Jonge mensen vragen . . .

Hoe sla ik me erdoor als er iets heel ergs gebeurt?

„Waarom moesten de terroristen mijn moeder vermoorden?” — Kevin. *

„[Voor 11 september] vond ik tunnels altijd leuk. Nu zie ik mezelf steeds doodgaan in een tunnel omdat die wordt opgeblazen.” — Peter.

KEVINS moeder kwam om bij de aanval op het World Trade Center in New York op 11 september 2001. Peter kreeg niet zo’n verschrikkelijk verlies te verwerken, maar toch grepen de gebeurtenissen hem erg aan.

Een nieuwsbericht luidt: „Duizenden kinderen die in New York wonen, kampen met psychische problemen die te maken hebben met [de aanslagen op] 11 september en zullen daar in veel gevallen zelfs als ze volwassen zijn nog last van hebben.” Het is verontrustend dat ’kinderen die absoluut niet in de buurt van ground zero waren, net zo vaak emotioneel getraumatiseerd bleken als kinderen die de aanslagen met eigen ogen hadden gezien’. *

Hetzelfde kan worden gezegd over andere tragedies zoals de zelfmoordaanslagen in Israël en willekeurige schietincidenten elders. Een deskundige op het gebied van de gevolgen van traumatische ervaringen zei over zulke schietpartijen: „Zelfs als [de kinderen] er 3000 kilometer vandaan wonen, kan door die gebeurtenissen [hun] angst toenemen.”

Hoe komt dat? Wanneer zich rampzalige gebeurtenissen voordoen, worden jonge kinderen bedolven onder een stroom van onverbloemde beelden en berichten in de media. Enge beelden van terroristische bomaanslagen, schietpartijen op scholen, en natuurrampen worden steeds maar weer herhaald, waardoor het voor veel jongeren moeilijk wordt de beelden uit hun geest te bannen. Geen wonder dat een onderzoek dat voor de Raad voor het Onderwijs in de stad New York werd uitgevoerd onthult: „Zes maanden na het instorten van het World Trade Center bleek van de 8266 leerlingen op openbare scholen 76 procent nog steeds geregeld aan de terroristische aanslagen te denken.”

 We leven in wat de bijbel „vreselijke tijden” noemt (2 Timotheüs 3:1-5, New International Version). Hoe kun je je erdoor slaan wanneer er beangstigende tragische dingen gebeuren? *

Waarom er nare dingen gebeuren

Eén manier om emoties die overweldigend lijken te verwerken, is je „vermogen om helder te denken” te stimuleren (2 Petrus 3:1). Probeer de dingen vanuit een redelijk, godvruchtig standpunt te bezien. Bedenk bijvoorbeeld dat veel tragische gebeurtenissen gewoon het gevolg zijn van „tijd en onvoorziene gebeurtenissen” (Prediker 9:11). Jezus Christus gaf hiervan een voorbeeld toen hij het had over het instorten van een toren in Siloam. Bij die plaatselijke ramp kwamen achttien mensen om. Jezus maakte echter duidelijk dat de slachtoffers niet door God werden gestraft. Ze stierven eenvoudig omdat ze toevallig op het verkeerde moment op de verkeerde plaats waren (Lukas 13:1-5). Als je hierover mediteert, kan dat je helpen om rampen in het juiste perspectief te zien.

Helder denken kan ook voorkomen dat je „woedend op Jehovah” wordt en hem de schuld van de droevige gebeurtenissen geeft (Spreuken 19:3). In plaats dat Jehovah de oorzaak van onze ellende is, is hij juist „de God van alle vertroosting” (2 Korinthiërs 1:3). Als er tragische dingen gebeuren, moeten we dicht tot hem naderen — ons niet woedend van hem afkeren. Mediteer over de bijbelse woorden in Jakobus 1:13: „Laat niemand, wanneer hij wordt beproefd, zeggen: ’Ik word door God beproefd.’ Want met kwade dingen kan God niet worden beproefd, noch beproeft hij zelf iemand.” *

Dit punt kan worden geïllustreerd met een tragische gebeurtenis die eeuwen geleden in het Midden-Oosten plaatsvond. De bijbel vertelt ons dat de enige overlevende van die ramp berichtte: „Vuur van God viel uit de hemel en laaide toen op onder de schapen en de bedienden en verteerde hen” (Job 1:16). Wat een vreselijke ellende! En die geschrokken man dacht kennelijk dat God hiervoor verantwoordelijk was. Toch was dat niet het geval. Job 1:7-12 laat zien dat het vuur niet door God was gezonden, maar door Gods Tegenstander — Satan de Duivel!

Dat was een unieke situatie: Jehovah had Satan speciale toestemming gegeven om Jobs integriteit op de proef te stellen. Maak hier nu niet uit op dat Satan rechtstreeks verantwoordelijk is voor natuurrampen als orkanen en overstromingen. * Toch zegt de bijbel dat ’de gehele wereld in de macht van de goddeloze ligt’ (1 Johannes 5:19). Vandaar dat hij menselijke werktuigen kan gebruiken om verwoestingen en vernielingen aan te richten.

