Xionyoui kampa nesi tein kipia

Xionyoui kampa nesi tein kipia

Maj titakuaujtamatikan uan maj kuali titaixpejpenakan

Maj titakuaujtamatikan uan maj kuali titaixpejpenakan

“Ma titajtanikan Dios ika ne yek takuautamatilis, [...] [amo kemej] nekes ten motamachiliskueptinemij.” (SANT. 1:6)

NEKUIKATILMEJ 54 UAN 42

1. ¿Keyej Caín amo kuali taixpejpenak, uan toni kiualkuilij nejon?

CAÍN monekia kiixpejpenas se taman. Ueliskia moijkuanilis ikualanyo, uan nejon kiualkuiliskia tein kuali. Oso kichiuas tein amo kuali tein kinemiliaya, uan nejon kiualkuiliskia tein amo kuali. Biblia techiluia ke Caín amo kuali taixpejpenak. Yejua ika, kimiktij iikniuj, Abel, uan kijtakoj ikuali uikalis iuan iTachijchiujkauj, Jiova (Gén. 4:3-16).

2. ¿Keyej motelneki maj kuali titaixpejpenakan?

2 Tinochin moneki titaixpejpenaskej. Seki tein tikixpejpenaj motelneki, sayoj ke okseki amo. Maski ijkon, miak taman tein tikixpejpenaj uelis kipatas tonemilis. Komo kuali titaixpejpenaj, xa amo tikpiaskej miak kuejmolmej uan okachi tiyolseujtoskej. Sayoj ke komo amo kuali titaixpejpenaj, xa tikpiaskej miak kuejmolmej uan amo mochiuas tein tikchiayaj (Prov. 14:8).

3. 1) ¿Itech toni moneki titakuaujtamatiskej komo tiknekij kuali titaixpejpenaskej? 2) ¿Toni netajtanilmej tiknankiliskej?

3 ¿Toni techpaleuis maj kuali titaixpejpenakan? Moneki titakuaujtamatiskej iuan Dios, senkis tikneltokaskej ke kineki uan uelis techpaleuis maj tikpiakan tamatilis. No moneki titakuaujtamatiskej itech iTajtol uan tein ompa techyolmajxitia (xikonixtajtolti Santiago 1:5-8). Komo okachi kuali timouikaj iuan Jiova uan okachi tikpatiuitaj iTajtol, titakuaujtamatiskej ke yejuatsin kimati keniuj okachi kuali tiyetoskej. Nejin kichiuas maj tiktemokan maj iTajtol techixyekana achto ke titaixpejpenaskej. Sayoj ke ¿toni techpaleuis maj kuali titaixpejpenakan? Uan komo tikixpejpenkejya se taman, ¿kijtosneki ke amo uelisok tikpataskej?

TINOCHIN MONEKI TITAIXPEJPENASKEJ

4. ¿Toni monekik kiixpejpenas Adán, uan toni kiualkuik nejon?

4 Peuak moneki maj taltikpakneminij kiixpejpenakan seki taman tein motelneki keman Dios kichijchiuak yekinika takat, Adán. Kemej neskayot, Adán monekik kiixpejpenas ox kitakamatiskia Dios oso kitajtolkakiskia inamik, Eva. Adán kiixpejpenak kitajtolkakis inamik, uan Eva kichiuak maj Adán tel amo kuali taixpejpenani. Nejon kichiuak maj Jiova kikixtiani Adán itech xochital tein moajsia Edén, uan satepan momikilij. Axkan, tinochin tiksentokaj tikijyouiaj tein amo kuali tein kiualkuik tein Adán kiixpejpenak.

5. ¿Keyej moneki titaixpejpenaskej?

5 Sekin xa kinemiliskej ke okachi amo ouij yeskia ininnemilis komo amo monekiskia taixpejpenaskej. Uan tejuan, ¿no ijkon titanemiliaj? Semi kuali maj tikelnamikikan ke Jiova amo techchijchiuak kemej se tepos, tein amo ueli tanemilia nion taixpejpena. Yejuatsin techmakak iTajtol, tein techmachtia maj kuali titaixpejpenakan. Kineki maj titaixpejpenakan, uan nejon amo techijtakoua. Maj tikitakan se neskayot.

6, 7. 1) ¿Toni monekik kiixpejpenaskej israelitas? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.) 2) ¿Keyej semi kinouijmakak taixpejpenaskej?

