Salitaen so Salita na Dios Tekep na Inkakpel

“Onla ka, manpropeta ka ed baley ko.”​—AMOS 7:15.

1, 2. Siopa si Amos, tan anto so ipaparungtal na Biblia nipaakar ed sikato?

 LEGAN a mibibiang ed ministeryo, sakey a tasi nen Jehova so akaabet na sakey a saserdote. Oniay inkelyaw na saserdote: ‘Tunda ka lan manpulong! Taynan ka’d sayan lugar!’ Antoy ginawa na saman a tasi? Kasin inunor to so niganggan ed sikato, odino intultuloy ton sinalita a makpel so salitay Dios? Naamtaan yo so ebat lapud inkurit na satan a tasi iray naeksperiensya to ed sakey a libro ya inngaran ed sikato. Satan so libro ed Biblia ya Amos. Balet, sakbay tayon naamtaan a nagkalalo so nipaakar ed impakaabet ed satan a saserdote, konsideraen tayo ni so impormasyon nipaakar ed kipapasen nen Amos.

² Siopa si Amos? Kapigan tan iner so nambilayan to? Naromog tayo iray ebat ed saratan a tepet diad Amos 1:1, ya onia so nabasa tayo: “Saray salita nen Amos, a sikato so wala nensaman ed saray pastol ed Tekoa, a sikato so akanengneng nipaakar ed Israel dia ed saray agew nen Uzias [ya] ari ed Juda, tan dia ed saray agew nen Jeroboam ya anak a laki nen Joas [ya] ari ed Israel.” Si Amos et residente na Juda. Say baley to et diad Tekoa, 16 a kilometro ed abalaten na Jerusalem. Sikato so nambilay diad kasampotan na koma-siam a siglo K.K.P. sanen nanuley si Arin Uzias ed Juda tan si Arin Jeroboam II diad samploran-tribu na panarian na Israel. Si Amos so managkomponi na saray karnero. Diad tua, ibabaga na Amos 7:14 a sikatoy aliwa lambengat a ‘bantay na pulok’ noagta ‘manaalila met na saray kiew a sikomoro.’ Kanian walay panaon ed loob na sakey a taon a sikato so mankikimey bilang umaani. Sikato so managkutar na saray bunga na igos. Saya so gagawaen pian maples iratan a naluto. Makapakesaw itan a kimey.

“Onla Ka, Manpropeta Ka”

3. Panon a say pakaaral nipaakar ed si Amos so ontulong ed sikatayo sano liknaen tayon ag-itayo kualipikado a mangipulong?

³ Si Amos so masimoon ya angikuan: “Aliwa ak nensaman a propeta, tan aliwa ak met ya anak na propeta.” (Amos 7:14) Sikato so aliwan anak na propeta nisay impasal bilang propeta. Balet, diad amin a totoo ed Juda, si Amos so pinili nen Jehova a manumpal ed kimey To. Diad saman a panaon et agpinili na Dios so sakey a mabiskeg ya ari, makabat a saserdote, odino mayaman a pangulo. Saya so mangibangat ed sikatayo na makapaseguron leksion. Nayarin andian itayo na atagey a kipapasen ed sekular odino pormal ya edukasyon. Balet nepeg tayo kasin liknaen ya ag-itayo kualipikado a mangipulong ed salita na Dios? Andin balot! Si Jehova so manginlong ed sikatayo a mangiyabawag ed mensahe to​—anggan diad mairap iran teritorya. Lapud satan  so eksakton ginawa nen Jehova parad si Amos, magmaliw a makaibangat ed amin a manpipilalek a mansalita ed salitay Dios tekep na inkakpel so pangonsidera ed alimbawan impanengneng na satan a makpel a propeta.

4. Akin a mairap parad si Amos so manpropesiya ed Israel?

⁴ Ingganggan nen Jehova si Amos: “Onla ka, manpropeta ka ed baley ko ya Israel.” (Amos 7:15) Satan so mairap ya asainmin. Diad saman a panaon, nanggayagaan na samploran-tribu a panarian na Israel so deen, kaligenan, tan aligwas ed materyal. Dakel so nampagawa na ‘saray ayaman parad panaon na ambetel’ ontan met ed ‘saray ayaman parad panaon na tiagew,’ ya aliwan ordinaryon laryo, noagta mablin ‘bato.’ Arum so walaan na elegante a muebles a naukitan na garing (ivory) tan naninum ira na alak a nanlapu ed ‘makapalikliket ya ubasan.’ (Amos 3:15; 5:11) Bilang resulta, dakel a totoo so agmananginunang. Diad tua, say teritoryan niasain ed si Amos so mipadpara ed teritorya a pankikimeyan na arum ed sikatayo diad ministeryo.

