HOOFDSTUK 12

Wat is er zo erg aan roddelen?

„Ik was naar een feestje geweest, en de volgende dag werd over me verteld dat ik met een van de jongens seks had gehad. Dat was helemaal niet waar!” — Linda.

„Soms hoor ik dat er rondverteld wordt dat ik verkering heb — met iemand die ik niet eens ken! Veel mensen die roddelen doen geen moeite om te controleren of iets waar is.” — Mike.

 RODDELS kunnen meer intriges in je leven brengen dan je in films ziet. Vraag maar aan Amber (19). „Er wordt constant over me geroddeld. Er is over me verteld dat ik zwanger was, dat ik een abortus had laten doen, en dat ik drugs verkocht, drugs kocht en drugs gebruikte. Waarom dat over me verteld werd? Ik heb geen flauw idee!”

Door middel van e-mailtjes en msn’en kan iemand die verkeerde bedoelingen heeft je reputatie kapotmaken zonder een woord te zeggen. Er hoeft alleen maar een kort berichtje ingetikt te worden om een roddel naar tientallen nieuwsgierige ontvangers te sturen! Er zijn hele websites opgezet met als enige doel iemand te vernederen. Wat nog vaker gebeurt is dat blogs vol staan met roddels die iemand nooit persoonlijk zou vertellen.

Maar hoe zit het eigenlijk met gewoon praten over anderen?

Altijd verkeerd?

Kruis aan of deze uitspraak waar of niet waar is.

Het is altijd verkeerd om over anderen te praten. □ Waar □ Niet waar

Wat is het goede antwoord? De Bijbel zegt ons „persoonlijke belangstelling” te hebben voor het leven van anderen (Filippenzen 2:4). Niet dat we ons moeten bemoeien met dingen die ons niet aangaan (1 Petrus 4:15). Maar via informele gesprekken komen we vaak nuttige dingen te weten, bijvoorbeeld wie er gaat trouwen of wie er een baby heeft gekregen. We kunnen nu eenmaal niet zeggen dat we om anderen geven als we nooit over ze praten!

 Toch kunnen zulke gesprekken al snel overgaan in roddel. De onschuldige opmerking „Ben en Suzan zouden een leuk stel zijn” zou bijvoorbeeld doorverteld kunnen worden als „Ben en Suzan zijn een stel”, terwijl Ben en Suzan daar niks vanaf weten. Dat is toch niet zo erg, denk je misschien — tenzij je natuurlijk Ben of Suzan bent!

Over Julie (18) werd op die manier geroddeld, en dat vond ze heel erg. „Ik was heel kwaad en ik ging eraan twijfelen of ik anderen wel kon vertrouwen.” Jane (19) maakte net zoiets mee. „Ik ging uiteindelijk een bepaalde jongen met wie ik zogenaamd verkering had zo veel mogelijk ontlopen. Ik vond het heel vervelend, want we waren bevriend en ik vond dat het mogelijk moest zijn met elkaar te praten zonder dat er over ons geroddeld werd!”

Let op waar je over praat!

Hoe kun je je tong beheersen als je in de verleiding komt te roddelen? Het is te vergelijken met rijden op een drukke snelweg. Er kan onverwachts een situatie ontstaan waardoor je van rijstrook moet wisselen, moet remmen of zelfs volledig moet stoppen. Als je goed oplet, dan anticipeer je en reageer je op tijd.

Dat gaat ook op voor gesprekken. Meestal merk je het wel wanneer een gesprek de kant van roddelen opgaat. Als dat gebeurt, kun je dan ’van rijstrook wisselen’? Wanneer je  dat niet doet, wees er dan op bedacht dat roddelen vervelende gevolgen kan hebben. „Ik zei iets onaardigs over een meisje, namelijk dat ze jongensgek was, en daar kwam ze achter”, vertelt Mike. „Ik zal nooit vergeten hoe ze mij ermee confronteerde. Ze was heel erg gekwetst door mijn onnadenkende opmerking. We hebben het wel bijgelegd, maar het zat me helemaal niet lekker dat ik iemand op zo’n manier had gekwetst!”

