Mengwaga e Lekgolo e Fetilego —1917
MOROKAMI (wa Seisemane) wa January 1, 1917 o itše: “Ngwaga o mofsa o thoma nakong ya ntwa e kgolo, khuduego le tšhollo ya madi.” Ruri Ntwa ya Pele ya Lefase, e lego polao ya lefase ka moka yeo ka nako yeo e bego e tsebja e le Ntwa e Kgolo, e ile ya kgatlampana e sa kgaotše kua Yuropa.
Gaešita le ge ka nako yeo Barutwana ba Beibele ba be ba sa kwešiše ka botlalo seo se bego se bolelwa ke go se tšee lehlakore ntweng ga Bakriste ba therešo, ba bantši ba bona ba ile ba dira maiteko a retwago a go phema go ba le molato wa madi. Ka mohlala, kua Engelane, Stanley Willis wa mengwaga e 19 o be a ikemišeditše
go dula a sa tšee karolo ntweng. Pele a ka yo sekišetšwa boemo bja gagwe, o ile a ngwala gore: “Ke go tšea e le tokelo e kgolo ge ke dumeletšwe gore ke nee bohlatse bjo. Mesong ya lehono Mokolonele o mpoditše gore ke tla laelwa gore ke apare yunifomo ya mašole, gomme ge nka gana, ke tla sekišwa kgorong ya mašole.”Ge Stanley a be a gana go dumelelana le taelo yeo, o ile a ahlolelwa gore a šome ka thata kgolegong. Lega go le bjalo, o ile a dula a thabile. Ka morago ga dikgwedi tše pedi, o ile a ngwala gore: “Ka ‘moya wa matla’ woo re o newago ke Therešo, motho o kgona go kgotlelela ka go se fele pelo . . . dilo tšeo ba bangwe ba thatafalelwago ke go di kgotlelela.” O ile a diriša nako ya ge a le kgolegong ka bohlale gomme a re: “E nngwe ya ditšhegofatšo tše dikgolo tšeo ke di hweditšego ditekong tšeo ke sa tšwago go feta go tšona, ke tokelo ya go ba le nako e lekanego ya go ba noši bakeng sa go rapela, go naganišiša le go ithuta.”
Go se go ye kae, United States e ile ya tsenela ntwa semolao. Mopresidente Woodrow Wilson o ile a laela gore go dirwe kgoeletšo ya semolao ya ntwa kgahlanong le Jeremane, mantšung ao a ilego a a bolela Lekgotleng la United States ka di-2 tša April 1917. Ka morago ga matšatši a mane, United States e ile ya tsenela ntwa. Go se go ye kae, ke ge Bakriste ba United States ba lebeletšana le taba ya go se tšee lehlakore ntweng.
Ka May United States e ile ya hlama Molao wa go Ngwadišetšwa tša Bohlabani bakeng sa go dira gore go hwetšwe mašole ao a bego a nyakega kapejana. Ka morago ga kgwedi, go ile gwa hlangwa Molao wa go Diriša Dihlodi. Molao wa pele o ile wa dira gore mmušo wa United States o kgone go ngwadišetša banna ba dikete ntweng, gomme wa bobedi wa dira gore ge motho a sa dumelelane le go ngwadišetšwa ga batho tša bohlabani a bonwe molato wa bosenyi. Go se go ye kae, manaba a therešo a ile a diriša molao wo go dira gore “maanomabe ao [ba] a logago a be molaong,” bakeng sa barapedi ba Jehofa bao ba ratago khutšo.—Ps. 94:20.