5. Anto iray agmakatunongan a bengatla a gagawaen na pigaran Israelita?

⁵ Aliwan makapuy parad saray Israelita a nawalaan na materyal a kaykayarian. Balet, arum ya Israelita so mantitipon na kaykayamanan diad masaol iran paraan. Saray mayaman so ‘mangaapos ed duruka’ tan ‘mamapairap ed saray naukolan.’ (Amos 4:1) Saray maimpluensyan negosyante, uko-ukom, tan saray saserdote so nannononong ed panagkatkat ed saray duruka. Pawilen tayo pa so apalabas tan imanoen tayo no anto so gagawaen na sarayan totoo.

Asumlang so Ganggan na Dios

6. Panon so impanganamot na saray Israelitan negosyante ed arum?

⁶ Unona et onla itayo ed tindaan. Sarayan masaol a negosyante et ‘pinamelag da so efa’ tan ‘pinabelat da so siklo,’ ya inlako da ni ingen so “taep na trigo.” (Amos 8:5, 6) Sinaol na saray negosyante iray suki ra ed sukat na ilalako ra, tan atagtagey so presyo, tan abebbeba so kalidad na saratan. No naanamot la na saray negosyante iray mairap-bilay anggad punton manpairap la ra, sarayan pakaskasi so kinaukolan a mangilako ed inkasikara bilang ariripen. Insan, sikara so saliwen na saray negosyante diad presyo na “sankatupag a sapin” odino sandalyas. (Amos 8:6) Isipen pa labat! Saratan a maagum a negosyante so angipasen ed saray kapara ran Israelita a singa bili labat na sandalyas! Agaylan makapabaing parad saray mankaukolan, tan agaylan isusumlang ed Ganggan na Dios! Ingen ta seselebraan met na saratan a negosyante so “sabaton.” (Amos 8:5) On, sikara so relihyoso balet ta akinpaway lambengat.

7. Panon a nagmaliw a posible parad saray Israelitan negosyante so panumlang ed Ganggan na Dios?

⁷ Panon ya apaliisan na saray negosyante so dusa diad impanumlang da ed Ganggan na Dios, a: “Nepeg mo ya aroen so kaparam a too unong ed sikan dili”? (Levitico 19:18) Tinmalona ira lapud saramay nepeg komon ya angipaakseb na Ganggan​—saray uko-ukom​—et kakomplot da. Diad wangalan na syudad, a ditan uusayen iray kaso, saray uko-ukom so ‘mangaala na pasuksok tan isisipa da iray naukolan.’ Imbes a salimbengan da iray naukolan odino mairap-bilay, saray uko-ukom so angitapat ed sikara lapud pasuksok. (Amos 5:10, 12) Kanian saray uko-ukom met so mangibabaliwala ed Ganggan na Dios.

8. Anton kondukta so imbaliwala na saray mauuges a saserdote?

⁸ Kaleganan ni, anto so betang na saray saserdote na Israel? Pian naamtaan, nepeg tayon imanoen so sananey nin lugar. Imanoen no antoran kasalanan so inabuloyan na saray saserdote ‘diad abung na saray dirios da’! Panamegley nen Amos, inkuan na Dios: “Sakey a laki pati si ama to nampadpara ra a linmoob ed sakey lanlamang a marikit, pian dumsisan da so masanto a ngaran ko.” (Amos 2:7, 8) Isipen pa itan! Say Israelitan ama tan say anak ton laki so akigawaan na seksual ya imoralidad ed parehon balangkantis ed templo. Tan saramay mauuges a saserdote so mangibabaliwala ed ontan ya imoralidad! ​—Levitico 19:29; Deuteronomio 5:18; 23:17.

9, 10. Antoran impakasumlang ed Ganggan na Dios so agawa na saray Israelita, tan anto natan so pipadparaan na saratan?

