Raajiiwwan Waaʼee Masiihichaa Dubbataman Yesuus Masiihicha Taʼuu Isaa Mirkaneessuu?
Deebii Kitaaba Qulqulluu
Eeyyee. Yesuus lafa irra yeroo turetti, raajiiwwan ‘Masiihii isa Geggeessaa taʼee’ fi “Fayyisaa addunyaa” taʼe ilaalchisee dubbataman hedduun akka raawwataman godheera. (Daaniʼel 9:25; 1 Yohaannis 4:14) Yesuus erga duʼee booda illee, raajiiwwan waaʼee Masiihichaa dubbataman akka raawwataman gochuu isaa itti fufeera.—Faarfannaa 110:1; Hojii Ergamootaa 2:34-36.
“Masiihii” jechuun maal jechuu dha?
Jechi Afaan Ibrootaa Maashiiyaak (Masiihii) jedhuu fi jechi Afaan Giriikii Kiriistoos (Kiristoos) jedhu “Isa Dibame” jechuu dha. Kanaafuu “Yesuus Kiristoos” jechuun, “Yesuus Isa Dibame” ykn “Yesuus Masiihicha” jechuu dha.
Bara duriitti, yommuu namni tokko aangoo adda taʼe tokkoof dibamu yeroo baayʼee mataa isaa irratti zayitiin ni dhangalaafama ture. (Leewwota 8:12; 1 Saamuʼel 16:13) Yesuus Masiihicha akka taʼuuf Waaqayyoon muudameera, kun immoo aangoo guddaa dha. (Hojii Ergamootaa 2:36) Haa taʼu malee Waaqayyo, Yesuusiin zayitiidhaan utuu hin taʼin hafuura qulqulluudhaan dibe.—Maatewos 3:16.
Raajiiwwan waaʼee Masiihichaa dubbataman nama tokkoo ol irratti raawwatamuu dandaʼuu?
Lakki. Akkuma ashaaraan qubaa tokko nama tokko qofa adda baasee beeksisu, raajiiwwan Kitaaba Qulqulluus Masiihii ykn Kiristoos tokko qofa irratti raawwatamu. Haa taʼu malee, Kitaabni Qulqulluun akeekkachiisa akkana jedhu kenna: “Kiristoosonni sobaa fi raajonni sobaa kaʼanii yoo isaaniif dandaʼame warra filataman illee dogoggorsuuf mallattoowwan guguddaa fi dinqiiwwan ni hojjetu.”—Maatewos 24:24.
Masiihichi gara fuulduraatti mulʼataa?
Lakki. Kitaabni Qulqulluun, Masiihichi sanyii Daawit Mootichaa, isa mootii Israaʼel turee akka taʼu raajii dubbateera. (Faarfannaa 89:3, 4) Haa taʼu malee, galmeen hidda dhalootaa Yihudootaa hamma Daawititti jiru qabate badeera, tarii galmeen kun kan bade yeroo warri Roomaa Dh.K.B. bara 70tti Yerusaalemiin injifatanitti taʼuu dandaʼa. a Yeroo sanaa kaasee, namni kam iyyuu ‘Ani maatii Daawit Mootichaa irraan dhufe’ jedhee mirkanaaʼaa taʼee dubbachuu hin dandaʼu. Faallaa kanaatiin garuu, bara Yesuusitti galmeen hidda dhalootaa qabate waan jiruuf, Yesuus sanyii Daawit taʼuu isaa yommuu dubbatu diinonni isaa illee isa falmuu hin dandaʼan.—Maatewos 22:41-46.
Kitaaba Qulqulluu keessa raajiiwwan waaʼee Masiihichaa dubbataman meeqatu jira?
Raajiiwwan waaʼee Masiihichaa dubbataman hammana jedhanii dubbachuun hin dandaʼamu. Fakkeenyaaf, raajiiwwan waaʼee Masiihichaa ifatti ibsan illee akkaataan itti lakkaaʼaman adda adda dha. Yaanni Isaayyaas 53:2-7 irratti argamu raajiiwwan waaʼee Masiihichaa ibsan hedduu qabateera. Namoonni tokko tokko yaada caqasa kana irra jiru guutummaa isaa akka raajii tokkootti lakkaaʼu taʼa, kaan immoo tokkoon tokkoon isaa raajii akka taʼetti ilaalu taʼa.