Barutwana ba Beibele ga se ba ka ba makatšwa ke khuduego ya ntwa ya lefase. Ba be ba tšere mengwaga e mentši kudu ba lemoša ka diporofeto tša Beibele tšeo di bego di boletše e sa le pele ka maemo ao. Lega go le bjalo, ba bantši ba ile ba makatšwa ke
ngangišano yeo e ilego ya tsoga kapejana gare ga batho ba bangwe ba Jehofa.Go Lekwa le go Hlokolwa
Kua United States, bothata bo ile bja tsoga ka moragonyana ga gore Charles Taze Russell a hlokofale. Taba yeo go bego go ngangišanwa ka yona e be e le ya gore ditaba tša bahlanka ba Jehofa di be di tla sepetšwa bjang. Ngwanabo rena Russell o be a hlomile lekgotla la Zion’s Watch Tower Tract Society ka 1884 gomme a hlanketše e le mopresidente wa lekgotla le la molao go fihlela ge a hlokofala ka October 1916. Ge Joseph F. Rutherford a be a thoma go etelela pele, banna ba mmalwa ba tumilego mokgatlong, go akaretša le ba bane bao ba bego ba hlankela lekgotleng la bolaodi, ba ile ba bontšha moya wa go rata maemo.
Banna ba ba bane, go akaretša le ba bangwe ba mmalwa, ba be ba sa rate tsela yeo ka yona Ngwanabo rena Rutherford a bego a sepediša ditaba. E nngwe ya dikgang tšeo e be e kgoma mošomo wa Paul S. L. Johnson, yo a bego a hlankela e le mosepedi wa bodumedi, goba molebeledi wa mosepedi.
Pejana ga ge Ngwanabo rena Russell a ka hlokofala, o be a rulagantše go romela Johnson Engelane gore e be yo mongwe wa baemedi ba basepedi ba mokgatlo. Ge a le moo, Johnson o be a tla bolela ditaba tše dibotse, a etela diphuthego le go nea pego ya modiro wa tšhemong yeo. Ge a fihla ka November 1916, bana babo rena ba Engelane ba ile ba mo amogela ka borutho. Ka manyami, o ile a thoma go fahlwa ke theto yeo a bego a e newa gomme a thoma go kgodišega gore e swanetše go ba yena mohlatlami wa Ngwanabo rena Russell.
Ka ntle le tumelelo, Johnson o ile a raka ditho tše dingwe tša lapa la Bethele kua Engelane tšeo di bego di sa eme le yena. O ile a ba a leka go laola ka kgang akhaonto ya panka ya mokgatlo kua London, gomme nakong yeo Ngwanabo rena Rutherford o ile a mmitša gore a boe United States.
Johnson o ile a boela Brooklyn, eupša go e na le gore a amogele ka boikokobetšo ge a be a phošollwa, o ile a leka ka makga a mantši go kgodiša Ngwanabo rena Rutherford gore a mmušetše Engelane gore a yo tšwetša pele modiro moo. Ge maiteko a gagwe
a palelwa, Johnson o ile a leka go šušumetša lekgotla la balaodi, gomme ba bane ba ile ba ema le yena.Ngwanabo rena Rutherford o ile a tšea kgato ya go ba tloša lekgotleng la bolaodi ka ge a be a nagana gore banna ba ba be ba ka leka go laola ditšhelete tša mokgatlo kua United States, go etša ge Johnson a ile a leka go dira seo kua Engelane. Molao wa United States o be o nyaka gore ngwaga le ngwaga, setho se sengwe le se sengwe sa lekgotla la balaodi se kgethwe ke ditho tša lekgotla. Lega go le bjalo, sebokeng sa ngwaga le ngwaga sa lekgotla seo se be go se swerwe ka di-6 tša January 1917, go ile gwa kgethwa ditho tše tharo feela tša lekgotla e lego Joseph F. Rutherford, Andrew N. Pierson le William E. Van Amburgh. Ba ile ba tlatša dikgoba tša mopresidente, motlatša-mopresidente le mongwaledi yo e lego ramatlotlo ka go latelelana ga tšona. Dikgoba tše nne tšeo di šetšego lekgotleng la balaodi ga se tša ka tša kgethelwa beng ba tšona. Banna bao ba bego ba le maemong ao, e lego baganetši ba bane, ba be ba ile ba kgethwa go ba lekgotleng nakong e fetilego, gomme ba bangwe ba be ba nagana gore ba be ba tla ba maemong ao bophelong bja bona ka moka. Lega go le bjalo, ka ge ba be ba sa kgethwa gape sebokeng sa ngwaga le ngwaga, e be e se sa le ditho tša molao tša lekgotla! Ka gona ka July 1917, Ngwanabo rena Rutherford o ile a diriša tshwanelo ya gagwe ya go kgetha banna ba bane ba botegago gore ba tlatše dikgoba tše di se nago batho lekgotleng.
