“Iki Na e, Kia Fakaako Mai e Koe kia Mautolu e Liogi”
“Iki Na e, Kia Fakaako Mai e Koe kia Mautolu e Liogi”
“Ti tala age ai kia ia e taha he hana tau tutaki, Ko e Iki na e, kia fakaako mai e koe kia mautolu e liogi.”—LUKA 11:1.
1. Ko e ha e taha he tau tutaki ha Iesu ne ole ki a Iesu ke fakaako a lautolu ke he puhala ke liogi?
KE HE taha magahala he 32 V.N., ne kitekite e tutaki ha Iesu ki a Ia hane liogi. Kua nakai logona e ia e mena ne talahau e Iesu ke he hana Matua, ha kua liga liogi fakatekiteki ai. Moha ia, he magaaho ne oti e liogi ha Iesu, ne pehe e tutaki ki a ia: “Iki na e, kia fakaako mai e koe kia mautolu e liogi.” (Luka 11:1) Ko e heigoa ne fakalaga e ole nei? Ko e liogi e vala tumau he moui mo e tapuakiaga faka-Iutaia. Ko e tau Tohiaga Tapu Heperu kua ha ha i ai e tau liogi loga he tohi ha Salamo mo e falu matakavi foki. Ti nakai ole e tutaki ke fakaako taha mena ne nakai iloa e ia po ke nakai la taute e ia. Nakai fakauaua ai, ne mahani a ia mo e tau liogi ako manatu he tau takitaki lotu faka-Iutaia. Ka ko e mogonei ne kitekite a ia ke he liogi ha Iesu, ti liga mailoga e ia e kehekehe lahi he tau liogi fakahakehake noa he tau rapai mo e puhala ne liogi a Iesu.—Mataio 6:5-8.
2. (a) Ko e heigoa kua fakakite kua nakai kakano a Iesu ma tautolu ke fatiaki e tau kupu agaia he liogi fakatai? (e) Ko e ha ne fiafia a tautolu he iloa e puhala ke liogi?
2 Kau ke he 18 e mahina fakamua atu, he hana Lauga he Mouga, ne foaki e Iesu ke he hana tau tutaki e puhala kua fakave e tau liogi ha lautolu. (Mataio 6:9-13) Liga ko e tutaki pauaki nei ne nakai fakalataha ai he magaaho ia, ati fatiaki fakatotonu e Iesu e tau manatu aoga he liogi fakatai ia. Mailoga ai e moli ne nakai fatiaki e ia e tau kupu agaia, kua fakakite ai ko e mena nakai foaki e ia e liogi tafeliuaki he ako manatu. (Luka 11:1-4) Tuga e tutaki nakai fai higoa ia, kua manako foki a tautolu ke fakaako e puhala ke liogi ke maeke he tau liogi ha tautolu ke fakatata lahi a tautolu ki a Iehova. Ti o mai mogoia a tautolu ke kumikumi e talahauaga katoa he liogi fakatai, ne fakamau he aposetolo ko Mataio. Kua ha ha i ai fitu e ole, nukua tolu e manamanatuaga ke he tau amaamanakiaga he Atua mo e fa e manamanatuaga ke he tau manako fakatino mo e fakaagaga ha tautolu. He vala tala nei, to manamanatu a tautolu ke he tau ole tolu fakamua.
Ko e Matua Fakaalofa
3, 4. Ko e heigoa e kakano he talahau a tautolu hagaao ki a Iehova ko e “ha mautolu a Matua”?
3 Mai he kamataaga, ne fakakite e Iesu kua lata e tau liogi ha tautolu ke fakaata e fakafetuiaga kua tata ka e fakalilifu mo Iehova. He matapatu fakatutala ma e aoga he hana tau tutaki nukua fakapotopoto fakatata ki a ia ke he kaukau mouga, ne tala age a Iesu ki a lautolu ke talahau hagaao ki a Iehova ko e ‘ha mautolu a Matua ha ha he lagi.’ (Mataio 6:9) Hagaao ke he taha tagata fakaako tokoluga, he vagahau a Iesu ke he puhala talahaua Heperu po ke Aramaika, ko e kupu ne fakaaoga e ia ma e “Matua” kua tatai ke he tau talahauaga futia he tama mukemuke, ‘ko e kupu he tama.’ He tutala hagaao ki a Iehova ko e “ha mautolu a Matua” kua fakakite e fakafetuiaga mafanatia mo e falanaki.
