1, 2. Akin et agtayo nepeg ya tetelen si Jehova ed saray problemad mundo? Iyilustra.

IYAN tayon walay asawam tan maliket so pamilya yo. Balet sakey agew, asabian mon magulogulo so abung yo. Aderal-deral iray kagawaan tan apisit-pisit iray plato diad kusina. Singa dinalan na bagyo so abung yo. Ibagam kasin, “Akin et oniay ginawa nen asawak?” Odino say ibagam et, “Siopa kasi nanggawad saya?” Seguradon amay komaduan tepet so naisip mo. Akin? Ta antam ya imposiblin gawaen itan na asawam.

² Say mundo tayo natan et aderal lapud polusyon, krimen, tan imoralidad. Naaralan tayod Biblia ya imposiblin si Jehova so sengegan na sarayan problema. Pinalsa to iyan planeta pian magmaliw ya marakdakep a paraiso. (Gen. 2:8, 15) Si Jehova et maaron Dios. (1 Juan 4:8) Naaralan tayo met ed Biblia no siopan talagay sengegan na kairapan—anggapoy arum noag si Satanas a Diablo, say “manuley na mundo.”—Juan 14:30; 2 Cor. 4:4.

3. Panon ya napikewet so panagnonot tayo?

³ Balet, agtayo natetel si Satanas ed amin a problema tayo. Akin? Lapud arum ed saray problema tayo et resulta met na mismon lingo tayo. (Basaen so Deuteronomio 32:4-6.) Balet anggano amta tayo itan, no maminsan et napikewet so panagnonot tayo lapud imperpekto itayo. Makapuy so resulta to ’tan. (Uli. 14:12) Imbes ya tetelen tayoy sarili tayo odino si Satanas no walay problema, ompan si Jehova lay tetelen tayo. Ompan ‘onsanok tayo ni ingen ed si Jehova.’—Uli. 19:3.

4, 5. Panon ya say sakey a Kristiano et ‘onsanok ed si Jehova’?

⁴ Talaga ta’n posible ya onsanok tayod si Jehova?  Diad tua, anggapoy kana no ontay gawaen tayo. (Isa. 41:11) Wala kasi pankaabigan to ’tan? Imbaga na sakey a makata: “Anggapoy laban mod Dios.” Ompan agtayo met ibabalikas so reklamo tayod si Jehova. Balet ibabaga na Uliran 19:3 ya “say inkaatiw na too paugesen to so dalan to; et say puso to onsanok a sumpa ed Jehova.” On, nayarin say sakey a too et onsanok ed Dios diad puso to. Agto iya naliklikas. Posiblin sikatoy manem-em na sakit na linawa ed Dios. Lapud satan, ompan onarawi lad kongregasyon odino agto la suportaan so amin ya uksoyan ed panagdayew ed si Jehova.

⁵ Anto ray sengegan ya posiblin ‘onsanok tayod si Jehova’? Panon tayon napaliisan itan ya patit? Importantin naamtaan iray ebat ed saratan ya tepet. Nalalanor so mismon relasyon tayod Dios a Jehova!

6, 7. Akin et ginmapon nanreklamod si Jehova iray Israelita nen panaon nen Moises?

⁶ Anto ray sengegan ya say puso na matoor a lingkor nen Jehova et manreklamo sumpad Dios to? Aralen tayo so limaran rason tan nengnengen tayo ray alimbawad Biblia no panon ya apatitan iray arum nensaman.—1 Cor. 10:11, 12.

