Czy jest coś złego w hazardzie?

„Jakieś 290 000 Australijczyków to nałogowi hazardziści. Rocznie powodują oni straty w wysokości 3 miliardów dolarów. Ma to katastrofalne skutki nie tylko dla nich samych, ale również dla około 1,5 miliona osób, na których odbijają się skutki bankructw, rozwodów, samobójstw i marnotrawienia czasu pracy” (John Howard, premier Australii, rok 1999).

JOHN, o którym wspomniano w poprzednim artykule, wpadł w sidła nałogowego hazardu. * Przeprowadził się do Australii i tam poślubił Lindę, która także uprawiała hazard. Jego uzależnienie się pogłębiało. On sam opowiada: „Zaczynałem od kupowania losów na loterii, a skończyłem na wyścigach konnych i grze w kasynach. W końcu uprawiałem hazard niemal codziennie. Zdarzało się, że przegrywałem całą pensję i nie miałem czym spłacić raty kredytu hipotecznego ani za co kupić jedzenia dla rodziny. Nawet jeśli mi się poszczęściło, nie przestawałem grać. Pociągał mnie dreszczyk emocji, jaki towarzyszy wygranej”.

John nie jest wyjątkiem. Obecnie całe społeczeństwa są zainfekowane wirusem hazardu. W czasopiśmie USA Today zauważono, że w latach 1976-1997 w Stanach Zjednoczonych nastąpił zatrważający, 3200-procentowy wzrost kwot wydawanych na legalny hazard.

„Niegdyś hazard uznawano za zło moralne i społeczne. Dziś jest to powszechnie akceptowane hobby” — oświadczono na łamach kanadyjskiej gazety The Globe and Mail. Wskazując na jedną z przyczyn tej zmiany nastawienia, w gazecie oznajmiono: „Jest [ona] bezpośrednim rezultatem chyba najkosztowniejszej i najdłuższej w historii Kanady kampanii reklamowej sponsorowanej przez rząd”. Jak promowanie hazardu wpływa na niektóre społeczeństwa?

Epidemia nałogowego hazardu

Według ocen instytutu zajmującego się uzależnieniami na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Harvarda w 1996 roku „nałogowymi lub patologicznymi hazardzistami było 7,5 miliona dorosłych Amerykanów”, a ponadto „7,9 miliona młodocianych”. Dane te Państwowa Komisja do spraw Badania Skutków Hazardu (NGISC) zamieściła w raporcie, który przedłożono Kongresowi USA. Zasugerowano w nim jednak, że liczba nałogowych hazardzistów w tym kraju może być znacznie wyższa.

Hazard kosztuje społeczeństwo amerykańskie miliardy dolarów rocznie — związane jest to z utratą pracy, pogorszeniem stanu zdrowia, koniecznością wypłacania bezrobotnym zasiłków i organizowania specjalistycznej pomocy dla uzależnionych. Do tego trzeba jeszcze dodać ogromne straty ogólnospołeczne, ponoszone  przez członków rodziny, przyjaciół i współpracowników, a będące następstwem kradzieży, malwersacji, samobójstw oraz przemocy wobec partnerów małżeńskich i wobec dzieci. Ankieta przeprowadzona w Australii wykazała, że nałogowy hazardzista może mieć bezpośredni wpływ na życie nawet dziesięciu osób. W raporcie amerykańskiej Rady Badań Naukowych podano, iż „maltretowanych przez patologicznych hazardzistów jest prawdopodobnie aż 50 procent współmałżonków i jakieś 10 procent dzieci”.

Zaraźliwy nałóg

Tak jak niektóre choroby, uzależnienie od hazardu może przechodzić z pokolenia na pokolenie. „Dzieci kompulsywnych hazardzistów niejednokrotnie wikłają się w różne występki — zaczynają palić, pić, narkotyzować się i jest większe ryzyko, że staną się nałogowymi lub patologicznymi hazardzistami” — czytamy w raporcie NGISC. Ostrzeżono w nim również, że „u osób młodocianych hazard częściej przeradza się w nałóg niż u dorosłych”.

Doktor Howard J. Shaffer, dyrektor funkcjonującego na Wydziale Medycznym Uniwersytetu  Harvarda instytutu zajmującego się uzależnieniami, zauważył: „Coraz więcej dowodów przemawia za tym, że nielegalny hazard wśród młodzieży upowszechnia się co najmniej tak szybko, jak hazard legalny”. A na temat niewłaściwego korzystania z Internetu przez patologicznych hazardzistów wypowiedział się następująco: „Jak crack zmienił doznania osób biorących kokainę, tak moim zdaniem technika zmieni oblicze hazardu”.

Hazard często ukazuje się jako niewinną zabawę. Ale nastolatków może on uzależniać podobnie jak narkotyki i popychać do karygodnych postępków. Ankieta przeprowadzona w Wielkiej Brytanii wykazała, że wśród nieletnich uprawiających hazard „46 procent okradało własną rodzinę”, by zdobyć pieniądze na grę.