Isaia 64:8; Gahua 17:24, 28) Ko e tau Kerisiano fakauku he agaga ne hiki ko e “tau tama he Atua,” mo e ki a ia kua maeke ia lautolu ke “tauui atu ai a tautolu, Ava, ko e Matua na e.” (Roma 8:14, 15) Kua eke e tau miliona mo tau hoa fakamoli ha lautolu. Kua tukulele e lautolu nei ha lautolu a tau momoui ki a Iehova mo e fakamailoga ha lautolu a tukuleleaga he papatiso ke he vai. Ko lautolu oti nei ko e ‘tau mamoe kehe’ kua maeke foki ke o atu ki a Iehova he higoa ha Iesu mo e ui ki a Ia “ha mautolu a Matua.” (Ioane 10:16; 14:6) Maeke ia tautolu ke o atu tumau ke he ha tautolu a Matua he lagi he liogi ke fakaheke a ia, ke fakaaue ki a ia ma e tau fakakiteaga oti he mitaki lahi hana ki a tautolu, mo e ke tuku age e tau mena ne pehia a tautolu ki a ia, ti mauokafua to leveki e ia a tautolu.—Filipi 4:6, 7; 1 Peteru 5:6, 7.
4 He talahau “ha mautolu a Matua,” kua talahau foki e tautolu ko e vala he magafaoa lahi a tautolu he tau tagata tane mo e tau fifine ne mailoga a Iehova ko e Foaki Moui. (Fakaalofa ma e Higoa a Iehova
5. Ko e heigoa e ole hafagi he liogi fakatai, mo e ko e ha kua latatonu ai e mena nei?
5 Ko e ole hafagi kua fakamafiti ke tuku mua e tau mena fakamua. Talahau ai: “Kia tapu hau a higoa.” (Mataio 6:9) E, ko e fakatapuaga he higoa a Iehova kua lata ke eke mo matapatu manamanatu ki a tautolu ha kua fakaalofa a tautolu ki a ia mo e vihiatia ke kitia e tau ekefakakelea oti ne fakakelea aki hana higoa. Ko e totokoaga ha Satani mo e fakalagalaga e hoa mau fakamua ke liuliu ki a Iehova ko e Atua he pikopiko ke he Hana higoa he talahau tuaha ke he puhala ne fakagahua he Atua hana pule katoatoa ke he lalolagi mo e lagi katoatoa. (Kenese 3:1-6) Lafi ki ai, ke he tau senetenari loga, kua ekefakakelea e higoa a Iehova ha ko e tau gahua fakalialia mo e tau fakaakoaga ha lautolu ne totoku ke hukui a ia.
6. Ko e heigoa ka nakai taute e tautolu kaeke ke liogi a tautolu ke fakatapu e higoa a Iehova?
6 Ko e liogi ha tautolu ma e fakatapuaga he higoa a Iehova kua fakakite e fahi ne tutu a tautolu ke he matakupu he pule katoatoa ke he lalolagi mo e lagi katoatoa—nukua lagaki katoatoa e tonuhia a Iehova ke pule ke he lalolagi mo e lagi katoatoa. Kua manako a Iehova ke he lalolagi mo e lagi katoatoa ke nonofo ai e tau mena momoui lotomatala kua manako mo e olioli he muitua ke he hana pule katoatoa tututonu ha kua fakaalofa a lautolu ki a ia mo e fakaalofa ke he tau mena oti kua hukui he higoa hana. (1 Nofoaga he Tau Patuiki 29:10-13; Salamo 8:1; 148:13) Ko e fakaalofa ha tautolu ma e higoa a Iehova ka lagomatai a tautolu ke fakamamao mai he taute ha mena kua liga tamai e ekefakakelea ke he higoa tapu hana. (Esekielu 36:20, 21; Roma 2:21-24) Ha kua falanaki e mafola he lalolagi mo e lagi katoatoa ke he fakatapuaga he higoa a Iehova mo e muitua fakaalofa ke he hana pule katoatoa, ko e liogi ha tautolu “kia tapu hau a higoa” ko e talahauaga he mauokafua ha tautolu to fakamoli he amaamanakiaga ha Iehova ke he hana fakahekeaga.—Esekielu 38:23.