⁷ Naimpluensyaan itayo na negatibon ibabaga na arum. (Basaen so Deuteronomio 1:26-28.) Kakkayarin nibulos iray Israelita ed impangaripen na Ehipto. Mamilagron angidapo si Jehova na samploran salot ed Ehipto tan pinatey to so Faraon tan saray sundalo to ed Ambalangan Dayat. (Exo. 12:29-32, 51; 14:29-31; Sal. 136:15) Akaparaan lan onloob iray Israelita ed Insipan a Dalin. Balet, ginmapo ran nanreklamod si Jehova. Akin et kinmapuy so pananisia ra? Lapud negatibon report na arum ed saramay imbakin man-espiya ed Canaan. (Num. 14:1-4) Antoy resulta? Agnaabuloyan ya onloob so interon henerasyon ed Insipan a Dalin. (Deu. 1:34, 35) Kasin no maminsan et aabuloyan tayon onkapuy so pananisia tayo lapud negatibon ibabaga na arum tan manreklamo tayo met lad saray gagawaen nen Jehova?

8. Akin et tinetel na saray Judio si Jehova nen panaon nen Isaias?

⁸ Nayarin nadismaya tayo lapud trahedya tan kairapan. (Basaen so Isaias 8:21, 22.) Mair-irap so situasyon na saray Judio nen panaon nen Isaias. Apaliberan ira na kalaban. Ngalngali anggapoy naakan. Dakel so nanaerasan. Balet mas grabe problema dad espiritual. (Amos 8:11) Imbes ya onkerew iray tulong ed si Jehova pian nasarag da ray irap, ‘inayew’ day ari da tan say Dios da. On, tinetel day Jehova ed saray problema ra. No wala ray nagawan trahedya o arum nin problema, kasin diad puso tayo et singa tayo ibabagan, ‘Kulaan nen Jehova nen kakkaukolan ko?’

9. Akin et aliway panmoria na saray Israelita nen panaon nen Ezequiel?

⁹ Agtayo amta so amin a detalye. Nen panaon nen Ezequiel, inisip na saray Israelita ya “aliwan maptek” iray gagawaen nen Jehova anta agda amtay amin a detalye. (Eze. 18:29) Singa da uukomen so Dios, ya inisip dan mas maong ira nen say si Jehova tan sikatoy huhusgaan da base ed limitadon pakatalos dad nagagawa. No bilang ta agtayo tanton natatalosan so sakey ya salaysay ed Biblia odino saray nagagawad bilay tayo, kasin diad puso tayo et liknaen tayon aliwan patas si Jehova?—Job 35:2.

10. Panon ya naalig na sakey ya too so makapuy ya alimbawa nen Adan?

 ¹⁰ Itetetel tayod arum iray mismon kasalanan tan lingo tayo. Say inmunan too ya si Adan et tinetel toy Dios ed ginawa ton kasalanan. (Gen. 3:12) Ginagala nen Adan ya ag-unorey ganggan na Dios anggano amta toy pansumpalan to, balet siansia nin tinetel toy Jehova. Singa to imbagan mauges so biin inter nen Jehova ed sikato. Manlapu lad saman, dakel so mangaalig ed si Adan—itetetel dad Dios so lingo ra. Tepetan tayo sirin so sarili tayo, ‘Kasin lapud pakakadismayak ed saray lingok et kuestionen ko la ray estandarte nen Jehova?’

11. Antoy naaralan tayod si Jonas?

¹¹ Magmamaliw ti’ lan makasarili. Ag-aliketay propetan Jonas sanen kinasian nen Jehova so Ninive. (Jon. 4:1-3) Akin? Say pakalikna to et abaibaingan ta ag-agawa imay impropesiya to ya naderal itan a syudad. Imbes ya kasian nen Jonas iray taga Ninive ta nagbabawi ra, mas importantid sikatoy reputasyon to. Posible kasin magmamaliw ti’ lan makasarili kanian ‘onsanok tayod si Jehova’ ta anggad natan et agmet ni sinmabi so anggaan? No bilang ta pigaran dekada ti’ lan ipupulong ya asingger lay agew nen Jehova, kasin isipen tayo ya ‘matantan si Jehova ed saray sipan to’ sano babalawen itayo na arum lapud pangipapasabi tayod mensahe na Biblia?—2 Ped. 3:3, 4, 9.

