1. Ke’ng seo se bego se thibela lapa la Adama le Efa go tsena serapeng sa Edene, gona Abele o be a duma eng?

ABELE o be a lebeletše mohlape wa gagwe wa dinku o fula ka khutšo mmotong. Mohlomongwe ka morago o ile a lebelela ka kua ga dinku tša gagwe moo a bego a kgona go fo bona seetšanyana. O be a tseba gore ke seetša sa tšhoša ya bogale bjo bo tukago yeo e bego e dula e dikologa, e thibile tsela yeo e yago serapeng sa Edene. Batswadi ba gagwe ba be ba kile ba phela moo, eupša ka nako yeo bona goba bana ba bona ba be ba sa kgone go tsena moo. Akanya moyana wa ka meriti o tšea moriri wa Abele ge a lebelela godimo gomme a nagana ka Mmopi wa gagwe. Ga bjale o be a ipotšiša ge e ba batho ba tla tsoga e le karolo ya lapa la Modimo. Abele o be a duma gore go be bjalo.

2-4. Abele o bolela le rena ka kgopolo efe?

² Abele o bolela le wena lehono. Na o kgona go mo kwa? Mo gongwe o ka re selo seo ga se kgonege. Go ba gona, ke kgale morwa yo wa bobedi wa Adama a hwile. Mašaledi a gagwe ga a sa le gona, a tswakane le lerole la nywaga e nyakilego e eba e dikete tše tshelelago e fetilego. Ge Beibele e re ruta ka bahu, e re: “Ga ba tsebe selo le gatee.” (Mmo. 9:5, 10) Go feta moo, ga go na lentšu le letee leo Abele a kilego a le bolela leo le ngwadilwego ka Beibeleng. Bjale a ka bolela le rena bjang?

³ Moapostola Paulo o ile a budulelwa gore a bolele se se latelago ka Abele: “Le ge a hwile, ka tumelo ya gagwe o sa bolela.” (Bala Baheberu 11:4.) Abele e be e le motho wa mathomo yo a ilego a ba le seka se seo se kgahlišago. O ile a bontšha tumelo ka tsela e matla moo e lego gore mohlala wa gagwe o a phela, le gona re ka o ekiša lehono. Ge e ba re ithuta tumelong ya gagwe e bile re nyaka go e ekiša, gona pego ya Abele e bolela le rena ka tsela ya kgonthe kudu le e holago.

⁴ Lega go le bjalo, re ka ithuta’ng ka Abele le tumelo ya gagwe gaešita le ge go sa bolelwe kudu ka yena ka Beibeleng? Anke re boneng.

5. Jesu o be a e ra go re’ng ge a be a tswalanya Abele le ‘go thewa ga lefase’? (Bona le mongwalo wa tlase.)

⁵ Abele o belegwe nakong ya ge histori ya batho e sa tšwa go thoma.  Ka morago Jesu o ile a bolela ka Abele e le yo a phetšego nakong ya ‘go thewa ga lefase.’ (Bala Luka 11:50, 51.) Go bonagala Jesu a be a e ra lefase la batho bao ba nago le kholofelo ya go lopollwa sebeng. Le ge Abele e be e le motho wa bone yo a bilego gona, go bonagala e be e le wa pele yoo Modimo a ilego a mmona a ka lopollwa. * Go molaleng gore Abele ga se a gola a dikologilwe ke batho bao ba nago le tutuetšo e botse.

6. Abele o be a na le batswadi ba mohuta mang?

⁶ Gaešita le ge e be e se kgale batho ba phela, lapa la batho le be le apareditšwe ke manyami. Batswadi ba Abele, e lego Adama le Efa, mohlomongwe e be e le ba babotse e bile ba le matla. Eupša ba be ba dirile phošo e kgolo kudu bophelong bja bona, gomme ba be ba tseba seo. Ba be ba kile ba phethagala, ba na le kholofelo ya go phela ka mo go sa felego. Ka morago ba ile ba rabela go Jehofa Modimo ke moka ba rakwa legaeng la bona la Paradeise serapeng sa Edene. Ka ge ba ile ba etiša dikgahlego tša bona pele ga dilo ka moka​—gaešita le pele ga dinyakwa tša bana ba bona—​ba ile ba lahlegelwa ke phethagalo le bophelo bjo bo sa felego.​—Gen. 2:15–3:24.