⁹ Diad panutukoy ed arum nin makasalanan a kondukta, inkuan nen Jehova: “Et ondukol ira ed abay na balang sakey ya altar ed tapew na saray  kawes a nisanla: tan oninum ira ed abung na [dirios da] na alak na saray dinusa.” (Amos 2:8) On, saray saserdote tan totoo ed inkalapagan so angibaliwala met ed ganggan a nikurit ed Exodo 22:26, 27, ya angibagan say kawes ya inala bilang samba so kaukolan ya ipawil sakbay ya onsirunget. Imbes, inusar da itan bilang ules a panilak-ilakan legan a manpoponsia tan maniinum ira parad saray palson dirios da. Tan saray multan kinatkat da ed saray mairap-bilay et insaliw da na alak ya inumen da diad palso iran relihyoson piesta. Agaylay inkasipa ra manlapud basbas na puron panagdayew!

¹⁰ Saray Israelita so andi-baing ya anumlang ed duaran sankabalegan a nidatak a Ganggan, salanti, aroen si Jehova tan aroen so kaparan too. Imbaki sirin na Dios si Amos pian kondenaen ira lapud agda impanmatoor. Natan, saray nasyon na mundo, a kalaktip iramay kabiangan na Kakristianoan, so mangipapatnag ed mauges a kipapasen na kadaanan ya Israel. Anggaman onaasenso so arum a totoo, dakel ni so maniirap ed pinansyal tan naaapektoan ed emosyon lapud imoral iran agamil na agmatua iran lider na angkakabaleg a negosyo, politika, tan palson relihyon. Balet mapaga si Jehova ed saramay maniirap tan napapakiwas a mananap ed sikato. Kanian, impabtang to ed saray kaplesan a lingkor to so makpel a panangipulong ed salita to a singa ginawa nen Amos.

11. Anto so naaralan tayo ed alimbawa nen Amos?

¹¹ Lapud pampadparaan na kimey tayo tan say kimey nen Amos, nagunggonaan itayon maong diad pangonsidera ed alimbawa to. Diad tua, ipapanengneng nen Amos ed sikatayo (1) no anto so nepeg tayon ipulong, (2) no panon so pampulong tayo, tan (3) no akin ya agnapatunda na saray sumusumpa so panagpulong a kimey tayo. Sansakeyen tayon usisaen irayan punto.

No Panon Tayon Aligen si Amos

12, 13. Panon ya impatnag nen Jehova a sikatoy ag-apaliket ed saray Israelita, tan anto so inkiwas da?

¹² Bilang saray Tasi nen Jehova, iyaapasakey tayoy Makristianon ministeryo tayo diad panangipulong ed Panarian tan panaggaway-babangatan a kimey. (Mateo 28:19, 20; Marcos 13:10) Anggaman kuan, ipapaimano tayo met iray pasakbay na Dios, a singa inyabawag met nen Amos ya itarok nen Jehova so ambelat a panangukom ed saray marelmeng. Singa bilang, ipapabitar na Amos 4:6-11 ya aminpigapigan impaamta nen Jehova so agto panliket ed Israel. Inikdan nen Jehova so totoo na ‘kakulangan ed tinapay,’ ‘pinokpokan to so uran ed sikara,’ indapo to ed sikara so “kebet tan boot,” tan imbaki to ed sikara so “salot.” Kasin saraya so amakiwas ed Israel pian magbabawi? “Agkayo pinmawil ed siak,” so inkuan na Dios. On, si Jehova so aminpigapigan impulisay na saray Israelita.

¹³ Dinusa nen Jehova iray agmagbabawin Israelita. Unona, akaawat ira na mapropetikon pasakbay. Mitunosan ed saya, inyabawag a mismo na Dios: “Anggapo naani gawaen nen Katawan a Jehova, ya agnaani nipuyan so inamot to ed saray aripen to a propeta.” (Amos 3:7) Imparungtal na Dios ed si Noe ya onsabi so Delap tan binilin ton mangiyabawag na pasakbay. Mipadpara, imbaga nen Jehova ed si Amos a mangiter na kaunoran a pasakbay. Makapaermen, imbaliwala na Israel so mensahe na Dios tan ag-ira kinmiwas ed manepeg a paraan.