12, 13. No nalilikas tayon kukuestionen la na puso tayo so arum ya gagawaen nen Jehova, antoy agtayon balot papaulyanan?

¹² Panon to no nalilikas tayon kukuestionen la na makasalanan a puso tayo so arum ya gagawaen nen Jehova? Tandaan ya makapuy itan. Oniay patalos na arum a bersion na Biblia ed Uliran 19:3: “Wala ray totoon nadederal lapud inkakulang-kulang da, insan da tetetelen so Katawan.” (Maung a Balita) Legan tayon iisipen itan, aralen tayoy limaran makatulong  pian agtayon balot itetel ed si Jehova iray problema tayod bilay.

¹³ Agmo papaulyanan so relasyon mod si Jehova. Napaliisan tayoy onsanok ed Dios no mansiansia itayon maapit ed sikato. (Basaen so Uliran 3:5, 6.) Kaukolan tayoy manmatalek ed si Jehova. Ontan met, agtayo komon makasarili odino say pakanengneng tayod sarili tayo et marundunong. (Uli. 3:7; Ecl. 7:16) Diad ontan et agtayo teteley Jehova no wala ray nagawan mauges.

14, 15. Antoy makatulong pian ag-itayo naimpluensiaan na negatibon ibabaga na arum?

¹⁴ Agmo aabuloyan ya naimpluensiaan kay negatibon ibabaga na arum. Dakel pay rason pian manisia iray Israelita nen panaon nen Moises ya talagan iter ed sikara nen Jehova so Insipan a Dalin. (Sal. 78:43-53) Balet nen negatibo so inreport na samploran espiya, “agda ninodnonot so lima to.” (Sal. 78:42) No dalepdepen tayo ray ginawa nen Jehova tan nodnonoten so amin ya kamaongan to, ombiskeg so relasyon tayod sikato. Bilang resulta, agtayo manem-em na sakit na linawad si Jehova anggano negatibo so ibabaga na arum.—Sal. 77:11, 12.

¹⁵ Panon to no negatibo so pakanengneng tayod saray agagi? No ontan, naapektoan so relasyon tayod si Jehova. (1 Juan 4:20) Sanen nanmeremere iray Israelita ed inkasaserdote nen Aaron, parad si Jehova et sikaton mismo so nanrebeldian da. (Num. 17:10) Kanian no kukuestionen tayo ray uusaren nen Jehova ya mangidaulod organisasyon tod dalin, si Jehova a mismo so kukuestionen tayo.—Heb. 13:7, 17.

16, 17. Antoy nepeg tayon tandaan no wala ray problema tayo?

¹⁶ Tandaan ya aliwan si Jehova so panlalapuan na problema tayo. Nen panaon nen Isaias, anggano tinaynan na saray Israelita si Jehova, siansia nin labay To ran tulongan. (Isa. 1:16-19) Anggan antoy problema tayo, amta tayon mangiyaansakit si Jehova tan labay to tayon tulongan. (1 Ped. 5:7) Diad tua, impromisa ton pabiskegen to itayo pian makapansungdo tayo.—1 Cor. 10:13.

¹⁷ No maniirap tayo lapud ag-inkahustisya—a singa agawad matoor ya si Job—tandaan tayon aliwan si Jehova so sengegan na satan. Kabusol nen Jehova so ag-inkahustisya, tan inaro toy inkatunong. (Sal. 33:5) Komon ta singa si Elihu ya kaaro nen Job et bidbiren tayon: “Arawi ed Dios, a sikato manggawa na karelmengan, tan ed Makapanyarin-amin, a manggawa na inkauges.” (Job 34:10) Aliwan si Jehova so panlalapuay problema, imbes, say iiter tod sikatayo et “amin a maong a regalo tan amin ya ayadyarin langkap.”—Sant. 1:13, 17.

18, 19. Akin ya agtayon balot panduaruwaan si Jehova? Iyilustra.

