HENOCH had een lang leven achter zich. Het is misschien moeilijk voor te stellen, maar hij was al zo’n 365 jaar oud — ruim vier keer zo oud als we nu worden. Maar hij was niet echt oud, niet voor zijn tijd in ieder geval. In die tijd, meer dan 50 eeuwen geleden, leefden mensen veel langer dan tegenwoordig. De eerste mens Adam was al meer dan zeshonderd jaar oud toen Henoch werd geboren, en Adam leefde nóg eens driehonderd jaar! Sommige nakomelingen van Adam werden zelfs nog ouder. Henoch zal er op z’n 365ste dus waarschijnlijk nog vrij fit uitgezien hebben, als iemand die nog een heel leven voor zich had. Maar niets was minder waar.

Henoch was in levensgevaar. Probeer het je eens voor te stellen: hij was op de vlucht en bleef maar denken aan de reactie van de mensen aan wie hij kort daarvoor een boodschap van God had overgebracht. Hun gezichten liepen paars aan van woede. Ze haatten hem! Ze verachtten zijn boodschap en walgden van de God die hem gestuurd had. Ze konden Henochs God, Jehovah, niet aanvallen, maar hem wel! Misschien vroeg Henoch zich wel af of hij zijn familie ooit nog zou zien. Dacht hij aan zijn vrouw en dochters, zijn zoon Methusalah of zijn kleinzoon Lamech? (Genesis 5:21-23, 25) Was dit dan het eind?

Henoch is een enigszins mysterieus figuur. Er wordt in de Bijbel maar drie keer iets over hem gezegd (Genesis 5:21-24; Hebreeën 11:5; Judas 14, 15). Maar die verzen bevatten genoeg puzzelstukjes om je een beeld te vormen van een man met een groot geloof. Heb jij een gezin waar je voor moet zorgen? Heb je weleens moeten vechten voor wat je weet dat juist is? Zo ja, dan kun je veel leren van het geloof van Henoch.

De mensheid was er slecht aan toe toen Henoch geboren werd. Hij hoorde bij de zevende generatie in de geslachtslijn van Adam. Mensen stonden toen veel dichter bij de lichamelijke volmaaktheid die Adam en Eva ooit gehad hadden maar verloren waren. Daarom leefden mensen nog steeds zo lang. Maar op moreel en geestelijk gebied waren ze er heel slecht aan toe. De wereld was vol geweld. Dat was in de tweede generatie begonnen, toen Kaïn zijn broer Abel vermoordde. En een van Kaïns nakomelingen was er blijkbaar behoorlijk trots op dat hij zelfs nog gewelddadiger en wraakzuchtiger dan Kaïn was! In de derde generatie ontstond er een nieuw soort kwaad. Mensen begonnen de naam van Jehovah aan te roepen, maar niet als respectvolle daad van aanbidding. Ze gebruikten Gods heilige naam op een lasterende, respectloze manier (Genesis 4:8, 23-26).

Die vorm van corrupte religie was waarschijnlijk alom aanwezig in de tijd van Henoch. Toen Henoch ouder werd, moest hij een keuze maken. Zou hij de massa volgen? Of zou hij de ware God, Jehovah, gaan zoeken, die de hemel en de aarde had gemaakt? Hij moet diep zijn geraakt door het verhaal van Abel, die als martelaar was gestorven omdat hij Jehovah aanbad op een manier die Hij goedkeurde. Henoch besloot een vergelijkbaar standpunt in te  nemen. In Genesis 5:22 staat dat Henoch met de ware God bleef wandelen. Hieruit blijkt dat Henoch een godvruchtig man was in een goddeloze wereld. Hij is de eerste mens in de Bijbel die op die manier wordt beschreven.

In dezelfde Bijbeltekst staat dat Henoch ook na de geboorte van zijn zoon Methusalah met Jehovah bleef wandelen. We zien dus dat Henoch rond z’n 65ste een gezin had. Hij had een vrouw, die niet met name wordt genoemd, en een onbekend aantal ‘zonen en dochters’. Als een vader met God wil wandelen terwijl hij kinderen opvoedt en voor zijn gezin zorgt, moet hij proberen dat op Gods manier te doen. Henoch besefte dat Jehovah van hem verwachtte dat hij trouw aan zijn vrouw bleef (Genesis 2:24). En hij deed oprecht zijn best om zijn kinderen over Jehovah te leren. Wat was het resultaat?