6 Keman nemiajya itech Tal tein Dios motenkaujka kinmakas, israelitas monekik kiixpejpenaskej ox kiueyichiuaskiaj Jiova oso tiotsitsin (xikonixtajtolti Josué 24:15). Maski xa moitaya ke amo motelnekia, tein melauj, tein kiixpejpenaskiaj kinextiskia ox kisentokaskiaj nemiskiaj oso mikiskiaj. Keman tamelauanij taixyekanayaj, israelitas kisentokakej amo kuali taixpejpenkej. Amo kiueyichiuayajok Jiova, ta peuak kinueyichiuaj tiotsitsin (Juec. 2:3, 11-23). Satepan, itech itonaluan tanauatijkej Elías, israelitas monekik kiixpejpenaskej ox kitekitiliskiaj Jiova oso Baal (1 Rey. 18:21). Xa tiknemiliaj ke nejin amo ouij katka, porin tikmatij ke se kitekitilis Jiova nochipa yejua tein okachi kuali. Aksa akin tamatkej amo kitekitiliskia se tiotsin tein amo yoltok. Sayoj ke israelitas semi kinouijmakaya taixpejpenaskej. Biblia kijtoua ke ‘koxojtaksatiyayaj itech ome taman tanemililmej’. Elías kinextij tamatilis uan kinyolchikauak maj kiueyichiuanij Dios akin melauak, Jiova.

7 ¿Keyej semi kinouijmakak israelitas kuali taixpejpenaskej? Yekinika, porin amo takuaujtamatiaj iuan Jiova uan amo kinekiaj kikakiskej. Amo kiixtalijkaj kiixmatiskej yejuatsin nion itayolmajxitilis tein kitemaka ika tamatilis. Komo kichiuaskiaj nejon, kimatiskiaj keniuj kuali taixpejpenaskej (Sal. 25:12). Ojpatika, porin peuak tanemiliaj kemej akin nemiaj itech okseki altepemej. Hasta kikaujkej maj yejuan kiixpejpenanij tein monekia kichiuaskej. Yejua ika, israelitas peuak kichiuaj kemej yejuan uan kinueyichiuaj inintiotsitsin. Miak xiujmej achto, Jiova kinnejmachtijkaya ke ueliskia kinpanos se taman kemej nejon (Éx. 23:2).

¿MONEKI TIKAUASKEJ MAJ OKSEKIN KIIXPEJPENAKAN TEIN TIKCHIUASKEJ?

8. ¿Toni tein motelneki techmachtia tein kinpanok israelitas?

8 Tein kinpanok israelitas techmachtia ke moneki tikauaskej maj iTajtol Dios techixyekana uan ijkon uelis kuali titaixpejpenaskej. Romanos 14:12 kijtoua: “Cada tisenme de tejuan ya monekis ma tikmaktiliske Dios tocuentas nochi ten tikchiutinenke”. Yejua ika moneki amo tikauaskej maj oksekin kiixpejpenakan tein tikchiuaskej, ta moneki timomachtiskej tein Dios kijtoua ke kuali yetok uan tikchiuaskej.

Komo tikauaj maj oksekin kiixpejpenakan tein tikchiuaskej, tikaujtoskej maj yejuan techixyekanakan

9. ¿Keyej tamouilil komo tikauaj maj oksekin kiixpejpenakan tein tikchiuaskej?

9 ¿Toni uelis kichiuas maj tikauakan maj oksekin kiixpejpenakan tein tikchiuaskej? Keman techteliluiaj maj tikixpejpenakan tein amo kuali (Prov. 1:10, 15). Semi tamouilil komo tikauaj maj oksekin toka taixpejpenakan. Moneki tikauaskej maj techixyekana totanemilil, tein tikmachtianij ika tein kijtoua Biblia. Sayoj ke komo tikauaj maj oksekin kiixpejpenakan tein tikchiuaskej, tikaujtoskej maj yejuan techixyekanakan. Uan nejin uelis techualkuilis tein tel amo kuali.

10. ¿Toni kinnejmachtij Pablo tokniuan akin nemiaj Galacia?

10 Tatitanil Pablo kinnejmachtij tokniuan akin nemiaj Galacia maj amo kikauanij maj oksekin kiixpejpenanij tein kichiuaskiaj (xikonixtajtolti Gálatas 4:17). Seki tokniuan itech nejon nechikol kitemojtoyaj kiixpejpenaskej tein kichiuaskej tokniuan. Nejon takamej akin sayoj inintech tanemiliayaj kinekiaj maj tokniuan kichiuanij tein yejuan kijtouayaj, uan amo tein kijtouayaj tatitanilmej. Moueyinekiaj uan amo kinkauayaj tokniuan maj ininselti taixpejpenanij.

11. ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej oksekin keman moneki taixpejpenaskej?