Raajiiwwan waaʼee Masiihichaa dubbatamanii fi Yesuus raawwate tokko tokko
Raajii |
Caqasa |
Raawwii |
---|---|---|
Sanyii Abrahaam |
||
Sanyii Yisihaaq ilma Abrahaam |
||
Yihudoota sanyii Israaʼel taʼan irraa dhalata |
||
Sanyii Daawit Mootichaa keessaa dhalata |
||
Durba irraa dhalata |
||
Beetaliheem keessatti dhalata |
||
Amaanuʼel jedhamee waamama b |
||
Maatii hiyyeessa taʼe keessatti dhalata |
||
Erga inni dhalatee booda daaʼimman ni ajjeefamu |
||
Gibxii keessaa waamama |
||
Nama biyya Naazireet jedhamee waamama c |
||
Ergamaan tokko isa dura ergama |
||
Dh.K.B. bara 29tti Masiihii taʼee dibama d |
||
Waaqayyo Ilma isaa akka taʼe beeksisa |
||
Mana Waaqayyootiif ni hinaafa |
||
Misiraachoo ni lallaba |
||
Tajaajilli Galiilaatti raawwatu ifa guddaa kenna |
||
Akkuma Musee dinqii raawwata |
||
Akkuma Musee yaada Waaqayyoo dubbata |
||
Namoota dhukkubsatan hedduu fayyisa |
||
Xiyyeeffannaa ofitti hin harkisu |
||
Namoota cunqurfamanitti gara laafina argisiisa |
||
Haqa Waaqayyoo mulʼisa |
||
Gorsaa Dinqii taʼa |
||
Maqaa Yihowaa labsa |
||
Fakkeenyaan dubbata |
||
Geggeessaa taʼa |
||
Namoonni hedduun isatti hin amanan |
||
Dhagaa gufachiisu taʼa |
||
Namoonni isa tuffatu |
||
Sababii malee jibbama |
||
Harree irra taaʼee injifannoodhaan gara Yerusaalem seena |
||
Ijoolleen isa jajatu |
||
Maqaa Yihowaatiin dhufa |
||
Michuun inni amanu dabarsee isa kenna |
||
Meetii sheeqilii 30n dabarfamee kennama e |
||
Michoonni isaa isa dhiisanii baqatu |
||
Ragaa baatonni sobaan isa irratti ragaa baʼu |
||
Namoota isa himatan duratti ni callisa |
||
Isatti tufama |
||
Mataan isaa ni rukutama |
||
Ni garafama |
||
Namoota isa rukutan of irraa hin ittisu |
||
Bulchitoonni mootummaa isa irratti mariʼatu |
||
Harki isaa fi miilli isaa muka irratti mismaaraan rukutama |
||
Namoonni uffata isaa irratti carraa buufatu |
||
Cubbamootaa wajjin lakkaaʼama |
||
Itti qoosama, ni arrabsama |
||
Cubbamootaaf jedhee dhiphata |
||
Waaqayyo kan isa dhiise fakkaata |
||
Wanti dhangaggaaʼuu fi hadhaaʼu isaaf kennama |
||
Yeroo duʼuuf jedhu ni dheebota |
||
Hafuura isaa imaanaadhaan Waaqayyotti kennata |
||
Lubbuu isaa dabarsee kenna |
||
Cubbuu balleessuuf furii dhiheessa |
||
Lafeewwan isaa hin caban |
||
Ni waraanama |
||
Sooreyyii wajjin awwaalama |
||
Duʼaa ni kaafama |
||
Inni isa ganu bakka buufama |
||
Mirga Waaqayyoo taaʼa |
a Kitaabni Cyclopedia jedhamuu fi Maaklintookii fi Istiroongiin qophaaʼe akkana jedheera: “Galmeen hidda dhalootaa sanyii fi maatii Yihudootaa kan bade Yerusaalem balleeffamuu ishii dura utuu hin taʼin yeroo balleeffamtetti akka ture hin shakkisiisu.”
b Maqaan Afaan Ibrootaa Amaanuʼel jedhu, hiikni isaa “Waaqayyo Nuu Wajjin Jira” jechuu dha; kunis gaʼee Yesuus Masiihicha taʼuudhaan raawwatu akka gaariitti ibsa. Lafa irra jiraachuun isaa fi hojiiwwan isaa Waaqayyo tajaajiltoota isaa wajjin akka jiru argisiisa.—Luqaas 2:27-32; 7:12-16.
c Yaanni “nama biyya Naazireet” jedhu, jecha Afaan Ibrootaa neesar jedhuu fi hiika “latuu” jedhu qabu irraa kan argame taʼuu dandaʼa.
d Duraa duuba yeroo Kitaaba Qulqulluutiin Dh.K.B. barri 29 waggaa Masiihichi itti dhufe taʼuu isaa ilaalchisee odeeffannoo dabalataa argachuuf, mata duree “Raajiin Daaniʼel Dhufaatii Masiihichaa Dursee Kan Dubbate Akkamitti?” jedhu ilaali.
e Raajiin kun kitaaba Zakkaariyaas keessatti kan argamu taʼus, Maatewos inni barreessaa Kitaaba Qulqulluu taʼe ‘karaa Ermiyaas raajichaa akka dubbatame’ ibseera. (Maatewos 27:9) Kun kan taʼe kitaabni Ermiyaas yeroo tokko tokko kutaa Kitaaba Qulqulluu “Raajota” jedhamu keessatti jalqaba irra waan kaaʼamuuf taʼuu hin oolu. (Luqaas 24:44) Maatewos yeroo “Ermiyaas” jedhu kitaaba Zakkaariyaas dabalatee guutummaa kitaaba raajotaa argisiisuuf taʼuu hin oolu.