7, 8. Efa o ile a re’ng ge Kaine a be a belegwa, gona a ka ba a be a naganne’ng?

⁷ Ka ge ba be ba rakilwe gore ba yo phela ka ntle ga serapa, Adama le Efa ba ile ba thatafalelwa ke bophelo. Lega go le bjalo, ge ngwana wa bona wa mathomo a be a belegwa, ba ile ba mo reela leina la Kaine, goba “Setšweletšwa,” ke moka Efa a re: “Ke dirile ngwana wa mošemane ka thušo ya Jehofa.” Mantšu a gagwe a umaka gore a ka no ba a be a naganne ka kholofetšo yeo Jehofa a e dirilego serapeng sa Edene,  a bolelela pele gore mosadi yo a itšego o be a tla tšweletša “peu” goba ngwana yoo ka letšatši le lengwe a bego a tla fediša yo kgopo yo a bego a arošitše Adama le Efa. (Gen. 3:15; 4:1) Na Efa o be a akanya gore e be e le yena mosadi yo go bolelwago ka yena boporofeteng bjo gomme Kaine e le “peu” e holofeditšwego?

⁸ Ge e ba go le bjalo, o be a fošitše o šoro. Go feta moo, ge e ba yena le Adama ba be ba fepa Kaine ka dikgopolo tšeo ge a dutše a gola, ruri ba ile ba mo senya ka gore a ikgodiše. Ge nako e dutše e eya, Efa o ile a belega morwa wa bobedi, eupša ga re hwetše go bolelwa dipolelo tše bjalo tša boikgantšho ka yena. Ba ile ba mo reela leina la Abele, e lego leina leo mo gongwe le bolelago gore “Mohemo” goba “Lefeela.” (Gen. 4:2) Na leina leo le be le bontšha gore ba be ba se ba letela mo gokaalo go yena, go le bjalo ka ge eka Kaine o be a le kaone go feta Abele? Ga re kgonthišege ka seo.

9. Lehono batswadi ba ka ithuta’ng go batswadi ba rena ba pele?

⁹ Lehono batswadi ba ka ithuta mo gontši go batswadi bao ba pele. Ka mantšu a gago le ka ditiro, na o tla dira gore bana ba gago ba ikgantšhe, ba rate maemo le go ba le boithati? Goba na o tla ba ruta go rata Jehofa Modimo le gore ba nyake go ba bagwera ba gagwe? Ka manyami, batswadi ba pele ba ile ba palelwa ke go phetha boikarabelo bja bona. Lega go le bjalo, bana ba bona ba be ba ka atlega.

10, 11. Kaine le Abele ba be ba šoma go dira’ng, gomme ke seka sefe seo Abele a ilego a se bontšha?

¹⁰ Ge bašemane bao ba babedi ba dutše ba gola, mohlomongwe Adama o ile a ba ruta modiro wo o bego o swanetše go dirwa bakeng sa go fepa lapa. Kaine e ile ya ba molemi; Abele yena a ba modiši.

¹¹ Lega go le bjalo, Abele o ile a dira selo se sengwe se bohlokwa kudu. Go theoša le nywaga, o ile a ba le tumelo, e lego seka se sebotse seo Paulo a ilego a ngwala ka sona ka morago. Nagana ka taba ye! Abele o be a se na mohlala wo a ka o ekišago. Bjale o ile a thušwa ke’ng go ba le tumelo go Jehofa Modimo? Ela hloko dilo tše tharo tšeo mohlomongwe tumelo ya gagwe e bego e theilwe go tšona.

12, 13. Go naganišiša ka tlholo ya Jehofa go ka ba go thušitše Abele bjang gore a gole tumelong?

¹² Tlholo ya Jehofa. Ke therešo gore Jehofa o be a rogakile mmu, a dira gore o tšweletše meetlwa le dimela tše di hlabago tšeo di šitišago temo. Lega go le bjalo, lefase le ile la tšweletša ka boati dijo tšeo di phedišitšego lapa labo Abele. Go be go sa rogakwa diphoofolo, go akaretša dinonyana le dihlapi; le dithaba, matsha, dinoka le mawatle; gotee le leratadima, maru, letšatši, ngwedi le dinaledi. Gohle moo Abele a bego a lebelela gona, o be a bona bohlatse bja lerato le legolo la Jehofa Modimo, gotee le bohlale le go loka ga gagwe, yena yo a bopilego dilo ka moka. (Bala Baroma 1:20.) Ruri go naganišiša ka dilo tšeo go ile gwa matlafatša tumelo ya Abele!