11 Tinochin uelis tikchiuaskej kemej tatitanil Pablo. Yejua kinkauak tokniuan maj ininselti taixpejpenanij (xikonixtajtolti 2 Corintios 1:24). Axkan, tayekananij uelis kichiuaskej kemej yejua keman kiyolmajxitiaj se tokniuj akin moneki kiixpejpenas se taman. Ika yolpakilis kinextiliaj tamachtilis tein ualeua itech iTajtol Dios. Sayoj ke moyekpiaj amo yejuan kiixpejpenaskej tein kichiuas tokniuj porin kimatij ke yejua monekis tanankilis ika tein kiixpejpenas. ¿Toni tein motelneki techmachtia nejin? Ke uelis tikinnextiliskej tokniuan tein Biblia tayolmajxitia ika tein kipanotokej. Sayoj ke yejuan uelij uan moneki ininselti taixpejpenaskej. Keman ijkon kichiuaj, kinpaleuia. Amo keman moneki tiknemiliskej ke tikpiaj tanauatil tikixpejpenaskej tein tokniuan moneki kichiuaskej.

Tayekananij ika netasojtalis kinpaleuiaj tokniuan maj kuali taixpejpenakan (xikonita párrafo 11)

MAJ AMO TIMOYEKANAKAN IKA TEIN TIKMACHILIAJ

12, 13. ¿Keyej tamouilil maj titaixpejpenakan keman tikualantokej oso tiyolkuetaujtokej?

12 Axkan, miakej mokauaj maj ininyolo kinyekana keman taixpejpenaj (xikonita kampa kijtoua “Tein okachi momelaua”). Sayoj ke nejin uelis yeski tamouilil. Biblia technejmachtia maj amo timoyekanakan ika toyolo oso tein tikmachiliaj, porin titajtakouanij (Prov. 28:26). Moneki amo titakuaujtamatiskej itech toyolo porin “okachi takajkayaua ke okseki taman, uan yolijsiui” (Jer. 17:9). Biblia ininka tajtoua miakej akin kinpanok tein amo kuali porin takuaujtamatkej itech ininyolo (1 Rey. 11:9; Jer. 3:17; 13:10). Komo ijkon, ¿toni uelis panos komo timoyekanaj ika toyolo keman titaixpejpenaj?

13 Se iyolo motelneki porin Jiova technauatia maj tiktasojtakan ika nochi toyolo uan maj tikintasojtakan oksekin kemej tejuan timotasojtaj (Mat. 22:37-39). Sayoj ke moneki timoyekpiaskej. Tajkuilolmej itech Biblia tein moajsij itech párrafo 12 kinextiaj ke semi tamouilil maj tiknemilikan uan maj tikchiuakan teisa ika tein tikmachiliaj. Kemej neskayot, xa amo kuali titaixpejpenaskej komo tikualantokej (Prov. 14:17; 29:22). Xa no amo kuali titaixpejpenaskej komo tiyolkuetaujtokej (Núm. 32:6-12; Prov. 24:10). Moneki tikauaskej maj itanauatil Dios kiyekana totanemilil (Rom. 7:25). Yejua ika, keman tikixpejpenaskej seki taman tein motelneki, maj amo timoyekanakan ika tein tikmachiliaj.

KEMAN MONEKI TIKPATASKEJ TEIN TIKIXPEJPENKEJ

14. ¿Keniuj tikmatij ke kemansa uelis tikpataskej seki taman tein tikixpejpenkej?

14 Tinochin moneki kuali titaixpejpenaskej. Maski ijkon, akin tamatkej kimati ke kemansa monekis oksepa kinemilis se taman tein kiixpejpenak uan kiitas ox moneki kipatas. Maj tikitakan tein kichiuak Jiova iniuan akin nemiaj Nínive itech itonaluan Jonás. Biblia kijtoua: “Keman Dios akin melauak kiitak tein kichiujkej, keniuj kikaujkej amo kuali ojti tein kitojtokatoyaj, kiyeknemilij tatsakuiltilis tein kijtojka kinualkuiliskia, uan amo kinualkuilij” (Jon. 3:10). Jiova kipatak tein kiixtalijka keman kiitak ke akin nemiaj Nínive kipatakej kemej monejnemiltiayaj. Ijkon kinextij ke motemaka kipatas tein kiixtalia, ke yolyemanik uan teiknelijkej. Uan no, amo taixpejpena keman kualantok, kemej kichiuaj miakej taltikpakneminij, akin mokauaj maj kinyekana tein kimachiliaj.

Jiova kipatak tein kiixtalijka keman kiitak ke akin nemiaj Nínive kipatakej kemej monejnemiltiayaj

15. ¿Kemanian xa monekis tikpataskej tein tikixpejpenkej?