Daar wordt in de Bijbel niet veel over gezegd. Er staat niets over het geloof van Henochs zoon Methusalah — de oudste man die in de Bijbel wordt genoemd — die stierf in het jaar van de vloed. Het is wel bekend dat Methusalah de vader van Lamech werd. Lamechs leven overlapte meer dan honderd jaar met dat van zijn opa Henoch. En Lamech toonde een groot geloof. Onder leiding van Jehovah sprak hij een profetie uit over Noach, de zoon van Lamech, en die profetie kwam uit na de vloed. Noach werd, net als zijn overgrootvader Henoch, beschreven als een man die met God wandelde. Noach had Henoch nooit ontmoet. Maar Henoch liet als erfgoed een mooi voorbeeld na. Noach kan over dat erfgoed gehoord hebben van zijn vader Lamech, zijn opa Methusalah en zelfs van Henochs vader Jered, die stierf toen Noach 366 was (Genesis 5:25-29; 6:9; 9:1).

Wat een verschil tussen Henoch en Adam! Adam was volmaakt, maar zondigde tegen Jehovah en zadelde zijn nakomelingen op met een erfgoed van opstand en ellende. Henoch was onvolmaakt, maar wandelde met God en liet zijn nakomelingen een erfgoed van geloof na. Adam stierf toen Henoch 308 was. Rouwde Adams familie om hun egoïstische voorvader? Dat weten we niet. In ieder geval bleef Henoch ‘met de ware God wandelen’ (Genesis 5:24).

Als je een gezin hebt waar je voor moet zorgen, bedenk dan wat je kunt leren van het geloof van Henoch. Hoe belangrijk het ook is om in fysiek opzicht voor je gezin te zorgen, het is nog belangrijker dat ze een band met God hebben (1 Timotheüs 5:8). Je helpt ze daar niet alleen bij door wat je zegt, maar ook door wat je doet. Als je ervoor kiest net als Henoch met God te wandelen door je te laten leiden door Gods normen, zul ook jij een mooi erfgoed nalaten — een kostbaar voorbeeld om na te volgen.

Henoch zal zich wel eenzaam hebben gevoeld als gelovig man in een ongelovige wereld. Maar merkte zijn God, Jehovah, hem op? Ja. Op een gegeven moment communiceerde Jehovah met zijn trouwe aanbidder. God gaf hem een boodschap die hij aan de mensen in zijn tijd moest doorgeven. Zo stelde God hem aan als profeet, de eerste van wie een boodschap in de Bijbel staat. Dat weten we omdat Judas,  een broer van Jezus, eeuwen later onder leiding van God Henochs profetische woorden opschreef. *

Wat was Henochs profetie? ‘Zie! Jehovah is met zijn heilige myriaden gekomen om aan allen het oordeel te voltrekken en om alle goddelozen schuldig te verklaren betreffende al hun goddeloze daden die zij op goddeloze wijze bedreven hebben, en betreffende alle aanstootgevende dingen die goddeloze zondaars tegen hem gesproken hebben’ (Judas 14, 15). Het valt je misschien op dat Henoch in de verleden tijd spreekt, alsof God al had gedaan wat er in de profetie wordt beschreven. Dat zie je in veel profetieën terugkomen. Wat is het idee daarachter? De profeet beschrijft iets waarvan het zo zeker is dat het gaat gebeuren, dat het beschreven kan worden alsof het al is gebeurd! — Jesaja 46:10.

Hoe was het voor Henoch om die uitspraak te moeten doen, misschien door te prediken tot iedereen die wilde luisteren? De waarschuwing was heel krachtig. Vier keer wordt het woord ‘goddeloos’ gebruikt om de mensen, hun daden en de manier waarop ze die daden uitvoerden, aan de kaak te stellen. Door die profetie werd iedereen er dus op gewezen dat de wereld die ze hadden opgebouwd sinds de mens uit Eden was gezet, door en door corrupt was. Hun wereld zou tot een catastrofaal eind komen als Jehovah met zijn ‘heilige myriaden’ — een heel leger machtige engelen in gevechtsformatie — zou komen om die wereld te vernietigen. Henoch gaf de waarschuwing zonder angst, en hij deed dat in zijn eentje! Misschien keek de jonge Lamech wel toe, vol bewondering voor de moed van zijn opa. En dat kunnen we ons goed voorstellen.

Door Henochs geloof kun je je afvragen of jij de wereld ziet op de manier waarop God de wereld ziet. Het oordeel waarover Henoch moedig sprak, geldt nog steeds; het is ook op de wereld van nu van toepassing. In overeenstemming met Henochs waarschuwing gebruikte Jehovah de vloed om een eind te maken aan de goddeloze wereld in Noachs tijd. En die vernietiging is een voorbeeld van wat er in de toekomst op nog veel grotere schaal zal plaatsvinden (Mattheüs 24:38, 39; 2 Petrus 2:4-6). Net als toen staat God met zijn engelen klaar om een rechtvaardig oordeel te voltrekken aan een goddeloze wereld. We moeten allemaal naar Henochs waarschuwing luisteren en anderen erover vertellen. Onze familie en vrienden staan misschien niet aan onze kant. Misschien voelen we ons soms alleen. Maar Jehovah heeft Henoch nooit verlaten; en ook nu zal hij zijn trouwe aanbidders niet verlaten!