 ¹³ Ga go pelaelo gore Abele o be a ipha nako ya go naganišiša ka dilo tša moya. Akanya ka yena a dišitše mohlape wa gagwe. Modiši o be a sepela kudu. O be a iša diruiwa mebotong, a phatša meedi le dinoka​—a dula a nyaka bjang bjo botalatala, didiba tše kaonekaone le mafelo a boikhutšo a nago le meriti e mentši. Gare ga dibopiwa ka moka tša Modimo, dinku di be di bonagala di sa kgone go itirela selo, go le bjalo ka ge eka di bopetšwe gore motho a di hlahle le go di šireletša. Na Abele le yena o ile a bona a nyaka tlhahlo, tšhireletšo le tlhokomelo go Motho yo a fetago kgole batho ka moka ka bohlale le matla? Ga go pelaelo gore o ile a bolela dikgopolo tše bjalo thapelong, gomme seo sa dira gore tumelo ya gagwe e tšwele pele e gola.

14, 15. Dikholofetšo tša Jehofa di ile tša thuša Abele bjang gore a naganišiše?

¹⁴ Dikholofetšo tša Jehofa. Adama le Efa ba swanetše go ba ba ile ba anegela barwa ba bona ka ditiragalo tša serapeng sa Edene tšeo di ilego tša dira gore ba rakwe moo. Ka gona, Abele o be a na le dilo tše dintši tšeo a bego a ka naganišiša ka tšona.

¹⁵ Jehofa o be a boletše gore mmu o tla rogakwa. Abele o be a kgona go bona gabotse meetlwa le dimela tše di hlabago tšeo di ilego tša phethagatša mantšu ao. Le gona Jehofa o be a boletše e sa le pele gore Efa o be a tla kwa bohloko ge a imile le ge a belega. Ge bana babo Abele ba be ba belegwa, ga go pelaelo gore o ile a bona ge mantšu ao a phethagala. Jehofa o ile a bona e sa le pele gore Efa o be a tla kwa a hlaelelwa ke lerato la monna wa gagwe le tlhokomelo ya gagwe le gore Adama yena o be a tla buša Efa. Abele o ile a bona therešo ye yeo e kwešago bohloko e phethagala pele ga mahlo a gagwe. Mabakeng ka moka, Abele o ile a bona gore seo Jehofa a se boletšego se ka botwa ka botlalo. Ka gona, Abele o be a na le mabaka a kwagalago a go dumela kholofetšong ya Modimo ya “peu” yeo ka letšatši le lengwe e bego e tla lokiša dilo tšeo di bego di senyegile kua Edene.​—Gen. 3:15-19.

16, 17. Abele a ka ba a ithutile’ng go bakerubi ba Jehofa?

¹⁶ Bahlanka ba Jehofa. Abele ga se a ka a hwetša batho bao ba beago mohlala o mobotse, eupša batho e be e se bona feela dibopiwa tše bohlale tšeo di bego di le gona lefaseng ka nako yeo. Ge Adama le Efa ba be ba rakwa serapeng seo, Jehofa o ile a kgonthišetša gore bona goba  bana ba bona ga ba tsene Paradeiseng yeo ya lefaseng. E le go e diša gore go se tsenwe go yona, Jehofa o ile a bea bakerubi​—barongwa ba maemo a phagamego—​gotee le tšhoša ya bogale bjo bo tukago yeo e bego e dula e dikologa.​—Bala Genesi 3:24.

¹⁷ Akanya kamoo Abele a ilego a ikwa ka gona ge a bona bakerubi bao ge e be e sa le mošemanyana. Ka ge ba be ba apere mebele ya nama, ga go pelaelo gore ba be ba bonagala ba na le matla a magolo. Le gona “tšhoša” yeo, ye e bego e dula e tuka e bile e dikologa, e be e boifiša. Ge Abele a dutše a gola, na o kile a bona bakerubi bao ba lewa ke bodutu gomme ba tloga mošomong wa bona? Aowa. Dibopiwa tšeo tše bohlale le tše matla di ile tša dula lefelong leo bošego le mosegare, nywaga le nywagakgolo e latelana. Ka baka leo, Abele o ile a ithuta gore Jehofa Modimo o be a na le bahlanka ba lokilego le bao ba botegago. Abele o ile a bona gore barongwa bao ba be ba botegela Jehofa le go mo kwa ka tsela yeo a sa kago a e bona ka gabo. Ga go pelaelo gore mohlala woo wa barongwa o ile wa matlafatša tumelo ya gagwe.

