Ke ka Baka La’ng Batho ba Tlogela Madumedi a Setlogo?

MADUMEDI AO A IPOLELAGO gore a theile dithuto tša wona dithutong tša Jesu Kriste a na le mo e ka bago balatedi ba dikete tše dimilione tše 1,7. Bojakane bo be bo lebelelwa e le bodumedi bjo bogolo kudu lefaseng, gomme bo feta madumedi ao a tumilego a bjalo ka Bobuddha, Bohindu le Bomoseleme ka palo. Lega go le bjalo, dipego di bontšha gore dinageng tše dintši moo batho ba ipolelago gore ke Bakriste, Bojakane bo lahlegelwa ke taolo ya bjona bathong ba bantši.

 Batho ba ditlogo ka moka tša tša leago ba tlogela dikereke tša bona. Ronald F. Inglehart yo e lego monyakišiši Yunibesithing ya Michigan le molaodi wa Nyakišišo ya Thuto ya Mekgwa ya Setho ya Lefase, o boletše gore bodumedi bo bapala karolo yeo e fokotšegago dinageng tšeo di hlabologago. Makasine wa Bible Review o mo tsopola ge a re: “Ga se feela palo ya bao ba tlago kerekeng yeo e fokotšegilego kudu, eupša dinaga tša Latin America ke tšeo ga bjale di romelago baromiwa go phološa meoya ya bao ba kilego ba ba dinageng tša Yuropa.” O bolela gore “go phuhlama ga bodumedi” ke mo go makatšago kudu, kudu dinageng tše dingwe tša ka leboa la Yuropa. Kua Norway le Denmark, ke feela baagi ba bahlano lekgolong bao ba yago kerekeng ka mehla. Kua Sweden palo ke yeo e lego ka tlase ka nne lekgolong, gomme kua Russia ka pedi lekgolong.

Dipego tšeo di tšwago Jeremane di bontšha gore magareng ga nywaga ya 1984 le 1993, palo ya batho bao ba yago kerekeng ka mehla gare ga Makatholika ao a ngwadišitšego e theogile go tloga go 25,3 lekgolong go ya go 19 lekgolong. Ka 1992, e be e le feela nne lekgolong ya ma-Protestanta yeo e bego e e-ya ditirelong tša Sontaga ka mehla. Ka 1999, Christianity Today e begile gore: “Ke feela mo-Jeremane o tee go ba lesome yo a yago kerekeng beke e nngwe le e nngwe.”

Mabapi le go fokotšega ga badumedi kua Brithania, kuranta ya The Guardian e re: “Bokriste ga se bja ka bja ba maemong a mabe.” Sehlogo se bolela gore “bakeng sa moperisita le moruti, 1950-2000 e be e le nywaga e 50 e mebe.” Ge e šupa pegong yeo e kgethegilego ka bodumedi kua United Kingdom, kuranta e bontšha gore ga se feela bafsa eupša le batho ba bagolo ba lahlegelwa ke tumelo bodumeding bjoo bo rulagantšwego. E re: “Batho ba bagolo ba lahlegelwa ke tumelo go Modimo ge ba dutše ba gola. Nyakišišo e mpsha e kgonthišetša gore tshekamelo ye e tla tšhoša dikereke tšeo di wetšwego ke mathata tša Brithania yeo go fihla le ga bjale e lebelelago batho ba bagolo e le thekgo e tiilego ya diphuthego tša bona tšeo di fokotšegago.”

Ditshekamelo tše di swanago di hwetšwa ka ntle ga Yuropa. Ka mohlala, makasine wa Canada wa Alberta Report o bolela gore Canada e lebeletšane le “go phuhlama ga tumelo e hlomilwego le borapedi” le gore “ma-Canada ao a oketšegilego ka makga a mararo a kgetha kwešišo ya ona ka Modimo go e na le tumelo yeo e lego molaleng.”

Batho ba bantši ba fo se ikwe ba humišitšwe moyeng goba go hlabišetšwa seetša ka go ba gona ditirelong tša kereke. Go ya ka makasine wa Canada wa Maclean’s, bobedi ba-Juda le ma-Katholika ao go ilego gwa boledišanwa le ona lefelong le lekgethwa kua Himalayan goba go gogela morago ga bodumedi bja Hindu, ba ile ba bolela pono ye: “Re be re se sa tutuetšega le go kgongwa maikwelong ke ditirelo tšeo di se nago maikwelo.” Ka kgonthe, gaešita le ka morago ga nywaga e mentši ya go ya kerekeng ka potego, ba bangwe ba ikhwetša ba ipotšiša gore, ‘Ge e le gabotse ke ithutile eng kerekeng? Na se se dirile gore ke be kgaufsi le Modimo?’ Ga se mo go makatšago ge mongwadi Gregg Easterbrook a bea taba ye ka gore, “ka Bodikela bodiidi bja moya bo tšeetše bodiidi bja dilo tše di bonagalago sebaka e le senyakwa seo se tšeago maemo a pele sa mehla ya rena.”

