Preventie thuis
Monique was negen jaar toen hij haar ging misbruiken. Hij begon met haar te bespieden als zij zich uitkleedde; vervolgens stapte hij ’s avonds haar kamer binnen om haar geslachtsdelen te betasten. Als zij zich verzette, was hij woedend. Op een keer ging hij haar zelfs te lijf met een hamer en duwde haar van de trap. „Niemand wilde mij geloven”, vertelt Monique — zelfs haar moeder niet. De aanrander was Moniques stiefvader.
HET IS NIET de vreemdeling in de regenjas, de spreekwoordelijke man-uit-de-bosjes, die de grootste bedreiging voor kinderen vormt. Het is een lid van het gezin. Verreweg de meeste gevallen van seksueel misbruik spelen zich thuis af. Hoe kan er in huis dan meer bescherming tegen aanranding komen?
In zijn boek Slaughter of the Innocents neemt de historicus dr. Sander J. Breiner de bewijzen voor kindermisbruik in vijf oude samenlevingen onder de loep — Egypte, China, Griekenland, Rome en Israël. Hij concludeert dat hoewel misbruik in Israël bestond, het betrekkelijk zelden voorkwam vergeleken bij de andere vier beschavingen. Hoe kwam dat? In tegenstelling tot hun buren werd de bevolking van Israël geleerd respect voor vrouwen en kinderen te hebben — een verlichte zienswijze die zij aan de Heilige Schrift te danken hadden. Als de Israëlieten zich in het gezinsleven aan de goddelijke wet hielden, voorkwamen zij kindermisbruik. Thans hebben gezinnen die reine, praktische maatstaven harder nodig dan ooit.
Morele wetten
Is de bijbelse wet van betekenis in uw gezin? In Leviticus 18:6 staat bijvoorbeeld: „Gijlieden moogt niet naderen, geen mens van u, tot iemand die zijn naaste vleselijke verwant is, om naaktheid te ontbloten. Ik ben Jehovah.” De christelijke gemeente houdt thans eveneens de hand aan strenge wetten die alle vormen van seksueel misbruik verbieden. Iedereen die een kind seksueel misbruikt, riskeert uitsluiting, uitzetting uit de gemeente. * — 1 Korinthiërs 6:9, 10.
Alle gezinnen moeten zulke wetten kennen en samen doornemen. In Deuteronomium 6:6, 7 wordt de dringende raad gegeven: „En deze woorden die ik u heden gebied, moeten op uw hart blijken te zijn; en gij moet ze uw zoon inscherpen en erover spreken wanneer gij in uw huis zit en wanneer gij op de weg gaat en wanneer gij neerligt en wanneer gij opstaat.” Deze wetten inscherpen houdt meer in dan zo af en toe een preek tegen uw kinderen houden. Het impliceert een geregeld gesprek over en weer. Van tijd tot tijd moeten moeder en vader beiden de verzekering geven achter Gods wetten inzake incest en de liefdevolle redenen voor deze wetten te staan.
U zou ook verhalen zoals dat van Tamar en Amnon, Davids kinderen, kunnen gebruiken om kinderen duidelijk te maken dat er op seksueel gebied grenzen zijn die niemand — nauwe bloedverwanten inbegrepen — ooit mag overtreden. — Genesis 9:20-29; 2 Samuël 13:10-16.
Van respect voor deze beginselen kan zelfs blijk gegeven worden bij de indeling van de woonruimte. In een bepaald oosters land is uit onderzoek gebleken dat veel incest voorkomt in gezinnen waar kinderen bij de ouders slapen terwijl daar geen economische noodzaak voor bestaat. Ook is het over het algemeen onverstandig broer en zus een bed of een kamer te laten delen als zij ouder worden, indien dit maar enigszins te vermijden is. Zelfs wanneer krappe woonomstandigheden onontkoombaar zijn, moeten ouders onderscheidingsvermogen gebruiken als zij beslissen waar elk gezinslid moet slapen.
De bijbelse wet verbiedt dronkenschap, de mogelijkheid in overweging gevend dat dronkenschap tot perversiteit leidt (Spreuken 23:29-33). Volgens één studie vermeldde zo’n 60 à 70 procent van de incestslachtoffers dat de ouder die hen misbruikte, had gedronken toen het misbruiken begon.