14. Antoray piulibayan na panaon nen Amos ed panaon tayo?

¹⁴ Seguradon onabobon kayo a walaray makatantandan piulibayan na panaon nen Amos ed panaon tayo. Impasakbay nen Jesu-Kristo a dakel a desyang so nagawa legan na panaon na anggaan. Impasakbay to met so sankamundoan a panagpulong. (Mateo 24:3-14) Balet singa ed panaon nen Amos, maslak a totoo natan so mangibabaliwala ed saray tanda na panaon ontan met ed mensahe na Panarian. Saray pansumpalan na saratan ya indibidual so mipadpara ed saramay inkidungetan na agmagbabawin Israelita. Onia so impasakbay nen Jehova ed sikara: “Manparaan ka ya onabet ed Dios mo.” (Amos 4:12) Nabet da so Dios diad impakaeksperiensya ra ed ambelat a panangukom to sanen kinonkesta ira na Asiryano. Natan, sayan agmaridios a mundo so ‘miabet ed Dios’ diad Armagedon. (Apocalipsis 16:14, 16) Ingen, anggad mantutultuloy ni so panaanos nen Jehova, pasakbayan tayo so dakel a totoo anggad posible: “Anap yo si Jehova, et manbilay kayo naani.”​—Amos 5:6.

 Kidunget ed Isusumpa a Singa si Amos

15-17. (a) Siopa si Amasias, tan panon so inkiwas to ed saray panangiyabawag nen Amos? (b) Antoray akusasyon nen Amasias sumpad si Amos?

¹⁵ Naalig tayo si Amos ya aliwa lambengat ed no anto so ipulong tayo noagta no panon itayon manpulong. Nipabitar itan a katuaan diad kapitulo 7, a ditan tayo nabasa so nipaakar ed saserdote ya asalambit ed gapo na sisingbaten tayo. Sikato si “Amasias a saserdote ed Betel.” (Amos 7:10) Say syudad na Betel so sentro na apostatan relihyon na Israel, a mangilalanor ed panagdayew ed kilaw a baka. Kanian si Amasias so sakey a saserdote na relihyon na bansa. Anto so reaksion to ed makpel iran panangiyabawag nen Amos?

¹⁶ Oniay inkuan nen Amasias ed si Amos: “O sika managnengneng, onla ka, ontaynan ka ed dalin na Juda, tan kanen mod’man so tinapay, tan manpropeta kad’man. Balet agka la komon manpropeta ed Betel; ta sikato so kawalaan na santuaryo na ari, tan sikato so abung na maari.” (Amos 7:12, 13) Singa inkuan nen Amasias a: ‘Sempet ka la! Wala lay relihyon mi.’ Sinali to met a sugsogan so gobierno pian sebelan iray kimey nen Amos, ya inkuan to ed si Arin Jeroboam II: “Si Amos inmalagey ya ontunganga sumpa ed sika dia ed pegley na abung na Israel.” (Amos 7:10) On, inakusaan nen Amasias si Amos na panagliput! Inkuan to ed ari: “Onia so kuan nen Amos, si Jeroboam ompatey naani ed kampilan, et say Israel ag-onlaron [odino, maseguro a] nipaway naani ed baley to ya adakep.”​—Amos 7:11.

¹⁷ Diad saratan a salita, pinantetekep nen Amasias so taloran makapalikdon balikas. Inkuan to: “Onia so kuan nen Amos.” Ingen, agbalot imbaga nen Amos a sikato so nanlapuan na propesiya. Imbes, sikato so lawas angibagan: “Onia so kuan nen Jehova.” (Amos 1:3) Si Amos so naakusaan met a mangibabagan: “Si Jeroboam ompatey naani ed kampilan.” Balet, unong a nikurit ed Amos 7:9 et onia so impropesiya nen Amos: “[Siak, Jehova] onalagey ak naani ya akakampilan a sumpa ed abung nen Jeroboam.” Impasakbay na Dios a satan a desyang so onsabi ed “abung” nen Jeroboam, saray kapolian to. Niarum ni, aakusaan nen Amasias si Amos a  mangibabagan: ‘Say Israel so maseguro a nadakep.’ Balet impropesiya met nen Amos a siopaman ya Israelita ya ompawil ed Dios so mangawat na saray bendisyon. Malinew, angusar si Amasias na pikewet iran impormasyon diad gunaet ton nagamoran so autorisadon pangisebel ed panagpulong a kimey nen Amos.

