ਜੋਤਸ਼-ਵਿਦਿਆ: ਕੁਝ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇ ਜਨਮ ਵੇਲੇ ਗ੍ਰਹਿ ਜਿਸ ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਤੋਂ ਤੈਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਆਪਣਾ ਭਵਿੱਖ ਜਾਣਨ ਲਈ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਆਪਣਾ ਰਾਸ਼ੀ-ਫਲ ਦੇਖਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਉਹ ਉਸ ਮੁਤਾਬਕ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਸਫ਼ਲ ਹੋਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਬੁਰਾ ਨਾ ਹੋਵੇ।

ਵਾਸਤੂ-ਸ਼ਾਸਤਰ: ਕੁਝ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਘਰ ਨੂੰ ਵਾਸਤੂ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਘਰ ਵਿਚ ਸੁੱਖ-ਸ਼ਾਂਤੀ ਹੋਵੇਗੀ। *

ਜਠੇਰਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ: ਕੁਝ ਲੋਕ ਜਠੇਰਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਸ ਦੇਣ। ਵੀਅਤਨਾਮ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਵੈਨ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, “ਮੈਂ ਮੰਨਦੀ ਸੀ ਕਿ ਜਠੇਰਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇਗਾ।”

ਪੁਨਰ-ਜਨਮ: ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਦੁਬਾਰਾ ਜਨਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਜੀਵਨ-ਮਰਨ ਦਾ ਚੱਕਰ ਇੱਦਾਂ ਹੀ ਚੱਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੋ ਵੀ ਚੰਗਾ ਜਾਂ ਮਾੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਡੇ ਪਿਛਲੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਫਲ ਹੈ।

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਅੰਧ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ। ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਲੋਕ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਦਿਖਾ ਕੇ, ਰਾਸ਼ੀ-ਫਲ ਦੇਖ ਕੇ, ਟੇਵੇ ਬਣਾ ਕੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਤੋਤਿਆਂ ਤੋਂ ਕਾਰਡ ਚੁਕਾ ਕੇ ਭਵਿੱਖ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਦਾਂ ਕਰ ਕੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੱਲ੍ਹ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਕੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ’ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਖ਼ੁਸ਼ ਹਨ? ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ?

ਵੀਅਤਨਾਮ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਾਓ * ਦੀ ਮਿਸਾਲ ’ਤੇ ਗੌਰ ਕਰੋ। ਘਰ ਵਿਚ ਸੁੱਖ-ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ, ਫੇਂਗ-ਸ਼ੁਈ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਜਠੇਰਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ। ਪਰ ਕੀ ਉਹ ਸਫ਼ਲ ਹੋਇਆ? ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, “ਮੇਰਾ ਬਿਜ਼ਨਿਸ ਠੱਪ ਹੋ ਗਿਆ, ਮੈਂ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ, ਮੇਰੇ ਘਰ ਵਿਚ ਲੜਾਈ-ਝਗੜਾ ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ ਤੇ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ।”

ਤਾਈਵਾਨ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਚੁੰਗਮਿਨ ਵੀ ਜੋਤਸ਼-ਵਿਦਿਆ, ਪੁਨਰ-ਜਨਮ, ਕਿਸਮਤ ਅਤੇ ਫੇਂਗ-ਸ਼ੁਈ ’ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਨਾਲੇ ਉਹ ਜਠੇਰਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ ਸੋਚ-ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਆਪਸ ਵਿਚ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀਆਂ। ਕੋਈ ਕੁਝ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਕੁਝ। ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਅਕਸਰ ਗ਼ਲਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਾਲੇ ਜਿੱਥੋਂ ਤਕ ਪੁਨਰ-ਜਨਮ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਜੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਯਾਦ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਵਿਚ ਕੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਕਿੱਦਾਂ ਸੁਧਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂਕਿ ਅਗਲੇ ਜਨਮ ਵਿਚ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇ?”

ਹਾਓ, ਚੁੰਗਮਿਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜਠੇਰਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ, ਪੁਨਰ-ਜਨਮ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਨਣ ਅਤੇ ਗ੍ਰਹਿ ਤੇ ਕਿਸਮਤ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਭਵਿੱਖ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਤਾਂ ਕੀ ਇਸ ਦਾ ਇਹ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਵਧੀਆ ਭਵਿੱਖ ਪਾਉਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਕਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ?

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਧੀਆ ਭਵਿੱਖ ਪਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਪੜ੍ਹਾਈ-ਲਿਖਾਈ ਕਰਨੀ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਕੀ ਵਾਕਈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ? ਆਓ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਸੁਣੀਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਦਾਂ ਲੱਗਦਾ ਸੀ।