Een liefdevol gezinshoofd
Onderzoekers constateren dat misbruik het meest voorkomt in gezinnen met een dominerende man. De wijd en zijd gehuldigde opvatting dat vrouwen er alleen zijn om in de behoeften van mannen te voorzien, is schriftuurlijk onjuist. Sommige mannen voeren deze onchristelijke mening aan om te rechtvaardigen dat zij zich tot een dochter wenden voor alles wat zij niet van een vrouw kunnen krijgen. Door dit soort onderdrukking kunnen vrouwen in zulke omstandigheden hun emotionele evenwicht kwijtraken. Velen verliezen zelfs de natuurlijke drang om hun eigen kinderen te beschermen. (Vergelijk Prediker 7:7.) Bij één onderzoek werd evenwel bevonden dat wanneer werkzieke vaders thuis meestal schitterden door afwezigheid, het soms zover kwam dat moeders hun zoon misbruikten.
Hoe staat het met uw gezin? Neemt u als man de rol van gezinshoofd ernstig of laat u die aan uw vrouw over? (1 Korinthiërs 11:3) Behandelt u uw vrouw met liefde, eerbied en respect? (Efeziërs 5:25; 1 Petrus 3:7) Telt haar mening mee? (Genesis 21:12; Spreuken 31:26, 28) En hoe staat het met uw kinderen? Beziet u hen als iets kostbaars? (Psalm 127:3) Of beschouwt u hen als niets dan een last, die u gemakkelijk kunt uitbuiten? (Vergelijk 2 Korinthiërs 12:14.) Ban kromme, onschriftuurlijke ideeën over gezinsverhoudingen uit in uw gezin en het zal beter bestand zijn tegen misbruik.
Een emotioneel veilige plaats
Een jonge vrouw die wij Sandi zullen noemen, zegt: „De omstandigheden in ons gezin werkten misbruik in de hand. Er waren geen contacten met buitenstaanders en elk gezinslid leefde zijn eigen leven.” Isolement, starheid en obsessieve geslotenheid — zo’n ongezonde, onschriftuurlijke instelling is kenmerkend voor het gezin waar de kinderen misbruikt worden. (Vergelijk 2 Samuël 12:12; Spreuken 18:1; Filippenzen 4:5.) Schep een gezinssfeer die emotioneel veilig is voor kinderen. De woning moet een plek zijn waar zij zich opgebouwd voelen, waar zij zich vrij voelen om hun hart uit te storten en vrijuit te spreken.
Kinderen hebben ook grote behoefte aan fysieke uitingen van liefde — knuffelen, aaien, hand vasthouden en stoeien. Reageer niet overdreven op de gevaren van seksueel misbruik door deze uitingen van liefde na te laten. Maak kinderen met open, warme genegenheid en prijzende woorden duidelijk dat zij gewaardeerd worden. Sandi herinnert zich: „Mijn moeder was de mening toegedaan dat het verkeerd was complimentjes te geven, ongeacht aan wie of waarvoor. Daar kreeg je het maar hoog van in je bol.” Sandi leed minstens tien jaar in stilte onder seksueel misbruik. Kinderen die geen zekerheid kennen door de wetenschap beminde, waardevolle individuen te zijn, kunnen vatbaarder zijn voor de complimentjes van een aanrander, zijn „genegenheid” of zijn dreigementen die niet meer te tonen.
Kinderen hebben veel hartelijke, liefdevolle aandacht nodig
Een pedofiel die in de loop van veertig jaar honderden jongens seksueel had misbruikt, gaf toe dat de jongens die emotioneel behoefte hadden aan een vriend zoals hij, de „beste” slachtoffers vormden. Schep niet zo’n behoefte in uw kind.
Doorbreek de misbruikcyclus
De zwaarbeproefde Job zei: „Mijn ziel walgt stellig van mijn leven. Ik wil de vrije loop laten aan mijn bezorgdheid over mijzelf. Ik wil spreken in de bitterheid van mijn ziel!” (Job 10:1) In dezelfde zin hebben veel ouders gemerkt dat zij hun kinderen kunnen helpen door zichzelf te helpen. In The Harvard Mental Health Letter stond onlangs: „Krachtige sociale sancties op het praten over verdriet door mannen houden de misbruikcyclus blijkbaar in stand.” Het schijnt dat mannen die er nooit in slagen hun verdriet over het feit dat zij seksueel misbruikt zijn te uiten, meer kans lopen zelf aanranders te worden. In Het weerbare kind wordt gezegd dat mensen die kinderen seksueel misbruiken, meestal zelf als kind seksueel misbruikt zijn maar nooit de hulp hebben gekregen die zij voor hun herstel nodig hadden. Zij uiten hun verdriet en woede door andere kinderen te misbruiken. * — Zie ook Job 7:11; 32:20.
