Czy chrześcijanie muszą przestrzegać sabatu?
Biblijna odpowiedź
Chrześcijanie nie muszą obchodzić cotygodniowego sabatu. Obowiązuje ich „prawo Chrystusowe”, które nie zawiera takiego nakazu (Galatów 6:2; Kolosan 2:16, 17). Dlaczego możemy być tego pewni? Na początek zastanówmy się nad pochodzeniem sabatu.
Czym jest sabat?
Słowo „sabat” wywodzi się z języka hebrajskiego i znaczy „odpoczywać; ustać; zaprzestać”. Po raz pierwszy pojawia się w Biblii w nakazach danych starożytnemu narodowi izraelskiemu (Wyjścia 16:23). Na przykład czwarte z Dziesięciu Przykazań mówi: „Pamiętając o tym, by uważać dzień sabatu za święty, przez sześć dni masz pracować i wykonywać wszelką swą pracę. Ale dzień siódmy jest sabatem dla Jehowy, twego Boga. Nie masz wykonywać żadnej pracy” (Wyjścia 20:8-10). Sabat trwał od zachodu słońca w piątek do zachodu słońca w sobotę. W tym czasie Izraelici nie mogli opuszczać swoich miejsc zamieszkania, rozpalać ognia, zbierać drewna czy nosić ciężarów (Wyjścia 16:29; 35:3; Liczb 15:32-36; Jeremiasza 17:21). Za pogwałcenie sabatu groziła kara śmierci (Wyjścia 31:15).
Również inne dni w kalendarzu żydowskim oraz co siódmy i co pięćdziesiąty rok były nazywane sabatem. Podczas roku sabatowego nie wolno było uprawiać ziemi ani domagać się od rodaków spłacenia długów (Kapłańska 16:29-31; 23:6, 7, 32; 25:4, 11-14; Powtórzonego Prawa 15:1-3).
Dlaczego prawo dotyczące sabatu nie obowiązuje chrześcijan?
Prawo dotyczące sabatu odnosiło się wyłącznie do ludzi podległych Prawu nadanemu za pośrednictwem Mojżesza (Powtórzonego Prawa 5:2, 3; Ezechiela 20:10-12). Od innych osób Bóg nigdy nie wymagał, by przestrzegały odpoczynku sabatowego. Poza tym nawet Żydzi zostali „uwolnieni od Prawa” Mojżeszowego — także od Dziesięciu Przykazań — przez ofiarę, którą złożył Jezus Chrystus (Rzymian 7:6, 7; 10:4; Galatów 3:24, 25; Efezjan 2:15). Zamiast więc stosować się do tego Prawa, chrześcijanie kierują się wyższym prawem miłości (Rzymian 13:9, 10; Hebrajczyków 8:13).
Błędne poglądy na temat sabatu
Błędny pogląd: Bóg ustanowił sabat, gdy odpoczął w siódmym dniu.
Prawda: W Biblii czytamy: „Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym; w tym bowiem dniu odpoczął po całej swej pracy, którą wykonał, stwarzając” (Rodzaju 2:3, Biblia Tysiąclecia). Werset ten nie mówi o prawie nadanym człowiekowi, ale o tym, co Bóg zrobił w siódmym dniu stwarzania. Biblia nie wspomina, by ktokolwiek przestrzegał odpoczynku sabatowego przed czasami Mojżesza.
Błędny pogląd: Izraelici podlegali prawu dotyczącemu sabatu zanim otrzymali Prawo Mojżeszowe.
Prawda: Mojżesz powiedział Izraelitom: „Jehowa, nasz Bóg, zawarł z nami przymierze na Horebie”, w okolicach góry Synaj. To przymierze obejmowało nakaz obchodzenia sabatu (Powtórzonego Prawa 5:2, 12). Przeżycia Izraelitów pokazują, że sabat był dla nich czymś nowym. Gdyby już wcześniej, w Egipcie, obowiązywało ich jakieś dotyczące go prawo, to w jaki sposób, zgodnie ze słowami Boga, przypominałoby o wyzwoleniu z tego kraju? (Powtórzonego Prawa 5:15). Dlaczego trzeba im było zakazywać zbierania manny siódmego dnia? (Wyjścia 16:25-30). I dlaczego nie wiedzieli, co zrobić w pierwszym opisanym wypadku naruszenia sabatu? (Liczb 15:32-36).
Błędny pogląd: Sabat jest przymierzem wiecznym i dlatego dalej obowiązuje.
Prawda: Niektóre przekłady Biblii rzeczywiście opisują sabat jako „przymierze wieczne” (Wyjścia 31:16, Biblia warszawska). Jednak hebrajskie słowo przetłumaczone na „wieczne” może również oznaczać „trwające w nieokreślonej przyszłości”, a więc niekoniecznie na zawsze. W Biblii posłużono się tym samym słowem w odniesieniu na przykład do kapłaństwa izraelskiego, któremu Bóg położył kres jakieś 2000 lat temu (Wyjścia 40:15; Hebrajczyków 7:11, 12).
Błędny pogląd: Chrześcijanie muszą obchodzić sabat, ponieważ czynił tak Jezus.
Prawda: Jezus przestrzegał sabatu, ponieważ był Żydem i z racji urodzenia podlegał Prawu Mojżeszowemu (Galatów 4:4). Po jego śmierci przymierze Prawa — wraz z nakazem dotyczącym sabatu — ustało (Kolosan 2:13, 14).
Błędny pogląd: Apostoł Paweł zachowywał sabat, będąc już chrześcijaninem.
Prawda: Paweł wszedł w sabat do synagogi, jednak nie po to, żeby przyłączyć się do świętujących Żydów (Dzieje 13:14; 17:1-3; 18:4). Postąpił zgodnie z panującym wówczas zwyczajem — na zaproszenie przemówił do zgromadzonych tam osób, obwieszczając im dobrą nowinę (Dzieje 13:15, 32). Głosił nie tylko w sabat, ale „codziennie” (Dzieje 17:17).
Błędny pogląd: Sabat dla chrześcijan przypada w niedzielę.
Prawda: Biblia nie podaje chrześcijanom żadnego nakazu dotyczącego przeznaczania niedzieli na odpoczynek i wielbienie Boga. Dla pierwszych chrześcijan niedziela była zwykłym dniem roboczym. W dziele The International Standard Bible Encyclopedia stwierdzono: „Dopiero w IV w. [wieku] niedziela zaczęła upodabniać się do sabatu, gdy [pogański cesarz rzymski] Konstantyn zarządził, że pewne rodzaje prac nie powinny być w ten dzień wykonywane” a.
Co jednak powiedzieć o fragmentach, które zdają się wskazywać na to, że niedziela była szczególnym dniem? W Biblii czytamy, że apostoł Paweł spożył ze współwyznawcami posiłek „pierwszego dnia tygodnia”, w niedzielę — ale wynikało to z tego, że nazajutrz miał odejść (Dzieje 20:7). Podobnie niektórzy członkowie zboru mieli „każdego pierwszego dnia w tygodniu”, w niedzielę, odkładać dla potrzebujących część swoich środków, ale była to po prostu praktyczna sugestia dotycząca osobistego planowania wydatków. Pieniądze takie miały być odkładane w domu, a nie wpłacane w miejscu spotkań (1 Koryntian 16:1, 2).
Błędny pogląd: Przeznaczanie jednego dnia w tygodniu na odpoczynek i wielbienie Boga jest niewłaściwe.
Prawda: Biblia pozostawia taką decyzję każdemu chrześcijaninowi (Rzymian 14:5).
a Zobacz również dzieło Religia — encyklopedia PWN, tom 7, strona 285.