Ke therešo gore go na le dinaga tše dintši tšeo dipalo-palo tša bao ba bago gona kerekeng di lego godimo kudu. Lega go le bjalo, go ya kerekeng ga se ka mehla go bolelago go kgomarela ka potego dithuto tša kereke. Ka mohlala, kuranta ya Australia ya The Age e bolela gore ka Bodikela, “tekanyo ya Bakriste bao ba dirišago bodumedi bja bona e fokotšega ka lebelo. Karolong e kgolo ya Afrika, Asia le Latin America, Bokriste ke seširo seo ba bantši ba khutago ka sona bakeng sa go tšwela pele ba kgomaretše ditumelo tšeo di sa tlwaelegago tša metlwae goba tša ditirelo tšeo di sa amanego felo le dithuto tša Bokriste tšeo di tlwaetšwego, tšeo gantši di ganetšanago le tšona gomme e le tšeo di bego di lahlilwe ka molao nywageng e mentši e fetilego.”

Ke ka baka la’ng batho ba bantši gakaakaa, ba bafsa le ba bagolo, ba tlogela dikereke tša bona? Go bonagala lebaka le legolo e le go nyamišwa.

Pego e Nyamišago ya Bodumedi

The Guardian e boletše mantšu a latelago: “Kereke ya Roma Katholika e bile le pego e mpe ya go loga maano a mabe le bo-Fasi lekgolong la nywaga ka moka la bo-20, go tloga go ditebogišo tšeo e di neilego Molaodi Franco ka morago ga ntwa ya selegae ya Sepania, go ya go maiteko a yona a morago bjale legatong la Molaodi Pinochet.” Le gona Guardian e boletše gore Mopapa Pius XII, mopišopo wa nakong ya ntwa, “o be a ikemišeditše ka mo go lekanego go dira thulaganyo le [Hitler] le go efoga go lewa ke dihlong moo go ka kgonegago go swana le go nyatša Polao e Sehlogo.”

The Age e re: “Dipolelo tšeo di tiilego tša Bokriste  e be e dutše e le tša maaka ka makga a mantši kudu. Bakriste ga se ba kgona go boloka khutšo ya bona ya ka gare le botee. . . . Dintwa tše dintši tša go hula le tša phenyo tšeo di bego di lokafatšwa ka mokgwa wa phenyo di be di fetogela go therešo ya gore Bakriste ga se ba tliša khutšo le botee. Tumelo, kholofelo le lerato e ka ba dika tše di botse tše matla tša Bokriste, eupša ge e ba batho bao go bolelwago gore ba fišegela dika tšeo e ka ba bao ba ntšhago diphošo, ba ka sekamela go hlokeng kholofelo go swana le bao e sego Bakriste, mohlomongwe le go se sa thuša bahloki. . . . E be e le naga ya Bakriste yeo e ilego ya ikarabelela ka Polao e Sehlogo gomme e nngwe e ile ya tšhollela ditiro tše sehlogo tša ntwa ya diathomo Japane.”

Ba bangwe ba ka bolela gore Bojakane ke kgale bo thekga mekgwa e bjalo ya bokwala yeo e swanago le temogo, sebete, go ba yo a lekanyetšago le toka. Lega go le bjalo, The Age e hlalosa gore: “Ka gona, ka kakaretšo Bakriste kua Yuropa, Amerika Leboa le Australia ba diriša mo gontši go feta karolo ya bona ya ditšweletšwa tša Lefase gomme ba sa dutše ba kgotleletše kgobošo, kgatelelo gotee le go senywa ga tikologo ya dinaga tša baagišani tšeo di se nago matla a tša bopolitiki bakeng sa go kgotsofatša dikganyogo tša bona.”

Mabapi le bokamoso bja Bojakane, The Age e tšwela pele ka gore: “Ka ntle le thulaganyo e šomago le yeo e hlamilwego gabotse, Bokriste bo ka se sa holofela go hwetša matla a bogwera ao bo bego bo e-na le ona nywaga-kgolong e fetilego. Se e ka ba se sebotse goba se sebe, go ithekgile ka pono ya motho ka noši. Eupša ke therešo yeo Bokriste bo lebeletšanego le yona nywageng yeo e sa letšego ka pele.”

Ka baka la go bola mo go bjalo mo go lego lefaseng la bodumedi bjo bo rulagantšwego, ba bantši ba furalela dikereke tšeo di hlomilwego. Eupša na kgetho e nngwe yeo ba e hwetšago e kgotsofatša dinyakwa tša bona e le ka kgonthe? Na ke yona tharollo?

[Seswantšho go letlakala 23]

Ditirelo tšeo di feteletšego di tlogela ba bantši ba ikwa ba sa kgotsofatšwa moyeng

[Seswantšho go letlakala 23]

Ba bantši ba furaletše madumedi a setlogo ka baka la karolo ya wona go thekgeng dintwa gotee le mebušo ya bogateledi ya dipolitiki

[Mothopo]

foto: age fotostock