Ka ge go ka letelwa seo, balaodi ba bane bao ba rakilwego ba be ba galefile gomme ba thoma lesolo la gore ba bušetšwe maemong a bona. Eupša ba ile ba palelwa. Le ge Barutwana ba bangwe ba Beibele ba ile ba ema le bona gomme ba hloma mekgatlo e mengwe, Barutwana ba bantši ba Beibele ba ile ba dula ba botega. Le gona, banna bao ba bane ga se ba ka ba bušetšwa maemong a bona lekgotleng la balaodi.
Tšwelopele go sa Šetšwe Mathata
Nakong ye, Ngwanabo rena Rutherford le bana babo rena ba bangwe ba botegago kua Bethele ba ile ba tšwela pele ba šomela go tšwetša pele dikgahlego tša Mmušo. Palo ya balebeledi ba basepedi, bao ka nako yeo ba bego ba tsebja e le basepedi ba bodumedi,
e ile ya oketšega go tloga go 69 go ya go 93. Palo ya babapatši ba dipuku tša bodumedi goba babulamadibogo ba ka mehla, e ile ya oketšega go tloga go 372 go ya go 461. Go oketša moo, e be e le la mathomo go kgethwa babapatši ba dipuku tša bodumedi ba kgethegilego, bao ba swanago le babulamadibogo ba go thuša ba mehleng yeno. Diphuthego tše dingwe di be di na le bašomi bao ba mafolofolo ba ka bago ba 100.Ka di-17 tša July 1917, go ile gwa lokollwa puku ya The Finished Mystery. Bofelong bja ngwaga woo ke ge dipuku tšeo di bego di abja di fedile gomme go kgopetšwe dikopi tše dingwe tše 850 000 femeng yeo e bego e phrintha dikgatišo tša rena. *
Go rulaganywa lefsa ga modiro kua Bethele mo go bego go thomilwe ke Ngwanabo rena Russell ka 1916 go ile gwa fela ka 1917. Ka December ya ngwageng wona woo, Morokami o ile wa bega gore: “Go rulaganywa lefsa ga ditho tša Bethele . . . go phethilwe gomme ga bjale mošomo o sepela ka thelelo le go dirwa ka bokgoni moo go swanetšego go hlaola mokgatlo le ge e le ofe wo o sepetšwago gabotse . . . Ditho tša Bethele di lemoga gore go šoma Bethele ke tokelo e sego tshwanelo.”
Ka September 1917, Morokami o itše: “Ga e sa le go tloga ka di-1 tša January go bile le koketšego kgwedi e nngwe le e nngwe [ya go tšweletšwa ga dikgatišo] ge go bapišwa le dikgwedi tšeo di sepedišanago le tšona tša ngwaga wa 1916 . . . Re bona se e le bohlatse bjo matla bja gore Morena o be a dutše a šegofatša modiro wo o dirwago mo Brooklyn.”
Go Lekwa le go Hlokolwa ga se gwa Fela
Baganetši ba be ba ntšhitšwe mokgatlong, gomme dipoelo tša referantamo ya diphuthego, tšeo di bego di gatišwa ka go Morokami, di be di bontšha gore bana babo rena ba bantši ba be ba thekga Ngwanabo rena Rutherford le banna ba botegago bao ba bego ba le Bethele. Eupša go lekwa ga banna ba go be go se gwa hlwa go fela. Le ge ngwaga wa 1918 o thomile gabotse, fela e be e tla ba nako ya leswiswi le legolo kudu historing ya mehleng ya rena.
^ par. 18 Dikgatišo tša rena ka moka di be di phrinthwa ke difeme tša kgwebo go fihla ka 1920.