18. Re ka thea kae tumelo ya rena lehono?

¹⁸ Abele o ile a hwetša gore tumelo ya gagwe e matlafala kudu ge a naganišiša ka tšohle tšeo Jehofa a di utolotšego ka yena ka tlholo, dikholofetšo tša Modimo le mehlala ya bahlanka ba Gagwe ba barongwa. Go molaleng gore re ka ithuta mo gontši kudu mohlaleng wa gagwe. Bafsa ka mo go kgethegilego ba ka kgothatšwa ke go tseba gore ba ka ba le tumelo ya kgonthe go Jehofa Modimo, go sa šetšwe seo ditho tša malapa a gabo bona di se dirago. Ka ge re dikologilwe ke dilo tše di kgahlišago tša tlholo e bile re na le Beibele e feletšego gotee le go bona  batho ba bantši bao ba beago mohlala wa tumelo, re na le dilo tše dintši tšeo re ka theago tumelo ya rena go tšona lehono.

19. Abele o ile a kwešiša therešo efe ge nako e dutše e eya?

¹⁹ Ge tumelo ya Abele go Jehofa e dutše e gola, o ile a nyaka go hwetša tsela ya go bontšha tumelo ya gagwe ka ditiro. Lega go le bjalo, ke’ng seo motho feela a bego a ka se nea Mmopi wa legohle? Ga go pelaelo gore Modimo o be a sa nyake mpho goba thušo ya batho. Ge nako e dutše e eya, Abele o ile a kwešiša therešo e tseneletšego e rego: Ge e ba ka boikemišetšo bjo bobotse a be a ka fo nea Jehofa selo seo se phalago tšohle tšeo a nago le tšona, Tatagwe yo lerato o be a tla thaba.

20, 21. Kaine le Abele ba ile ba direla Jehofa sebego sa eng, gona Jehofa o ile a arabela bjang?

²⁰ Abele o ile a itokišetša go dira sehlabelo ka dinku tše dingwe tša mohlape wa gagwe. O ile a kgetha tše kaonekaone, tša maitšibulo le tšeo di bego di bonagala e le tše kaonekaone. Ka yona nako yeo, Kaine le yena o ile a nyaka gore Modimo a mo šegofatše le go mo amogela, gomme a lokišetša go dira sebego ka dibjalo tša gagwe. Eupša maikemišetšo a gagwe a be a sa swane le a Abele. Phapano yeo e ile ya bonagala ge barwarre bao ba be ba tliša dibego tša bona.

²¹ Barwa ba babedi ba Adama ba ka ba ba ile ba diriša dialetare le mollo go dira dibego tša bona, mohlomongwe ba bonwa ke bakerubi bao e bego e le bona feela baemedi ba Jehofa bao ba bego ba le lefaseng ka nako yeo. Jehofa o ile a arabela! Re bala gore: “Jehofa [o] be a lebeletše Abele ka lerato gomme a amogela sebego sa gagwe.” (Gen. 4:4) Beibele ga e bolele gore Modimo o ile a bontšha bjang gore o amogela sebego seo.

22, 23. Ke ka baka la’ng Jehofa a ile a amogela sehlabelo sa Abele?

²² Ke ka baka la’ng Modimo a ile a amogela sebego sa Abele? Na e be e le ka baka la sebego ka bosona? Abele o ile a dira sehlabelo ka sebopiwa seo se phelago le seo se hemago, a tšholla madi a sona a bohlokwa. Na Abele o ile a lemoga gore sehlabelo seo e be e tla ba se bohlokwa gakaaka’ng? Nywagakgolo e mentši ka morago ga mehla ya Abele, Modimo o ile a diriša sehlabelo sa kwana yeo e se nago bosodi go swantšhetša sehlabelo sa Morwa wa Gagwe yo a phethagetšego, yo e lego “Kwana ya Modimo,” yoo madi a gagwe ao a se nago molato a ilego a tšhollwa. (Joh. 1:29; Ek. 12:5-7) Lega go le bjalo, ga go pelaelo gore Abele o be a sa tsebe gakaalo ka bohlokwa bja sehlabelo.