Ko e Kautu ne Liogi ki Ai a Tautolu
7, 8. (a) Ko e heigoa e Kautu ne fakaako e Iesu a tautolu ke liogi ki ai? (e) Ko e heigoa kua ako e tautolu hagaao ke he Kautu nei ke he tau tohi ha Tanielu mo Fakakiteaga?
7 Ko e ole ke uaaki he liogi fakatai ko e: “Kia hoko mai hau a kautu.” (Mataio 6:10) Ko e ole nei kua fetataaki lahi ke he ole fakamua. Ko e halavaka ha Iehova he fakatapu e higoa tapu hana ko e Kautu faka-Mesia, hana fakatufono he lagi, nukua eke hana Tama, ko Iesu Keriso, mo Patuiki moli ne fakauku. (Salamo 2:1-9) Ko e perofetaaga ha Tanielu kua fakatino e Kautu faka-Mesia “ko e maka” ne talai mai he “mouga.” (Tanielu 2:34, 35, 44, 45) Ko e mouga kua hukui e pule katoatoa ke he lalolagi mo e lagi katoatoa a Iehova, ti ko e maka he Kautu ko e talahauaga fou he pule ke he lalolagi mo e lagi katoatoa a Iehova. He perofetaaga, ko e maka, mogoia, ‘ne eke mo mouga lahi kua puke ai e lalolagi oti,’ kua fakakite ko e Kautu faka-Mesia ka hukui e pule katoatoa faka-Atua he pule ke he lalolagi.
8 He fakalataha mo e Keriso ke he fakatufono he Kautu nei ko e falu 144,000, “ne fakafua mai he tau tagata” ke pule mo ia ko e tau patuiki mo e tau ekepoa. (Fakakiteaga 5:9, 10; 14:1-4; 20:6) Kua hagaao a Tanielu ki a lautolu nei ko e “tau tagata tapu hana ne Mua Ue Atu,” ne fakalataha mo Keriso ko e Ulu ha lautolu, kua moua “e kautu, mo e pule, katoa mo e lilifu he tau kautu i lalo hifo he lagi oti . . . Ko e hana kautu, ko e kautu tukulagi haia, to fekafekau mo e omaoma kia ia e tau pule oti ni.” (Tanielu 7:13, 14, 18, 27) Tuga ia e fakatufono he lagi ne fakaako e Keriso hana tau tutaki ke liogi ki ai.
Ko e Ha ne Liogi Agaia ma e Kautu ke Hoko Mai?
9. Ko e ha kua latatonu ma tautolu ke liogi ma e Kautu he Atua ke hoko mai?
9 He liogi fakatai hana, ne fakaako e Keriso a tautolu ke liogi ke hoko mai e Kautu he Atua. Ko e fakamoliaga he perofetaaga he Tohi Tapu kua fakakite ko e Kautu faka-Mesia ne fakatu he lagi he 1914. * Ko e mena ia kia, ne latatonu agaia ma tautolu ke liogi ma e Kautu ia ke “hoko mai”? Moli. He perofetaaga ha Tanielu, ko e Kautu faka-Mesia, ne fakamailoga he maka, kua fakafeoka mo e tau fakatufono fakapolitika he tagata, ne fakamailoga he tupua lahi. To maeke he maka ke moumou e tupua ia, mo e lipilipi hifo ki lalo ke he efuefu. Kua pehe e perofetaaga ha Tanielu: “Ko e kautu foki ia nakai tuku atu ai ke he taha motu, to tuki malipilipi mo e fakaotioti e tau kautu oti ia, ka ko ia to tumau tukulagi a ia.”—Tanielu 2:44.