18. Antoray pampadparaan na saray metodo ya inusar nen Amasias tan saramay uusaren na saray klerigo natan?

¹⁸ Kasin naimano yo so mabitar iran pipadparaan na saray metodon inusar nen Amasias tan saraman so uusaren na saray onsusumpa ed totoo nen Jehova natan? No panon a sasalien a patundaen nen Amasias si Amos, ontan met a saray papari, obispo, tan saray patriarka ed panaon tayo so manasalin manebel ed panagpulong a kimey na saray lingkor na Dios. Sililingon inakusaan nen Amasias si Amos na panagliput. Natan, walaray klerigo a sililingo met a mangaakusa ed saray Tasi nen Jehova a sesga ira ed kaligenan na nasyon. Tan no panon a kinmerew na tulong si Amasias ed ari pian taloen si Amos, ontan met iray klero ya onkekerew na tulong ed mapolitika iran kaalyansa ra pian pasegsegangen iray Tasi nen Jehova.

Agnapatunda na Saray Onsusumpa so Panagpulong a Kimey Tayo

19, 20. Panon so inkiwas nen Amos ed isusumpa nen Amasias?

¹⁹ Anto so reaksion nen Amos ed insumpa nen Amasias? Unona, oniay inkerew nen Amos ed saserdote: “Kuan mo, Agka manpropeta na sumpa ed Israel.” Tampol ya imbalikas na makpel a propeta na Dios iray salitan maseguron aglabay a dengelen nen Amasias. (Amos 7:16, 17) Agtinmalaw si Amos. Agaylan abig ya alimbawa parad sikatayo! No nipaakar ed pangiyabawag ed salitay Dios, agtayo sunggayen so Dios, anggan diad saray daldalin a ditan et saray modernon-agew ya Amasias so mangisasagyat na maruksan panamasegsegang. Singa si Amos, itutultuloy tayon iyabawag: “Onia so kuan nen Jehova.” Tan agbalot napatunda na saray onsusumpa so panagpulong a kimey tayo, lapud say “lima na Katawan” et walad sikatayo.​—Gawa 11:19-21.

²⁰ Amta la nen Amasias ya anggapoy kakanaan na saray pamapagyaw to. Impaliwawa la nen Amos no akin ya anggapoy anggan sakey ed dalin a makapatunda ed pansasalita to​—tan satan so komatlon punto a singbaten tayo. Unong ed Amos 3:3-8, inusar nen Amos iray nantutumbokan a tepet tan ilustrasyon pian ipanengneng ya amin a nagagawa et walaay sengegan. Insan, sikatoy angusar na panangiyaplika: “Inmengak so leon; siopa so ag-antakot? Si Katawan a Jehova nansalita; siopa naani so agmanpropeta?” Diad arum a panangibaga, ibabaga nen Amos ed saray ondedengel ed sikato: ‘No panon ya agyo napaliisay ontakot sano narengel yoy panaglem na leon, ontan met ya agko nayarian ya itundan ipulong so salitay Dios, lapud nadngel ko so ganggan nen Jehova a gawaen ko itan.’ Say maridios a takot, odino aralem a panamagalang ed si Jehova, so amakiwas ed si Amos a mansalita.

21. Panon so ikiwas tayo ed ganggan na Dios ya ipulong tayo so maong a balita?

²¹ Narerengelan tayo met so ganggan nen Jehova a manpulong. Anto so reaksion tayo? Singa si Amos tan saray inmuunan patumbok nen Jesus, makpel tayon iyaabawag so salita nen Jehova panamegley na tulong To. (Gawa 4:23-31) Ag-itayo napatunda na panamasegsegang ya isusugsog na saray onsusumpa nisay agpangingalngalep na saray pupulongan tayo. Diad pangipapanengneng da na seseg a singa ed si Amos, saray Tasi nen Jehova ed interon mundo so napapakiwas a mantultuloy a mangiyabawag ed maong a balita tekep na inkakpel. Walaan itayo na responsabilidad a mamasakbay ed totoo nipaakar ed onsabin panangukom nen Jehova. Anto so lalanoren na satan a panangukom? Naebatan itan a tepet diad ontumbok ya artikulo.

Panon Yon Ebatan?

• Diad antoran kipapasen a sinumpal nen Amos so kimey ya inter ed sikato na Dios?

• Singa si Amos, anto so nepeg tayon ipulong?

• Tekep na anton awawey a nepeg tayon gawaen so panagpulong a kimey?

• Akin a saray onsusumpa so agmakaamper ed panagpulong a kimey tayo?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 10]

Pinili na Dios si Amos, say manag-asikaso na saray igos, pian sumpalen so kimey To

[Saray litrato ed pahina 13]

Singa si Amos, kasin makpel yon iyaabawag so mensahe nen Jehova?