Pomimo powyższych faktów pewne stowarzyszenie popierające hazard tak usprawiedliwia promowanie gier losowych: „Ogromna większość Amerykanów grających na loteriach nie ponosi żadnych przykrych konsekwencji”. Ale nawet jeśli uważasz, że hazard nie wpływa negatywnie na twój stan fizyczny czy sytuację finansową, to jak odbija się na zdrowiu duchowym? Czy istnieją ważne powody, by się go strzec? Odpowiedzi na te pytania udzieli kolejny artykuł.

[Przypis]

 [Ramka i ilustracje na stronach 4, 5]

Czy jestem nałogowym hazardzistą?

Zdaniem Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego kryteria podane na stronie 5 pomagają rozpoznać symptomy hazardu patologicznego (zwanego czasem hazardem kompulsywnym). Większość specjalistów przyznaje, że jeśli pasuje do ciebie kilka z tych opisów, to jesteś nałogowym hazardzistą, a jeśli stwierdzasz u siebie choćby jedno z takich zachowań, to istnieje ryzyko, że nim zostaniesz.

 Obsesja Ciągle żyjesz hazardem — wracasz wspomnieniami do minionych gier, planujesz kolejne i starasz się wszelkimi sposobami zdobyć na nie pieniądze.

Rosnące wymagania Aby poczuć dreszczyk emocji, musisz stawiać coraz większe kwoty.

Zespół odstawienia Gdy próbujesz opanować nałóg albo z nim zerwać, jesteś niespokojny lub rozdrażniony.

Ucieczka Hazard pomaga ci uciec od problemów, przynosi ulgę, gdy dręczy cię uczucie bezsilności, winy, niepokoju bądź przygnębienia.

Pogoń za przegraną Po stracie pieniędzy często próbujesz się odegrać. Takie zachowanie nazywane jest „pogonią za przegraną”.

Kłamstwa Aby ukryć stopień swojego zaangażowania w hazard, okłamujesz krewnych, lekarzy oraz inne osoby.

Utrata kontroli Wielokrotnie starałeś się zerwać z hazardem lub przynajmniej nad nim zapanować, ale bez powodzenia.

Łamanie prawa W celu zdobycia funduszy na grę złamałeś prawo — dopuściłeś się oszustwa, kradzieży albo malwersacji.

Stracone szanse Z powodu hazardu naraziłeś na niebezpieczeństwo bądź zerwałeś ważne więzi, zaprzepaściłeś możliwość nauki lub awansu albo straciłeś pracę.

Konieczna pomoc finansowa Ktoś musiał pomóc ci wydobyć się z kłopotów finansowych, w które zabrnąłeś wskutek uprawiania hazardu.

[Prawa własności]

Źródło: Państwowy Instytut Badań Opinii Publicznej na Uniwersytecie Chicagowskim, Gemini Research oraz The Lewin Group.

[Ramka i ilustracja na stronie 7]

Co się kryje za promowaniem loterii?

„Reklamowanie loterii (...) można uznać za edukację moralną oraz uczenie ludzi, że hazard jest zajęciem nieszkodliwym, a nawet szlachetnym” — oświadczyli naukowcy z amerykańskiego Uniwersytetu Duke’a w raporcie dla Państwowej Komisji do spraw Badania Skutków Hazardu. Jak promowanie hazardu wpływa na społeczeństwo? W raporcie tym zauważono: „Chyba nie ma przesady w stwierdzeniu, że za reklamowaniem loterii kryje się podstępna myśl, iż sukces zależy od wybrania właściwej liczby. Ta przewrotna metoda ‚edukacji’, stosowana przez zakłady loteryjne, może przynieść negatywny skutek — doprowadzić do spadku dochodów państwa w wyniku zahamowania rozwoju ekonomicznego. Osłabienie chęci do pracy, oszczędzania oraz inwestowania w dokształcanie i szkolenie w końcu spowoduje zmniejszenie wzrostu wydajności. Tak czy owak, wyczekiwanie na cud nie jest drogą do sukcesu, którą zazwyczaj wskazujemy naszym dzieciom”.

[Ramka i ilustracja na stronie 8]

Kasyno w każdym domu

Organizacje zajmujące się hazardem tworzą sieci internetowe, które mogą zmienić każdy dom w wirtualne kasyno, a inwestują przy tym naprawdę niewiele w porównaniu z budową nowych obiektów. W połowie minionej dekady było w Internecie około 25 takich stron, natomiast w roku 2001 — już przeszło 1200, a dochody z hazardu internetowego co rok się podwajały. W roku 1997 właściciele takich witryn zarobili 300 milionów dolarów, w roku 1998 już 650 milionów, a w roku 2000 — 2,2 miliarda. Ocenia się, że w roku 2003 suma ta „wzrośnie do 6,4 miliarda” — oświadczono w raporcie Agencji Reutera.

[Ilustracja na stronie 6]

Z powodu hazardu niektórym rodzinom brakuje pieniędzy na żywność

[Ilustracja na stronie 7]

Hazard upowszechnia się wśród młodzieży w zatrważającym tempie

[Ilustracja na stronie 8]

Istnieje duże ryzyko, że dzieci kompulsywnych hazardzistów również staną się nałogowymi hazardzistami