Het risico voor kinderen kan ook groter zijn als moeders niet leren omgaan met vroeger ervaren misbruik. Onderzoekers berichten bijvoorbeeld dat vrouwen die als meisje seksueel misbruikt zijn, vaak met een man trouwen die kinderen misbruikt. Bovendien zal een vrouw die niet heeft leren omgaan met ondervonden misbruik, het begrijpelijkerwijs moeilijk vinden met haar kinderen over misbruik te praten. Doet zich misbruik voor, dan kan het zijn dat zij minder in staat is dat te onderkennen en positieve stappen te doen. Dan betalen de kinderen een afschuwelijke prijs voor de passiviteit van de moeder.
Misbruik kan dus van de ene generatie op de andere overgaan. Natuurlijk schijnen velen die het verkiezen niet over hun pijnlijke verleden te praten, erin te slagen het er behoorlijk goed af te brengen in het leven, en dat is prijzenswaardig. Maar bij velen zit de pijn dieper, en zij moeten beslist doelbewuste pogingen doen — waaronder, zo nodig, deskundige professionele hulp zoeken — om zulke ernstige jeugdwonden te helen. Het is niet hun bedoeling in zelfmedelijden te zwelgen. Zij willen deze zieke, schadelijke cyclus van kindermisbruik waarmee hun gezin te maken heeft, doorbreken. — Zie Ontwaakt! van 8 oktober 1991, blz. 3-11.
Het einde van seksueel misbruik
Als de voorgaande informatie goed in praktijk wordt gebracht, kan dat de kansen op kindermisbruik bij u thuis aanzienlijk verminderen. Bedenk echter dat aanranders in het geheim te werk gaan, misbruik maken van vertrouwen en tactieken van volwassenen toepassen op onschuldige kinderen. Het is dan ook onvermijdelijk dat sommigen van hen hun walgelijke misdaden wel ongestraft schijnen te kunnen begaan.
Wees er echter van verzekerd dat God ziet wat zij doen (Job 34:22). Tenzij zij berouw hebben en veranderen, zal hij hun smerige daden niet vergeten. Hij zal hen op zijn bestemde tijd aan de kaak stellen. (Vergelijk Mattheüs 10:26.) En hij zal recht eisen. Jehovah God belooft een tijd waarin al zulke verraderlijke mensen ’van de aarde weggerukt zullen worden’ en alleen de zachtmoedigen en zachtaardigen die van God en hun medemensen houden, zullen mogen blijven (Spreuken 2:22; Psalm 37:10, 11, 29; 2 Petrus 2:9-12). Wij hebben die geweldige hoop op een nieuwe wereld dank zij het loskoopoffer van Jezus Christus (1 Timotheüs 2:6). Dan, en pas dan, zal er voorgoed een eind komen aan het misbruiken van kinderen.
Ondertussen moeten wij alles doen wat wij kunnen om onze kinderen te beschermen. Zij zijn zo kostbaar! De meeste ouders zullen bereidwillig hun eigen veiligheid in de waagschaal stellen om hun kleine kinderen te beschermen. (Vergelijk Johannes 15:13.) Als wij onze kinderen niet beschermen, kunnen de gevolgen vreselijk zijn. Doen wij het wel, dan geven wij hun een schitterend geschenk — een onschuldige jeugd, vrij van rampspoed. Zij kunnen zich net zo voelen als de psalmist, die schreef: „Ik wil tot Jehovah zeggen: ’Gij zijt mijn toevlucht en mijn vesting, mijn God, op wie ik wil vertrouwen.’” — Psalm 91:2.
^ ¶6 Er is sprake van seksueel misbruik van een kind als iemand een kind gebruikt om zijn of haar eigen seksuele begeerten te bevredigen. Vaak is daarbij betrokken wat de bijbel hoererij ofte wel por·nei′a noemt, waartoe het strelen van de geslachtsdelen, seksuele gemeenschap en orale of anale seks zouden kunnen behoren. Sommige aanstootgevende handelingen, zoals het strelen van de borsten, ronduit immorele voorstellen, een kind pornografie laten zien, voyeurisme en exhibitionisme, kunnen neerkomen op wat de bijbel veroordeelt als „losbandig gedrag”. — Galaten 5:19-21; zie De Wachttoren van 15 juni 1983, voetnoot op blz. 30.
^ ¶19 Hoewel de meeste aanranders van kinderen zelf als kind zijn misbruikt, wil dat niet zeggen dat kinderen door aanranding tot aanranders worden gemaakt. Nog geen derde van de misbruikte kinderen gaat zelf kinderen misbruiken.