Wat voor ster leidde de „wijzen” naar Jezus?

In populaire kerstverhalen is de ster een positief teken uit de hemel. Maar was dat wel zo?

▪ Er was iets bijzonders aan de hand met de ster, waardoor ze de „wijzen” uit het Oosten opviel. Uiteindelijk leidde de ster hen naar de kleine Jezus, vertelt de Bijbelschrijver Mattheüs (Mattheüs 2:1-12, Groot Nieuws Bijbel). In populaire kerstverhalen is de ster een positief teken uit de hemel. Een naslagwerk kenschetst de ster als een onderdeel van een „vooraf getroffen goddelijke regeling waardoor (...) het kindje Jezus door de Vader werd geëerd en erkend als zijn geliefde Zoon”. Zelfs in kerstliederen wordt die ster vereerd. Wat was die ster?

Sommigen hebben verondersteld dat het een natuurverschijnsel aan de hemel was. Een aantal geleerden hebben de gedachte geopperd dat het een conjunctie van planeten was. Maar The New Bible Dictionary wijst erop dat ’het niet logisch was zo’n verschijnsel „een ster” te noemen’. Zouden verscheidene planeten elkaar op geringe afstand passeren, dan nog zouden ze op afzonderlijke lichtpunten lijken en niet op een enkele ster. Sommigen hebben andere hemelverschijnselen als mogelijkheid geopperd, zoals een komeet of een supernova. Maar geen van die verschijnselen zou zich dusdanig langs de hemel kunnen verplaatsen dat de mannen naar een specifieke stad werden geleid, waarna het boven een specifiek huis bleef staan.

Zou de ster een natuurgebeuren geweest kunnen zijn of door goddelijke voorzienigheid zijn verschenen? Sta eens stil bij enkele feiten: De „wijzen” waren niet wat we tegenwoordig geleerden zouden noemen, en koningen waren het evenmin. Het waren, zoals ook in moderne Nederlandse vertalingen staat, „magiërs” oftewel astrologen. Ze hielden zich met praktijken bezig die in de Bijbel afgekeurd worden (Deuteronomium 18:10-12). En let wel: alleen van deze astrologen wordt gezegd dat ze de ster hadden ’gezien’. Als de ster een echte ster was geweest, zou ze voor het algemene publiek als een lichtbaken hebben gewerkt. Maar zelfs koning Herodes moest bij hen naar verdere bijzonderheden van de verschijning ervan informeren. De ster leidde de astrologen eerst naar Jeruzalem, naar Herodes, een doodsvijand van de toekomstige Messias. Hij vatte het plan op de kleine Jezus te doden. Vervolgens veranderde de ster van richting en leidde de astrologen zuidwaarts naar Bethlehem, waar Jezus was, en bracht zo Jezus’ leven in gevaar.

Uit deze feiten blijkt dat de bron van de ster kwaadaardig was, Satan de Duivel hoogstwaarschijnlijk. De Bijbel beschrijft hem als iemand die gebruikmaakt van „leugenachtige tekenen en wonderen” (2 Thessalonicenzen 2:9). Het behoeft ware christenen dus niet te verbazen dat Satan ervoor kon zorgen dat alleen die astrologen een op een ster lijkend object zagen en dat hij die „ster” zo kon manoeuvreren dat ze hen naar Gods Zoon leidde, die hij wilde doden. Uiteraard kan niemand Jehovah God te slim af zijn, en het is dan ook geen verrassing dat het snode plan van de Duivel om Jezus vroegtijdig ter dood te brengen, verijdeld werd.

Het is echter opmerkelijk dat God Jezus’ geboorte wel degelijk langs miraculeuze weg heeft bekendgemaakt. Op de avond van Jezus’ geboorte verscheen er een engel aan een groep herders om hen van de geboorte van een „Redder” in kennis te stellen. De engel gaf de herders ook aanwijzingen zodat ze Jezus konden bezoeken. Vervolgens verscheen er een menigte engelen die God ging loven (Lukas 2:8-14). God gebruikte deze engelen en niet de ster om mensen over Jezus’ geboorte in te lichten.