²³ Seo re kgodišegilego ka sona ke se: Abele o ile a dira sehlabelo ka tše kaonekaone tša tšeo a bego a na le tšona. Jehofa ga se a amogela sehlabelo seo feela eupša o ile a amogela le motho yoo a se dirilego. Abele o dirile sehlabelo seo ka ge a rata Jehofa e bile a na le tumelo ya kgonthe go yena.

24. (a) Ke ka baka la’ng re ka re sehlabelo sa Kaine se be se se na phošo ka bosona? (b) Ke bjang Kaine a bego a swana le batho ba bantši ba lehono?

 ²⁴ Go ile gwa direga se se fapanego ka Kaine. Jehofa “ga a ka a lebelela Kaine ka lerato le go amogela sebego sa gagwe.” (Gen. 4:5) Ga se gore sebego sa Kaine se be se na le phošo; ka morago Molao wa Modimo o ile wa dumelela gore go dirwe dibego ka dimela. (Lef. 6:14, 15) Eupša Beibele e bolela ka Kaine gore “mediro ya gagwe e be e le e kgopo.” (Bala 1 Johane 3:12.) Go swana le batho ba bantši lehono, go molaleng gore Kaine o be a nagana gore go fo bonagatša boineelo go Modimo go be go lekane. Go se be ga gagwe le tumelo ya kgonthe goba go se rate Jehofa go ile gwa bonagala kapejana ka ditiro tša gagwe.

25, 26. Jehofa o ile a nea Kaine temošo efe, eupša Kaine o ile a dira’ng?

²⁵ Na Kaine o ile a nyaka go ithuta mohlaleng wa Abele ge a be a bona gore yena o be a sa amogelwe ke Jehofa? Aowa. O ile a hloya ngwanabo o šoro. Jehofa o ile a bona seo se bego se direga ka pelong ya Kaine gomme a leka go mo eletša a sa mo felele pelo. O ile a lemoša Kaine gore tsela ya gagwe e be e lebiša sebeng se segolo, gomme A holofetša go ‘phagamiša’ Kaine ge feela a be a ka fetoša ditsela tša gagwe.​—Gen. 4:6, 7.

²⁶ Kaine o ile a hlokomologa temošo ya Modimo. O ile a kgopela ngwanabo gore a ye le yena nageng. Ge ba le moo Kaine o ile a hlasela Abele gomme a mmolaya. (Gen. 4:8) Ka go re’alo, go ka thwe Abele e bile motho wa pele wa go tlaišetšwa bodumedi, e lego mohwelatumelo wa pele. Le ge a ile a hwa, Jehofa ga se a ka a mo lebala.

27. (a) Ke ka baka la’ng re ka kgodišega gore Abele o tlo tsošwa? (b) Ke ka baka la’ng re ka kgodišega gore re tlo bona Abele ka letšatši le lengwe?

²⁷ Madi a Abele a ile a llela Jehofa Modimo ka tsela ya seswantšhetšo gore a a lefeletše goba gore a phethe toka. Modimo o ile a phetha toka, a otla Kaine yo kgopo ka baka la bosenyi bja gagwe. (Gen. 4:9-12) Sa bohlokwa kudu ke gore pego ya Abele ya tumelo e bolela le rena lehono. Bophelo bja gagwe ka moka​—mohlomongwe nywaga e lekgolo—​e be e le bjo bokopana bakeng sa batho bao ba bego ba phela mehleng yeo, eupša Abele o ile a phela ka tsela e kgahlago Modimo. O hwile a tseba gore o be a amogelwa e bile a ratwa ke Tatagwe wa legodimong, Jehofa. (Baheb. 11:4) Ka gona, re ka kgodišega gore o šireletšegile mogopolong wa Jehofa o ka se lekanywego le selo gomme o letetše go tsošetšwa bophelong lefaseng la paradeise. (Joh. 5:28, 29) Na o tla kopana le yena moo? O ka kopana le yena ge e ba o ikemišeditše go theetša ge Abele a bolela gomme wa ekiša tumelo ya gagwe e kgahlišago.