HEBT u georganiseerde religie de rug toegekeerd? Dan bent u niet de enige. In veel landen neemt het aantal mensen dat zich als ‘niet-religieus’ omschrijft, toe — een tendens die op een onzekere toekomst voor georganiseerde religie duidt. Laten we wat voorbeelden uit die landen bespreken.

Mensen raken om verschillende redenen teleurgesteld in georganiseerde religie. Enkele redenen zijn: geweld en terrorisme dat door religie veroorzaakt of goedgekeurd wordt en seksschandalen waarbij religieuze leiders betrokken zijn. Daarnaast zijn er subtielere factoren, die misschien wel het zwaarst wegen, zoals:

• Welvaart: De Global Index of Religion and Atheism zegt: ‘Hoe rijker je wordt, hoe minder waarde je aan religie hecht.’ Dat is veelzeggend, omdat in veel landen de welvaart enorm is toegenomen. John Nye, hoogleraar economie, zegt dat sommige mensen ‘nu zo rijk zijn dat een rijke koning van tweehonderd jaar geleden jaloers zou zijn geweest’.

  WAT DE BIJBEL ZEGT: De Bijbel voorspelde dat de liefde voor God en anderen in ‘de laatste dagen’ door liefde voor geld en pleziertjes zou worden vervangen (2 Timotheüs 3:1-5). Een Bijbelschrijver die zich bewust was van de geestelijke gevaren van rijkdom, zei tegen Jehovah, God: ‘Maak me niet arm, maar ook niet rijk.’ Waarom zei hij dat? Hij vervolgt: ‘Als ik rijk zou zijn, zou ik u wellicht verloochenen’ (Spreuken 30:8, 9, De Nieuwe Bijbelvertaling).

• Religieuze tradities en moraal: Veel mensen, vooral jongeren, zien georganiseerde religie als onbelangrijk en ouderwets. Anderen hebben hun vertrouwen in de kerk verloren. Tim Maguire, mediafunctionaris van het Humanistisch Verbond in Schotland, zegt: ‘Als je ziet hoe de kerk zich de afgelopen eeuwen heeft gedragen, hebben mensen er afstand van genomen omdat ze geen vertrouwen meer hebben in de kerk als moreel kompas.’

  WAT DE BIJBEL ZEGT: Jezus waarschuwde in verband met valse leraren: ‘Aan hun vruchten zult gij hen herkennen. (...) Elke goede boom brengt voortreffelijke vruchten voort, maar elke rotte boom brengt waardeloze vruchten voort’ (Mattheüs 7:15-18). Die ‘waardeloze vruchten’ zijn bijvoorbeeld politieke inmenging en het goedkeuren van gedrag dat God afkeurt, zoals homoseksualiteit (Johannes 15:19; Romeinen 1:25-27). Het omvat ook het vervangen van de goede raad in de Bijbel door nietszeggende rituelen en tradities (Mattheüs 15:3, 9). Jezus zei: ‘Voed mijn schaapjes’ (Johannes 21:17). Maar veel mensen zijn tegenwoordig in geestelijk opzicht uitgehongerd.

• Religie en geld: Volgens het Pew Research Center vinden veel mensen dat  de kerk zich te veel op geld focust. Wat het nog erger maakt, is dat sommige kerkleiders een luxe leventje leiden — in tegenstelling tot hun kerkleden. In een Duitse stad bijvoorbeeld werd een bisschop van een overdreven luxe levensstijl beschuldigd, terwijl veel kerkgangers moeite hadden om de eindjes aan elkaar te knopen. Dit zorgde voor veel ophef onder plaatselijke katholieken. En een verslag in het tijdschrift GEO zegt dat in Nigeria, ‘waar 100 miljoen mensen het met minder dan één euro per dag moeten doen, de extreme levensstijl van sommige predikanten een probleem aan het worden is’.

  WAT DE BIJBEL ZEGT: De Bijbelschrijver Paulus schreef: ‘Wij maken geen winst met het woord van God’ (2 Korinthiërs 2:17, vtn.). Hoewel Paulus een belangrijke leraar was onder de eerste christenen, deed hij vaak lichamelijk werk om geen financiële last voor anderen te zijn (Handelingen 20:34). Hij liet door zijn instelling zien dat hij gehoorzaam was aan Jezus’ gebod: ‘U hebt het voor niets ontvangen, geef het voor niets’ (Mattheüs 10:7, 8, Herziene Statenvertaling).

