miakej maseualmej katli kinilnamiktok (Juan 5:28, 29; Apocalipsis [Revelación] 21:3, 4). Kema kichiuas tlen kitenkajtok, uelis tikijtosej tlen Pablo kiijtok: “¿Kejatsa uelis techtlanis miki[li]stli? ¿Kejatsa uelis techkokos? Ayok tleno uelis techchiuilis” (1 Corintios 15:55).