10. Ko e ha kua leva e manako ha tautolu ke hoko mai e Kautu he Atua?
10 Kua leva e manako ha tautolu ke kitia e Kautu he Atua ka moumou e fakatokaaga kelea ha Satani ha ko e kakano anei ko e fakatapuaga he higoa tapu a Iehova mo e utakehe e tau tagata totoko oti he pule katoatoa faka-Atua. Kua liogi fakamalolo a tautolu: “Kia hoko mai hau a kautu,” he fakalataha mo e aposetolo ko Ioane, kua pehe a tautolu: “Amene. Haia ni, ko e Iki na e ma Iesu, kia haele mai.” (Fakakiteaga 22:20) E, nukua hau a Iesu ke fakatapu e higoa a Iehova mo e fakatokoluga e pule katoatoa Hana, ati fakamoli e tau kupu he salamo: ‘Ti iloa ai e lautolu a koe, ko e hāu a higoa ko Iehova, hoko koe ni kua Mua Ue Atu ke he lalolagi oti.’—Salamo 83:18.
“Kia Eke Hau a Finagalo”
11, 12. (a) Ko e heigoa ha tautolu ne ole ki ai he magaaho ne liogi a tautolu ma e finagalo he Atua ke “eke hau a finagalo ke he lalolagi, tuga ne eke ke he lagi”? (e) Ko e heigoa foki e kakano he liogi ha tautolu ke taute e finagalo a Iehova?
11 Ne holo atu a Iesu ke fakaako hana tau tutaki ke liogi: “Kia eke hau a finagalo ke he lalolagi, tuga ne eke ke he lagi.” (Mataio 6:10) Fai lalolagi mo e lagi katoatoa ha ko e finagalo a Iehova. Ne tauui atu e tau mena momoui malolo he lagi: ‘Ko e Atua na e, kua lata ni a koe ke tuku atu ki ai e fakahekeaga, mo e lilifu, mo e malolo; ha kua eke e koe e tau mena oti, ha ko e hau a finagalo foki ne ha ha i ai a lautolu; mo e eke ai a lautolu.’ (Fakakiteaga 4:11) Ha ha ia Iehova e finagalo ma e “tau mena ha he lagi katoa mo e tau mena ha he lalolagi.” (Efeso 1:8-10) He liogi to fakahoko e finagalo he Atua, kua moli ni, hane ole a tautolu ki a Iehova ke fakamoli hana finagalo. Lafi ki ai, kia fakakite mogoia e tautolu kua manako a tautolu ke kitia e finagalo faka-Atua ka fakagahua ke he tau kala oti he lalolagi mo e lagi katoatoa.
12 He liogi nei kua fakakite foki e tautolu e makai lahi ha tautolu ke fakalautatai e tau momoui ha tautolu ke he finagalo a Iehova. Ne talahau e Iesu: “Ko e haku a mena kai hanei, kia eke e au e finagalo hana ne fakafano mai au, mo e fakaoti hana gahua.” (Ioane 4:34) Tuga a Iesu, ko e tau Kerisiano tukulele, kia fiafia a tautolu he taute e finagalo he Atua. Ko e fakaalofa ha tautolu ma Iehova mo e ke he hana Tama kua omoi a tautolu ke momoui ke he puhala kua ‘nakai tuai omaoma ke he tau manako lahi ha he tau tagata, ka kia omaoma ke he finagalo he Atua.’ (1 Peteru 4:1, 2; 2 Korinito 5:14, 15) Kua lali a tautolu ke fehola kehe mai he taute e tau mena kua iloa e tautolu kua nakai tatai mo e finagalo a Iehova. (1 Tesalonia 4:3-5) He fakatau e magaaho ma e totou mo e fakaako e Tohi Tapu, ‘kia iloa e tautolu e finagalo a Iehova,’ nukua putoia e fakalataha makaukau ha tautolu he fakamatala e “tala mitaki nai he kautu.”—Efeso 5:15-17; Mataio 24:14.