¹⁸ Agbalot panduaruwaan si Jehova. Perpekto so Dios, tan mas atagey so kanonotan to nen say kanonotan tayo. (Isa. 55:8, 9) Mapaabeba tayo sirin ya bidbiren a limitado labat so pakatalos tayo. (Roma 9:20) No maminsan, agtayo amta so amin a detalye ed sakey a situasyon. Seguradon apaneknekan mo lan tua iyan proverbio: “Say unonan mansalita ed korte et singa sikatoy walad katuaan anggad gapoan na kalaban to a tepetan.”—Pro. 18:17, Maung a Balita.

¹⁹ No say panmamatalkan mon kaaro et walay ginawa ton agmo natalosan odino singa nikadkaduma, kasin husgaan mon tampol ya aliway ginawa to? Odino agmo basta-basta husgaan, lalo la no abayag mo lan kabat iyan kaarom? No ontay  maaron pantrato tayod saray agperpekton kaaro tayo, agta nepeg ya mas panmatalekan tayoy Ama tayod tawen, ta say kanonotan to et mas atagey nen say kanonotan tayo?

20, 21. Akin et importantin nonoten no anton talagay sengegan na problema?

²⁰ Nonoten no anton talagay sengegan na problema. Akin? Ompan sikatayo met lanlamang so sengegan na arum a problema tayo. No talagan ontan, awat moy katuaan. (Gal. 6:7) Agmo teteteley Jehova. Akin? Oniay alimbawa to ’tan: Iyan tayo lan adesinyoy sakey a kotse a sarag ya pabatiken a mapmaples. Balet panon to no say drayber et linmampas ed speed limit anta kurbada, kanian naaksidente laingen? Kasin samay nanggawad kotse so akankasalanan? Siempre andi! Ontan met ed si Jehova, pinalsa to itayon bulos a mandesisyon. Balet inikdan to itayo na saray instruksion pian duga iray desisyon tayo. Kanian akin et tetelen tayoy Amalsa no akagawa tayoy lingo?

²¹ Siempre, aliwan amin ya problema tayo et lapud lingo o makapuy ya desisyon tayo. Wala ray probleman resulta na “panaon tan ag-iilaloan a nagawa.” (Ecl. 9:11, NW) Balet, agtayon balot lilingwanan ya si Satanas a Diablo so manunan sengegan na kaugsan. (1 Juan 5:19; Apo. 12:9) Sikato so nepeg tayon busolen—aliwan si Jehova!—1 Ped. 5:8.

22, 23. Antoy nepeg tayon tandaan no onkakapuy so liknaan tayo lapud problema?

²² No wala ray dadalanen mon irap natan, nonot moy alimbawa nen Josue tan Caleb. Positibo so inreport na sarayan matoor ya lalaki, aliwan singa saramay samploran espiyan kaiba ra. (Num. 14:6-9) Impanengneng day pananisia ed si Jehova. Balet, kaiba met iran nanteyengteyeng ed kalawakan diad 40 taon. Kasin nanreklamo si Josue tan Caleb, ya inisip dan aliwan patas si Jehova? Andi. Nanmatalek irad si Jehova. Abendisyonan ira kasi? On! Akaloob iran dua ed Insipan a Dalin, balet inatey so interon henerasyon diad kalawakan. (Num. 14:30) Bendisyonan itayo met nen Jehova no “ag-itayo onkesaw” ya manggaway linawa to.—Gal. 6:9; Heb. 6:10.

²³ No onkakapuy so liknaan mo lapud problema, lingo na arum, odino lingom a mismo, antoy nepeg mon gawaen? Nonot mo ray balibalin kualidad nen Jehova. Imadyin moy iiter tod sikan ilalo ed arapen. Tepetan moy sarilim, ‘Anto la kasi agawad bilay ko no anggapoy Jehova?’ Mansiansia ka sirin ya maapit ed sikato, tan agmon balot aabuloyan ya onsanok so pusom ed si Jehova!