Hoe eindigde het leven van Henoch? Eigenlijk is zijn dood nog mysterieuzer en intrigerender dan zijn leven. In Genesis staat alleen maar: ‘Henoch bleef met de ware God wandelen. Toen was hij niet meer, want God nam hem weg’ (Genesis 5:24). Op welke manier nam God Henoch weg? Paulus legde later uit: ‘Door geloof werd Henoch overgebracht, opdat hij de dood niet zou zien, en hij was nergens te vinden, omdat God hem had overgebracht; want vóór zijn overbrenging had hij het getuigenis dat hij God welgevallig was geweest’ (Hebreeën 11:5). Wat bedoelde hij met ‘overgebracht, opdat hij de dood niet zou zien’? In sommige Bijbelvertalingen staat dat Henoch door God naar de hemel werd gehaald. Maar dat kan niet. Uit de Bijbel blijkt dat Jezus de eerste was die tot hemels leven werd opgewekt (Johannes 3:13).

In welk opzicht was Henoch dan ‘overgebracht’ zodat hij de ‘dood niet zou zien’? Jehovah bracht  Henoch waarschijnlijk voorzichtig over van het leven naar de dood, waarmee hij hem de pijn van de dood bespaarde. Maar eerst kreeg Henoch ‘het getuigenis dat hij God welgevallig was geweest’. Hoe? Het kan zijn dat Henoch vlak voor zijn dood een visioen van God heeft ontvangen, wellicht van de aarde als paradijs. Met dat duidelijke teken van Gods goedkeuring stierf Henoch. Paulus zei over hem en over andere trouwe mannen en vrouwen: ‘In geloof zijn al dezen gestorven’ (Hebreeën 11:13). Zijn vijanden hebben daarna misschien naar zijn lichaam gezocht, maar het ‘was nergens te vinden’. Het kan zijn dat Jehovah het weggehaald had om te voorkomen dat ze het zouden onteren of het zouden gebruiken voor valse religie. *

Laten we ons met deze Bijbelse redenatie in gedachten eens proberen voor te stellen hoe Henochs leven geëindigd kan zijn. Denk je het volgende eens in, maar bedenk wel dat het natuurlijk maar één van de mogelijkheden is. Henoch was op de vlucht, compleet uitgeput. Zijn vijanden zaten hem achterna en kookten van woede vanwege zijn oordeelsboodschap. Henoch vond een plek om te schuilen en even uit te rusten, maar hij wist dat hij daar niet lang veilig zou zijn. Er hing hem een gewelddadige dood boven het hoofd. Terwijl hij rustte, bad hij tot zijn God. Daarna kwam er een gevoel van vrede over hem. Een visioen, zo levendig dat het leek alsof het echt was, voerde hem ver weg.

Ineens zag hij een wereld die compleet anders was dan de wereld die hij kende. Het was net zo mooi als de tuin van Eden, alleen stonden er geen cherubs om mensen buiten te houden. Iedereen was gezond en energiek en leefde in vrede met elkaar. Er was geen spoortje te bekennen van de haat en religieuze vervolging die Henoch zo goed kende. Henoch voelde Jehovah’s bescherming, liefde en goedkeuring. Hij wist zeker dat hij hier thuishoorde. Terwijl een gevoel van rust over hem kwam, sloot Henoch zijn ogen en viel in een diepe, droomloze slaap.

En daar bevindt hij zich nog steeds — slapend in de dood, bewaard in de onbegrensde herinnering van Jehovah. Zoals Jezus later beloofde, zal de dag komen dat degenen in Gods herinnering de stem van Jezus zullen horen, uit het graf zullen komen en een prachtige, vredige nieuwe wereld zullen zien (Johannes 5:28, 29).

Wil jij graag in die wereld leven? Hoe bijzonder zou het zijn om Henoch te ontmoeten. Wat zouden we veel van hem kunnen leren! En dan kan hij ons meteen vertellen of we in de goede richting zaten met ons scenario over het einde van zijn leven. Maar er is iets wat we nu al echt van hem moeten leren. Na over Henoch gesproken te hebben, zei Paulus dat het zonder geloof onmogelijk is om God blij te maken (Hebreeën 11:6). Wat een krachtige reden voor ons om het geloof van de moedige Henoch na te volgen!