Finagalo a Iehova he Lagi
13. Leva fefe e taute he finagalo he Atua ato hoko e totoko a Satani?
13 Kua leva e fakamoli he finagalo a Iehova ke he lagi ato taha he hana tama fakaagaga ne totoko ati hiku ai ko Satani. Ne fakatino he tohi he Tau Fakatai e Tama uluaki he Atua ko e fakatai he pulotu. He fakakite he tau tau loga i tuai, ko e Tama fuataha hokoia he Atua ne “olioli mau . . . ki mua hana ke he tau aho oti ni,” mo e fiafia ke taute e finagalo he Matua hana. Fakahiku ai, ne eke a ia mo [“iki gahua,” NW] ha Iehova he tufugatia e tau mena oti “ko e tau mena ha he lagi, mo e tau mena ha he lalolagi, ko e tau mena kua kitia mo e tau mena nakai kitia.” (Tau Fakatai 8:22-31; Kolose 1:15-17) Ne fakaaoga e Iehova a Iesu mo hana Kupu, po ke Gutu Vagahau.—Ioane 1:1-3.
14. Ko e heigoa ha tautolu kua ako mai he Salamo 103 hagaao ke he puhala kua fakamoli he tau agelu e finagalo a Iehova he lagi?
14 Kua fakakite he salamo na tokoluga ue atu e pule katoatoa a Iehova ti kua fanogonogo e matakau fakaagelu ke he hana tau kupu fakaako mo e ke he hana tau poakiaga. Totou e tautolu: “Kua fakatu e Iehova hana nofoaiki ke he lagi, kua pule okooko foki hana kautu. Kia fakamonu atu kia Iehova a mutolu, ko e hana tau agelu, ko mutolu kua malolo lahi, ko mutolu kua eke hana tau fekau, kua fanogonogo ke he hana tau kupu. Kia fakamonu atu kia Iehova a mutolu ko e hana kau oti kana, ko mutolu ko e hana tau fekafekau, ko mutolu kua eke hana finagalo. Kia fakamonu atu kia Iehova e tau mena oti kua eke e ia ke he tau mena oti kua [“pule katoatoa,” NW] a ia ki ai.”—Salamo 103:19-22.
15. Lauia fefe he moua e Iesu e pule he Kautu ke he tauteaga he finagalo he Atua he lagi?
15 He mole e totokoaga hana, ne ha ha agaia a Satani ke he lagi, tuga he fakakite he tohi ha Iopu. (Iopu 1:6-12; 2:1-7) Pete ia, ko e tohi a Fakakiteaga ne perofeta na to hoko mai e magaaho ke utakehe a Satani mo e hana tau temoni mai he lagi. Ne nakai leva ti hoko mai e magaaho ia he mole laia e moua e Iesu Keriso e pule he Kautu he 1914. Tali mai mogoia, nakai fai matakavi he lagi ma lautolu ne totoko. Ne tolo hifo a lautolu ke he takatakaiaga he lalolagi. (Fakakiteaga 12:7-12) Nakai liu fai leo taufetoko foki ne logona ke he lagi, ko e leo taha ni ne fakaheke ke he “Punua mamoe,” ko Keriso Iesu, mo e fakaheke omaoma ki a Iehova. (Fakakiteaga 4:9-11) Kua fakakatoatoa moli ni e finagalo a Iehova he lagi.
Finagalo a Iehova ma e Lalolagi
16. Kehe fefe e liogi fakatai ke he fakaakoaga Kerisitenitome hagaao ke he amaamanakiaga he tagata?
16 Ne utakehe he tau tapu a Kerisitenitome e lalolagi mai he amaamanakiaga he Atua, he talahau kua o e tau tagata mitaki oti ke he lagi. Ka e fakaako e Iesu a tautolu ke liogi: “Kia hoko mai hau a kautu. Kia eke hau a finagalo ke he lalolagi, tuga ne eke ke he lagi.” (Mataio 6:10) Maeke nakai ke talahau, kua moli kia, ko e tau mena oti kua fakakatoatoa he finagalo a Iehova he vaha nei he lalolagi na kua pehia he favale, nakai fakafili tonu, gagao, mo e mate? Nakai pihia! Kua lata ia tautolu mogoia ke liogi fakamalolo ma e finagalo he Atua ke taute ke he lalolagi, he fakalautatai mo e maveheaga ne fakamau he aposetolo ko Peteru: “Ka e fakatalitali a tautolu ke he lagi fou [ko e fakatufono he Kautu faka-Mesia he Keriso] mo e lalolagi fou [ko e fakalatahaaga tagata tututonu], tuga ne hana talahaua mai, ke nofo ai e tututonu.”—2 Peteru 3:13.
