Bai na kontenido

Bai na kontenido

Dios Su Sabiduria Ta Bisto den Naturalesa

Dios Su Sabiduria Ta Bisto den Naturalesa

Dios Su Sabiduria Ta Bisto den Naturalesa

“[E ta Esun], kende ta siña nos mas ku e bestianan di tera, i ta hasi nos mas sabí ku e paranan di shelu.”​—JÒB 35:11.

PARANAN tin abilidatnan asombroso. Diseñadónan di avion ta atmirá e manera fásil ku nan ta bula. Tin algun espesie di para ku ta bula míles di kilometer over di laman ganchu unda no tin ningun karakterístika geográfiko rekonosibel, i tòg nan ta yega na nan destinashon sin faya.

Un otro abilidat sobresaliente di para—ku mas ainda ta revelá e sabiduria di nan Kreador—ta e abilidat di komuniká mediante zonidu i kantika. Konsiderá algun ehèmpel.

Paranan Ta Komuniká ku Otro

Algun espesie di para ta kuminsá komuniká ku otro asta promé ku nan sali for di kaska di webu. Un sloke (patrishi) hembra, por ehèmpel, ta pone por lo ménos ocho webu. E ta pone un webu pa dia. Si tur e webunan tabata desaroyá na e mesun velosidat, e yunan lo a sali durante un periodo di ocho dia. E ora ei, e mama lo tabatin e tarea difísil di perkurá pa e yunan aktivo di un siman bieu miéntras ku e tabatin ku drumi riba un webu ku no a brui ainda. En bes di esei, tur e ocho yunan di sloke lo sali for di nan kaska denter di un periodo di seis ora. Kon esei por ta posibel? Un motibu prinsipal ku investigadónan a duna ta ku e yunan di sloke ta komuniká ku otro promé ku nan sali for di nan kaska, i di un òf otro manera nan ta plania pa nan tur sali kasi simultáneamente for di e kaskanan.

Ora paranan bira adulto, normalmente ta e para machu ta kanta. E ta hasi esei, spesialmente durante e temporada di buska pareha, pa marka su teritorio òf pa atraé un pareha. Kada un di e míles di espesienan di para tin, na moda di papia, su propio idioma, i esaki ta yuda e hembranan rekonosé pareha di nan propio espesie.

Paranan ta kanta prinsipalmente mainta trempan i ora solo ta baha, i nan tin bon motibu pa hasi esei. Den e oranan ei, tin ménos bientu i zonidu den background ku por stroba nan kantamentu. Investigadónan a deskubrí ku mainta i atardi lat bo por tende kantikanan di para 20 biaha mas mihó ku durante dia.

Ounke mayoria di bes ta e machunan ta kanta, tantu e machu komo e hembra ta saka un variedat di zonidu ku tin diferente nifikashon. E para vink, por ehèmpel, ta saka nuebe tipo di zonidu. Nan ta saka un tipo di zonidu pa spièrta otro ora tin peliger den laira—manera den kaso di un para di rapiña ku ta buska kuminda. Pero ora un peliger riba tera ta aserkando, nan ta saka un zonidu diferente pa spièrta otro.

Un Abilidat Superior

No tin duda, e instinto òf sabiduria ku Dios a traha bestia kuné ta masha impreshonante. Pero ora ta trata di abilidatnan di komuniká, hende ta muchu mas impreshonante. Jòb 35:11 ta bisa ku Dios a traha hende “mas sabí ku e paranan di shelu.” Ta hende so tin e abilidat di transmití pensamentu- i ideanan apstrakto i kompliká mediante gesto òf zonidu ku nan ta produsí ku nan stèmbantnan.

Ta parse ku e beibi humano, distinto for di otro kriatura, ta nase ku e abilidat di siña idiomanan kompliká. E revista on-line American Scientist ta bisa: “Mucha chikitu por siña idioma ounke nan mayornan no ta papia direktamente ku nan; muchanan surdu lo bai asina leu di inventá nan propio idioma di seña si nan no siña esei na kas.”

E abilidat di komuniká nos pensamentu- i emoshonnan mediante abla òf seña ta realmente un don maravioso di Dios. Sin embargo, un don asta mas grandi ku Dios a duna hende ta e abilidat di komuniká kuné mediante orashon. De echo, Yehova Dios ta invitá nos pa papia kuné. Beibel, e Palabra di Dios, ta bisa: “No preokupá pa nada; ma den tur kos, pa medio di orashon i súplika ku gradisimentu, laga boso petishonnan ta konosí dilanti di Dios.”​—Filipensenan 4:6.

Ora nos tin ku tuma desishonnan difísil, Yehova ke pa nos hasi bon uso di e abundansia di informashon ku el a laga registrá den Beibel. Ademas, lo e yuda nos dor di siña nos kon pa apliká e konsehonan ku nos ta haña den Beibel. E eskritor di Beibel Santiago a bisa: “Si kualke di boso falta sabiduria, lag’é pidi Dios, kende ta duna na tur hende generosamente i sin reproche, i esaki lo wòrdu duná na dje.”​—Santiago 1:5.

Ki Efekto Esaki Tin Riba Bo?

Ora bo skucha e kantika bunita di un para, òf ora bo skucha un mucha ku ta siña ekspresá su promé palabranan, ki efekto esaki tin riba bo? Bo ta rekonosé Dios su sabiduria den loke el a krea?

Despues ku e salmista David a meditá riba e manera ku el a ser kreá, el a sintié motivá pa bisa di Dios: “Mi ta alabá bo, pasobra mi ta trahá na un manera temerosamente maravioso; maravioso ta bo obranan, i mi alma sa esei masha bon.” (Salmo 139:14) Segun ku bo ta meditá ku apresio riba e sabiduria di Dios ku ta bisto den su kreashon, bo fe den su abilidat pa perkurá guia sano pa bo siguramente lo oumentá.

[Komentario na página 5]

E abilidat di komuniká ta un don di Dios

[Rekonosementu pa Potrèt na página 4]

© Dayton Wild/Visuals Unlimited