Het is duidelijk dat woorden pijn kunnen doen. De Bijbel zegt zelfs: „Er bestaat er een die onbezonnen spreekt als met de steken van een zwaard” (Spreuken 12:18). Reden te meer dus om na te denken voordat je iets zegt! Het is waar dat er zelfbeheersing nodig kan zijn om in te grijpen als er een sappig verhaal verteld wordt. Maar het is nu eenmaal zoals Carolyn (17) zegt: „Je moet oppassen wat je zegt. Als je iets niet uit een betrouwbare bron hebt, ben je misschien leugens aan het verspreiden.” Dus als je iets hoort wat een gemene roddel zou kunnen zijn, pas dan het advies van Paulus  toe: ’Stel het u ten doel rustig te leven en u met uw eigen zaken te bemoeien.’ — 1 Thessalonicenzen 4:11.

Hoe kun je persoonlijke belangstelling voor anderen tonen en je toch met je eigen zaken bemoeien? Vraag je voordat je iets over een ander zegt af: Weet ik echt hoe het zit? Waarom vertel ik dit eigenlijk? Welke invloed zal wat ik doorvertel op mijn reputatie hebben? Die laatste vraag is belangrijk, want wanneer je als een roddelaar bekendstaat, zegt dat meer over jou dan over de persoon over wie je praat.

Als er over jou geroddeld wordt

Wat kun je doen als er over jou geroddeld wordt? Prediker 7:9 geeft de waarschuwing: „Haast u niet in uw geest om geërgerd te raken.” Probeer het te relativeren. De Bijbel zegt: „Geef ook uw hart niet aan alle woorden die de mensen zoal spreken, . . . want uw eigen hart weet maar al te goed de vele malen zelfs dat gij, ja gij, kwaad over anderen hebt afgesmeekt.” — Prediker 7:21, 22.

 Er is natuurlijk geen excuus voor roddelen. Maar een te sterke reactie kan je meer kwaad doen dan de roddel op zich! Daarom zou het verstandig zijn hetzelfde te doen als Renee. „Meestal voel ik me gekwetst als er iets vervelends over me gezegd wordt, maar ik probeer het in het juiste perspectief te zien. Volgende week kletsen ze waarschijnlijk weer over iemand of iets anders.” *

Wees dus zo verstandig over iets anders te beginnen als er geroddeld wordt. En als er op een onaardige manier over jou gepraat wordt, wees dan zo volwassen om niet te sterk te reageren. Laat je goede gedrag voor je spreken (1 Petrus 2:12). Daardoor zul je een goede band met anderen en een goede reputatie bij God houden.

[Voetnoot]

SLEUTELTEKST

„Wie zijn mond behoedt, behoudt zijn ziel. Wie zijn lippen wijd opent — voor hem zal er ondergang zijn.” — Spreuken 13:3.

TIP

Als je een roddel hoort, kun je zeggen: „Ik vind het niet prettig om daarover te praten. Ze is er niet bij, dus ze kan zich niet verdedigen.”

WEETJE

Alleen al door naar roddels te luisteren word je medeverantwoordelijk. Door de roddelaar te laten doorpraten, laat je toe dat de roddel zich heel snel verspreidt!

ACTIEPUNTEN

De volgende keer dat ik in de verleiding kom te roddelen, zal ik ․․․․․

Als er iets onaardigs over me gezegd is, zal ik ․․․․․

Wat ik mijn ouder(s) over dit onderwerp wil vragen: ․․․․․

WAT DENK JIJ?

● Wanneer is het wél goed om over anderen te praten?

● Is er weleens over jou geroddeld, en wat heb je daarvan geleerd?

● Hoe kan roddelen over anderen jouw reputatie beschadigen?

[Inzet op blz. 107]

„Ik heb mijn lesje wel geleerd toen iemand over wie ik geroddeld had erachter kwam en me erop aansprak. Ik kwam er gewoon niet onderuit! Ik heb echt geleerd dat je iets beter recht in iemands gezicht kunt zeggen dan achter zijn rug!” — Paula

[Illustratie op blz. 108]

Roddel is te vergelijken met een gevaarlijk wapen dat iemands reputatie kan verwoesten