Maar we hoeven ons niet machteloos te voelen. Neem een ander voorval dat in de bijbel staat in 1 Samuël 22:12-23. Daar lezen we over het wrede bloedbad dat onder een groep getrouwe priesters en hun gezinnen werd aangericht. Satan heeft er ongetwijfeld de hand in gehad dat de slechte koning Saul die beestachtige daad beging. De getrouwe David, die later zelf koning werd, schreef echter Psalm 52, waarin hij het vertrouwen uitsprak dat God de slechte mensen die voor deze ramp verantwoordelijk waren, zou vernietigen. — Psalm 52:5.

Zo is het ook in deze tijd: je kunt er zeker van zijn dat God daden waartoe de Duivel aanzet, zoals moord en geweld, niet voor altijd zal tolereren. De bijbel belooft ons zelfs dat God binnenkort zijn Zoon, Jezus, zal gebruiken om „de werken van de Duivel te verbreken”! (1 Johannes 3:8) Ten slotte zal er geen spoor overblijven van de schade die Satan heeft aangericht. Door middel van een opstanding kan God zelfs personen tot leven wekken die bij tragische gewelddaden of terrorisme om het leven zijn gekomen. — Handelingen 24:15.

Praktische manieren om het te verwerken

Die op de bijbel gebaseerde hoop kan je helpen niet door angst overmand te worden. Maar er zijn ook een paar praktische stappen die je kunt doen. Let bijvoorbeeld eens op het bijbelse beginsel in Spreuken 12:25. Je kunt het „goede woord” van aanmoediging alleen maar krijgen als je anderen vertelt hoe je je voelt. Als je dat doet, zul  je ook geholpen worden te beseffen dat je niet alleen staat in je beproeving. Probeer als je van streek bent dus je hart te luchten bij je ouders of een rijp lid van de christelijke gemeente. *

Nog een suggestie: Kijk niet steeds weer naar nietsverhullende reportages over tragische gebeurtenissen. Als je er te veel naar kijkt, wordt het alleen maar moeilijker om verontrustende beelden van je af te zetten. — Psalm 119:37.

Ben je een christen? Houd dan vast aan je routine van christelijke activiteiten, zoals het bijwonen van vergaderingen met medechristenen en het delen van je geloof met anderen (Filippenzen 3:16; Hebreeën 10:23-25). Dat zal je helpen om niet stil te blijven staan bij negatieve gedachten. Als je jezelf isoleert, zou dat alleen maar schadelijk voor je zijn — in emotioneel en geestelijk opzicht. — Spreuken 18:1.

De gewoonte om dagelijks de bijbel te lezen kan bijzonder nuttig zijn in wat voor stressige situatie maar ook. De moeder van een meisje dat Loraine heet, had kanker en was stervende. Let eens op de manier waarop Loraine met deze tragische situatie omging: „Ik weet nog dat ik in die moeilijke tijd het boek Job een paar keer heb doorgelezen. Ook het boek Psalmen gaf me veel troost. Wanneer ik de vertroostende woorden uit de bijbel las, had ik het gevoel alsof Jehovah zijn armen om me heen sloeg.” Haar zus, Mishael, herinnert zich iets dergelijks: „Als ik het bijbellezen een dag oversloeg, voelde ik dat. Ik ging dan meteen weer aan negatieve dingen denken. Bijbellezen gaf me het geestelijke voedsel dat ik nodig had om elke dag door te komen.”

Als je iemand hebt verloren — vooral als dat iemand was van wie je hield — kan het lezen van de brochure Wanneer iemand die u dierbaar is, sterft * veel troost geven. Neem de tijd om alle aangehaalde schriftplaatsen te lezen en te overdenken. Denk ook diep na over de hoop op de opstanding. „Ik haalde me dan letterlijk voor de geest dat mijn moeder terugkwam in de opstanding”, zegt Loraine. „Ik stelde me voor dat ik haar hoorde zeggen: ’Ik ben er weer. Zeg, wat eten we vanavond?’ Dan moest ik glimlachen.”

Steun zoeken bij Jehovah in gebed kan je ook de kracht geven die je nodig hebt om de ergste tragedies te doorstaan. Loraine herinnert zich: „Ik was bij mijn moeder in de kamer toen ze overleed. Ik heb Jehovah meteen om kracht gevraagd om dit te doorstaan. Ik voelde onmiddellijk de vrede van God.” Wees specifiek in je gebeden tot Jehovah. Laat hem precies weten hoe je je voelt. ’Stort je hart voor hem uit’, spoort de psalmist aan. — Psalm 62:8.

Naarmate de tijd verstrijkt, zal de ellende op aarde waarschijnlijk nog meer toenemen (2 Timotheüs 3:13). Maar de bijbel belooft: „De boosdoeners zelf zullen afgesneden worden . . . De zachtmoedigen daarentegen zullen de aarde bezitten, en zij zullen inderdaad hun heerlijke verrukking vinden in de overvloed van vrede” (Psalm 37:9-11, 29). Vasthouden aan die hoop zal je helpen eventuele tragische gebeurtenissen goed te doorstaan.

[Voetnoten]

[Illustratie op blz. 14]

Het kan verstandig zijn niet te veel naar verontrustende beelden in de media te kijken