17. Ko e heigoa e finagalo a Iehova ma e lalolagi?
17 Ha ha ia Iehova e kakano he tufugatia e lalolagi. Ne omoomoi e ia e perofeta ko Isaia ke tohi: “Ha kua vagahau mai pehe a Iehova, ko ia ne eke e lagi; ko ia ni ko e Atua; ko ia ne tufugatia e lalolagi mo e eke ai; ko ia ne fakamau ai a ia; nakai eke noa ai e ia, ne eke e ia ke nonofo ai e tau tagata; ko au ko Iehova ti nakai ha ha i ai taha.” (Isaia 45:18) Ne tuku he Atua e hoa tagata fakamua ke he kaina parataiso mo e hataki ki a laua: “Kia fanau a mo e fakatokologa, kia fakapuke foki e lalolagi, mo e kautu ki ai.” (Kenese 1:27, 28; 2:15) Maaliali ai, ko e finagalo he Tufuga ke nonofo ai e tau lanu mitaki katoatoa he tau tagata tututonu ke he lalolagi ne kua muitua fiafia ke he pule katoatoa a Iehova mo e momoui tukulagi ke he Parataiso ne mavehe he Keriso.—Salamo 37:11, 29; Luka 23:43.
18, 19. (a) Ko e heigoa kua lata ke taute ato fakakatoatoa e finagalo he Atua he lalolagi? (e) Ko e heigoa falu vala he liogi fakatai a Iesu ka kumikumi ki ai ke he vala tala ka mui mai?
18 Ko e finagalo a Iehova hagaao ke he lalolagi kua nakai maeke ke fakakatoatoa ka e ha ha he lalolagi e tau tagata tane mo e tau fifine ne totoko ke he hana pule katoatoa. He fakaaoga e tau kau fakaagaga malolo i lalo hifo he takitakiaga he Keriso, to “moumou ai foki [he Atua] a lautolu kua moumou e lalolagi.” To utakehe tukumalagi e fakatokaaga kelea katoatoa a Satani, fakalataha mo e hana lotu fakavai, tau politika matahavala, tau fakatupe lotokai mo e nakai fakamoli, mo e matakau tau moumou. (Fakakiteaga 11:18; 18:21; 19:1, 2, 11-18) To fakatokoluga e pule katoatoa a Iehova mo e fakatapu hana higoa. Ko e tau mena oti hanei ne liogi a tautolu he magaaho ne pehe a tautolu: “Ha mautolu a Matua na e, ha ha he lagi, kia tapu hau a higoa. Kia hoko mai hau a kautu. Kia eke hau a finagalo ke he lalolagi, tuga ne eke ke he lagi.”—Mataio 6:9, 10.
19 He liogi fakatai hana, mogoia, ne fakakite e Iesu kua maeke ia tautolu ke liogi hagaao ke he tau mena fakatagata foki. Ko e tau vala nei he hana fakaakoaga he liogi ka kumikumi ki ai he vala tala ka mui mai.
[Matahui Tala]
^ para. 9 Kikite e veveheaga 6 he tohi Pay Attention to Daniel’s Prophecy!, ne lomi fakailoa he Tau Fakamoli a Iehova.
Ko e Puhala he Fakamanatu
• Ko e ha kua latatonu ma tautolu ke talahau hagaao ki a Iehova ko e “ha mautolu a Matua”?
• Ko e heigoa e matapatu aoga ma tautolu ke liogi ma e fakatapuaga he higoa a Iehova?
• Ko e ha ne liogi a tautolu ma e Kautu he Atua ke hoko mai?
• Ko e heigoa e kakano he magaaho ne liogi a tautolu ke he finagalo he Atua ke eke ke he lalolagi tuga ke he lagi?
[Tau Huhu he Fakaakoaga]
[Fakatino he lau 15]
Ne kehe lahi e tau liogi a Iesu mai he tau liogi fakahakehake noa he tau Farasaio
[Fakatino he lau 16]
Kua liogi e tau Kerisiano ma e Kautu he Atua ke hoko mai, hana higoa ke fakatapu, mo e eke hana finagalo