15 Kemansa, monekis oksepa tiknemiliskej ox kuali tein tikixpejpenkej. Xa monekis tiknemiliskej keman mopatas tein tikpanotoyaj. Maj tikelnamikikan ke kemansa Jiova kipatak tein kiixpejpenka (1 Rey. 21:20, 21, 27-29; 2 Rey. 20:1-5). Xa no monekis tikpataskej tein tikixpejpenkaj keman tikmatij se taman tein amo tikmatiaj. Maj tikitakan tein kichiuak tekiuaj David. Yejua kijtoj maj kimakakan okse takat nochi tein iaxka katka Mefibóset porin David kiluijkaj se taman tein amo melauak. Sayoj ke keman kimatik tein yekmelauj panok, kipatak tein kiixtalijka (2 Sam. 16:3, 4; 19:24-29). Kemansa, monekis maj tejuan no ijkon tikchiuakan.

16. 1) ¿Toni tayolmajxitilis techpaleuis keman monekis titaixpejpenaskej? 2) ¿Keyej moneki oksepa tikitaskej tein tikixpejpenkej, uan toni monekiskia tikchiuaskej?

16 Biblia techyolmajxitia maj amo ijsiujka tikixpejpenakan se taman tein motelneki (Prov. 21:5). Moneki titanemiliskej ika nejmachkayot itech nochi tein iuan mouika. Ijkon uelis tikixpejpenaskej tein okachi kuali (1 Tes. 5:21). Kemej neskayot, takamej akin kipiaj ininnamik moneki kitemoskej tein kijtoua Biblia uan amaixmej achto ke taixpejpenaskej. No kuali yeskia maj kikakikan tein ininchankauan kinemiliaj. Maj tikelnamikikan ke Dios kiyolmajxitij Abrahán maj kikakini inamik (Gén. 21:9-12). Tayekananij no moneki kiixtaliskej keman momachtiskej. Keman kiajsij yankuik tamachtilis tein kinextia ke moneki kipataskej tein kiixpejpenkaj, kichiuaj uan amo kimouiliaj maj tokniuan amo kinpoujkaitakanok. Tayekananij akin kipataj tein kiixtaliaj uan yolyemankej moneki kipataskej kemej tanemiliaj uan tein kiixpejpenkej komo moneki. Kuali yeskia maj tinochin tikchiuakan kemej yejuan, porin nejon tapaleuis maj onka yolseuilis itech nechikol uan maj amo tixexeliujtokan (Hech. 6:1-4).

MAJ TIKCHIUAKAN TEIN TIKIXTALIJKEJ

17. ¿Toni uelis techpaleuis maj kuali titaixpejpenakan?

17 Seki taman tein tikixpejpenaj okachi monekij ke oksekin. Kemej neskayot, amo auil keman tikixpejpenaj ox timonamiktiskej uan iuan akoni. No amo auil keman tikixejekouaj kemanian peuas tiktekitiliskej Jiova miak tonalmej. Achto ke tikixpejpenaskej seki taman kemej nejin, moneki kuali tiknemiliskej uan tiktajtaniskej Jiova maj techixyekana. Xa uelis techuikilis miak tonalmej. Sayoj ke komo tiknekij kuali titaixpejpenaskej, moneki titakuaujtamatiskej iuan Jiova, tikakiskej tein techiluia uan tikauaskej maj techixyekana (Prov. 1:5). Jiova techmaka okachi kuali tayolmajxitilis itech iTajtol. Yejua ika motelneki maj timomachtikan uan maj tiktajtanikan yejuatsin maj techixyekana. Jiova uelis techmakas kualneskayomej tein techpoloua tein techpaleuis maj tikixpejpenakan tein mouika ika itanejnekilis. Achto ke tikixpejpenaskej se taman tein motelneki, moneki timotajtaniskej: “¿Kinextis nejin tein nikixpejpena ke niktasojta Jiova? ¿Kinpaleuis nochankauan maj kipiakan yolpakilis uan yolseuilis? ¿Kinextis ke amo niyolijsiui uan ke nitetasojta?”.

18. ¿Keyej kichia Jiova maj toselti titaixpejpenakan?

18 Jiova amo techchikaujkauia maj tiktasojtakan uan maj tiktekitilikan, ta techkaua maj tikixpejpenakan. Yejuatsin techkaua maj toselti tikixpejpenakan ox tiktekitiliskej (Jos. 24:15; Ecl. 5:4). Sayoj ke, kichia maj tikchiuakan tein tikixtalijkej uan maj tikauakan maj iTajtol techixyekana. Komo titakuaujtamatij itech itaixyekanalis Jiova uan tikchiuaj tein techyolmajxitia, kuali titaixpejpenaskej. Uan no, tiknextiskej ke amo tiomeyolouaj, ta ke nochipa tikchiuaj tein tikixpejpenaj (Sant. 1:5-8; 4:8).