Op basis daarvan vragen Jehovah’s Getuigen geen geld voor hun lectuur of voor Bijbelles. Ze hoeven geen tienden te geven en er worden geen collectes gehouden tijdens hun bijeenkomsten. Het geld dat de organisatie ontvangt, komt binnen via vrijwillige bijdragen (Mattheüs 6:2, 3).

Nog niet zo lang geleden was het moeilijk voor te stellen dat georganiseerde religie zich nu in zo’n lastige situatie zou bevinden. Maar God had deze ontwikkeling al voorspeld in de Bijbel. Hij gebruikte symbolische taal en vergeleek religies die hem niet gehoorzamen met een hoer die ‘Babylon de Grote’ wordt genoemd (Openbaring 17:1, 5).

Dat beeld is passend. Valse religie beweert namelijk trouw te zijn aan God maar heeft samengewerkt met wereldleiders om meer macht en geld te krijgen. Openbaring 18:9 zegt: ‘De koningen der aarde (...) hebben hoererij met haar bedreven.’ De term Babylon is ook passend, omdat veel valsreligieuze leerstellingen en gebruiken — zoals de onsterfelijkheid van de ziel, drie-enige goden en occultisme — zijn ontstaan in het vroegere Babylon, een stad vol valse religie en bijgeloof (Jesaja 47:1, 8-11). *

Het machtige Babylon werd overwonnen toen het water dat de stad beschermde — een gracht die aan de rivier de Eufraat was gekoppeld — ‘uitdroogde’. Daardoor kon het leger van de Meden en Perzen de stad overmeesteren (Jeremia 50:1, 2, 38). Babylon werd in één nacht ingenomen! — Daniël 5:7, 28, 30.

Ook Babylon de Grote ‘zit op vele wateren’. Uit de Bijbel blijkt dat dit de miljoenen mensen zijn die valse religie ondersteunen (Openbaring 17:1, 15). De Bijbel voorspelde  dat die symbolische wateren zouden opdrogen. Dat duidt op de naderende en snelle vernietiging van het huidige Babylon (Openbaring 16:12; 18:8). Maar wie zal Babylon vernietigen? Haar politieke partners, die haar zullen gaan haten. Ze zullen ook haar symbolische vlees opeten oftewel haar leegroven (Openbaring 17:16, 17). *

Babylon de Grote wordt dus binnenkort vernietigd. Daarom waarschuwt God liefdevol: ‘Gaat uit van haar, mijn volk, indien gij niet met haar in haar zonden wilt delen, en indien gij geen deel van haar plagen wilt ontvangen’ (Openbaring 18:4). Gods waarschuwing is bedoeld voor personen die, net als de eerder genoemde Gaffar en Hediye, een hekel hebben aan schadelijke leringen en die door God goedgekeurd willen worden.

Voordat Gaffar de Bijbel ging onderzoeken, dacht hij dat God vooral uit angst werd gehoorzaamd. Hij zei: ‘Het was een hele opluchting toen ik te weten kwam dat Jehovah een God van liefde is en dat hij wil dat we hem gehoorzamen omdat we van hem houden’ (1 Johannes 4:8; 5:3). Hediye vond rust toen ze leerde dat het niet Gods schuld of bedoeling was dat haar ouders waren overleden. Ze werd getroost door Bijbelteksten als Jakobus 1:13, waar staat dat God mensen niet met slechtheid beproeft. Zij en Gaffar gingen de raad in de Bijbel toepassen en keerden valse religie de rug toe (Johannes 17:17).

Als Babylon de Grote wordt vernietigd, zullen de mensen die haar hebben verlaten om ‘de Vader met geest en waarheid te aanbidden’, veilig zijn (Johannes 4:23). Zij zien ernaar uit dat de aarde ‘vervuld zal zijn van de kennis van Jehovah, zoals de wateren ook de zee bedekken’ (Jesaja 11:9).

Er zal inderdaad een eind komen aan valse religie en de vreselijke gevolgen ervan, want God ‘kan niet liegen’ (Titus 1:2). Maar de ware aanbidding zal blijven bestaan — voor altijd!